Morgunblaðið - 12.01.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. JANUAR 1978
Utgefandi hf. Árvakur, Reykjavfk.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessen.
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Bjöm Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ami Garðar Kristinsson.
Ritstjóm og afgreiSsla Aðalstræti 6, sfmi 10100.
Auglýsingar Aðalstræti 6. sfmi 22480.
Tillögur borgarstjóra
um atvinnumál
Ásl. ári fóru fram talsverðar umræður um atvinnumál
! Reykjavik og þau sjónarmið komu fram, að atvinnufyrir-
tæki á suðvesturhorni landsins hefðu ekki setið við sama borð
og atvinnufyrirtæki á landsbyggðinni. Þessu var harðlega
mótmælt af fulltrúum landsbyggðarinnar. Minnihlutinn i
borgarstjórn Reykjavikur tók hins vegar að nokkru undir þessi
sjónarmið, en gagnrýndi meirihluta sjálfstæðismanna og
taldi, að hann hefði ekki verið nægilega vakandi i atvinnumál-
um borgarinnar Þessar umræður eru liðin tið en í fyrradag
lagði borgarstjórinn i Reykjavik, Birgir ísl. Gunnarsson, fram
tillögur um atvinnumál í borgarráði, sem væntanlega munu
móta mjög þróun atvinnumála i höfuðborginni á næstu árum.
Borgarstjóri segir í greinargerð fyrir tillögum sinum: „Þróun
atvinnumála sl. áratugar á höfuðborgarsvæðinu sýnir beina
fækkun atvinnutækifæra i framleiðslugreinum, en fjölgun i
þjónustu- og viðskiptagreinum. Hér stefnir þvi í átt til
einhæfni, sem getur reynzt varasöm. Takmörk hljóta að vera
fyrir þvi, hve þjónustugreinar geti aukizt, án þess að fram-
leiðsla aukist einnig. . . Til að tryggja atvinnuöryggi i Reykja-
vík i framtiðinni ber að efla framleiðslugreinarnar, einkum á
sviði iðnaðar og sjávarútvegs. Jafnframt er nauðsynlegt að
búa áfram ýmiss konar þjónustu, verzlun og viðskiptum, góð
skilyrði. þannig að Reykjavik haldi forystuhlutverki, sem hún
hefur haft í þessum greinum."
Fjölmörg atriði koma fram i tillögum borgarstjóra um
atvinnumál, en sem dæmi má nefna, að hann boðar tillögur í
borgarstjórn um lækkun gatnagerðargjalda af atvinnurekstri.
Forsvarsmenn atvinnufyrirtækja hafa vakið athygli á því, að
gatnagerðargjöld. sem greiðast eiga á tiltölulega skömmum
tima við upphaf byggingaframkvæmda væru mjög þungbær
og með lækkun gatnagerðargjalda en jafnframt hækkun
lóðarleigu, sem greiðist á miklu lengra tímabili, vill borgar-
stjóri koma til móts við þarfir atvinnufyrirtækjanna í höfuð-
borginni að þessu leyti. Gagnmerkt nýmæli i tillögum borgar-
stjóra er ákvæði um úthlutun á stærri byggingasvæðum til
byggingaaðila og að samtök byggingameistara fái skipulag
slikra svæða til umsagnar og byggingaraðilar fái samfelld
verkefni til lengri tíma. Þetta mun skapa aukið öryggi í
byggingaframkvæmdum og í atvinnu byggingarmanna.
