Morgunblaðið - 30.01.1977, Blaðsíða 16

16
MORG UNBLAÐIÐ, SUNNUÐAGUR 30. JANÚAR 1977
Mordid,
• Klukkan 9.20 á aðfangadagsmorgun steig lágvax-
inn og góðlegur maður út úr húsi einu við Rue des
Dardanelles í Parfs. Handan við húshornið stóð kyrr-
stæð bifreið, og f henni tveir menn, óeinkennisklædd-
ur lögregluforingi, Guv Simoné að nafni, og Serge
Tessédre, fyrrum slátrari. Skyndilega sté annar
þeirra út úr bifreiðinni og veifaði til manns sem stóð
þar rétt hjá, fklæddur gallabuxum og peysu. Það var
Gérard Fréche, sem meðal annars hefur haft lffs-
viðurværi sitt af þvf að skipuleggja vændi. Fréche
hraðaði sér til móts við þann sem kom út úr húsinu, og
gaf sig á tai við hann. Þeir virðast hafa deilt stutta
stund, en brátt dró Fréche upp skammbyssu og
hleypti af. Tvö fyrstu skotin fóru út í veður og vind, en
hið þriðja hæfði fórnarlambið f höfuðið.
Þegar lögregluna bar að nokkrum mfnútum sfðar lá
Ifkið á gangstéttinni, en morðinginn var á bak og burt.
Lögreglumaður seildist eftir persónuskilríkjum f
brjóstvasa á fötum lfksins. 1 ljós kom spjald með
franska fánanum. Hér var sem sé ekki aðeins um að
ræða enn eitt morðmálið til viðbótar þeim, sem Parfs-
arlögreglan fær til að kljást við árlega. Lfkið var af
Jean de Broglie prinsi fyrrverandi ráðherra f frönsku
stjórninni, þingmaður, einn auðugasti maður f Frakk-
landi og náinn samherji Giscard d'Estaings forseta.
Þegar aðfangadagur var
að kvöldi kominn var ljóst
orðið að málið var flókið og
viðamikið og óhætt að setja
það á bekk með þeim mál-
um, sem á undanförnum
árum hafa verið mjög um-
deild i Frakklandi. Þessi
mál eiga að sameiginlegt,
að þau upplýsast aldrei til
fullnustu, aðilar að þeim
eru áhrifamenn ístjórn-
málum og fjármálum, og
margir háttsettir menn
eiga þar hagsmuna að
gæta.
Ef trúa má almannarómi
f Paris eru þarna að verki
öfl, sem lög virðast ekki ná
til, og veggur skilur þessi
öfl frá þjóðfélaginu í heild.
Hægt er að rannsaka þessi
mál að vissu marki, en á
ákveðnum punkti er komið
að veggnum, sem enginn
kemst yfir, ekki einu sinni
fuglinn fljúgandi. Handan
þessa veggjar á sér stað
hrikaleg spilling, svo sem
mútugreiðslur fjármála-
braskara til stjórnmála-
manna, vikulegar ferðir
erkibiskupa í hóruhúsin
við St. Denis og tengsl lög-
reglunnar við undirheima-
lýðinn í borginní, en þetta
eru allt atriði, sem nýleg
dæmi eru til um í Frakk-
landi.
Frönsk blöð og al-
menningsálitið leggja jafn-
an upp f mikla krossferð
þegar uppvíst verður um
nýtt fjármálahneyksli eða
morð, þar sem slóðin endar
„á mörkum hins ósnertan-
lega“. Þessar krossferðir
enda jafnan með sama
hætti — annað hvort kem-
ur upp nýtt hneykslismál,
sem skyggir á hið fyrra,
ellegar þá að málið leysist
upp í moldviðri og ótal
samhengislaus smáatriði.
