Morgunblaðið - 26.04.1975, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. APRlL 1975
MATSEDILL
VIKUNNAR
Umsjón:
Hanna Guttormsdóttir
MANUDAGUR
Fiskur með sveppum og
spergli (sjá uppskrift), hrfs-
grjón, hrátt salat, eplagraut-
ÞRIÐJUDAGUR
Kjötbollur í súpu (sjá upp-
skrift),
MIÐVIKUDAGUR
Fiskur á fati,
meti, tómatsúpa.
soóið
FIMMTUDAGUR
Tómatar fylltir með kjöt-
deigi, hrátt salat, lauksúpa.
FÖSTUDAGUR
Vsa með spaghctti og osti
(sjá uppskrift), kartöflu-
mjólkursúpa (sjá upp-
skrift).
LAUGARDAGUR
Blóðmör og lifrarpylsa,
soðnar rófur, súrmjólk með
púðursykri.
SUNNUDAGUR
Gervihéri, rauðkál, soðnir
eplahelmingar, epli í sykur-
legi (sjá uppskrift).
sveppum og
Fiskur með
spergli
500 g fiskflök
'á sitróna
1 lítil dós sveppir
'á dós spergill
2'A dl vökvi af sveppum og
spergli
20 g smjörlíki
20 g hveiti
1 eggjarauða
salt, pipar
Roðflettið fiskflökin og
skerið þau i sneiðar. Sjóðið
síðan sneiðarnar og færið
upp á fat. Bræðið smjörlíkið,
blandið hveitinu saman við
og þynnið með vökvanum.
Bætið sveppum og spergli
saman við. Jafnið siðan með
eggjarauðu. Hellið sósunni
yfir fiskinn.
Kjötbollur í súpu
400 g kjöt
1 lítill laukur
60 g hveiti
3 dl mjólk
1 egg
2 tsk. salt
'A tsk. pipar
Saxið kjötið með lauknum.
Hrærið 2 dl af vökvanum
saman við hveitið, og hrærið
það ut i kjötið í tveimur lot-
um. Þeytið eggið aðeins, og
hrærið það út í kjötdeigið.
Látið salt og pipar saman
við. Hrærið afganginum af
vökvanum út i. Sjóðið vatn í
viðum potti. Mótið bollur
með skeið, og leggið þær í
sjóðandi vatnið. Sjóðið boll-
urnar við vægan hita í
nokkrar min. Takið bollurn-
ar upp úr. Látið kjötbollur i
kjötsúpu, grænmetissúpu,
tómatsúpu eða karrýsúpu.
Vsa með spaghetti og osti
500 g ýsuflök
salt, pipar, karrý
3—4 msk. tómatsósa
3 dl rifinn ostur
'á pakki spaghetti
smjör
brauðmylsna
Sjóðið spaghetti í léttsöltu
vatni og kælið. Roðflettið
ýsuflökin og raðið í smurt
eidfast mót. Kryddið með
salti, pipar og karrý og
tómatsósu. Raðið spaghetti
yfir fiskinn, síðan osti og
brauðmylsnu. Setjið nokkra
smjörbita ofn á. Bakið við
200—220 C í 30—40 mín.
Kartöflu-mjólkursúpa
400 g kartöflur
1 gulrót
1 laukur
1 I vatn eða kjötsoð
'á 1 mjólk
20 g smjörlíki
salt
1—2 msk. söxuð steinselja
Rífið allt grænmetið á rif-
járni, og sjóðið það í vatninu
i um 15 mín. Bætið mjólk og
smjörliki út í, og látið suð-
una koma upp. Saltið, og
bætið steinselju út í, ef vill.
Epli f sykurlegi
350 g ný epli
75 g sykur
4 dl vatn
Flysjið eplin. Skerið þau í
4 eða 8 báta og takið kjarna-
húsið úr. Sjóðið saman syk-
ur og vatn f sykurlög. Sjóðið
eplin f leginum, þriðjunginn
f einu, og gætið þess, að epla-
bátarnir fari ekki f sundur.
Þegar búið er að sjóða öll
eplin, er sykurlögurinn soð-
inn þar til hann fer að
þykkna, og er honum sfðan
hellt yfir eplin. Einnig má
gera sykurlöginn þykkan
með örlitlu kartöflumjöli.
