Morgunblaðið - 30.01.1977, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. JANUAR 1977
ÁFENGISNEYZLA
0 Timburmenn eru nefndir mörgum nöfnum eftir tungumalum. Og
ekki eru þau færri, ráðin, sem mönnum hafa hugkvæmzt við þessari
illræmdu vesöld, sem grípur þá eftir ofdrykkju áfengis. Norðmenn
drekka þykka mjólk eða rjóma, Rússar saltan agúrkusafa, og Svisslend-
ingar brandý með piparmintu. Aðrir gleypa í sig vitamin og svo mætti
lengi telja. Það má segja með nokkrum sanni, að öll þessi læknisráð séu
vita gagnslaus. Á hinn bóginn má líka segja, að þau geti öll komið að
notum. Það fer einfaldlega eftir því, hvort menn trúa á læknisdómana
eða ekki. Sumum virðist batna við það að fara i gufubað, öðrum við það
að stinga hausnum i ískalt vatn, og ef
að segja.
þetta hrífur er ekki meira um það
En sannleikurinn mun vera
sá, að ekkert ráð sé til við
timburmönnum — nema göð
hvíld (og máski aspirín, ef mag-
inn þolir það). Það er nefnilega
skoðun margra sérfræðinga, að
timburmenn stafi fyrst og
fremst af ofreynslu og þreytu.
Áfengi deyfir þá hluta heilans,
sem gera okkur viðvart, þegar
við erum búin að vera nógu
lengi á fótum og ættum að réttu
lagi að koma okkur i háttinn.
Raunar fá sumir nokkurs konar
timburmenn, höfuðverk,
skjálfta og fleira, þótt þeir hafi
ekki bragðað vín en aðeins
reynt ofmikið á sig.
„TIMBURMENN” ERU
ÞREYTA OG OFREYNSLA
Samkvæmt kenningunni er ekki ráð að drekka kaffi eða ganga
langar leiðir í timburmönnum. Hvort tveggja reynir aðeins enn fremur
á likamann, sem er hvíldarþurfi fyrir. Það er ekki heldur ráð að drekka
meira brennivin. Það firrir menn að visu timburmönnum um stundar-
sakir — en það deyfir aftur viðvörunarstöðvarnar í heilanum og menn
fá sem sé einungis dálitinn gálgafrest. Timburmennirnir munu koma
fram, þótt siðar verði og eru þá vanalega ekki betri viðureignar.
Áfengið sjálft hefur náttúrulega bein áhrif á timburmenn. Það
deyfir þær heilastöðvar, sem stjórna efnastarfi líkamans og raskar
jafnvægi salts og vatns. Eftir þvi sem áfengi eykst I líkamanum þverr
vatn úr vefjum og er það liklega þess vegna, sem mikill þorsti gripur
menn eftir drykkju. Áfengið víkkar einnig æðarnar og talið er að
höfuðverkurinn í timburmönnunum sé af því, hve æðarnar í höfðinu
vikka mikið. Þá ertir áfengið slimhimnuna innan á magaveggjunum og
stafar hinn velkunni brjóstsviði og ógleði liklega af þvi. Við þessu er
það ráð að borða sæmilega áður en maður hefur drykkju, og helzt
feitan og eggjahvíturikan mat, svo sem ost og mjólk. Enn er að nefna
það að beint samband er með áfengismagni I blóðinu og timbur-
mönnum. Borði menn áður en þeir fara að drekka fer áfengið hægar út
i blóðið.
Það er margreynt að þvi likiegra er að menn verði timbraðir, þeim
mun verr sem liggur á þeim þegar þeir byrja að drekka. Sannast að
segja er nærri guiltryggt, að maður verður tinibraður, ef hann hefur
áhyggjur og sektarkennd af drykkjunni. í tilraun nokkurri var
mönnum veitt mikið vin við þægilegar aðstæður þar, sem ekkert
angraði þá. Enginn varð timbraður. í annarri tiiraun kom í ljós að þeir,
sem voru mest á móti áfengisneyzlu — en drukku samt — urðu verst
úti af timburmönnum. Af þessu má draga þá ályktun, að menn ættu að
drekka án nokkurrar iðrunar (eða reyna það að minnsta kosti) og því
aðeins að þeir séu óþreyttir og vel liggi á þeim.