MALIÐ upplvst,
SEGIR INNAN-
RlKISRAÐHERRANN
Rannsókn de Broglie-
málsins hófst sama dag og
morðið átti sér stað, og var
fram haldið af undraverðu
kappi. Aðeins fimm dögum
síðar hélt Pontiatowski
innanríkisráðherra fund
með fréttamönnum þar
sem hann gerði grein fyrir
því að málið væri að fullu
upplýst.
Útgáfa Poniatowskis er á
þá leið, að morðið hafi ver-
ið skipulagt af tveimur
nánustu samstarfsmönn-
um de Broglies í viðskipta-
lffinu, Pierre de Varga og
Patrick Allenet de
Ribemont, en de Broglie
var einmitt að koma af
fundi de Varga þegar hann
fannst myrtur fyrir utan
húsið þar sem hann hefur
skrifstofu sína. Meðal
skjala sem fundust í skrif-
stofu de Varga er skulda-
bréf upp á 4 milljónir
franka, eða sem nemur
rúmlega 150 milljónum Is-
lenzkra króna. Lánið hafði
lögreglan þvi fram að de
Ribemont hafi tapað gífur-
legum fjárhæðum á vafa-
sömum viðskiptum að und-
anförnu, og hafði de Brog-
lie lánað honum féð til að
komast út úr kröggum.
Lánið átti siðan að greið-
ast með jöfnum mánaðar-
legum afborgunum, en lög-
reglan segir nú, að þeir de
Varga og de Ribemont hafi
ákveðið að losa sig við de
Broglie þegar þeim veittist
erfitt að standa við þessar
skuldbindingar.
Þannig var málið í hnot-
skurn, að því er fram kom
á fundi innanríkisráðherr-
ans fimm dögum eftir
morðið, en frönsk blöð og
vinir og vandamenn þeirra
sex manna, sem ákærðir
hafa verið fyrir hlutdeild f
því, eru ekki á sama máli.
Ekkja de Broglies hefur
lýst því yfir að skýring
þessi sé fáránleg og geti
engan veginn staðizt. Dótt-
ir de Varga, Pascale,
kveðst hafa í höndunum
de Ribemont
Pierre de Varga
Útför de Broglies fór fram frá höll hans f Normandf. Þrfr ráðherrar f frönsku
stjórninni ætluðu að fylgja honum til grafar, en boðuðu allir forföll á sfðustu stundu.
sannanir fyrir því að hinir
meintu samsærismenn hafi
ekki getað hagnast af
dauða de Broglie, og loks
hefur komið í ljós, að eigin-
kona de Ribemont, sem
lögreglan segir hafa átt
fund með de Broglie rétt
fyrir morðið, var raunar
viðs fjarri Parísarborg á
þeim tíma.
FÆDDUR MEÐ
SILFURSKEIÐ
í MUNNINUM
Jean de Broglie
Poniatowski innanrfkis-
ráðherra (til vinstri)
ásamt Ottavioli lögreglu-
stjóra á fréttamannafund-
inum 28. desember þar
sem þeir lýstu þvf yfir að
málið væri upplýst að
fullu.
de Broglie tekið í banka og
sett að veði líftryggingu
slna. Fjárhæðina hafði de
Broglie lánað de Ribeniont
til kaupa á hlutabréfum f
vinsælum veitingastað í
París, La Reine Pédauque,
sem de Ribemont hefur
annast rekstur á. Heldur
Jean de Broglie var mað-
ur stórrar ættar og vellauð-
ugur allt frá fæðingu.
Þrátt fyrir stjórnmálahæfi-
leika, völd, áhrif og riki-
dæmi, var hann haldinn
ólæknandi ástríðu á sviði
viðskipta og gróðabrasks.
Fyrirtæki hans voru 42 að
tölu, eftir því sem næst
verður komizt. Hann átti
fjölda fasteigna, þar á með-
al höll eina þar sem varð-
veittar eru miklar gersem-
ar. Að þvi er næst verður
komizt var de Broglie þátt-
takandi í ólöglegri vopna-
sölu, lánastarfsemi og
mútustarfsemi jafnframt
heiðarlegum viðskiptum.
