Morgunblaðið - 07.06.1975, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. JONÍ 1975
Minning:
Þórarinn Guðmunds-
son skipstjóri
Fæddur 13. janúar 1893.
Dáinn 30. maf 1975
Segja má, að það fólk, sem
byrjaði að starfa í Eyjum á fyrsta
tug þessarar aldar hafi lifað
tímana tvenna. Allt það gamla er
horfið og ný vinnubrögð tekin við,
bæði til sjós og lands. Það má
segja, að aðeins umhverfið haldi
sínum upprunalega svip. Það er
landsýnin og úteyjarnar ásamt
hinum fiigru fjöllum Eyjanna,
sem halda sínu gamla svipmöti.
Þó má víða sjá fingraför hinnar
tæknimögnuðu mannshandar á
þeirri náttúrusmíð.
Háaldrað fólk hefir lifað það
timabii i sögu þjóðarinnar, sem
einstæðast mun talið verða frá
upphafi Islandsbyggðar.
Nú hefir einn heiðursmaður úr
hinni öldruðu sveit Eyjamanna
ýtl úr vör i hínzta sinn, Þórarinn
Guðmundsson skipstjóri frá
Jaðri. Hann var fæddur í Eryden-
dal (nú Bjarma viö Miðstræti)
hinn 13. janúar 1893. Foreldrar
hans voru Málfríður Erlendsdótt-
ir og Guðinundur Guðmundsson.
Þórarinn missti móður sína í
frumbernsku, en ólst upp í skjóli
föður síns í Mandal í Eyjum hjá
Sigriöi og Jóni Ingimundarsyni,
en faðir hans var vinnumaöur hjá
þeim hjónum. Albróöir Þórarins
var Guðjón Guðmundsson skip-
stjóri, sem fórst með togaranum
Sviða.
Innan við fermingaraldur byrj-
aði Þórarinn að fara á sjó meö
fööur sinum, en hann var
heppnisfonnaður á áraskipum og
annálaður fiskimaður á handfæri.
Taldi Þórarinn þessa róðra með
föður sínum hafa verið sér góðan
sjómannaskóla fyrir lífið.
Þórarinn réðst skipstjóri á mót-
orbátinn Gústaf árið 1915, þá var
hann 22ja ára gamall og sýnir það
mikið traust, sem honum var sýnt.
En Þórarinn reyndist sannarlega
traustsins verður, því að hann var
skipstjóri um 30 ár við góðan orð-
stír, enda hafði hann alla þá kosti,
sem góðan skipstjóra prýða. Þór-
arinn var með afbrigöum veður-
glöggur, einstakur reglumaður
alla ævi og snyrtimaður svo að af
bar. Þórarinn var með beztu fiski-
mönnum Eyjanna alla tið. Sú
gifta fylgdi honum, að hann skil-
aði ætíð skipi og skipshöfn heilli i
höfn. Mannahylli hafði hann og
mikla, og hafði árum saman sömu
menn á skipi sínu.
Segja má, að Þörarinn á Jaðri
hafi lifað tímabil tveggja kyn-
slóða, séð skipin stækka frá ára-
bátum með handfæri, sem þá var
eina veiðarfærið, og til þeirra
glæsilegu skipa, sem sjóinn sækja
í dag. Vestmannaeyjar sá hann
vaxa úr litlum og frumstæðum
fiskibæ við hafnlausa strönd, í
stærstu verstöð landsins með full-
komna höfn, og fólkiö hefja sig úr
örbirgð til bjargálna; islenzku
þjóðina hrista af sér danska kúg-
un og skapa sér fullvalda menn-
ingarríki.
Þórarinn kvæntist árið 1915
konu sinni Jðnassínu Runólfs-
dóltur frá Stokkseyri og hefur
það hjónaband nú staðið í tæp 60
ár og varð mjög farsælt á allan
hátt. Jónassina er glæsileg kona
svo af ber og mikilhæf húsmóðir,
sem hefur búið manni sínum
mjög vistlegt og aðlaðandi heim-
ili, sem Þórarinn mat mikils. Þau
voru sainvalin um snyrlimennsku
bæði úti og inni. Þeim varð ekki
barna auðið, en ólu upp tvo
drengi, systursyni Jónassinu, og
reyndust þeim sem beztu for-
eldrar. Þessir fóstursynir þeirra
hjóna, Erlendur Eyjólfsson járn-
smíöameistari og Jónas Þ. Dag-
bjartsson hljómlistarmaður, hafa
Plast
Framhaid af bls. 25
prent, en stefnt er að endan-
legri sameigningu fyrirtækj-
anna á þessu ári. Plastprent h.f.
var stofnað árið 1958 og átti
Haukur Eggertsson helming
þess frá upphafi og þar til í
ársbyrjun 1974, en síðan hefur
hann átt fyrirtækið einn.
