Morgunblaðið - 12.06.1977, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. JUNl 1977
11
r r
Sr. Guðmundur Oli Olafsson:
Furðustríð uppvakninganna
Sr. Guðmundur Óli Ólafsson, rit-
stjóri Kirkjuritsins, óskaði eftir
þvf 1 stuttri grein, er birtist eftir
hann 1 Morgunblaðinu fyrir
skömmu, að blaðið birti I heild
grein hans í Orðabelgi Kirkjurits,
sem getið var um f frétt Morgun-
blaðsins fyrir nokkru. Fer grein
þessi hér á eftir f heild:
Nú eru þeir orðnir kunnir að
þvf á Morgunblaðinu að vekja
upp drauga, — og kemur hver
draugurinn upp úr öðrum. Sú
merkilega uppvakningasaga eða
kómedia hófst, er grein birtist í
Kirkjuriti um hreina trú. Á auga-
bragði komust nokkrir athafna-
samir andar á kreik eins og af
sjálfsdáðum. Og höfundur
greinarinnar varð þjóðkunnur
„vondur" maður á fám dægrum.
Svo illt verk er það að boða
Krist, krossfestan og upprisinn,
og kalla hann lífsvon mannkyns.
Illt og ljótt virðist það og orðið,
sem forfeður vorir settu traust
sitt á um aldir, — því kristnir
voru þeir flestir lengst af, þótt
ýmsir láti nú svo heita, að þeir
hafi trúað á álfa í hólum. Þeir
hinir sömu ættu að kynna sér til
dæmis sambýli þjóðtrúarinnar og
rétttrúnaðarins á íslandi.
Þó vænkaðist fyrst til muna
hagur uppvakninganna, þegar
pl'testastefna var haldin í Skál-
holti, og andlegir leiðtogar
kristinna safnaða á íslandi,
heiðarlegir og samvizkusamir
menn, að ætla má og allir sér-
fræðir um trúarbrögð, leyfðu sér
þá ósvinnu að vara við því, sem
þeir töldu andlega óhollustu. Þá
vöknuðu upp býsna margir liðs-
menn hinna fyrri anda, svo lfk-
legir sem ólíklegir, og lesa mátti
fyrirsagnir um „aumingja prest-
ana" f blöðum og sitthvað fleira
skrifað af áþekkri geðshræringu.
Það eru vitanlega engir Guðs
volaðir andlegir vesalingar, sem
hafa efni á því að vorkenna
prestastéttinni með þeim hætti!
Einna furðulegast má þó heita f
öllu þessu stríði, að stjórnendur
stærsta dagblaðsins í Reykjavfk
hafa tekið mjög svo eindregna
afstöðu með uppvakningasveit-
inni og þar með gegn kristinni
boðun og lútherskri þjóðkirkju á
íslandi. Nú má ætla að all stór
hópur lesenda blaðsins sé kirkju-
fólk, og er þetta þeim mun annar-
legra. Virðist tími til kominn, að
það fólk hafi gát á, hverju það
ljær lið, þegar það kaupir og les
dagblöð.
Dó, dó og dumma
Jesús reið inn f Jerúsalem á
asna, eins og afbrotamaður að
austurlenzkum hætti, og föru-
nautar hans, sem hylltu hann sem
Messías, voru ekki hátíðakór úr
musterinu. Efalaust voru þeir
flestir fátækt fólk og svokallaðir
syndarar. En Jesús vildi ekki
hasta á þá. Þann dag, er hann hélt
til móts við þjáning sína og til
aftökunnar, mátti heimurinn vita,
hver hann var, hinn blessaði
konungur. „Ég segi yður, ef
þessir þegðu, mundu steinarnir
hrópa.“
Þann dag varð margur ósáttur
við hann. Og æ sfðar hafa uppi
verið menn, sem vildu færa margt
til betri vegar, klæða kristinn
dóm í hrjálegri búning. Morgun-
blaðsmenn virðast nú hafa tekið
upp slika umbóastefnu.
Sira Bolli Gústafsson f Laufási
hafði þann starfa með höndum að
rita sunnudagahugvekjur fyrir
Morgunblaðið um þær mundir, er
mest gekk á út af prestastefnunni
margnefndu. Hann er ritsnjall
maður og gæddur hóglátri kimni,
enda fórst honum allt vel. En frá
þvi hann lét af hugvekjusmíðinni,
hafa ekki aðrir komizt þar að en
þeir, er fylgdu „umbótastefnu"
blaðsins. En þeir fá þar einnig
góðan ,,dóm“ og háa einkunn.