í tillögum borgarstjóra er sérstaklega fjallað um ýmsar
þarfir iðnaðarins og lagt til, að borgin taki upp samstarf við
samtök iðnaðarins um byggingu iðngarða, þar sem iðnfyrir-
tækjum gefist kostur á að taka húsnæði á leigu eða þeim verði
boðin leigukaupasamningur og er stefnt að fyrstu fram-
kvæmdum á þessu sviði í Breiðholtshverfi. Ennfremur er lögð
áherzla á, að stofnanir og fyrirtæki borgarinnar beini viðskipt-
um sinum eins og unnt er til islenzkra fyrirtækja og i þvi
sambandi er Innkaupastofnun Reykjavikur heimilt að taka
tilboð innlends framleiðanda fram yfir erlenda vöru, þótt hin
innlenda vara sé allt að 15% hærri. Fjölmörg önnur ákvæði
eru iðnaðinum til hagsbóta i atvinnumálatillögum borgar-
stjóra.
Sérstakur kafli er i þeim um aðstöðu sjávarútvegs og
fiskvinnslu i höfuðborginni, um fiskihöfn i vesturhluta
Reykjavikurhafnar og aðstöðu útgerðar- og fiskvinnslufyrir-
tækja þar. Jafnframt lætur borgarstjóri i Ijós þá skoðun, að
eitt af stærri verkefnum i atvinnumálum Reykjavikur sé að
bæta verulega aðstöðu til skipasmiða og skipaviðgerða i
Reykjavik. Hann upplýsir, að á vegum hafnarstjórnar fari nú
fram hagkvæmnisathugun á byggingu skipaviðgerðarstöðvar
og verði henni hraðað eftir föngum.
Þessi dæmi, sem hér hafa verið tind til af handahófi sýna.
að margra grasa kennir i tillögum borgarstjóra um atvinnu-
mál. Þær bera þess merki, að sóknarhugur er i meirihluta
borgarstjórnar á sviði atvinnumála. Sérstök áherzla er á það
lögð, „að fyrirtæki í Reykjavík og höfuðborgarsvæðinu sitji
jafnan við sama borð og fyrirtæki annars staðar á landinu, að
því er fjármagnsfyrirgreiðslur varðar. Stöðva ber það misrétti,
sem átt hefur sér stað i þessum efnum hjá ýmsum sjóðum
rikisvafdsins, sem úthluta fé til uppbyggingar atvinnulifsins".
eins og segir í tillögum borgarstjóra.
Atvinnulifið er undirstaðan og henni má ekki gleyma.
Reykjavík byggðist upp sem einn helzti útgerðarstaður lands-
ins, en smátt og smátt hafa aðrar atvinnugreinar orðið
stöðugt þýðingarmeiri i atvinnulifi höfuðborgarbúa, ekki sizt
iðnaður og verzlun og skyldar þjónustugreinar. Að þessum
atvinnuvegum öllum, svo og útgerð og fiskvinnslu þarf að
hlúa sérstaklega. Fólkíð. sem býr í Reykjavik má ekki missa
tengslin við undirstöðuatvinnuvegi þjóðarinnar. Þá hefði
rofnað þýðingarmikið samband við rætur okkar þjóðlifs.
Fillögur Birgis Isl. Gunnarssonar, borgarstjóra, eru tvimæla
laust spor i rétta átt. Þær stuðla að eflingu atvinnulifsins i
Reykjavik og sem slíkar eru þær fagnaðarefni.
Skemmtileg skák
— tvísýn biðskák!
GREINILEGT er af talfmennsku
Spasskys í 18. einvigisskákinni a8
hann er ekki búinn a8 gefast upp
þó hann sé tveimur vinningum
færri en Kortsnoj. Engan bilbug er
a8 finna hjá honum og hann tefldi
þessa skák af mikilli djörfung eins
og hann á gjaman vanda til. Hvít-
ur hafSi lengst af örlítiS frum-
kvæSi í skákinni þó hann kæmist
lítiS áfram en í 28. leik opnaSi
hann tafliS og lagSi allt í sölumar.