Á timum de Gaulles átti
hann marginnis sæti í
ríkisstjórn og virtist um
tíma á leið upp I æðstu
embætti á vegum hins
opinbera. Hann gegndi
lykilhlutverki í samninga-
umræðum þegar Alsir varð
sjálfstætt árið 1962. Stjórn-
málaferli de Broglies lauk
í raun og veru árið 1973,
enda þótt hann héldi
áfram þingmennsku. I apr-
íl 1973 stóð fyrir dyrum
kosning formanns fjárveit-
inganefndar franska þings-
ins. De Broglie kom mjög
Gérard Fréchem sem játað
hefur á sig morðið.
til greina og sóttist eftir
kosningu. Skömmu áður en
kosningin átti að fara fram
■fékk Giscard dEstaing, for-
maður Sjálfstæða lýð-
veldisflokksins og núver-
andi forseti Frakklands, i
hendur skýrslu um við-
skipta- og skattamál de
Broglies, sem var fram-
bjóðandi flokksins til em-
bættisins. Daginn eftir var
tilkynnt að de Broglie
kæmi ekki lengur til
sem setti Frakkland
á annan endann
Innanríkis-
rádherrann
segir málið
upplýst;
en þad
verður dular-
fyllra með
degi hverjum
greina. Vonir hans um
frekari frama á stjórn-
málasviðinu voru að engu
orðnar, en hann varð eftir
sem áður einn helzti ráð-
gjafi d'Estaings i málefn-
um, sem snerta Grikkland
og Arabaríkin, þar sem
hann þekkti vel til meðal
annars vegna viðskipta-
sambanda sinna. Altalað er
að hann hafi verið mikil-
vægur tengiliður frönsku
stjórnarinnar við Araba-
rikin, og ýmsir hafa kallað
hann „áhrifakaupmann".
Hann hefur fengið orð fyr-
ir að vera meistari i
„broglio", sem er ítalska og
merkir leynimakk, en de
Broglie-ættin kemur upp-
haflega frá Italíu og hét
þar Broglio.
VAFASAMAR
SKVRINGAR
Ljóst, er að skýringar
Poniatowskis innanrikis-
ráðherra, sem yfirmenn
lögreglunnar styðja með
ráðum og dáð, fullnægja
ekki þeim, sem standa
„handan veggjarins" í
Frakklandi, og sú skýring,
að morðið hafi verið i fjár-
hagslegu ábataskyni er allt
annað en sannfærandi þeg-
ar litið er á skilmálana í
liftryggingu de Broglies.
Þar segir, að tryggingarféð
verði ekki greitt af hendi
nema dauðdagi hins
tryggða verði af „eðlileg-
um orsökum".
Þá vaknar sú spurning
hvers vegna de Varga og
de Ribemont hafi átt að sjá
sér hag i þvi að ráða prins-
inn af dögum, og það fyrir
utan húsdyrnar hjá de
Varga.
í fyrsta lagi er ljóst, að
þeir félagar hafa ekki ver-
ið í neinum vandræðum
með að inna af hendi mán-
aðarafborganir af láninu
frá de Broglie. Hver
greiðsla var að upphæð
sem nemur rúmlega 2,5
milljónum ísl. króna, sem
eru eins og skiptimynd I
vasa þessara stórtæku
braskara.
i öðru lagi verður ekki
annað séð en að de Broglie
hafi verið sannkallaður
gullkálfur fyrir þá, enda
þótt hann hafi sjálfur
hagnazt mjög af þeirra við-
skiptum, og gullkálfum
slátra ekki aðrir en bú-
kussar.
í þriðja lagi er hinn
ákærði morðingi, Gérard
Fréche, enginn glópur i
undirheimalifi Parísar-
borgar. Hann er sonur lög-
regluforingja og hefur um
árabil verið umsvifamikill
á sviði ýmiss konar af-
brota. Slíkur maður hefði
vart tekið að sér að skjóta
einn auðugasta áhrifa-
mann í Frakklandi fyrir 5
þúsund franka þóknun,
eða sem nemur 190 þúsund
íslenzkum krónum.