Þegar fyrirtækið hóf starf-
semi sína voru þar tveir menn
við störf með eina vél á 60
fermetra gólffleti. Siðan hafa
meðalafköst fyrirtækisins auk-
izt um 130% og hefur afkasta-
aukning á ári verið að meðaltali
Afmælis-
og minning
argreinar
ATllYGLl skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig
verður grein, sem birtast á f
miðvikudagsblaði, að berast í
síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera í sendibréfs-
formi eða bundnu máli. Þær
þurfa að vera vélritaðar og
með góðu lfnubili.

Faðir okkar og bróðir + GARÐAR EYJÓLFSSON,
frá Seyðisfirði,
andaðist 5. júnl. Sigurborg Garðarsdóttir, Sigríður Garðarsdóttir, Hrefna Eyjólfsdóttir, Heiðrún Eyjólfsdóttir, Axel Eyjólfsson.
+
Faðir minn og tengdafaðir,
ÁRNI JÓNSSON,
Hlíðarási 2, Mosfellssveit,
andaðist á Landakotsspítala föstudaginn 6 júní.
Jóhanna Árnadóttir,
Aðalsteinn Björnsson.
+ Faðir okkar, tengdafaðir, bróðir og afi.
HRÓBJARTUR BJARNASON,
kaupmaður
lést í Borgarspítalanum þann 5. þ.m
Hróbjartur Hróbjartsson, Karin Hróbjartsson,
Skúli Hróbjartsson, Haraldur B. Bjarnason, Sigríður Bjarnadóttir, Elín Bjarnadóttir. Svala Steingrímsdóttir.
veitt þeim hjónum mikla ánægju
og reynzt fósturforeldrunum
sannir synir. Eins og að líkum
lætur kom það í hlut Jónassínu að
sjá um heimilið, þegar bóndinn
var á sjónum og tókst henni það
með prýði á sinn hljóðláta og yfir-
lætislausa hátt.
Það var alltaf skemmtilegt að
koma að Jaðri. Þórarinn var ekki
áhrifagjarn og mótaði lifsskoðun
sfna af sjálfsíhugun. Tilsvör hans
voru oft býsna snjöll og fyndin.
Frásögn hans var tilþrifarík og
eftirtektarverð og mun lengi i
minnum höfð meðal Eyjamanna.
Sérstaklega var ánægjulegt að
heyra hann segja frá löngu
liðnum atburðum, en mest voru
það sögur frá sjónum á liðinni tíð.
Menn og atburðir, atvinnuhættir
og lifskjör almennings komu
fram líkast því að tjald væri
dregið frá sviði; svo var frásögnin
skýr. Það er fremur fátitt að
hlýða á slíka frásagnargleði, en
athygli og eftirtekt Þórarins var
frábær alla tíð.
Þórarinn á Jaðri elskaði
Eyjarnar, þeim hafði hann unnið
allt sitt líf og þar óskaði hann að
eiga sinn síðasta hvílustað. Af því
sem hér hefur verið sagt, sést að
þessi heiðurshjón hafa verið
gædd þeirri forystu og þeim
manndómi, sem enga stund vildu
láta ónotaða en héldu markvisst í
höfn starfsheiðursins. Þannig
unnu þau sér traust samferða-
manna og sjálfum sér efnalegt
sjálfstæði.
Þegar sá atburður gerðist 23.
janúar 1973, að allir ibúar
Eyjanna urðu að hverfa þaðan um
hánótt svo sem öllum er í fersku
minni, var það mikið átak — ekki
sízt háöldruöu fólki, sem átti sín
einbýlishús, að verða dæmt til að
hola sér niður í þröngu sambýii
við gott fólk, er af góðvild og
kærleika vildi þrengja að sér til
að hjálpa hrjáðu fólki. En þetta
var hlutskipti fjöldans úr Eyjum.
Það er aðdáunarvert hvað fólkið
var samhent við að byggja sér upp
ný heimili, þegar frá leið i nýju
umhverfi. En þetta hefur tekizt
mjög vel i fjölbýlishúsinu að
Kleppsvegi 32 hér í Reykjavík.
