Morgunblaðið - 22.04.1978, Side 21

MORGUNBLÁÐlÐ; 'LAUGARDAGUR 22. APRÍL 1978
21
Steinþór Gestsson, form. fjárveitinganefndar:
Ráðstöfunarfé tíl vega-
gerðar 9.300 m. kr.
Hækkar um 2.300 m. kr. frá gildandi vegaáætlun
Steinþór Gestsson, íor-
maöur fjárveitinganefndar,
mælti fyrir nefndaráliti um
vegaáæítun 1977—1980. Fer
framsaga hans hér á eftiri
Samkomulag í
fjárveitinganefnd
Þingsályktunartillögu um breyt-
ingu á vegaáætlun var vísað til
fjárveitinganefndar að venju og
hefur hún haft áætlunina til
umfjöllunar um skeið. Hún hefur
notið aðstoðar Snæbjarnar Jónas-
sonar, vegamálastjóra, Helga
Hallgrímssonar, forstjóra tækni-
deildar og annarra starfsmanna
Vegagerðarinnar eftir því sem
þörf hefur verið fyrir upplýsingar
um ákveðin verkefni. Sú aðstoð
hefur verið fljótt og vel af hendi
leyst jafnt við fjárveitinganefnd í
heild, einstaka þm. og þingmanna-
hópa kjördæmanna.
Eg vil þakka þeim öllum þeirra
þátt í gerð vegaáætlunarinnar, um
leið og ég tjái nefndarmönnum
öllum bestu þakkir fyrir samstarf-
ið við gerð tillagna um endurskoð-
un vegaáætlunar, en samkomulag
varð í nefndinni um skiptingu fjár
milli kjördæma, en að venju hafa
þingmenn einstakra kjördæma
skipt ráðstöfunarfé á sérstaka
verkþætti. Að sjálfsögðu hefur
fjárveitinganefnd farið yfir þær
tillögur og stendur að þeim og ber
þær fram.
9.300 m.kr. til
ráðstöfunar
Sú endurskoðun sem nú hefur
verið gerð á vegaáætlun er aðeins
bundin framkvæmdum á árinu
1978, og er það í samræmi við
yfirlýsingu hæstv. samgönguráð-
herra á Alþingi 28. marz 1977 og
eftir ákvörðun Alþingis við gerð
fjárlaga fyrir árið 1978, þar sem
ráðstöfunarfé til vegagerðar ríkis-
ins var ákveðið 9.300 millj. króna
á árinu 1978 í stað 7.000 millj. kr.,
sem gildandi vegaáætlun fól í sér.
Ráðstöfunarfé er því 2.300 millj.
krónur umfram gildandi vegaáætl-
un og verkefni fjárveitinganefndar
var að skipta því viðbótar fjár-
magni en þess var aflað eins og hér
segir:
• 1. Markaðir tekjustofnar eru
nú áætlaðir 1.500 millj. krónum
hærri en vegaáætlun gerði ráð
fyrir. Sú hækkun er að hluta til
vegna sérstakrar hækkunar á
bensíngjaldi, sem ákveðið var með
lögum fyrir áramótin síðustu,
ásamt tilsvarandi hækkun þunga-
skatts. Þá er ennfremur gert ráð
fyrir að nýta heimild í lögum um
hækkæun gjaldstofna í samræmi
við hækkun vísitölu byggingar-
kostnaðar eftir því sem þörf
verður á, til þess að ná á árinu
1978 ofangreindum tekjuauka af
mörkuðum tekjum.
• 2. Ríkisframlag haekkar um 400
millj. króna. Sú ákvörðun var
tekin við fjárlagagerðina fyrir árið
1978 enda er gert ráð fyrir því að
sú hækkun svari til þess tekjuauka
af söluskatti, sem leiðir af hækkun
bensingjalds á tímabilinu.
