Morgunblaðið - 26.02.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. FEBRÚAR 1975
3
Hvar er myndin?
S.l. mánudag birtist þessi mynd
I Berlingske Tidende og er þar
spurzt fyrir um hvar hún sé nú
niður komin að ósk Þjóðminja-
safnsins hér. Myndina málaði
danski málarinn H.A.G. Schiptt
árið 1861. Hann dvaldist hér á
landi um það leyti og gerði þá
m.a. baðstofumynd, sem nú er I
Vídalínssafni, sem er sérstök
deild í Þjóðminjasafninu hér.
Að öllum líkindum hefur
Schiott gert uppdrætti að ls-
landsmyndum sfnum hér, en
fullunnið þær eftir heimkom-
una til Danmerkur, að því er
Þór Magnússon þjóðminjavörð-
ur tjáði Mbl.
Þór sagði, að safninu væri
mikið í mun að vita hvar mynd-
in væri nú, en sagði jafnframt
sennilegt, að hún hefði aldrei
til lslands komió. Hún var á
sýningu i Charlottenborg árið
1866, auk þess sem vitað er um
hana á sýningu í Stokkhólmi
nokkrum árum eftir að hún var
máluð.
Myndin er m.a. merkileg
vegna þess, að mjög fáar mynd-
ir úr islenzku þjóðlífi eru til frá
þessum tíma, auk þess sem
safnið hefur áhuga á að fá iit-
mynd af málverkinu.
Niðurstaða könnunar:
Bændur vinna 60
stundir á viku
FUNDUR var á Búnaðarþingi fyr-
ir hádegi í gær. Fjögur mál voru
lögð fram og vísað til nefnda.
Búnaðarmálastjóri skýrði reikn-
inga Búnaðarfélags Islands fyrir
árið 1974. Þá fluttu þeir ráðu-
nautarnir Ketill A. Hannesson og
Sveinn Hallgrímsson erindi, þar
sem þeir gerðu grein fyrir störf-
um nefndar, sem skipuð var af
stjórn Búnaðarfélags tslands á
s.l. ári.
Nefndarskipunin var sam-
kvæmt ályktun frá Sigurði Líndal
á Búnaðarþingi 1974 um að kanna
hver væri heppilegust bústærð
hér á landi. Auk þeirra tveggja,
sem nefndir hafa verið, voru í
nefndinni Ölafur E. Stefánsson
og Magnús Sigsteinsson. Einn
þáttur í þessari könnun var, að
spurningarlistar voru sendir fjár-
bændum og mjólkurframleiðend-
um. Alls bárust svör frá 60 kúa-
bændum og 116 fjárbændum.
Þeir Sveinn og Ketill gerðu
nokkra grein fyrir því helsta, sem
kom fram í svörum bændanna.
Mjölkurframleiðendur álíta, að
26—30 kúa bú sé hæfileg bú-
stærð. Blandaður búskapur gefur
minni tekjur á klst. en sérhæfð
bú. Það þarf um 80 þús. ltr. mjólk-
urframleiðslu á ári til að ná tekj-
um verðlagsgrundvallarbúsins.
Sérhæft sauðfjárbú þarf að fram-
leiða 8 tonn af dilkakjöti til að ná
hliðstæðum tekjum.
Fján'esting í byggingum og vél-'
um niiðað við verólag ársins 1974
á 50 kúgilda búi voru 165 þús. kr.
á kúgildi, en 8 þús. kr. hærra á
kúgildi í 30 kúgilda búi. Að með-
altali reyndist vinnustundafjöldi
bændanna vera 60 klst. á viku.
Fjárbændur voru flokkaðir eft-
ir héruðum. Reyndust fjárbúin
vera frá 320 kindum upp í 417
kindur að meðaltali innan svæða.
Um 60% af þeim bændum, sem
könnunin náði til, töldu hámarks-
bústærð vera 400—500 kinda bú.
Einn bóndi gat þó hugsað sér sem
hámarksstærð á fjárbúi 2000
kindur. Ekki var verulegur mun-
ur á hvaða bústærð bændur töldu
hámarksstærð miðað við aldur
þeirra. Þessi skýrsla nefndarinn-
ar um hentuga bústærð er upphaf
að áframhaldandi starfi á þessu
sviði á vegum Búnaðarfélags ís-
lands.
A siðari fundi Búnaðarþings i
gær flutti prófessor Þórhallur
Vilmundarson erindi um örnefni
og búskap. Að þvi loknu var bún-
aðarþingsfulltrúum boðið að
heimsækja Örnefnastofnunina.
Ebbe
Rode
i
Reykjavík
DANSKI leikarinn Ebbe Rode
kom til Reykjavíkur í gær,
ásamt konu sinni Ninu Pens,
sem einnig er leikari. Ebbe
Rode kemur hér fram á árs-
hátíð Dansk-íslenzka félagsins
á föstudagskvöld, en auk þess
les hann upp í Norræna húsinu
í kvöld og í Þjóðleikhúsinu
annað kvöld.