Kvaran: Svar til Alþýðublaðs
um húseign mína á Spáni
GREIN í Alþýðublaðinu hinn 14.
april s.l. um sölu á húsi mínu á
Spáni gefur mér tilefni til að
minnast á fyrri viðskipti min, þeg-
ar ég stofnsetti fyrstu skóverk-
smiðju landsins á Akureyri 1932
og starfrækti hana, þangað til
1947, að ég var flæmdur burt af
landinu.
Ég var þá ungur, áræðinn og
áhugasamur maður, fullur af
löngun til að gera landi minu eitt-
hvert gagn. Peninga átti ég svo til
enga, en með ábyrgð föður mins
og vinsamlegum viðskiptum við
Ölaf Thorarensen, þáverandi
bankastjóra Landsbankans á
Akureyri, blessaðist allt vel.
Ég byrjaði smátt og reisti mér
aldrei hurðarás um öxl, þvi ég var
gætinn í viðskiptum. Ég hafði að
jafnaði kunnáttumenn frá fjórum
þjóðum og öll framleiðslan seldist
jafnóðum. 1 mörg ár hafði ég um
40 manns í vinnu, en ágóðinn var
lítill, enda kostnaðarsamt að
kenna starfsfólkinu. En ánægjan
af að framleiða eitthvað, var mér
meira virði en peningarnir. Þess
vegna sveið mér það sárt, þegar
mér var algjörlega neitað um yfir-
færslu til efniskaupa og verk-
smiðjurekstur minn þannig stöðv-
aður. Það var oft örðugt að fá
gjaldeyri. Ég man t.d., að einu
sinni var ég rekinn út, þegar ég
kom til Reykjavikur til þess að
sækja um gjaldeyri. I gjaldeyris-
vandræðum mínum sneri ég mér,
einu sinni, til hins ágæta manns,
Ólafs Thors forsætisráðherra,
sem hjálpaði mér ágætlega.
Ég hafði alltaf litið þannig á, að
ég væri að gera landi minu gagn
með skóverksmiðju •— starfsemi
minni. Hryggur í huga fluttist ég
því til Danmerkur 1947. Aður en
ég fór greiddi ég allar skuldir
mínar og keypti upp ýmsar frí-
merkjategundir af póststjórninni.
Þannig hafði ég eigin gjaldeyri til
viðurværis og hef aldrei sótt um
gjaldeyri til íslenzkra yfirvalda,
siðan ég var flæmdur af landi
burt og fluttizt alfarinn til Dan-
merkur. Ég get ekki annað sagt
en að mér fannst það illa gert og
til skammar að stöðva verk-
smiðjurekstur minn og flæma mig
þannig frá mínu heimalandi. Það
var ekki það mikill gjaldeyrir,
sem ég þurfti, að hægt væri að
réttlæta þá ráðstöfun að neita
mér um hann. Mér þykir rétt að
minnast á þessa meðferð nú, þeg-
ar farið er að skrifa um gjald-
eyrisnotkun mina, eftir svo langa
búsetu utanlands.
Undanfarin ár hef ég selt
Landsbanka Islands töluvert af
gjaldeyri, síðast í fyrra haust,
áður en ég flaug til Spánar. Mér
fannst það vera með nokkurri
tregðu, að bankinn keypti þá af
mér 20.000 danskar kr.
Eftir 15 ára búsetu i Kaup-
mannahöfn fluttist ég, að læknis-
ráði, i þurrara og betra loftslag og
varð þá Sólarströnd Spánar fyrir
valinu. Ég keypti mér lóð í Solym-
ar 1961, 3 km frá Torremolinos,
og 1962 lét ég byggja hús á lóð-
inni. Danmarks Nationalbank yf-
irfærði fyrir mig. Mér datt ekki í
hug, að ég væri að brjóta islenzk
lög, með því að eignast þak yfir
höfuðið á Spáni, eftir svo langa
búsetu erlendis og hafði svo ver-
ið, þá er eitthvað meira en lítið
bogið við þau lög. Ég var algjör-
lega fluttur frá Islandi og ætlaði
aldrei að flytja hingað heim, en
vegna hins mikla sumarhita á Sól-
ströndinni varð ég að vera nokkra
mánuði i kaldara loftslagi.
Ég er þá kominn að lygaþvætt-
ingi Alþýðublaðsins frá 12.4.