í fjórða lagi, ef de Varga
stendur á bak við morðið á
de Broglie, hvers vegna
geymdi hann þá sönnunar-
gögn um fjármálaviðskipti
þeirra í skrifstofu sinni,
þar sem lögreglan hafði að
þeim greiðan aðgang og
beinast lá við að leita að
þeim?
í fimmta lagi þá virðist
engin sönnun liggja fyrir
um morðsamsærið önnur
en vitnisburður Simonés
lögregluforingja, sem
Fréche siðan staðfesti.
„SKIPANIR AÐ OFAN“?
Meðal annars segir
Simoné de Varga hafa sagt
sér að óumflýjanlegt væri
að ryðja de Broglie úr vegi,
enda þótt það yrði fjár-
hagslegt áfall fyrir hann
sjálfan, — þetta væru
„skipanir að ofan“, en de
Varga hefur hingað til
harðneitað öllum sakar-
giftum.
Ferill Guy Simonés inn-
an lögreglunnar er at-
hyglisverður. Grunur hef-
ur fallið á hann vegna
meintrar aðildar að ráni og
hann var grunaður um að
eiga aðild að morði á ást-
konu sinni skömmu áður
en hann var hækkaður í
tign og gerður að lögreglu-
foringja, en fyrir hálfum
mánuði var hann rekinn
frá störfum og verður ekki
endurráðinn.
Ýmis dularfull atvik
hafa fylgt í kjölfar morðs-
ins á de Broglie, — skjala-
rán, bifreið á vegum veit-
ingahússins La Reine Pé-
dauque hafði verið tekin í
sundur og fannst í ótal
hlutum, merki um inn-
brotstilraun í kastala de
Broglies i Normandie, og
blaðamaður, sem kannaði
málið, rankaði við sér í bíl-
flaki í Bologne-skóginum í
París. enda þótt hann seg-
ist ekkert muna eftir að
hann ók eftir tiltekinni
götu i miðri borginni.
Málið virðist æ flóknara
eftir þvi sem lengra líður
frá morðinu og þeirri yfir-
lýsingu innanríkisráðherr-
ans, að það sé að fullu upp-
lýst. Það er mál Parisarbúa
um þessar mundir, að.
svara við öllum þeim
spurningum, sem vaknað
hafa í sambandi við það, sé
að leita annars staðar en í
undirheimum borgarinnar,
en um þverbak keyrði þó
fyrir rúmri viku þegar
byrjað var að orða sjálfan
Frakklandsforseta við mál-
ið. Le Monde gat þess i
frétt, að forsetinn hefði I
fjármálaráðherratið sinni
farið í veiðiferð til Spánar
ásamt mönnum, sem siðar
flæktust i mál, sem kennt
er við Matesa. Þvi hefur
verið haldið fram að fyrir-
tækið Sodetex, sem á heim-
ili og varnarþing i Luxem-
bourg, sé i raun og veru
leppur fyrir spænskt fyrir-
tæki að nafni Matesa, en
það var lagt niður árið
1969 eftir að hafa haft
gffurlegt fé af spænska rík-
inu, — alls nærfellt 4 mill-
jarða íslenzkra króna.
Hér með er þó ekki gefið
í skyn, að Giscard
d’Estaing sjálfur sé í slag-
togi með glæpalýð, og enn
hefur enginn látið að því
liggja að þetta mál kunni
að verða honum að falli.
Tilgangur Le Monde með
því að benda á tengsl for-
setans við Metesa-menn
virðist sá að vekja athygli á
þvi, sem lengi hefur verið
altalað í Frakklandi, sem
sé að óheppileg tengsl
franskra stjórnmálamanna
við vafasama fjármála-
menn hafi viðgengizt allt
frá dögum byltingarinnar.
. — ÁR