Morgunblaðið - 12.01.1978, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. JANtJAR 1978
Áramótaviðtal í Welt am Sonntag
Welt am Sonntag: Herra
Strauss, mörgum finnst, að á
árinu 1977 hafi orðið vart fá-
leika milli stjórnmálamann-
anna og þjóðarinnar, að gjá
hafi myndast á milli þeirra.
Strauss: Mér finnst ekki rétt,
að hér sé beinlínis um gjá að
ræóa. Aftur á móti á það við um
fáleika í auknum mæli milli
stjórnarflokkanna f Bonn og
vaxandi hluta þjóðarinnar.
Welt am Sonntag: Hvers
vegna?
Strauss: Ríkisstjórnin hefur
gerzt sek um alvarlegar yfir-
sjónir. Ég vil minna á þær að-
ferðir, sem Sambandsstjórnin
beitti til að svíkja út nauman
meirihluta við síðustu þing-
kosningar, svo að ekki sé talað
um falsanir:
1. Vaxtablekkingin. Fyrst var
fullyrt, að allt væri með felldu,
hvað vextina snerti. En svo kom
hið gagnstæða f ljós.
2. Kosningaáróður á kostnað
rikissjóðs — það var tvímæla-
laust stjórnarskrárbrot.
3. Milljarða marka útgjöld í
blóra við stjórnarskrána. Það
hefur einnig eins og hið fyrra
verið felldur úrskurður um það
fyrir dómi.
4. Hin ósvífna blekking, að ég
hafi verið viðriðinn mútu-
hneykslið, sem kennt er við
Lockhead. Ekkert, alls ekkert
hefur orðið eftir af þeim rök-
semdum eða öllu heldur dylgj-
um, sem bornar voru á borð
fyrir þjóðina á svo tortryggileg-
an hátt.
Við þetta bætist hið nýja
njósnamál í varnarmálaráðu-
neytinu, sem almenningi höfðu
verið gefnar rangar upplýsing-
ar um, og hin skammarlegu
mistök ríkisstjórnarinnar í bar-
áttunni gegn hryðjuverkastarf-
seminni.
Welt am Sonntag: Hefur ekkl
stjórnarandstaðan einnig stuðl-
að að þessum fáleikum?
Strauss: Stjórnarandstaðan
verður að varast það að taka á
sig ábyrgð fyrir ríkisstjórnina,
því að annars myndi hún að
lokum gera sjálfa sig óhæfa til
að taka að sér stjórnina. Þess
vegna hef ég snúizt öndverður
gegn öfgafullri og óheilli túlk-
un á reglunni um samheldni og
einingu lýðræðissinna.
Stjórnarflokkarnir í Bonn eru
orðnir uppgefnir. Þess vegna
má stjórnarandstaðan ekki láta
draga sig með og standa að hin-
um neikvæðu, sálfræðilegu
áhrifum, sem gjörðir þeirra
hafa. Hún má ekki með rang-
túlkaðri samstöðu með stjónar-
flokkunum og með sameigin-
legri ábyrgð sópa mistökum og
vanrækslusyndum undir það
teppi, sem Helmut Schmidt
mun siðan fljúga á um loftin
blá.
Welt am Sonntag: Finnst
yður þá leiðtogi stjórnarand-
~"stöðunnar, Kohl, hafa gengið of
langt?
Strauss: Það á ekki að reikna
öll stjórnmálaleg vandamál
með nefnurúnum Kohl eða
Strauss.
Welt am Sonntag: Gott og
vel, en gagnrýni á forustu
stjórnarandstöðunnar er þetta
þó?
Strauss: Nú vildi ég gjarna
vitna í orð biblíunnar: „Betur
að þú værir kaldur eða heitur“.
: (Þetta er úr Opinberun
Jóhannesar, 3.15 og er í heild
N þannig: „Eg þekki verkin þín,
að þú ert hvorki kaldur né heit-
ur. Betur að þú værir kaldur
eða heitur. Því er það: Af því að
þú ert hálfvolgur, og ert hvorki
heitur né kaldur, mun ég
skyrpa þér út úr munni mín-
um.“ (Innskot þýð.) Það er að
segja, maður má ekki vera hálf-
volgur. Annað hvort að segja já
eða nei. En maður getur ekki
sagt jájá-neinei, því að það er
hálfvelgja.