1975. Ég hafði auglýst „Villa
Islandia“ til sölu, en að auglýsa er
ekki það sama og selja. Hús mitt
er óselt og verður ekki selt á
meðan ég lifi. Nú vil ég spyrja
blaðmann Alþýðublaðsins: Hvað-
an hafið þér þá lygafrétt, að ég
hafi selt hús mitt „Villa
Islandia"? Hefði ekki verið
heiðarlegra að fá réttar upplýs-
ingar beint frá mér? Ég hef aldrei
leynt neinu viðvikjandi húsi mínu
á Spáni og alltaf gefið það upp til
skatts hér í Reykjavík, eftir að ég
fluttist heim, ef það skyldi vera
þannig, að ég þyrfti að greiða
Framhald á bls. 26
Sjötug:
Guðný Ólafsdóttir
GUÐNÝ Ólafsdóttir er fædd að
Katanesi á Hvalfjarðarströnd 28.
apríl 1905. Foreldrar hennar voru
hjónin Ólafur Jónsson og Guðrún
Rögnvaldsdóttir, Jónssonar
útvegsbónda og formanns á Skála-
tanga. Ölafur var fæddur að
Lambhaga i Mosfellssveit, sonur
Jóns Jónssonar, f. 1806 að
Laxnesi, giftur 5/10 1836 Mariu
Eyjólfsdóttir, f. 1804 að Lamb-
haga i Mosfellssveit.
Ólafur kaupir Geitaberg i Hval-
fjarðarstrandarhreppi 1881 og
býr þar rausnarbúi til 1899, að
hann hefur býtti á jörðum, fær
Katanesið i sama hreppi og flytur
sig þangað með allt sitt. Gigtin
mun hafa verið farin að angra
gamla manninn um þetta leyti,
smalamennskan reynst honum
erfið á fjallajörðinni og því
brugðið á það ráð á fá hægari
jörð. 1 Katanesi bjó hann í 12 ár,
eða til 1911. Hann lifði eitt ár í
Katanesi eftir að hann lét af
búskap og dó þar 22/5. 1912.
Guðrún, sem var seinni kona
Ólafs, var miklu yngri en hann,
dö þó ári á undan honum. Þau
eignuðust fjögur börn. Guóný,
sem hér verður getið, var þriðja í
röðinni.
Eins og sést á framan sögðu
hefur Guðný skammt notið for-
eldra sinna. Sex ára gömul fer
hún í fóstur að Kalastaðakoti í
sama hreppi til heiðurshjónanna
Soffiu og Jóns Sigurðssonar
hreppstjóra. Þar á Guðný heima
næstu 7—8 árin. I Kalastaðakoti, á
heimili þeirra hjóna, var mann-
margt og stórt búið á þeirrar tíðar
mælikvarða. Guðnýju eru
margar minningar mjög kærar
frá veru sinni í Kalastaðakoti,
hún ber mikinn kærleiks- og
þakkarhug til þeirra hjóna og
heldur alla tíð góðri vináttu við
börn þeirra. Unglingsstúlka fer
Guðný frá Kalastaðakoti til
Reykjavíkur. Hún dvelur um tíma
hjá systur sinní Guðfriði, sem þá
er nýgift og byrjuð að halda heim-
ili. Þegar hér er komið sögu kem-
ur tímabil i ævi Guðnýjar, þar
sem hún á við vanheilsu að búa
um nokkurt skeið.
Árið 1933 giftist hún heiðurs-
manninum Jóni Snorra
Guðmundssyni, bakarameistara í
Hafnarfirði, og i Hafnarfirði
stofna þau sitt heimili og búa þar
í farsælu hjónabandi alla tíð
síðan. Fyrst í leiguhúsnæði, en
fljótlega kaupa þau húsið að
Hverfisgötu 61. Þar á Guóný enn
sitt heimili, en maður hennar dó
16. apríl 1973. Þeim hjónum varð
þriggja barna auðið, þau eru, tal-
in i aldursröð, Minerva, iþrótta-
kennari við Iþróttaskóla tslands
að Laugarvatni, ógift, svo synirnir
tveir, þekktir íþróttamenn, þeir
Bergþór og Ragnar, báðir giftir
hafnfirskum stúlkum og eiga tvö
börn hvor. Báðir eru þeir bræður
lærðir bakarar, lærðu hjá föður
sinum og hafa unnið í fyrirtæki
hans, Snorrabakarii, sem er nú
fjölskyldufyrirtæki, staðsett I
húsi þeirra að Hverfisgötu 61.