Þar búa nú í sambýli 14 fjölskyld-
ur úr Vestmannaeyjum, og voru
hjónin frá Jaðri meðal þeirra.
Þarna rikir góður andi og hjálp-
semi fólksins hvert við annað og
undu þau Þórarinn og Jónassína
mjög vel hag sínum þar meðal
góðra granna.
En svo kom skuggi um síðustu
áramót, þegar Þórarinn varð hel-
tekinn af þeim sjúkdómi, sem
ekki varð við ráðið. Hann stóð sig
eins og hetja í þessari raun, en
brotnaði í bylnum stóra siðast.
Við hjónin söknum nú vinar í
stað, sem við höfðum daglegt sam-
band við. Við kveðjuathöfn Þór-
arins í Dómkirkjunni 4. júní s.l.
mætti mikill fjöldi Vestmannaey-
inga til að votta samúð sína og
kveðja kæran samferðamann,
sem nú er á leið heim til sinna
fögru Vestmannaeyja.
Við hjónin óskum Þórarni allr-
ar Guðs blessunar, svo og ást-
vinum hans, sem eftir lifa.
Friðfinnur Finnsson
frá Oddgeirshólum.
HjördísRuíh Gylfa-
dóttir—Minning
Fædd 10. desember 1958.
Dáin 2. júnf 1975
Hún hvarf til nýrra heimkynna
einn bjartan júnimorgun. Það var
komið sumar, en þó ekki sumar;
það var kalt.
Þegar ungt fólk deyr, verður
okkur, sem eftir lifum, hugsað til
tilgangs sköpunarverksins. Sá
huliðshjúpur, er yfir þeim til-
gangi grúfir, verður enn dekkri;
við skiljum ennþá ekki neitt, en
finnst samt að við skiljum enn
minna.
Það var í ágústmánuði fyrir
nær níu árum, að ég kom fyrst að
Hellnatúni í Ásahreppi; þá ný-
kvæntur maður, kominn til að
kynnast skyldfólki konu minnar.
Það var komið kvöld, en það var
heiðskýrt og bjart; fegurð náttúr-
unnar slík, sem hún aðeins verður
staðbundin — þarna eins og hún
verður mest í Rangárþingi. Af
hlaðinu, hlaupandi, fagnandi,
kom á móti okkur giókollur, fríð,
pínkulítil systir. Aðspurður
kvaðst glókollurinn heita Hjördís
Ruth. Siðan vorum við vinir.
Árin Iiðu. Við hjónin, ásamt
börnum okkar ungum, tókum upp
þann sið, að flytja heimilið með
okkur í hjólhýsi á sumrum. Það
varð fastur liður, að leggja um
tíma utan í þeim sérkennilega
hól, Skyggni, í túninu hjá ömmu
og afa Hjördísar; í Hellnatúni. Og
það var bjart.
En það dimmdi. Það uppgötv^
aðist, að litli glókollurinn frá
ágústkvöldinu fyrrum — sem nú
var .orðin stór og falleg stúlka, um
fermingu — var haldinn þeim vá-
gesti, er mannleg læknavisindi
fengu ekki við ráðið.
Grun hefi ég um, að snemma
hafi hún fengið hugboð um að
hverju dró, þótt þeir, er vissu,
gerðu allt til að dylja hana hinu
sanna. En stúlkan var sérstaklega
mikillar gerðar og leyndi þá hina
sömu ekki síður sinni vitund. Ein-
stakur hugarstyrkur hennar — og
þá ekki síður viljakraftur — kom
bezt í ljós, síðustu daga hennar á
Landspítalanum. Þó svo væri af
henni dregið, að hún yrði að fá
aðstoð við að snúa sér, réð hún
krossgátur, saumaði út, og lét
spaugsyrði falla við foreldra sina
og aðra, er hjá henni sátu unz yfir
íauk.
Hjördís Ruth var fædd I
Reykjavík þann 10. desember
1958, og bví aðeins á sautjánda
ári, er hún lézt, hinn 2. dag júní-
mánaðar. Hún var dóttir þeirra
hjóna, Jakobinu Ólafsdóttur og
Gylfa Jónassonar, aðalgjaldkera
Búnaðarbankans á Hellu. Hjá
þeim, á Hellu, bjó hún sín fáu ár,
en dvaldist þó oft langdvölum hjá
ömmu sinni og afa í Hellnatúni,
sem voru henni og systkinum
hennar sem aðrir foreldrar.