• 3. Lánsfjáröflun til vegagerðar
er með tvennum hætti: Annars-
vegar er hin sérstaka fjáröflun til
Norður- og Austurvegar aukin um
300 millj. kr. og hinsvegar er
almenn lántaka til vegamála aukin
um 100 millj. kr. og eru þessar
lántökur í samræmi við lánsfjár-
áætlun fyrir árið 1978.
Skipting
ráðstöfunarfjár
Fjárveitinganefnd leggur til að
þessu aukna ráðstöfunarfé verði
varið þannig í stórum dráttum
(sbr. breytt. á þskj. nr. 576):
Til stjórnar og undirbúnings
framkvæmdum er gert ráð fyrir að
framlag hækki um 138 m.kr. og er
það áætlað að svara til launa- og
verðlagshækkunar á þeim grunni
sem er í gildandi vegaáætlun, en
ekki reiknað með auknu starfsliði
frá því sem þar var ákveðið.
Til viðhalds vegum á sumri og
vetri er tillaga um hækkun um 537
m.kr. og eftir áætlun Vegagerðar
ríkisins mun sú fjárhæð hvergi
nærri svara til þess sem áætluð
heildarfjárþörf vegaviðhaldsins
er, en mun þó verða nokkru nær
raunverúlegri áætlaðri fjárþörf en
var á árinu 1977.
Til nýrra þjóðvega er tillaga um
að ráðstöfunarfé hækki úr 2.560
m.kr. í 3.721 m.kr. eða um 1.161
m.kr.
Fjárveitinganefnd gerði tillögu
' ■■
íslenzk stafsetning:
Meirihluti allsherj-
arnefndar mælir
með z í stofni orða
Minnihlutinn vill vísa málinu frá
Allsherjarnefnd sameinaðs
þings hefur klofnað í afstöðu til
þingsályktunar um íslenzka staf-
setningu. Tillagan felur m.a. í sér
tilraun til samkomulags um „það
atriði íslenzkrar stafsetningar,
sem mestur styr hefir staðið um“,
þ.e. að „fara bil beggja um notkun
z, hafna henni ekki alls staðar eins
og gert var 1973—1974, heldur
halda henni að mestu skv. eldri
venju í orðstofnum, en sleppa
henni víðast hvar í þeim beyging-
arendingum sagnorða, sem helzt
hafa valdið erfiðleikum," eins og
segir í nefndaráliti meirihl. alls-
herjarnefndar, sem leggur til að
tillagan verði samþykkt með
breytingu á sérstöku þingskjali. í
meirihluta nefndarinnar eru Ell-
ert B. Schram, Lárus Jónsson,
Jónas Árnason og Ólafur G.
Einarsson.
Minnihluti nefndarinnar, Jón
Helgason, Magnús T. Ólafsson og
Jón Skaftason, leggja hins vegar
til að tillagan verði afgreidd með
rökstuddri dagskrá, svohljóðandi:
„Það sem fyrir Alþingi liggur á
þingskjali þrjú frumvörp mennta-
málaráðherra um setningu reglna
um íslenska stafsetningu, þar sem
fjallað er um undirbúning staf-
setningarreglna í heild og hlut-
deild Alþingis í setningu þeirra,
telur sameinað Alþingi ekki
ástæðu til að taka eina stafsetn-
ingarreglu af mörgum út úr og
láta hana sérstaklega tii sín taka.
með þeim hætti sem tillagan gerir
ráð fyrir og tekur fyrir næsta mál
á dagskrá."
Steinþór Gestsson.
um að henni skyldi skipt milli
kjördæma í sömu hlutföllum og
skipt er í gildandi vegaáætlun og
unnu þingmannahópar hinna ein-
stöku kjördæma eftir því við
ákvörðun um framlög til einstakra
verka í nýbyggingu vega og vísast
til þingskjals nr. 576 um þær
skiptingar.
Tillaga er gerð um það að
framlög til búgarða hækki úr 337
m.kr. í 563 m.kr. Þegar tillit hafði
verið tekið til áætlaðra kostnaðar-
hækkana við þær brúabyggingar
sem eru á gildandi áætlun, þá
taldist fært að byggja að auki brú
á Víðidalsá í Húnavatnssýslu, á
Heydalsá á Ströndum og á
Markarfljót við Emstrur og er
tillaga gerð um það á þskj. 576.