Keppendur hafa báSir mikinn
sóma af þessari skák og áhorfend-
ur hafa án efa fengiS gó8a
skemmtun. í biSstöSunni, sem er
geysitvisýn hefur Spassky pe8 yfir
en kóngur hans er berskjaldaSur
og óvarinn og þvi ógerlegt a8
dæma um úrslit. Úrslit þessarar
skákar eru afar þýSingarmikil. þvi
takizt Kortsnoj a8 vinna hefur
hann þegar sigraS i einviginu og
hlotiS IO'/j vinning, en takizt
Spassky a8 vinna eru úrslit einvig-
isins vissulega ennþá óráSin. BiS-
skákin verSur tefld áfram i dag.
Skák
eftir GUNNAR
GUNNARSSON
1 8. einvigisskák
Hvitt: Spassky
Svart: Kortsnoj
Frönsk vörn
1. d4 — e6 2. e4 (Spassky kýs
frekar að tefla Franska vörn heldur
en að halda áfram með 2. c4 og
tefla drottningarbragð en þá færi
skákin frekar inn á troðnar slóðir)
— d5 3. e5 (Spassky hefur lika
reynt 3 Rc3 sem reyndist honum
ekkert illa fyrr i einviginu. Enn sem
fyrr fetar hann i fótspor Nimzo-
witsch sem er upphafsmaður þessa
leiks) 3 . c5 4. c3 — Rc6 5. Rf3
— Bd7 6. Be2 — Re7 7. Ra3
(Þessum riddara er ætlaður reiturinn
c2 til þess að valda peðið á d4
Uppbygging hvíts miðast við það að
hafa gott vald á miðborðspeðunum
d4 og e5 sem er stolt hvitu stöðunn-
ar og það sem hvitur getur státað
sig af) — cxd4 8. cxd4 — Rf5 9.
Rc2 — Rb4 (Svartur býður upp-
skifti á riddurum en hvitur hefur ekki
áhuga á þessum riddara. .) 10.
Re3 (Riddari svarts á f5 stóð mjög
vel og hvitur kýs frekar uppskipti á
honum) — Rxe3 11. fxe3! (Rökrétt
framhald af fyrri leikjum: hvitur
hefur nú gott vald á d4 reitnum
hvað sem öðru liður) — Be7 12. a3
— Rc6 13. b4 — a6 14. Hbl —
Ra7 15. a4 — Rc6 (Harðvitug átök
eiga sér stað á drottningarvængn-
um Hvitur hótaði 16. b5) 16. Bd2
— a5! (Góur leikur. Þannig tryggir
svartur sér b4 reitinn) 17. b5 —
Rb4 18. 0-0 — 0-0
(Skemmtilegt sérkenni á nokkrum
skákum í þessu einvigi, sérstaklega
þeim þar sem mikíl undiralda er. er
hversu lengi keppendur biða með að
hrókfæra. En i þessari skák hefur
baráttan um vissa reiti setið i fyrir-
rúmi og nú þegar þvi er lokið um
stundarsakir geta þeir hrókfært og
hafið nýja áætlun. Vegna hins sterka
peðs á e5 verður að telja hvitu
stöðuna ögn vænlegri, — en nú er
skákin rétt að byrja!) 19. Del —
Kh8 20. Dg3 — f6 (Svartur ræðzt
loksins á framvörðinn á e5! Svartur
myndi þó varla hagnast á uppskipt-
um þar þvi kæmist hviti riddarinn
þangað i staðinn stæði hann þar
sem mikill ógnvaldur. enda er slikt
ekki tilgangurinn með leiknum) 21.
Hbcl — f5 (Að sjálfsögðu hefði
svartur getað sparað sér einn Idik
með þvi að leika þessum leik strax,
en atburðarásin i þessari skák er afar
hæg og þvi kemur þetta ekki að sök)
22. h4 (Heldur er blásið til atlögu á
frumstæðan hátt! Svartur þarf ekki
að óttast þennan leik i svipinn enda
fer hann lika að reyna fyrir sér á
drottningarvæng) — Hc8 23. h5
— Hxcl 24. Hxcl — Ra2 25.