Kveður þar mest að síra Jóni
Auðuns, fyrrum dómprófasti,
enda er hann manna kunnastur
að þvf að lúskra á kreddumönnum
og ýmsum meginatriðum krist-
innar kenningar, svo og ýmsum
forynjum, er hann sá þar í kring,
— vígreifur eins og Dón Kfkóti. í
mjög svo hentugan tíma kom og
hvalreki mikill á fjörur Morgun-
blaðsins, því að sira Jón birti í
vetur æviminningar sínar og
greinargerð fyrir lifsskoðun sinni
ásamt palladómum nokkrum um
samferðamenn. Er ekki að orð-
lengja að lesendum Morgunblaðs-
Guðmundur Óli Ólafsson
ins má nú ljóst vera, að þvílík bók
hefur ekki lengi komið út á
íslandi.
Ef rétt er munað fóru að birtast
kaflar úr bók þessari í Morgun-
blaði nokkru áður en hún kom út.
Var til þess varið heilum siðum
eða opnum blaðsins. Hvort sem
það var hending eða ekki, voru
m.a. til valdir kaflar.um fólk, sem
á sinni tfð hafði verið i forystu
fyrir kristilegum félögum, er
prófastinum var heldur f nöp við.
Nú var þetta fólk horfið af þess-
um heimi og óhætt að segja um
það, hvað sem var, jafnvel láta í
skina, að það hefði nú verið
blendið í trúnni og ekki góð-
mennskan einber. Dr. Bjarni
Jónsson, vfgslubiskup var einn
þeirra tilnefndu, forveri bókar-
höfundar í embætti dómprófasts
og um skeið samverkamaður hans
við Dómkirkjuna.
Þó tók nú fyrst í hnjúkana,
þegar ritdómur um bókina kom í
Morgunblaði. Þar dugði ekki
minna en einar fjórar eða fimm
síður af alkunnri mælgi
Guðmundar Hagalíns. Virtist
hann sem bergnuminn, enda
skorti ekki lýsingarorð í dóminn
þann. Auk þess, að bókarefnið var
þar mjög svo endursagt, svo sem
háttur er Hagalins, voru þar inn-
an um og saman við nokkrar
mergjaðar athugasemdir eða
íhuganir frá eigin brjósti rit-
höfundarins um kristnilíf Norð-
manna, Lýðháskólann i Skálholti,
forstöðumann hans og fleira.
Ekki var þess að neinu getið,
hversu rithöfundurinn hefði hag-
að úttekt sinni á kristni frænda
vorra í Austurvegi, ekki orð um
hversu oft hann hefði lagt leið
sína í kirkjur þar, hversu marga
predikara heyrt, hversu marga
trúaða hann hefði verið samvist-
um við til að athuga trúrækni
þeirra og dagfar. Nei, hér var
einungis verið að éta eitthvað upp
eftir Arnúlfi överland, reynt að
stæla gamla og heldur óhrjálega
skrfpamynd eftir hann. Það tók
því þá!
Aðrar athugasemdir úr rit-
dóminum er liklega bezt að leiða
hjá sér. Einhver var raunar að
segja, að gamla kennaraskólavíð-
sýnið væri i þessu skrifi Hagalíns.
Það er slæm umsögn, ef sönn
reynist. Gjarna vildi sá, er þetta
ritar, hafa hærri hugmyndir um
það viðsýni. En hvað er um að
tala, þegar heiðursmenn fara að
hlaupa útundan sér i andlegri
heift og formyrkvuðum hroka?
Eiginlega kemur ekki annað sam-
bærilegt í hugann en maðurinn,
sem gekk í musterið til að þakka
Guði fyrir, að hann væri betri en
aðrir menn.
En síra Hallgrímur segir: „Sá
dauði hefur sinn dóm með sér,
hver helzt hann er, sem bezt haf
gát á sjálfum þér.“
Heilinn í Singer Futura sér um aö framkvæma hug-
myndir þínar fljótt og örugglega.
SÖLU - OG SÝNINGARSTAÐIR:
Liverpool, Laugavegi 18 A, Domus, Laugavegi 91,
Véladeild Sambandsins Ármúla 3 og kaupfélögin
um land allt.
^ SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
SVéladeild p
ÁRMÚLA 3 REYKJAVÍK, SÍMI 38900
Enn auöveldara að sauma. Svo er Singer fyrir aö
þakka. Þar er tæknin notuð til aö auövelda og auka
ánægjuna viö aö sauma sjálf.
Singer kenndi heiminum aö sauma og hefur nú kennt
saumavél aö hugsa. Nýja Singer Futura er fyrsta
saumavélin í heiminum meö rafeindaheila. Engin
önnur saumavél hefur slíkan búnað. Nú þarf ekki
lengur aö nota breytilegar handstillingar og rýna
í sauminn til aö ná góöum árangri. Gerö saumsins,
stærö hnappagatsins, lengd mynstursins - nú er þaö
sjálfstýrt eftir aö búiö er aö ýta á hnapp.
Sjálfvirk spólun og tveir hraðar.