Welt am Sonntag: En er það
ekki hálfvelgja, þegar stjórnar-
andstaðan gagnrýnir lagafrum-
vörp, en greiðir þeim svo at-
kvæði?
Strauss: Það er vafalaust að
verulegu leyti rétt.
Welt am Sonntag: Og í fram-
kvæmd voru það oft mjög slæm
lög.
Strauss: Engin Sambands-
stjórn hefur á svo skömmum
tíma nálægt því komið fram
jafnmörgum lögum og ríkis-
stjórn Schmidts á síðustu þrem-
ur árum. Við það bætist, aó þar
hefur reynzt hafa verið um
heimskuleg lög að ræða.
Borgararnir finna til vaxandi
gremju og andúðar gegn þessu
flóði, gegn flóði af lagareglum,
óskiljaniegu máli á þeim, óhóf-
legum kröfum til manna. Þetta
skapar leiðindi út af stjórnkerf-
inu, leiðindi vegna ríkisins.
Welt am Sonntag: Verður ár-
ið 1978 ár hinna áköfu deilna,
rifrildisár?
Strauss: Landsþingskosn-
ingarnar sjá fyrir því alla vega.
Welt am Sonntag: Hvorar
kosningarnar skipta meira máli
fyrir Kristilega flokkinn inn á
við? I Hessen með Dregger eða
i Neðra-Saxlandi með
Albrecht?
Strauss: Vissulega Hessen.
Welt am Sonntag: En þá
verður Dregger að fá hreinan
meirihluta.
Strauss: Þið segið það.
Welt am Sonntag: Mestu
deilunum ætti atvinnuleysið að
valda á árinu 1978. Oft virðist
mönnum sem hvorki stjórn-
málamenn né vinnuveitendur
eða verkalýðsleiðtogar viti
neitt, hvernig leysa skuli það
vandamál.
Strauss: Það er algjör mis-
skilningur. Það væri alveg eins
rétt og ef maður setti haft á
hest og sendi hann síðan á
skeiðvöllinn, en segði svo, þar
sem hann vinnur engan sigur:
Enginn kann nein töfrabrögð
til þess að láta hest með hafti
vinna veðreiðar.
Welt am Sonntag: Og hver
eru höftin á hestinum?
Strauss: Stefna í skattamál-
um, sem er fjandsamleg at-
vinnulífinu, launastefna, sem
er þjóðhagslega óskynsamleg,
og umræður um stéttabaráttu,
sem ávallt eru fólgnar í kröfum
um afnám frjáls markaðskerfis.
Welt am Sonntag: Ef Kristi-
legi Demókrataflokkurinn
(CDU/CSU) kæmist til valda á
morgun, myndu þá fjárfesting-
ar hefjast þegar að nýju?
Strauss: Ef sjúklingur, sem
hlotið hefur ranga meðhöndlun
í átta ár, fær loksins hinn rétta
lækni, haldið þið þá, að hann
gæti sigrað á íþróttamóti
morguninn eftir?
Welt am Sonntag: Myndi
samsteypustjórn stóru flokk-
anna geta komið því til leiðar?
Strauss: Með flokki Sósial-
demókrata, eins og hann er
samsettur i dag og með sinn
vinstri væng, sem kemur i veg
fyrir alla pólitik af viti — nei.
Welt am Sonntag: Hugsan-
legt með manni eins og Helmut
Schmidt sem kanslara?
Strauss: Helmut Schmidt
getur ekki losað sig frá þessum
Sósíal-demókrataflokki.
Welt am Sonntag: Þér hafið
þó verið að gera honum tilboð
undanfarna daga á lftt dulbú-
inn hátt.
Strauss: Hann getur það ekki,
og hann vill það ekki.
Welt am Sonntag: Af hverju
ekki?
Strauss: I þessum mikilvægu
málum hefur Schmidt ekki
þingmeirihluta. Við værum
reiðubúnir að tryggja honum
hann, og hér koma greinilega í
ljós takmarkanirnar á
ábýrgðartilfinningu hans.
Hann setur flokkinn ofar rík-
inu.
Welt am Sonntag: Og hvað
um Frjálslynda flokk
Genschers?
Strauss: Genscher með allar
sínar ræður. Og þessi glamur-
yrði. Það er þó gervihunang.
Welt am Sonntag: Efnahags-
málaráðherrann úr Frjálslynda
flokknum, Lambsdorff, hefur
sagt, að hann vonaðist eftir
aukinni fjárfestingu á árinu
1978.