Hal — Rb4 26. Dh3 (Ólíklegt má
telja að Kortsnoj hafi rennt grun i
hvað fyrir Spassky vakir með þess-
um leik . en það kemur i Ijós. .)
— Be8 27. Kf2 — Db6
(Hin sterka peðastaða hvits á mið-
borðinu er enn sem fyrr þyrnir i
augum svarts Með þessum leik
undirbýr hann að grafa undir þess-
um peðum) 28. g4!7 (Djarflega
teflt/ Vogun vinnur, vogun tapar
Hvitur galopnar stöðuna alls
ósmeikur þótt f-linan opnist fyrir
svarta hrókinn inn á hvita kónginn
berskjaldaðan Þessi leikur er ein-
kennandi fyrir mikilvægi þessarar
skákar. Spassky verður að vinna
hvað sem það kostar!) 28. . . g5!
(Svartur svarar af engu minni
dirfsku/ í skjóli biskupaparsins get-
ur svartur leyft sér þetta, þvi að
sjálfsögðu vill hvitur opna h-linu en
þá er svart dr.-biskupinn loksins
kominn i leikinn) 29. . . hxg6 frhl.
— Bxg6. 30. g5 (Hvitum hefur
orðið afskaplega litið ágegnt en h-
linan hefur þó opnast þó h7 reitur-
inn sé vel valdaður af biskupnum á
g6) 30. . . f4! (Þessi sprenging hef-
ur lengi svifið i loftinu/ Tilgangur-
inn er að sjálfsögðu að grafa undan
valdinu á d4 peðinu) 31. exf4 —
Rc2, 32. Hdl — Be4 (Að sjálf
sögðu ekki 32. Rxd4? vegna 33.
Be3 og hv. vinnur mann) 33. Be3
(Hvitur hefur engin önnur ráð til
þess að valda peðið á d4 en með
þessum leik fær svartur biskupapar-
ið á móti riddara og biskupi hvits en
i slikri stöðu njóta biskuparnir sín
mjög vel) 33. . . Rxe3, 34. Kxe3
— Dc7. 35. g6 (hvitur er i nokkrum
erfiðleikum Likast til eru báðir
keppendur þegar komnir i tímahrak
ef að vanda lætur og hvitur ekki
öfundsverður af að leika i svo flók-
inni stöðu. Svartur hótar 35. . Dc3
og siðan Hxf4 Hvitur reynir þvi að
flækja stöðuna) 35. . . Bxg6, 36.
Dxe6 — Ba3 (Ótrúlega sterkur leik-
ur. hvitur missir nú peðið á f4) 37.
Dxd5 — Bcl, 38. Kf2 — Bxf4,
39. Dc4 — Dg7. 40. Hgl — Dh6
og hér lék Spassky biðleik eftir 10
minútna umhugsun Hvitur heldur
ennþá stolti sinu peðunum á d4 og
e5 og getur verið hreykinn af því á
vissan hátt. Hvitur hefur lika einu
peði meira en svartur. en á móti
þessu vegur að svartur hefur geysi-
öflugt biskupapar sem ráða lofum
og lögum á borðinu. Vandamál hvits
verður að koma kóngnum i skjól eða
a.m k forðast skákir og jafnvel mát-
hótanir. Svartur hótar að vinna
skiftamun i stöðunni og hindra
biskupaskák á e3. Lesendur geta
spreytt sig á að finna hver biðleikur
Spassky hafi verið en ég ætla að
voga mér að gizka á 41 De3. Sá
leikur valdar þó e3-reitinn en jafn-
framt hótar hann e6 og siðar d5
með fráskák Eitt er vist: takizt
Spassky að vernda hinn berskjald-
aða kóng sinn og gefa sér tima til að
leika peðum sínum fram er alls ekki
vist hvorum megin sigurinn iendir
Sem sagt: mjög tvisýn biðskák
SPASKIIKOR
Upphaf 18. skákarinnar og báðir keppendur i sætum sinum, sem er harla óvenjulegt!