Það er fagur fjallahringurinn,
séður í heiðríkju neðan úr Asa-
hreppi. Þegar ég sit og skrifa
þessar línur, er minning mín um
þessa sérstæðu, vel gerðu stúlku,
einhvernveginn órofa þessari
heiðríkju, eins og ég sá hana á
einu ágústkvöldi fyrir níu árum.
Tómas Agnar Tómasson.
Okkur dauðlegum mönnum
reynist oft næsta erfitt að skilja
svo ótal margt í lífi okkar á jörðu
hér. Við skiljum ekki hvers vegna
bilið milli ljóss og skugga, lífs og
dauða, er oft svo stutt. Við
skiljum heldur ekki hvers vegna
hönd dauðans knýr dyra hjá
ungri stúlku, í blóma lífsins, og
tekur hana með sér, frá for-
eldrum og systkinum og öðrum
ástvinum. En þótt við skiljum
þetta ekki, þá vitum við, að þó
syrti að í svip, birtir brátt til að
við sjáum til sólar á ný.
Hjördis Ruth Gylfadóttir var
fædd 10. des. 1958 og var því
aðeins 16 ára, er hún lést 2. júní,
s.l. Foreidrar hennar eru Jakob-
ína Ólafsdóttir frá Hellnatúni og
Gylfi Jónasson frá Vetleifsholti.
Var hún elst 3 barna þeirra hjóna.
Til skólaaldurs dvaldi Hjördís að
mestu leyti hjá afa sínum og
ömmu I Hellnatúni, en síðan á
heimili foreldra sinna á Hellu.
Hjördís hafði flesta þá kosti til
BARNA- og miðskóla Reyðar-
fjarðar var slitið 30. mai. 160
nemendur stunduðu nám sl.
vetur. Fastráðnir kennarar voru 7
talsins, stundakennarar voru þrir.
Skólinn starfaði f 10 bekkjar-
deildum. Hæstu einkunn á ungl-
ingaprófi hlaut Hanna Ragn-
heiður Björnsdóttir — 8.85, sem
jafnframt er hæsta einkunn yfir
skólann. Kristinn Einarsson
skólastjóri tjáði mér að afráðið
væri að starfrækja gagnfræða-
deild við skólann næsta vetur og i
að bera, sem unga stúlku mega
prýða. Hún var líka á margan hátt
fyrirmynd annara unglinga, enda
varð henni vel til vina meðal jafn-
aldra sinna og félaga. Hún virtist
því hafa alla möguleika til að
ganga fagnandi á framtíðarvegi.
Fyrir nokkrum árum kenndi
Hjördis sjúkdóms, er leiddi tii
þeirra úrslita, sem nú eru orðin.
Það vita þeir einir, sem reyna,
hvilikt áfall slíkt er fyrir nánustu
aðstandendur, en þá mun gott að
minnast þess „að aldreí er svo
svart yfir sorgarranni, að eigi geti
birt fyrir eilífa trú“.
I löngu sjúkdómsstriði komu
mannkostir Hjördísar vel í ljós,
lífskraftur hennar og lífsgleði.
Þótt hún væri oft þjáð, fagnaði
hún hverjum nýjum degi, sann-
færð um að brátt kæmu betri tím-
ar.
Á þessum tíma árs fögnum við
sól og sumri. Þess bið ég Guð, að
hann láti sólargeisla sína verma
tárin á vanga þeirra, sem nú
kveðja stúlkuna sína um sinn, Að
minningarnar um liðnar samveru-
stundir, veiti þeim styrk í raunum
og huggun í harmi.
Foreldrum, systkinum og öðr-
um vandamönnum Hjördisar
sendi ég samúðarkveðju.
Jón Þorgilsson.
ráði að breyta verulega námi
efstu bekkja skólans með þvf að
gefa nemendum kost á vali I
nokkrum greinum samkvæmt
hinum nýju grunnskólalögum. 20.
maí var haldin sýning á teikning-
um og handavinnu nemenda og
var þar margt fallegra muna.
Á sjómannadaginn fermdi
sóknarpresturinn, sr. Sigurður
Guðmundsson, 16 börn hér I
Búðareyrarkirkju. Veður var
mjög kalt og snjóaði, en nætur-
frost hefur verið hér undanfarnar
nætur. — Greta.
160 nemendur í Barna-
og miðskóla Reyðarfjarðar
Reyðarfirði — 3. júnf