Morgunblaðið - 24.04.1979, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 1979
13
Sveinn Þórðarson:
Glappaskotin
ganga svo til enn
Það hendir vafalaust oft í önn
blaðamanna við dagblöð að þeim
verða á alls konar skyssur. Miklu
síður ætti að vera hætta á slíku við
blöð, sem ekki koma út nema
vikulega eins og Lögberg-Heims-
kringla, sem gefin er út í Winnipeg
eða Sunnudagsblað Tímans.
En h. 26. janúar s.l. birtist
forsíðugrein eftir ritstjóra Lög-
bergs-Heimskringlu með fyrir-
sögninni: „Heimkynni Stephans G
í Markerville". „Þar er allt í
niðurníðslu og drasli".
Er tilefni greinarinnar leiðang-
ur sem ritstjórinn lagði upp í
hingað vestur s.l. sumar m.a. til
þess að skoða heimkynni Kletta-
fjallaskáldsins Stephans G. í
Markerville, Alberta.
Enda þótt Markerville sé ekki
fjölmennt þorp, er það þó sýnt á
opinberum vegakortum sem olíu-
félögin láta af hendi ókeypis. Ekki
gekk ritstjóranum og förunaut
hans þó betur en það að finna
staðinn, að það var fyrir hreina
heppni og „innsæi", að hann yfir-
leitt fann Markerville. En þar með
var líka heppni hans lokið að sinni,
því að nú varð einhver unglingur
til þess að leiða hann að eyðibýli,
sem hann taldi honum (ritstjóran-
um) trú um, að væri óðalsbær
Stephans G., en hvorki ritstjórinn
né ferðafélagi hans höfðu annað
samband við heimamenn.
Að vonum varð gesturinn fyrir
miklum vonbrigðum, og snýst
greinin mikið um það, hve illa hér
hafi verið háldið á málum af hálfu
íslendingafélaganna í Alberta og
Albertastjórn, sem hafi tekið
bæjarhúsið í sína umsjá. Og það
þrátt fyrir höfðinglegar gjafir frá
Stéttarsambandi bænda og Þjóð-
ræknisfélaginu á Akureyri, til
endurbyggingar og viðhalds húss-
ins. Lesendum blaðsins í Alberta
komu þessi skrif undarlega fyrir
sjónir og fannst illt að liggja undir
slíkum óhróðri, enda báru myndir
með greininni með sér, að hér gat
ekki verið um bæ Stephans G. að
ræða. Vissu þeir ekki betur en að
unnið væri af sérfræðingum á
skipulagðan hátt að endúrbygg-
ingu bæjarins og lagfæringu á
bæjarlandinu og að áætlaður
kostnaður við það verk væri fimm
hundruð þúsund dollarar. Búslóð
og búnaður væri í vörslu
Alberta-stjórnar, en sumt um
stundarsakir í vörslu Manitobahá-
skóla í Winnipeg. Er hér um mikið
verk að ræða sem sérfræðingar
einir geta unnið, og mun það taka
sinn tíma áður en búið verður að
endurnýja húsið.
Var ritstjóranum brátt skrifað
og bent á þetta glappaskot hans,
og þrem vikum síðar kom svo
önnur rolla í blaðinu um þetta mál
og viðurkenning á því að þarna var
um vitlaust hús að ræða og að
ritstjórinn hafði aldrei séð húsið
sem allt skrifvelsið var um!
Þar með er sagan þó ekki öll
sögð, því að 4. mars leggur Gísli
Guðmundsson í Sunnudagsblaði
Tímans út af greininni í Lög-
bergi-Heimskringlu og endurtekur
allan órhóðurinn og bætir við
hann frá eigin brjósti um Staðinn
og það, hversu illa hafi verið staðið
í ístaðinu um varðveislu hússins,
sem hann raunar telur sjálfan sig
hafa verið upphafsmann að, að
tekið var til friðunar, en um það
eru heimamenn hér ekki á sama
máli.