Strauss: Það er þó merkilegt,
ef ríkisstjórn með öll sin völd
fer að gefa sig að von og trú og
kærleika, það er að segja að
bænum og óskum.
Welt am Sonntag: Nú heldur
CSU fund eftir viku í Kreuth.
Hvað er helzt á dagskrá?
Strauss: Það verður ekki um
neinar stórmerkar ákvarðanir
að ræða. En örugglega verður
um það rætt, hvaða ráðagerðir
Helmut Schmidt hafi á prjón-
um fyrir tímann fram að næstu
kosningum til Sambandsþings-
ins.
Welt am Sonntag: Burtséð
frá atvinnuleysisvandamálinu,
hvaða mál önnur getum við
þurft að glíma við?
Strauss: Burtséð frá innan-
landsvandamálum, til dæmis
framhaldi á iðju hryðjuverka-
manna, en hættan á þvi er
meiri vegna mistaka og van-
rækslu Sambandsstjórnarinn-
ar, þá hljótum við að hafa
áhyggjur af öðru í nánustu
framtíð, þar sem er hugsanleg
sovézk valdataka í Júgóslaviu
eftir lát Titos. Allt landabréf
Evrópu getur breytzt á einni
nóttu. Ibúar Vesturlanda lifa
svo frá einum degi til annars og
fagna þvi, þegar enn ein hættan
er liðin hjá og segja þá: Lokið
augunum, og þá getur ekkert
gerzt.
Welt am Sónntag: Þér voruð
fylgjandi ferð Schmidts til Níl-
ar á fund Sadats?
Strauss: 1 þessu sérstaka
tilfelli vildi ég taka það skýrt
fram, að ég teldi rétt, að
Schmidt færi á þessum tíma til
Sadats. Ég tel einnig, aö það
sem Schmidt hafi sagt í Egypta-
landi hafi verið athyglisvert, að
Sadat ætti ekki að semja sérfrið
við ísrael, sem öll önnur Araba-
ríki væru uppvæg á móti. Held-
ur eigi hann að reyna að ná
áfanga, sem að minnsta kosti öll
ríkin með landamæri að ísrael
muni virða. Auk þess hef ég
alltaf verið á sama máli og
Henry Kissinger um það, að
hvort sem er sé ekki hægt að ná
viðunandi friðarsamningi
núna, heldur sé um að ræða röð
af skrefum. Svo að ef til vill
megi sjá fyrir endanlega lausn
að fimm árum liðnum, en fram
að þeim tima komi ekki til
neins striðs. Ef þannig verði
um lausnir að ræða skref fyrir
skref, og þegar árangurinn af
efnahagssamstarfi milli Israels
og Arabarikjanna fer að koma í
ljós, þá munu æsingamennirnir
meðal Araba og öfgamennirnir
í ísrael örugglega ekki fá við
neitt ráðið.
En aftur á móti lít ég á það
sem frámunalega pólitiska
heimsku að segja Aröbum, að
Moskva verði að leggja blessun
sína á friðsamlega lausn. Að
segja þetta er alvarleg pólitísk
yfirsjón. Ég er hinn síðasti til
að vanmeta vald Sovétríkjanna,
en að reka Araba að vissu leyti
aftur í fangið á Sovétríkjunum,
þegar þeir loksins hafa losað
sig úr þeim faðmlögum, getur
aðeins manni eins og Helmut
Schmidt dottið í htlg, sem
greinilega er í mun að þóknast
vinstri vængnum í flokki sínum
og afla sér vinsælda í Moskvu.
Welt am Sonntag: Þér
töluðuð líka fyrir skömmu við
Sadat?
Strauss: Sadat er tvímæla-
laust maður með mikla stjórn-
málahæfileika. Hann veit, að
hann getur ekki unnið neitt
strið. Hann veit, að jafnvel
hernaðarsigrar yrðu fyrir hann
Pyrrhusarsigrar, og hann veit,
að efnahagsástand Egyptalands
mun versna enn, frá því sem
það þegar er. Sadat er maður,
sem hefur mikið sálfræðilegt
innsæi. Með þessu skrefi sinu
hefur hann afvopnað ísrael.
Hernaðarlegar, fyrirbyggjandi
aðgerðir gegn Egyptalandi
myndu núna algerlega ein-
angra ísrael.
— svá —
Strauss lætur
móðanmása...
.. . um Schmidt, Sadat, Tito og Kohl