Morgunblaðið - 26.04.1975, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. APRlL 1975
trjptstMitfrifr
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar.
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10 100.
Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
Áskriftargjald 700,00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 40,00 kr. eintakið
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Augiýsingar
Að undanförnu hafa
Sovétríkin haldið uppi
mjög umfangsmiklum
flotaæfingum á Norður-
Atlantshafi, Miðjarðarhafi,
Svartahafi, Indlandshafi
og Kyrrahafi. Þessar flota-
æfingar eru meðal hinna
umsvifamestu, sem Sovét-
ríkin hafa efnt til. í upp-
hafi virtist sérfræðingum
þetta vera mestu heræfing-
ar Sovétríkjanna í sögunni,
en hafa síðustu daga
komizt að þeirri niður-
stöðu, að svo sé ekki. Hins
vegar vekur það athygli, að
flotaæfingarnar hér á
Norður-Atlantshafi eru
taldar hinar mestu, sem
fram hafa farið á þessu
hafsvæði.
Sérfræðingar telja, að
þyngdarpunktur þessara
flotaæfinga hafi verið á
svæðinu milli íslands og
Jan Mayen og talið er, að
um 60 herskip af ýms-
um gerðum, kafbátar,
kjarnorkuknúnir og aðrir,
þung beitiskip, tundurspill-
ar, eldflaugaskip, njósna-
skip, rannsóknaskip,
birgða- og hjálparskip hafa
tekið þátt í þessum æfing-
um á norðurslóðum.
Að sjálfsögðu hlýtur það
að vekja athygli okkar Is-
lendinga, að meginþungi
þess hluta flotaæfinga
Sovétríkjanna, sem fram
hefur farið á Norður-
Atlantshafi, hefur verið í
námunda við ísland. í þess-
um flotaæfingum tóku þátt
herflugvélar af langdrægri
gerð frá herflugvöllum á
Kola-skaga og komu þær
svo oft inn á flugvarnar-
svæði íslands, að á aðeins
þremur til fjórum dögum í
síðustu viku þurftu þotur
varnarliðsins á Keflavikur-
flugvelli að hafa 50—60
sinnum og jafnvel oftar af-
skipti af sovézkum herflug-
vélum, sem flugu inn á
flugvarnarsvæði Islands.
Þessar flotaæfingar
Sovétríkjanna hafa oróið
til þess að minna okkur
enn einu sinni á, að at-
hafnasvæði sovézka flotans
færist stöðugt nær íslands-
ströndum. I þeim víðtæku
umræðum, sem fram fóru á
s.l. ári um öryggismál Is-
lands var athygli vakin á
því, að uppbygging sovézka
Norður-flotans á síðasta
áratug eóa svo hefur skap-
að alveg ný v.iðhorf í
öryggismálum Islendinga.
Með stofnun Atlantshafs-
bandalagsins var framsókn
kommúnismans í Mið-
Evrópu stöðvuð. Síðan
hefur þrýstingurinn fyrst
og fremst beinzt gegn þjóð-
um í Suð-Austur-Asíu.
Fyrst í Kóreu og nú síðustu
tvo áratugi í Indókína og
nú er svo komið þar, að
varnir þeirra afla, sem
barizt hafa gegn
kommúnistum eru að
hrynja til grunna og ekki
verður annað séð en að
meginhluti Indókína sé að
komast á vald kommúnista.
Á síðustu árum hefur
margt bent til þess að nýs
þrýstings sé að vænta frá
Sovétríkjunum I Evrópu,
en að þessu sinni í Norður-
Evrópu en ekki Miö-
Evrópu. Með vaxandi um-
svifum sovézka flotans á N-
Atlantshafi er ljóst, að
Norður-Noregur færist
smátt og smátt í raun á bak
við fremstu víglínu Sovét-
rikjanna á Norður-
Atlantshafi og hún færist
stöðugt nær íslandi. Þess
vegna er svo komið, að við
íslendingar hljótum að
horfast í augu við þá köldu
staðreynd, að þrýstingur
Sovétríkjanna muni á
næstu árum beinast fyrst
og fremst að Noregi og Is-
landi og þá með ýmsum
hætti, beinum og óbeinum.
Lítil þjóð sem við Is-
lendingar má sín lítils gegn
risaveldinu í austri. Það
eina mótvægi, sem við höf-
um gagnvart hinum stór-
auknu umsvifum Sovét-
ríkjanna í námunda við ís-
land er að efla samstarf
okkar við Atlantshafs-
bandalagsríkin almennt og
Bandaríkin sérstaklega, en
sú spurning hlýtur að
vakna, hvort ekki sé
ástæða til að bæta nýjum
þætti inn í þessa mynd, þ.e.
auknu samstarfi við Norð-
menn annars vegar og
Kanadamenn hins vegar,
en báðar þessar þjóðir eiga
hagsmuna að gæta á þess-
um slóðum.
Margir halda því fram,
að hér sé um ástæðulausan
ótta að ræða, engin rök séu
fyrir því, að Sovétríkin
vilji efla áhrif sín á íslandi,
hér sé „Rússagrýla“ á ferð-
inni — og svo framvegis. I
þeim efnum getum við að-
eins lært af reynslunni. Og
reynsla þeirra þjóða, sem
liggja nærri áhrifasvæði
Sovétríkjanna er því miður
ekki góð. Eystrasaltslöndin
3 eru talandi dæmi um það,
Austur-Evrópuríkin enn-
fremur, svo og Finnland,
sem í raun getur sig lítið
hreyft, hvort sem er í utan-
ríkismálum eða innanríkis-
málum vegna gífurlegra
áhrifa Sovétríkjanna á
finnsk innanríkismál. Is-
land liggur að vísu ekki að
landamærum Sovétríkj-
anna, en eftir því sem um-
svif sovézka flotans aukast
á Norður-Atlantshafi
færumst við nær áhrifa-
svæði þeirra. Þess vegna
eru flotaæfingar Sovétríkj-
anna nú o’kku'r þörf áminn-
ing um að vera jafaan vak-
andi á verðinum.
Flotaæfingar
Sovétríkjanna við Island

..ÍA’
Mynd þessi var tekin úti fyrir v-þýzka sendiráðinu í Stokkhólmi á
fimmtudagskvöld eftir að hryðjuverkamennirnir höfðu kveikt í bygg-
ingunni með sprengjum sínum. Logarnir teygja sig út um gluggana á
þriðju hæð hússins en niðri á götunni má sjá lögreglumenn draga
burt einn af hryðjuverkamönnunum, sem handteknir voru á flótta
úti fyrir. Litla myndin í horninu til hægri sýnir, hvernig byggingin
leit út í gærmorgun.