Nú er vitað að enda þótt beint samband sé með áfengismagni, sem
menn drekka og líkindum til timburmanna, eru þeir til, sem virðast
geta drukkið fylli sina og vaknað samt eldhressir um morguninn eftir.
Aðrir verða hins vegar grúttimbraðir, þótt þeir drekki sáralítið. Það er
vafalaust.að menn eru mjög misnæmir við áfengi og einnig það að
sumir verða timbraðir af sektarkennd einni saman — þeim finnst þeir
eiga timburmenn skilið eftir drykkjuna.
Eins og áðan var nefnt eru til ótal læknisráð við timburmönnum. Þau
munu ekki færri ráðin til þess að koma i veg fyrir timburmenn. En það
er sama að segja um þau og hin. Þau duga þvi aðeins, að menn trúi á
.þau. Sumir reyna að éta vítamín eða önnur lyf, sem fást án lyfseðils,
aðrir láta renna af sér áður en þeir fara að sofa, borða vel fyrir
svefninn eða drekka vatn svo sem þeir geta í sig látið. En ekkert af
þessu forðar við timburmönnum, nema menn trúi því statt og stöðugt.
Eina örugga ráðið er það að neyta alls ekki áfengis eða drekka það I
hófi. Meinið er, að þótt timburmenn séu slæmir gleymast þeir svo
fljótt, að undrum sætir. Og það er þess vegna m.a., sem margir hafa
síðast nefnda ráðið að engu...
— JANE E. BRODY
SVIPUR
®Bing Crosby er orð-
inn 72 ára gamall og lít-
inn bilbug á honum að
finna. Hann segist
reyndar vera orðinn
„eldri og hægari og
röddin lægri. Ég næ
ekki lengur hæstu nót-
unum". En hann hefur
ekki í hyggju að hætta
söng í bili. Ekki alls
fyrir löngu byrjaði
hann að skemmta reglu-
lega í Urisleikhúsinu á
Broadway. Ég hitti
hann við morgun verð
stuttu áður og átti tal
við hann.
„Ég ætla að skemmta
meðan ég get“, sagði
hann. „Ég kann ekkert
annað. Þetta er það eina
sem ég get“. Svo lét
hann þess getið með
áhyggjusvip, að
skemmtanirnar í Uris-
leikhúsinu tefðu hann
frá andaveiðunum.
Andaveiðitíminn var
nefnilega nýbyrjaður.
En það bætti úr skák, að
hann kæmist heim til
San Francisco fyrir jól,
og gæti haldið þau
hátiðleg með konu sinni
og þremur börnum
þeirra, fjórum sonum
sinum af fyrra hjóna-
bandi og tólf barna-
börnum.
Crosby sagðist mundu
skemmta á Broadway í
þrjá tíma að kvöldi um
hálfsmánaðarskeið. Það
væri barnaleikur hjá
þvi, sem gerðist hér
áður fyrr, meðan hann
var að vinna sér frægð
og frama. „í gamla daga
skemmti ég stundum
fimm sinnum á dag“,
sagði hann „Og einu
sinni skemmti ég meira
að segja átta sinnum i
leikhúsum og einu sinn
í á hverjum degi i
viku“.
Crosby fór snemma að
syngja og ferðaðist um
landið með öðrum
skemmtikröftum. Hann
fékk þá fljótlega þá
flugu i höfðuðið, að
hann væri bráðfyndinn
og hann og félagar hans
æfðu grínþætti, sem
Sjötíu og tveggja og
ennþá á fullri ferð
þeir reyndu að pranga
inn á leikhússtjóra
hvar, sem þeir komu.