Til fjallvega er áætluð hækkun
urn 7 m.kr. og er það til samræmis
við verðlagshækkanir.
Framlög til sýsluvega hækka um
31 m.kr. Að nokkru er hækkunin
afleiðing kjarasamninga og ann-
arra hækkana til 1. des. 1977.
Einnig hefur heimild um aukið
framlag sveitarfélaga leitt til
hærra ríkisframlags en gert hafði
verið ráð fyrir.
Til vega í kaupstöðum og kaup-
túnum verður hækkun um 168
m.kr. sem verður í samræmi við
lögákveðinn hluta af mörkuðum
tekjustofnum til vegagerðar.
Til vélakaupa og áhaldahúss er'
tillaga um lækkað framlag um 6
millj kr. og má segja að þar sé um
þann eina niðurskurð að ræða, sem
fjárveitinganefnd sá sér fært að
gera frá því sem er í gídandi
vegáætlun.
Fjárveiting til tilrauna er
ákveðifi í lögum, ákveðinn
hundraðshluti af mörkuðum tekj-
um vegasjóðs og hækkar um 8
m.kr.
Til greiðslu á halla fyrri ára var,
á gildandi vegaáætlun, gert ráð
fyrir að 30 m.kr. gengju upp í
hann, en sú upphæð var aukin um
aðrar 30 m.kr. svo að til ráðstöfun-
ar í þessu skyni verð 60 m.kr. á
árinu 1978. Eigi að síður standa
eftir 176 m.kr. eins og sjá má á
þskj. nr. 576. Það er álit fjárveit-
inganefndar, stutt upplýsingum
frá Vegagerð ríkisins að áætlanir
um framkvæmdakostnað séu svo
traustar að ekki komi til óvænts
halla á þessu ári.
Sérstök
verkefni.
Eins og kom fram í upphafi
máls míns er að þessu sinni
einungis fjallað um skiptingu á því
aukna ráðstöfunarfé, sem kemur
til nota á árinu 1978 umfram
gildandi vegaáætlun fyrir það ár.
Regluleg endurskoðun vega-
áætlunar kemur ekki til fyrr en á
næsta þingi og verður að sjálf-
sögðu viðameiri en sú endurskoðun
sem verið er að Ijúka með þessari
umræðu. Fjárveitinganefnd gerði
tillögu um skiptingu fjárins milli
kjördæma, eins og ég gat um áðan,
en að auki lagði hún til að
ákveðnum fjárhæðum skyldi varið
til nokkurra sérstakra verkefna,
en þau eru Borgarfjarðarbrú,
Holtavörðuheiði, Vesturlandsveg-
ur á Kjalarnesi og Þingvallavegur.
Allt eru þetta verkefni sem þannig
eru sett að þau geta tæplega verið
áhugaverð fyrir eitt kjördæmi
öðru fremur og eru auk þess
kostnaðarsöm. Mér þykir líklegt
að til álita komi að framvegis
þurfi að hafa sama hátt á um stór
verk sem ráðast þarf í og annað
tveggja teljast tæpast til eins
kjördæmis eða eru þá svo stór að
þau rúmast ekki innan þeirrar
hefðbundnu skiptingar milli kjör-
dæma sem að mestu leyti er farið
eftir við gerð vegaáætlunarinnar.
Herra forseti.
Ég tel ekki þörf á að rekja hér
úr ræðustóli, skiptingu fram-
kvæmdafjárins í smáatriðum eða
til einstakra verka. Skýrsla um
það atriði er greinilega sett upp á
þingskjali nr. 576 og vísa ég til
þess. Ég get því látið máli mínu
lokið um störf fjárveitinganefndar
að þessu sinni.
Eins og kemur fram í nefndar-
áliti hennar á þskj. nr. 579, þá
stendur hún öll og ber fram
breytingatillögur á þskj. nr. 576,
og leggur til að þær verði sam-
þykktar.