Er ekki laust við að öll þessi
skrif um vitlaust hús séu dálítið
brosleg. Hitt er þó fyrir mestu, að
ekki virðist ástæða til að hafa
miklar áhyggjur af þessu máli, og
er ekki að efa að íslendingafélögin
í Alberta muni halda áfram sem
hingað til að halda þessu máli
vakandi bæði innan félaganna og
við Alberta-stjórn, sem fyrir sitt
leyti mun hafa fullan hug á að
standa myndarlega að því sem
þarna þarf að gera.
Seinheppnum blaðamönnum
hættir til að gera sig að dómurum
yfir öðrum, og glappaskot sem
þetta ættu að kenna þeim að hafa
betri hemil á fyrirsögnum sínum
og vanda betur val heimilda sinna,
áður en þeir ráðast að fólki með
óhróðri og dylgjum.
Red Deer; Alberta
29. mars 1979.
Halvard K. Iversen, leiðtogi Samtaka heimsfriðar og sameiningar:
Hvað er séra Moon?
Fimmtudaginn 5/4 ’79 skrifaði
Stefán Ágústsson svar og athuga-
semdir við skrif okkar sem voru
leiðrétting á grein þeirri sém
birtist í Lesbók Morgunblaðsins
3/3 '79, en þar fengum við heldur
óskemmtilega meðferð. Við erum
þakklát Stefáni fyrir viljann til að
sýna Islendingum hvernig þær
gróusögur myndast sem Sun
Myung Moon og Samtök heims-
friðar og sameiningar (The
Unification Church ) hafa mátt
þola frá upphafi.
Stefán byrjar á að finna að því,
að við skulum vitna í hæfan
guðfræðing og heimspeking til að
svara spurningunum. Sontag er
ekki meðlimur í hreyfingu okkar
og við vildum að hlutlaus aðili
svaraði. Hann fékk það ætlunar-
verk frá útgáfufyrirtæki
meþódista að rannsaka kirkju
okkar, sem hann og gerði. Hann
ferðaðist til Kóreu og Japans,
heimsótti næstum öll Evrópulönd-
in, auk þess sem hann ferðaðist
um öll Bandaríkin, einmitt í þess-
um tilgangi. Hann segir ákveðið að
hann hafi allsstaðar fengið það
efni sem hann vildi og var á engan
máta hindraður í tilraun sinni til
að finna sannleikann varðandi Sun
Myung Moon og kirkju hans.
Hann gat ekki sagt það sama um
þá sem gagnrýndu okkur. Hann er
einn af örfáum sem hafa fengið
viðtal við séra Moon, og í þessu
viðtali, sem stóð yfir í níu klukku-
stundir, spurði hann allra þeirra
spurninga sem hann vildi. Hann er
ekki samþykkur öllum okkar
kenningum, en ólíkt Stefáni reynir
hann að líta á hlutina frá hlut-
lausu sjónarhorni og dæmir ekki
starf okkar eingöngu vegna þess
að hann sjálfur er ekki sammála
kenningunum.
Stefán ætti að hafa það í huga
að aldrei hefur verið tekið á móti
Guðsorði þegjandi og hljóðalaust,
og ekki einn einasta sendiboða
Guðs hafa trúarleiðtogar þess
tíma viðurkennt. Stefán ætti að
athuga hvað nafni hans, Stefán
píslarvottur, hafði um þessa hluti
að segja (Post. 7:51—53). Niður-
staða Sontags er, meðal annars, að
hreyfingin sé að uppruna eingöngu
andlegs eðlis og að hún muni ekki
hverfa.
Ég hef ekki í hyggju að svara
öllum þeim ásökunum sem Stefán
kom með, einfaldlega vegna þess
að þetta er ekki eigin reynsla og
skoðun Stefáns heldur bein þýðing
úr bók James Bjornstad „The
Moon is not the Son“. Stefán ætti
ekki að ásaka okkur um að felast
bakvið aðra. Þess má geta að allar
þessar gömlu lygar, sem Stefán
setur fram, hafa fyrir löngu verið
dæmdar ósannar á Vesturlöndum
eftir langar rannsóknir af hálfu
FBI og CIA. Vegna alls þessa
fjaðrafoks sem hreyfingin hefur
valdið hefur allt sem viðkemur
séra Moon og starfi hans verið
rannsakað vel og vandlega og varð
það til þess að hann var hreinsað-
ur af öllum þeim ásökunum sem á
hann voru bornar.