„Við stálum efni úr
hverjum grfnþætti, sem
við sáum, og suðum upp
úr þvi. Einhvern tíma í
St. Louis áttum við að
skemmta með
Marxbræðrum. Við átt-
um náttúrulega að
syngja en þeir að grín-
ast. Þótti gleikhússtjór-
anum vissast að ítreka
það fyrir þáttinn. En
við gátum ekki á okkur
setið að sýna mönnum
hve drepfyndnir við
værum og fórum að fífl-
ast og segja brandara á
sviðinu. Ég man siðasta
brandarann vel. Hann
var svona: Veiztu hvað
þú átt að gera, ef
hesturinn þinn fer að
froðufella? Kenndu
honum að spýta; Leik-
hússtjórinn var snöggur
að fella tjaldíð. Það er
algengt, að söngvarar
vilji verða grínista og
grinista langi til að
syngja. En þetta eltist
nú af mér.“
Skömmu eftir 1930
var Crosby orðinn vin-
sælasti söngvari í
Bandarikjunum. „Mér
var ýtt áfram á frægðar-
brautinni. Ég var tlinn
á margt, sem ég hefði
ekki gert annars“. Hann
söng með flestum máls-
metandi söngvurum og
öðrum listamönnum —
AI Jolson og Yehudi
Menuhin svo, að ein-
hverjir séu nefndir. „Ég
söng líka einu sinni með
Sjaljapin. Ég var þá upp
á mitt bezta, en hann
hafði eldrei heyrt ipín
getið. Hann spurði bara,
hvar vodkað væri
geymt“.
Svo fór Crosby að
leika í kvikmyndum.
Það voru fyrst stuttar
grínmyndir. Árið 1940
lék hann fyrst með Bob
Hope; það var í „The
Road to Singapore".
Þeir léku síðan saman í
fjölmörgum myndum.
Enn seinna fór Crosby
að leika alvarleg kvik-
myndahlutverk. Hann
hefur aldrei talið sig
merkilegan skapgerðar-
leikara. Þegar hann var
beðinn að leika prestinn
i „Going my way“ þver-
neitaði hann í fyrstu.
Hann trúði þvi ekki, að
„dægurlagasöngvari
gæti leikið prest". Hann
hlaut Óskarverðlaunin
fyrir leik árið 1944 og i
fimm ár, að minnsta
kosti, var hann tekju-
hæstur allra kvik-
myndaleikara. Samt
segir hann. „Mér finnst
ég alltaf hálfótrúlegur á
tjaldinu. Ég er alltaf að
leika saman hlutverkið
— hlutverk Bing
Crosbys“. Þó segist
hann hafa kunnað ágæt-
lega við sig i sumum al-
varlegum hlutverkum,
t.d. hlutverki drykkju-
mannsins, sem hann lék
i síðustu mynd sinni,
endurgerð myndarinn-
ar „Stagecoach". Hann
bætir því hins vegar
við, að hlutverkin megi
ekki verða mjög drama-
tísk — ella missi hann
tökin á þeim. „Mér
finnst Frank Sinatra
betri leikari en ég“,
sagði hann. Ég spurði
þá, hvort hann þættist
betri söngvari en
Sinatra. „Nei, það er ég
ekki .... Ég er þess
konar söngvari, að
menn geta hlýtt á mig
og hugsað með sér, að
þeir hefðu getað þetta
lika — ef þeir hefðu
aðeins reynt ofurlítið;“
—Mel Gussow.
I
• ALEKSEI Myagkov var liSsforingi
i sovézku leyniþjónustunni KGB.
Hann var siðast við gagnnjósnir i
Austur Þýzkalandí. Fyrir tveimur ár-
um hljópst hann úr KGB, og nú
nýlega kom út eftir hann bók með
frðsögnum af lifinu ð vegum þeirrar
stofnunar. Heitir bókin „Insidethe
KGB".