Ebbe Rode hóf leikferil sinn
árið 1931, en hefur verið starf-
andi við Konunglega leikhúsið í
Kaupmannahöfn frá 1965. Arið
1958 kom hann hingað ásamt
leikflokki frá Folketeatret í
Kaupmannahöfn, en flokkur-
inn sýndi leikrit eftir Soja i
Þjóðleikhúsinu og fór Ebbe
Rode með aðalhlutverkið.
Ebbe Rode hefur leikió í um
40 kvikmyndum, auk þess sem
hann hefur leikið mikið i út-
varp og sjónvarp og lesið upp.
Sögulegur aðalfund-
ur Ferðafélagsins
Engin tilraun til sátta og
framkvœmdastjórmn hætttr
Liósm. 01. K. M.
NÚ ER SETINN SVARFAÐARDALUR, átti við um Ferðafélagsfund-
inn í fyrrakvöld. — Hvar sem hægt var að tylla sér niður var setið.
Samt sem áður urðu tugir fundarmanna að standa allt kvöldið. — En
margir hurfu frá, er þeir komu á fundinn, vegna þrengsla. Það er
forseti Ferðafélagsins, Sigurður Jóhannsson, sem er í ræðustólnum.
A hinum sögulega aðalfundi
Ferðafélags tslands f fyrrakvöld
tókst ekki að bera vopn á klæðin í
þeirri deilu, sem upp var risin
innan stjórnar félagsins. Að vísu
var ekki gerð nein ákveðin til-
raun til þess. Eins og sagði í frétt
af fundinum í blaðinu í gær
skipuðu fundarmenn sér undir
merki hinna tveggja stríðandi
fylkinga innan stjórnar þess.
Aðal ágreiningsefnið, deilan
um samskipti Ferðafél. tslands
við erlenda ferðahópa í framtíð-
inni, varð til þess að fram-
kvæmdastjóri félagsins um mörg
undanfarin ár, vildi eigi una
úrslitum málsins á aðalfundinum
og mun hann segja af sér sem
framkvæmdastjóri Ferðafélags-
ins.
Er líða tók að fundarlokum á
öðrum timanum aðfaranótt
mánudagsins og einn fundar-
manna sté í pontuna, komst hann
þannig að orði, að eftir að hafa
hlýtt á mál manna, minnti fund-
urinn sig miklu fremur á
„frönsku stjórnarbyltinguna“ en
aðalfund i svo friðsamlegu félagi
sem Ferðafélagi tslands.
Fjöldi fundarmanna tók til
máls, þar af ein kona. Fáeinir
ræðumanna véku að þessari deilu
innan stjórnarinnar eftir að einn
hinna elztu félaga Ferðafélagsins,
sem kvaðst hafa verið i tölu
þeirra er stofnuðu félagið, Öskar
Bjartmars, sagðist harma ágrein-
inginn innan stjórnarinnar og
lýsti furðu sinni á þvi að svo fjöl-
menn stjórn sem félagsstjórnin
væri, hefði ekki getað komist að
friðsamlegri lausn deilunnar, áð-
ur en aðalfundur væri haldinn. I
ræðum stjórnarmanna sem til
máls tóku, kom ekki fram ákveð-
inn vilji til að gera neina tilraun
til að ná samkomulagi.
Rætt var um hina frönsku
feróahópa, sem væntanlegir eru
(eða voru). I því sambandi upp-
lýsti Asbjörn Magnússon, fulltrúi
hjá Flugleiðum, að það væri hann
sem bæri að verulegu leyti ábyrgð
á þessu máli. 1 París væri mikill
Islandsvinur sem væri þar fyrir
skrifstofu Flugleiða. Hann hefði
mikinn og persónulegan áhuga á
að koma í kring hópferðum félaga
i ferðaklúbb einum þar í borginni
til Islands, og að Ferðafélag ls-
lands væri eini aðilinn sem þessi
klúbbur ætti samleið með í skipu-
lagi slíkra Islandsferða. Kvaðst
Asbjörn hafa talað við skrifstofu-
stjórann þá um daginn og væri
hinn franski ferðaklúbbur reiðu-
búinn að setja fram bankatrygg-
ingar fyrir öllum sínum til-
kostnaði hér vegna ferðahópanna.
1 sambandi við umræðurnar um
Frakkana var talað um að hug-
sjónirnar sem félagið hefði byggt
á, væru látnar víkja, það væri
komin peningalykt af þessu öllu.
Þvi var svarað á þá leið, m.a., að
augljóst væri að stækka og f jölga
þyrfti sæluhúsunum og þeim yrði
ekki komið upp eða þau stækkuð
nema félagið hefði til þess
peninga. Ýmsir ræðumenn gagn-
rýndu rekstuf sæluhúsanna.
Töluðu þeir um skipulagsleysi i
rekstri þeirra og að hinn einstaki
félagi gæti aldrei að því gengið
sem vísu að fá inni i sæluhúsun-
um, leitaði hann náttstaðar þar
komandi á eigin farskjóta.
