Morgunblaðið - 12.06.1977, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. JUNl 1977
21
Kvennaskólanum berast góð-
ar gjafir við skólauppsögn
Kvennaskólanum í Reykjavík
var sagt upp 21. maí sl. aö við-
stöddu f jölmenni, en niunda bekk
skólans var sagt upp 27. maí og
hlutu allir nemendur rétt til
framhaldsnáms.
Forstöðukonan, dr. Guðrún P.
Helgadóttir, minntist í upphafi
Ragnheiðar Jónsdóttur skóla-
stjóra, sem lést 7. mai sl. og risu
menn úr sætum í virðingarskyni
við hina látnu. Ráðgert er að
stofna við skólann minningasjóð
um frk. Ragnheiði Jónsdóttur og
veita úr honum söguverðlaun.
Forstöðukona gerði grein fyrir
starfsemi skólans þetta skólaár og
skýrði frá úrslitum prófa.
198 stúlkur settust í skólann í
haust og luku 14 burtfararprófi,
59 grunnskólaprófi 9. bekkjar og
unglingaprófi 62.
Hæstu einkunn á burtfarar-
prófi hlaut Anna Maria Sigurðar-
dóttir 9.50. 1 9. bekk var Lilja
Petra Ásgeirsdóttir hæst með
9.00, i 2. bekk Rósa Baldursdóttir
með 9.30 og í 1. bekk Helga Lauf-
ey Finnbogadóttir með 9.32.
Við skólauppsögn voru Kvenna-
skólanum færðar góðar gjafir og
heillaóskir. Fyrir hönd Kvenna-
skólastúlkna sem brautskráðust
fyrir 40 árum talaði frú Anna
Erlendsdóttir og færðu þær skól-
anum að gjöf Ferðabók Páls
Gaimard. Fyrir hönd 30 ára ár-
gangsins talaði frú Borghildur
Fenger og færði skólanum fjár-
upphæð til frjálsra afnota. Full-
trúi 25 ára árgangsins var frú
Sigurbjörg Axelsdóttir og gaf sá
árgangur fjárupphæð til bóka-
safns skólans. Fyrir hönd 20 ára
árgangsins talaði frú Guðrún
Lára Ásgeirsdóttir og afhenti hún
fjárupphæð i minningarsjóð frk.
Ragnheiðar Jónsdóttur. Fyrir
hönd 15 ára árgangsins talaði
Dóra Ingvadóttir og færði skólan-
um fjárupphæð í listaverkasjóð.
Fyrir hönd 10 ára árgangsins tal-
aði Valgerður Sverrisdóttir og af-
henti hún fjárupphæð í Hildar-
sjóð, og fyrir hönd 5 ára árgangs-
ins talaði Auður Guðmundsdóttir
og færðu þær skólanum góða
bókagjöf.
Forstöðukona þakkaði afmælis-
árgöngum alla tryggð og ræktar-
semi við sinn gamla skóla, og hún
væri kennurum og nemendum
styrkur og hvatning.
Að því búnu fór fram verð-
launaafhending. . Verðlaun úr
Minningarsjóði Thoru Melsteð
fyrir bestan árangur burtfarar-
prófi hlaut Anna María Sigurðar-
dóttir, og hlaut hún einnig verð-
laun fyrir besta frammistöðu í
fatasaumi úr Verólaunasjóði frú
Guðrúnar J. Briem. Verðlaun úr
Thomsenssjóði hlaut Björg Ólafs-
dóttir 2. bekk c. Þá voru veitt
verðlaun úr Móðurmálssjóði, en
þau hlaut Laufey Karlsdóttir.
Danska sendiráðið gaf tvenn
FYRIRTÆKIÐ Hekluvikur, sem
á undanförnum árum, hefur flutt
út nokkurt magn af byggingar-
vikri reit hafnarstjórn Reykja-
vlkur bréf f vor og fór þess á leit,
að fá betri aðstöðu til að skipa út
vikrinum. Mál þetta var tekið
fyrir á sfðasta fundi hafnarstjórn-
ar og var þvf vfsað til hafnar-
stjóra til frekari umf jöllunar.