Myagkov hljóp úr liSinu i febrúar-
byrjun árið 1974. Hann var á ferð
um Vestur- Berlin með hópi liðsfor-
ingja úr Rauða hernum sovézka; átti
hann að gæta þess, að þeir lentu
ekki á villigötum. Það reyndust
mestu mistök; heldur hefði átt að
setja þá til að gæta hans. Hann brá
sér inn á listasafn, skipti þar um föt,
tróð einkennisbúningnum sinum bak
við myndir i safninu, hringdi til lög-
reglunnar og bað hana sækja sig.
Hann var svo færður brezku herlög-
reglunni i borginni.
Myagkov er 32 ára gamall. fæddur
og uppalinn i Mið Rússlandi. Þegar i
barnæsku var byrjað að innræta hon-
um sósialisma og góða siði. 1 7 ðra
fór hann i æfingaskóla fyrir fjall-
hlifarhermenn og var það I fjögur ár.
„Ætlunin var að gera úr okkur eins
konar sjálfmorðshermenn. Þaðvar
brýnt fyrir okkur að gegna öllu, sem
okkur yrði skipað og hlifa okkur
hvergi. Við áttum að vera reiðubúnir
aðfremja hvers kyns hryðjuverk.
Fyrirmæli
KGB-foringj-
ans: Ef fjand-
manninn vant-
ar þá búðu
hann bara til
hvenær sem væri, t.d. að drepa frið-
sama, óbreytta borgara. Við máttum
ekki skirrast neins," segir hann. Ægi
var allstrangur t skóla þessum. Ein-
hverju sinni sat Myagkov I varðhaldi
i fimm daga fyrir það, að hann hló,
þegar það átti ekki við.
Myagkov var i herskóla ð siðustu
stjórnarárum Krustjoffs. Um eitt
skeið var mikil matarþurrð i landinu.
og verkamenn fóru i verkfall. Voru
Myagkov og félagar hans þá hafðir
viðbúnir að gripa til vopna, ef þurfa
þætti. Einn herskólaneminn gerðist
svo djarfur að spyrja kennara
einhvers um ókyrrðina meðal verka-
manna. Pilturinn var rekinn úr skól-
anum þegar I stað. Segir Myagkov.
að loftið i skólanum hafi mjög verið
blandið hræsni.
Myagkov varð svo liðsforingi i
hernum. Hann kveður allan aðbúnað
hermanna hafa veriðhinn versta.
60—80 menn hirðust saman i skála
og máttu varla hreyfa sig þaðan frá
þvi þeir komu inn á kvöldin og þar til
þeir voru ræstir á morgnana. En
heræfingar stóðu myrkranna á milli
og voru erfiðar mjög. Á fyrirskipuð-
um hvildardögum var hermönnum
gertaðhorfa á „listrænar" kvik-
myndir. Áfengi var harðbannað I her-
búðunum. Þar kom. að Myagkov
ofbauð tilhugsunin um það að verða
I hernum i 25 ár og fékk hann þvi til
leiðar komið. að hann var fluttur í
leyniþjónustuna, KGB.
Nokkrir kaflar i bók hans fjall um
starfsemi KGB utan lands og er það
mest allt gamalkunnur fróðleikur hér
fyrir vestan. Mygakov segir einnig
frá þvi, hvernig KGB-menn gættu
öryggi ríkisins heima fyrir og hvernig
þeirfóru með „óvini rikisins". Með-
al þeirra óvina eru f ramámenn i hópi
Gyðinga, ýmsir fulltrúar kirkjunnar
og andófsmenn. Segir Mygkov, að
KGB-menn hafi gát á mörgum þeirra
mestallan sólarhringinn. Hann lýsir
þvi einnig, er KGB handtekur and-
ófsmenn og færir i geðsjúkrahús.
í árslok 1967 var Myagkov sendur
NJOSNIR