Lagðar voru fram þrjár laga-
breytingar. Ein þeirra gekk í þá
átt að framkvæmdastjóri félags-
ins skuli ekki eiga sæti í stjórn
þess — eins og verið hefur. Var
sú breytingartillaga samþykkt.
Önnur var þess efnis að breyta
heiti húsa félagsins sem verið
hafa nefnd sæluhús, en skv. til-
lögunni skyldu heita skálar. Var
þá á það bent að mikill munur
væri á þýðingu orðanna sæluhús
og skáli. Sæluhús væri opið hús,
en skáli gæti verió lokaður. Var
tillagan felld. Þriðja breytingar-
tillagan var varðandi breytingar á
reglum um stjórnarkjör, styttingu
á framboðsfresti, en var hafnað.
Með því að lagt var fram á
fundinum umboð frá Ferðafélags-
mönnum austur á Fljótsdals-
héraði, til eins og sama fundar-
manns um fullan ráðstöfunarrétt
yfir atkvæðum 19 félaga, voru til-
kallaðir þrír lögfræðingar sem á
fundinum voru til þess að fjalla
um lagalega hlið málsins, og úr-
skurðuðu þeir umboðið fullgilt.
Umræðurnar héldu viðstöðu-
laust áfram um starfsemi og
stefnumörkun Ferðafélagsins
fram til um klukkan aó ganga tvö
aófararnótt mánudagsins. Meðan
á þessum langvarandi umræðum
stóð, hafði farið fram skriflegt
kjör fjögurra manna i áðalstjórn.
Fram komu tvær uppástungur um
þessa menn. Studdir af meiri-
hluta stjórnarinnar voru þeir:
Haraldur Sigurðsson, Haukur
Bjarnason, Jón Isdal og Páll
Jónsson allt menn sem sæti áttu i
fyrrverandi stjórn. A hinum
listanum með nöfnunum fjórum,
bornum fram af minni hluta
stjórnarinnar voru Ólafur
Sigurðsson, Óttar Kjartansson,
Tryggvi Halldórsson og Þór
Jóhannsson, ennfremur var
stungið upp á Böðvari Péturssyni.
Tillagan sem aðalfundurinn
samþykkti og til hans hafði verið
vísað af félagsfundi höldnum 10.
febr. kveður m.a. svo á að sníða
verði tiltölulega þröngan stakk
þátttöku útlendinga i hópferðum
féiagsins og að allir samningar
um hópferðir útlendinga verði
tryggilega gerðir og svo frá öllum
hnútum gengið að félagið verði
ætíð skaðlaust af þeim.
Klukkan var um 1.30 þegar
fundarstjórinn Hákon Bjarnason,
sem mjög reyndi á á þessum sögu-
lega aðalfundi, sem sprengdi utan
af sér fundarsalinn i Oddfeilow-
húsinu — sem aldrei hefur áður
gerst — tilkynnti um úrslit at-
kvæðagreiðslunnar um kjör fjög-
urra fulltrúa i félagsstjórnina, en
í henni eiga 12 manns sæti. Úrslit-
in urðu þau að þeir fjórir menn
sem sæti höfðu átt í fyrri stjórn
voru allir endurkosnir. — A fund-
inum voru 360 manns. Féllu at-
kvæðin þannig á einstaka menn
sem í stjórnarkjöri voru:
Páll Jónsson 205 atkv.
Jón lsdal 197
Haraldur Sigurðsson 196
Haukur Bjarnason 193
Óttar Kjartansson 162
Tryggvi Halldórsson 150
Ólafur Sigurðsson 121
Þór Jóhannsson 108
Böðvar Pétursson 87
Auðir seðlar voru 6.
Þegar úrslitin voru kunn, sté
Einar Guðjohnsen, framkvæmda-
stjóri félagsins í pontuna og til-
kynnti þá ákvörðun sina að hann
myndi segja af sér störfum fram-
kvæmdastjóra Ferðafélagsins en
þeim hefur hann gegnt siðan árið
1963.
★
1 Ferðafélagi íslands voru um
árslok 1974 alls 7074 félagsmenn.
I ferðum félagsins á síðasta ári
höföu yfir 6000 manns tekið þátt i
og var tala útlendinga 922. A aðal-
fundinum var minnst tveggja lát-
inna félaga: Björns Ölafssonar,
fyrrum ráðherra heiðursfélaga
þess, er var einn helzti hvatamað-
ur að stofnun félagsins og Jóns
Víðis mælingamanns, sem hafði
unnið mikið starf i þágu félags-
ins, ma.a. teiknað öll sæluhúsin.
Fundurinn kaus nýjan heiðursfé-
laga Agúst Böðvarsson, forstöðu-
mann Landmælinganna fyrir
störf hans að Islandskortagerð og
margvísleg störf hans i þágu
Ferðafélagsins. Fundinum lauk
liðalega hálf tvö um nóttina.