Fulltrúar Alþýðubandalagsins
og Alþýðuflokksins í nefndinni
hafa þó þann fyrirvara á, að þeir
áskilja sér rétt að flytja eða fylgja
breytingartillögum, sem fram
kunna að koma við afgreiðslu
málsins.
fllMOGI
VegaframkVæmdir síðustu ára:
Hringvegur, Djúpvegur,
jarðgöng í Oddsskarði
828 km af nýjum malarvegum,50 km með
bundnu slitlagi og 57 brýr 10 m og lengri
Halldór E. Sigurðsson, sam-
göngumálaráðherra, mælti í
gær fyrir skýrslu um fram-
kvæmd vegamála 1977 og vega-
áætlun 1977—1980.
I máli ráðherra kom m.a.
fram eftirfarandi, varðandi
vegamál á líðandi kjörtímabili
(1974-1977).
• AIls hafa verið lagðir 50 km
af bundnu slitlagi, þar af 46
km á stofnbrautum.
• Malarvegir, sem lokið var við
og teknir til umferðar, eru
alls 828 km, þ.e. 506 km á
stofnbrautum og 322 km á
þjóðbrautum.
• Byggðar hafa verið 57 brýr,
10 m og stærri, og er heildar-
lengd þeirra 1815 km.
• Loks hafa verið byggðar 282
smábrýr og er lengd þeirra
alls 282 m.
Af einstökum verkum, sem
framkvæmd hafa verið á þessu
bili, eru þessi helzt:
• Lokið var framkvæmdum á
Skeiðarársandi og hring-
vegurinn þar með opnaður.
• Suðurlandsvegur frá Sel-
fossi austur í Holt hefur verið
endurbyggður með bun^nu
slitlagi.
• Garðskagavegur frá Kefla-
vík að Gerðum hefur verið
byggður með bundnu slitlagi.
• ' Framkvæmdir hófust í
Borgarfirði og á Holtavörðu-
Halldór E. Sigurðsson, sam-
göngumálaráðherra.
heiði og munu verða mikil
samgöngubót þegar lokið
verður.
• Djúpvegur var opnaður á
tímabilinu og gerbreyttust
samgöngur á Vestfjörðum við
það. Þá var einnig opnaður
Vestfjarðarvegur við Hörgs-
nes.
• Á Norðurlandi vestra má
nefna vegagerð í Hrútafirði
og um Hrútafjarðarháls (þó
enn sé ekki lokið) og nýja brú
á Austurós Héraðsvatna.
• Á Norðurlandi eystra hefur
verið unnið að framkvæmd-
um á Öxnadalsheiði. Enn-
fremur hefur verið unnið að
vegagerð norðan Akureyrar
og á Svalbarðsströnd.
• Á Austurlandi ber hæst
opnun jarðganga í Odds-
skarði við Neskaupsstað.
Ennfremur framkvæmdir á
Fjarðarheiði og ný leið fyrir
Hvalnesskriður.
Ráðherrann rakti og breyt-
ingar á löggjöf, er snerta
vegaframkvæmdir, bæði sem
gerðar hafa verið og gera þurfi.
Hann vék að tekjuöflun, sem
ekki hefði staðizt fyllilega á
síðasta ári, miðað við áætlanir.
Rauntekjur af bensíngjaldi
hefðu reynst 2350 m.kr. en verið
áætlaðar 2410 m.kr.
Þungaskattur hefði reynzt 79
m.kr. lægri en gert hafði verið
ráð fyrir. Það sem vantaði á að
markaðar tekjur heimtust hafi
verið bætt með auknu ríkis-
framlagi 1977, sem nam alls 901
m.kr. í stað 779 m.kr. sem
áætlað hafi verið. Lánsfé til
vegaframkvæmda hafi numið
1600 m.kr. Þar af var hlutur
spariskírteina 1350 m.kr. en
happdrættisskuldabréfa 250
m.kr. Af þessu lánsfé var hlutur
áætlunar um Norður-Austurveg
850 m.kr.