Þau hjón áttu barnaláni að fagna,
þau eignuðust góðar og nær-
gætnar tengdadætur og elskuleg,
myndarleg barnabörn. Öll var
fjölskyldan samtaka, valið gæða-
fólk, sem studdi hvert annað i
hverri þraut, glaðværð og góðvild
sátu þar í hásæti og réðu öllum
heimilisbrag. Þar var gott að
koma og ánægjulegt að dvelja. Sá,
sem hér skrifar, er búinn að eiga
margar ánægjustundir á heimili
þessara elskulegu hjóna, þaðan á
ég margar minningar, sem allar
eru á einn veg, hugljúfar ánægju-
stundir. Guðný er myndarhús-
móðir, þar sem hún er ríkir friður
og ró yfir öllu, góðvild, glaðværð
og vinarhugur er það svipmót,
sem þetta heimili hefur boðið
okkur uppá alla tið, þar er reglu-
semi, snyrtimennska og myndar-
skapur í hávégum hafður. Guóný
er kona vel greind, hógvær og
stillt, ein af þeim konum, sem
lætur lítið á sér bera, en er mikill
vinur vina sinna, mikil mann-
kosta- og gæðakona, það vitum við
best, sem hennar vináttu höfum
notið um langt árabil. Það var
ekki hægt að gera upp á milli
þeirra hjónanna, þar rikti algjör
samhugur, hugur vináttu og góð-
vildar. Þau voru okkar auðfúsu-
gestir, sem alla glöddu, unga sem
aldna. Þeim var Borgarfjarðar-
hérað mjög kært. Bæði voru þau
ættuð úr þessu héraði. Hval-
fjarðarströndin er Guðnýju mjög
kær, héðan á hún margar ljúfar
æskuminningar, sem aldrei
gleymast.
Guðný er minnug á menn og
málefni, frá þeim tima, sem hún
var hér að alast upp. Hún hefur
fylgst vel með öllu héðan að ofan,
þó i nokkurri fjárlægð byggi. S.l.
sumar höfðum við þá ánægju að
hafa hana hér hjá okkur smá
tíma, en slikt fólk sem hún lífgar
upp umhverfi sitt og veitir sam-
vistarfólki sínu ánægju og gleði,
undir þau orð min munu margir
taka, sem lifað hafa i návist
hennar, þessarar sífellt glöðu og
góóu konu.
Það voru sjálfsagt fleiri en ég,
sem tóku eftir því s.l. sumar, hvað
Guðný hafði mikinn áhuga á hinu
daglega sveitalífi, hvað hún fylgd-
ist vel með öllum þeim fjölbreyti-
legu störfum i sveitinni, um aðal-
annatíma ársins. Hún var sannar-
lega i huganum þátttakandi í
þessu öllu með okkur. Hún þurfti
um margt að spyrja, því hún mátti
ekki af neinu missa, það leyndi
sér ekki að hún hafði ánægju af
sveitalífinu. Ég hygg að það hafi
endurvakið gamlar minningar úr
sveitinni i huga hennar, þó nú séu
búskaparhættir allt aðrir. Það eru
þó dýrin og fleira, sem minna á
gamla timann.
Ég vona að heilsa hennar leyfi
henni að koma enn á ný í sveitina.
Ég vona að hún geti enn átt hér
stundir, sem veitt geti henni
ánægju, sem yrði henni nokkurs
virði, þegar tómleikinn rikir.
Eins og áður er um getið, er
Guðný ekki vön að bera hug sinn
og tilfinningar á torg út, því veit
ég ekki hvernig henni fellur þetta
raus mitt.
En ég verð að bera ábyrgð á þvi,
ég tel mig ekkert hafa sagt nema
það, sem ég veit sannast.
Fyrst og síðast á þetta að vera
þakkarkveðja okkar héðan úr
sveitinni til góðrar konu fyrir allt,
sem hún hefur gert mér og mínu
fólki.
Það er gamall óg góður siður að
staldra við og líta til baka við
vissa áfanga. Þegar litið er yfir
farinn veg, sést margt, sem er
manni minnisstætt. Oft er það
þannig í önn daganna, að amstrið
og það, sem á móti blæs, vill verða
efst í huga manns, dags daglega.
Þess vegna vill oft gleymast það,
sem vel er.
Þegar til baka er litið er margs
góðs að minnast og margt er ekki
þakkað sem skyldi. Þá fyrst segir
samviskan til sín og vill gera ein-
hverja bót, það er ástæðan fyrir
þvi að þessar línur eru hér
skráðar.
Guðnýju færum við okkar inni-
legustu þakkir um leið og við ósk-
um henni ætið alls þess besta og
til hamingju með tímamóta-
afmælið.
Valgarður L. Jónsson.