Ágúst Hafberg forstjóri, einn af
forráðamönnum Hekluvikurs,
sagði i samtali við Morgunblaðið i
gær, að fram til þessa hefði fyrir-
tækið aldrei haft neinn ákveðinn
stað við höfnina, en þeir hefðu
lengi haft áhuga á að koma á
verðlaun fyrir ágæta frammi-
stöðu i dönsku á burtfararprófi
en þau hlutu Laufey Karlsdóttir
og Selma Petersen. Enskuverð-
laun hlaut að þessu sinni Anna
Maria Sigurðardóttir. Verðlaun
fyrir besta bestan árangur i sögu
á burtfararprófi hlaut Anna
María Sigurðardóttir. Verðlaun
fyrir besta frammistöðu í heilsu-
fræði og hjúkrun hlaut Kolbrún
Sigmundsdóttir. Verðlaun úr
minningasjóði um Rannveigu og
Sigríði Þórðardætur fyrir besta
teiknikunnáttu hlaut Ása Jó-
hannsdóttir 3. bekk z.
Þá voru afhent verðlaun fyrir
ritgerð um umferðarfræðslu og
hlaut þau Salbjörg Óskarsdóttir 4.
bekk.
Að lokum þakkaði forstöðukona
skólanefnd, kennurum og stjórn
nemendasambandsins ánægjulegt
samstarf og óskaði stúlkunum
sem brautskráðust allra heilla á
komandi árum.
betra útskipunarfyrirkomuiagi,
sem bæði væri fljótvirkara og
betra en það sem þeir hefðu nú,
og ef fyrirtækið gæti fengið
ákveðinn stað við höfnina og betri
aðstöðu ætlaði það að reyna þetta,
þótt erfitt væri að fara út f stórar
framkvæmdir á þessum verð-
bólgutímum.
Ágúst kvað víða vera eftirspurn
eftir vikri, en mjög erfitt væri að
keppa við erlendan vikur hvað
verð snerti. Höfu'ðástæðan væri
hin langa flutningaleið frá þeim
stað þar sem vikurinn er tekinn
til Reykjavíkur en það eru 140
kílómetrar.
Hekluvikur hf. hyggst
bæta útskipunaraðstöðu
um aðstæðum starfsbróður síns,
lithaugska ljóðskáldsins Venc-
lova, sem „er bezta ljóðskáld, sem
býr á iandsvæði þess heimsveldis,
sem hefur Lithaugaland að litlu
skattlandi", eins og Brodský
kemst að orði i bréfi sínu.
En bréf hans er svohljóðandi:
„Til ritstjóra:
Hér er eitt bréfið enn handa
ykkur að lesa fyrir hönd manns,
sem nú finnur lífi sínu ógnað af
kunnuglegri skammstöfun: KGB.
Andstætt guðum finnst þvi sem
er af hinu illa gott að láta skamm-
stafa sig, þvi að á þann hátt fær
það á sig visst heimilislegt yfir-
bragð — ekki ósvipað fangamarki
manns — og öðlast þannig nánast
löglegan tilverurétt. Á einkenni-
legan hátt draga skammstafanir
hins illa úr vilja okkar til að berj-
ast gegn þvf, og við getum jafnvel
farið villt á þeim og skamm-
stöfunum flugfélags eða sjón-
varpsstöðvar. Alla vega einfalda
þær hugmynd okkar um fyrirbær-
ið.
KGB merkir á rússnesku ríkis-
öryggisnefnd, og vegna þess að
hinir ensku upphafsstafir sam-
svara ekki þeim rússnesku, legg
ég til að þið lesið úr þessari
skammstöfun einfaldlega „af-
tökusveit", „vinnubúðir“, eða
„geðveikrahæli", og eitt af þessu
þrennu er framundan fyrir
Tomas Venclova, en það er fyrir
hans hönd sem þetta bréf er ritað.
Tomas Venclova er Lithái — og
það er slæmt vegna þess að mjög
fáir Bandaríkjamenn hafa nokkra
hugmynd um hvar Lithaugaland
er. Ég ætla að hlifa ykkur við
kennslustund i landafræði og
sögu, en lýsi þess i stað yfir, að hr.
Venclova er bezta ljóðskáld sem
býr á landsvæði þess heimsveldis,
sem hefur Lithaugaland að litlu
skattlandi. Ég hætti á að gefa
verkum hans þessa einkunn
vegna þess að ég þekki þau jafn-
vel betur en nokkur annar á
vesturhveli jarðar, þvi ég hef þýtt
ljóð hans á rússnesku. Auk rúss-
nesku hafa verk hans verið þýdd
á pólsku, þýzku, og frönsku. Hann
er einnig mjög vel þekktur meðal
evrópskra málvísindamanna fyrir
táknfræðirannsóknir sinar, og á
siðasta ári var honum boðið að
kenna við Berkeley-háskólann í
eitt ár, en honum var synjað um
ferðaleyfi.