Stefán etur, ef hann kærir sig
um að vita sannleikann, lesið grein
sem birtist í þessu sama blaði,
Morgunblaðinu, föstudaginn 5/1
'79, og í öðrum blöðum næstu daga
þar á eftir, sem segir frá niður-
stöðu síðustu rannsóknar — sem
tók tvö ár. Allar ásakanirnar voru
dæmdar ósannar. Eins getum við
lagt fram, ef þess er óskað, saka-
vottorð séra Moon til að sýna fram
á að hinar persónulegu ásakanir
eiga ekki við rök að styðjast.
Stefán (Bjornstad) vitnar í „fræg-
an“ prest í Seoul sem heimildar-
mann fyrir ásökunum á hendur
samtökunum. Það er sorglegt að
þessi „frægi“ prestur skuli láta
stjórnast af tilfinningunum í stað
sannleikans. Slíkt er ekki beint til
þess að auka álit fólks á kenning-
um Krists. Stefán ætti ekki að
gera slíkt hið sama.
Vonandi er skoðun Stefáns á
okkur byggð á kynnum hans af
meðlimum samtakanna annars
staðar í heiminum, a.m.k. hefur
hann ekki talað við neitt okkar hér
heima — okkur vitandi. Ég myndi
glaður lána Stefáni Ágústssyni
bók Fredrik Sontags ef hann hefur
áhuga á því og minni hann á að
sérhver maður er ábyrgur fyrir því
að það sem hann staðhæfir í
blöðum sé sannleikur. Gamlar og
illgirnislegar lygar verða ekkert
sannari sama hversu oft þær eru
endurteknar, og þar sem við erum
í forsvari fyrir hreyfingu sem við
erum viss um að sé verk Guðs, og
fyrir mann sem hefur þjáðst gífur-
lega til að bera heiminum þennan
boðskap, ' þolum við ekki slíka
meðferð. Fólk sem lítið hefur
kynnt sér málið gæti freistast til
að taka þetta sem heilagan sann-
leika. Að lokum langar mig að
bjóða Stefáni í heimsókn til okkar
til að hann geti fengið meiri
þekkingu á hlutunum áður en
hann grípur til pennans.
Veski hvarf af
Grettisgötu
SL. föstudag 20. apríl um kl. 20.30
hvarf vínrautt seðlaveski úr brúnni
handtösku sem stóð upp við dyrnar á
Grettisgötu 67. Eigandi töskunnar,
sem er stúlka, hafði dottið og var að
skafa óhreinindi úr fötum sínum
meðan atburðurinn gerðist. I
veskinu voru öll persónuskilríki
stúlkunnar og hvarfið því mjög
tilfinnanlegt. Ennfremur voru pen-
ingar og ávísanahefti i veskinu.
Skorað er á þann sem valdur er af
hvarfi veskisins eða þá sem um það
vita að skila því nú þegar til eigand-
ans á einhvern hátt.
(íoma —
„Ástandið er
verra í Rúmeníu
en í iidrum lönd-
um Aust•
ur-Evrópu..."
Pólitískur
barnaskap-
ur og blinda
Rúmonski rithöíundurinn Paul Goma lenti íónáð hjá
rfkisstjórn Nicolae Ceaucescu forseta fyrir að vera
leiðtogi fámennra samtaka andófsmanna. og hann
galt fyrir það. Goma sat tvö ár í fangelsi og fjögur ár
í vinnubúðum. Eftir það sætti hann misþyrmingu
yfirvalda, var ákærður fyrir landráð og sakaður um
að vera kynvillingur. I fyrra var Goma rekinn í
útlegð. og hýr nú í Frakklandi með eiginkonu sinni
og syni. Hann var á fyrirlestraferð um Bandaríkin
fyrir nokkru og ræddi þá meðal annars við Steven
Shahad. blaðamann hjá tímaritinu Newsweek. Fara
hér á eftir kaflar úr viðtalinu.
Shabad: Alexander Solzhen-
itsyn hefur gagnrýnt Vestur-
veldin fyrir siðferðislegan
veikleika í samskiptum við
yfirvöld í kommúnistaríkjum.