Hr. Venclova varð sjálfur fyrst-
ur til að þýða á litháísku verk T.S.
Eliot, W.H. Auden, Robert Frost,
W.B. Yeats, Ezra Pound og fleiri.
Hann hefur einnig þýtt ljóð ensku
metafýsisku skáldanna. Látið það
ekki valda ykkur vandræðum að
þessi nöfn skuli vera úr svona
mörgum áttum, þvi það er algeng
venja I bókmenntum litilla þjóða,
að einn maður vinni mörg störf.
Þar fyrir utan hafa þýðingar ver-
ið helzta lifsviðurværi Venclova
árum saman.
11. maí 1975 sótti Venclova um
leyfi til að fara úr landi til mið-
stjórnar lithaugska kommúnista-
flokksins. Siðan hefur ekkert til
hans spurzt, og i ljósi atburða sem
lýst er i fyrirliggjandi skjölum er
ekki annað hægt en að óttast um
afdrif hans. „Neðanjarðaráskor-
un“ til menntamanna á Vestur-
löndum var birt í nýlegu tölublaði
(nr. 20) ,,samizdatritsins“ Annáls
kaþólsku kirkjunnar i Lithauga-
landi. Þar segir að þrir mennta-
menn og andófsmenn í Lithauga-
landi, Mindaugas Tamonis,
Arunas Tarabilda og J. Kazl-
auskas, hafi látizt við dularfullar
kringumstæðúr á siðustu árum,
og er ábyrgð á dauða þeirra lýst á
hendur KGB. Ritstjórar Annáls-
ins óttast að sams konar örlög biði
Tomas Venclova, sem óskað hefur
eftir leyfi til að flytja úr landi.
Ég hvet alla þá sem lesa þetta
bréf til að gera allt, sem i þeirra
valdi stendur, til að aóstoða hr.
Venclova við að fá leyfi til að fara
frá Sovétríkjunum. Bréf ykkar og
skeyti skal senda: Anatoly
Dobrynin, sendiherra, Sendiráði
Sovétríkjanna í Washington, DC,
2)Miðstjórn kommúnistaflokks
Lithaugalands, 3)Rithöfundasam-
bandinu þar, Vilnius, Sovét-
rikjunum, 4) hr. Charles Runyon,
lögfræðilegum ráðunaut um
mannúðarmál, lUanríkisráðu-
neytinu, Washington, DC,20520;
og 5) þingmönnum ykkar.
Þvi miður getur manneskjan
aðeins skilið jafn mikla illsku og
hún getur sjálf sýnt af sér. Ein-
mitt þetta veitir öllum þessum
skammstöfuðu stofnunum yfir-
burðastöðu og gerir okkur erfitt
um vik að berjast gegn þeim.
Sovétrikin eru land þar sem
glæpavandamálið hefur verið
leyst af ríkisvaldinu — glæpirnir
eru stundaðir af starfsmönnum
ríkisins, og þeir eru atvinnu-
menn. Þess vegna langar mig til
að grípa þetta tækifæri til að
ieggja til við alla þá í þessu landi,
sem áhuga hafa á mannréttindum
í austri, að setja á fót, undir
verndarvæng Bandaríkjaþings
eða utanríkisráðuneytisins, sér-
staka stofnun, sem fjallaði um
vandamál af þessu tagi. Þar að
auki ætti að setja allar upplýsing-
ar um handtökur, pyntingar og
morð i tölvur og tengja þær nöfn-
um manna og samtaka, sem gætu
hafið aðgerðir eða vakið athygli á
slikum málum. Þörfin fyrir sam-
ræmingu allrar okkar viðleitni i
þessu efni stafar af þeirri stað-
reynd, að við eigum i höggi við
atvinnumenn á vegum rikisvalds-
ins, og við höfum ekki efni á að
dreifa kröftunum og starfa við-
vaningslega. Amnesty Inter-
national er ekki nóg, þrátt fyrir
allt hið góða starf þeirra samtaka
— of seint er að vernda utanfrá
mann, sem þegar er kominn i
fangelsi. Við þurfum að gripa til
raunhæfra aðgerða mun fyrr. Sér-
hver vörn tekur mun lengri tima
en sókn — og tíminn er ekki gott
afl lengur, þegar hann er rikis-
valdinu til umráða.
Joseph Brodský
University of Michigan."