Eruð þér sammála þessu mati
hans?
Goma: Já. Og mér sýnist
einnig Vesturveldin vera að
draga sig út úr heimsbarátt-
unni. Þetta birtist í endalokum
styrjaldarinnar í Vietnam.
Þetta hefur gert mögulega
valdatöku kommúnista í Ang-
óla, og frekari valdatökur
þeirra geta orðið í Afríku og
jafnvel Vestur-Evrópu. I
Rúmeníu veit hver einasti
maður um stefnumörk Sovét-
ríkjanna og fyrirætlanir.
Bandaríska stjórnmálamenn
virðist skorta þá innsýn.
S.. Hvernig álítur þú stöðu
mannréttindamála í Rúmeníu í
dag í samanburði við stöðuna
fyrir fimm eða tiu árum?
G.: Fram til ársins 1977 var
algerlega útilokað að tala um
mannréttindasamtök í Rúmen-
íu. Breyting varð þar á í kosn-
ingabaráttunni í Bandaríkjun-
um 1976 þegar Jimmy Carter
mælti fyrir mannréttindum.
Þá hafa samtökin Mannrétt-
indaskrá 77 í Tékkóslóvakíu
lagt málinu lið. En nú ríkja þar
mikil vonbrigði vegna þess að
sá vestræni stuðningur, sem
búizt hafði verið við, kom ekki.
Tvennt varð til að auka þessi
vonbrigði: Belgrad-ráðstefnan
og þær góðu móttökur sem
Ceausescu hlaut hjá Carter
forseta í Washington. Á þær
var litið sem samstöðu með
Ceaucescu-stjórninni við að
kúga íbúa Rúmeníu. Eftir að
hafa náð þessum bata í sam-
skiptum við Bandaríkin taldi
ríkisstjórnin sér óhætt að hefja
sína hörðustu sókn gegn inn-
lendum andófsmönnum. Mikili
fjöldi manna var handtekinn
og sendur í geðveikrahæli eða
vinnubúðir.
S.: En er ástandið í Rúmeníu
betra eða verra en annars
staðar í Austur-Evrópu?
G.: Ástandið er verra 1
Rúmeníu en í öðrum löndum
Austur-Evrópu — jafnvel í
Sovétríkjunum — að frátöldum
Albaníu og Búlgaríu:
S.: Sjáið þér fram á breyting-
ar þegar Ceaucescu verður ekki
lengur við stjórnvölinn?
G.: Ég eygi ekki mikla von
um markverðar breytingar,
sérstaklega með tilliti til
valdaskipta í heiminum. Ef
Vesturveldin koma eins fram
við eftirmann Ceaucescus og
þau hafa gert við hann, mun
eftirmaðurinn telja sér óhætt
að bæla niður sérhverja tilraun
til að tryggja mannréttindi.
5. : Hvert er nú álit yðar eftir
að hafa búið á Vesturlöndum í
tæpt ár?
6. : Mér líður afar vel. I
fyrsta lagi er það sú tilfinning
að geta skrifað eitthvað vitandi
það að blaðið sem skrifað var á
liggur áfram á skrifborðinu
yfir nóttina, en lendir ekki í
skjalageymslu leyniþjónust-
unnar. I öðru lagi er það ferða-
frelsið, frelsið til að tjá skoðan-
ir sínar og eiga samskipti við
aðra. Allt þetta er mér algjör-
lega nýtt, og er dásamlegt. Mig
tekur sárt að hugsa til félaga
minna í mannréttindasamtök-
unum, sem sátu eftir í Rúmen-
íu. Hagur þeirra er áfram jafn
bágur og áður.
S.: Hafið þér orðið fyrir
nokkrum meiriháttar ■ vi
brigðum hérna?
G.: Já, það voru mér von-
brigði að komast að því að
(mild) afstaða Vesturveldanna
til Sovétríkjanna og vanda-
rhala kommúnismans var ekki
tímabundin stefna, heldur
áframhald á fastmótaðri skoð-
un. Þetta lýsir pólitískum
barnaskap, blindni og óréttlæt-
anlegu göfuglyndi.