Morgunblaðið - 24.04.1979, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 1979
29
Rögnvaldur Ámunda
son — Minningarorð
Fæddur 3. september 1906
Dáinn 15. aprfl 1979
Nágrannakveðja
I nítján ár vorum við nágrannar,
ég norðan við Kaldbakið að
Efrimýrum, en hann í skjólinu
suðverstanvert, með Efribyggðar-
vötnin sem fegurðargjafa.
Vorið sem Rögnvaldur flutti að
Vatnahverfi, þ.e. 1951, hitti ég að
máli á opinberum fundi Steinbjörn
Jónsson bónda á Syðri-Völlum við
Hvammstanga, þann er sumarið
1922 hafði plægt fyrir mig fyrstu
þúfurnar, sem ég lét bylta í Efri-
mýratúni. Hann þá Borgfirðingur,
sem farandplægingarmaður hjá
okkur Húnvetningum. Var þá
hljóðbært að granni hans, Rögn-
valdur Amundason, myndi flytja
að Vatnahverfi í sveitina mína.
Mér var því forvitni að fregna hjá
Steinbirni um kynni hans af verð-
andi nágranna mínum.
Var svar hans stutt og laggott:
Get vart hugsað mér betri
nágranna. Eftir nítján ára reynslu
mína þar um, hefur mér sannast
að umsögn Steinbjarnar hefir ekki
látið að sér hæða, slík er reynsla
mín.
Trúlega hefur þessi hnýsni mín
ekki verið eingöngu bundin við
nágrennisþáttinn, heldur líka
vegna trúnaðarstarfa minna í
sveitinni. En sá þáttur gat tekið til
gjaldþols, félagsmálahæfni o.s.frv.
Reyndin varð sú, að ekki þurfti
það um að kvarta. Að vísu varð
hann ekki neinn sérstakur nefnda-
maður. En hann gjörði skyldu sína
á þeim vettvangi sem honum var
hugstæðastur og hneigðin helst til:
Hann framfleytti sínum fénaði af
áhuga og hæfni og var meðal
annars frábær gangnamaður og
þjálfaði sér til hjálpar úrvals-
hunda og hesta til þeirra starfa,
sem mörgum hirðingjum nútím-
ans sést yfir. Svo til vandræða
horfir.
Hann var hugsunarsamur og
árvakur heimilisfaðir.
Gjörði á jörð sinni miklar um-
bætur í byggingum, bæði íbúðar-
húsnæðis og fénaðarhúsa, mikla
útfærslu ræktunar og girðingar.
Kvæntur var Rögnvaldur
Sigrúnu Jónsdóttur, sem er
Skagfirskrar ættar. Lifir hún
mann sinn. Varð þeim tveggja
barna auðið: Ámunda, sem dáinn
er, kvæntur Evu Jónsdóttur úr
Reykjavík. Eignuðust þau þrjú
börn. Sigurbjargar, gift Rúnari
Ársælssyni stýrimanni, Reykjavík,
eiga þau tvær dætur. Áður en
Sigurbjörg giftist eignaðist hún
son, sem látinn var heita nafni afa
síns. Ólu þau Vatnahverfishjón
hann upp til fullorðinsára.
Sigrún Jónsdóttir var tvígift,
áður Kristjáni Guðbrandssyni er
alinn var upp í Vatnahverfi hjá
þremur systkinum er bjuggu
þar:Þorsteini, Guðbjörgu og
Ingibjörgu, börnum Eggerts
Eggertssonar herppstjóra
Engihlíðinga um árabil, alllöngu
fyrir mitt minni. I fyrra hjóna-
bandi eignaðist Sigrún fimm börn,
fjóra sonu og eina dóttur. Slitu
þau hjón samvistum og hjóna-
bandi meðan börnin vóru enn ung.
Fyrir fátæktar sakir dreifðust
börnin nokkuð til uppeldis. Einn
sonurinn, Jón Trausti, ólst að
mestu upp hjá okkur Efrimýra-
hjónum, annar Þorsteinn hjá
Vatnahverfissystrum, dóttur sína
Ástu kom Sigrún með sér til
Rögnvalds og ólst hún upp hjá
þeim. Trúlegt er, að þessi kynni og
einskonar vensl Sigrúnar við
Vatnahverfisheimilið hafi verið
allríkur hvati þess að hún og
seinni maður hennar, Rögnvaldur,
bregða á það ráð að flytjast að
Vatnahverfi, og fá jörðina á góð-
um kjörum. Þá var Ingibjörg ein á
lífi Vatnahverfissystkina, þá há-
öldruð og þurfandi aðstoðar og alls
ófær til hússumsvifa. Fósturson-
urinn Þorsteinn unglingur og ann-
ar fóstursonur, Guðlaugur
Guðlaugsson, að vísu fullorðnari,
en ekki tilkippilegur til búsvifa.
Var það því eitt í kaupsamningn-
um og afsali fyrir jörðinni að
kaupendur tóku að sér umsjá og
umönnun gömlu konunnar, meðan
hennar þyrfti við. Að hinu leyti
smáupphæðir til fóstursona,
Þorsteins og Guðlaugs, sem eins
konar ógreidd vinnulaun. Skilvís
voru þau Vatnahverfishjón um
greiðslu jarðarverðsins, og eins
þess óbeina, hlýleg og nærgætin
um önnun gömlu konunnar meðan
hennar þurfti við, sem að vísu var
ekki langur tími.
Rögnvaldur var fæddur að Upp-
sölum í Miðfirði. Foreldrar hans,
Ámundi Jónsson og kona hans
Ásta Sigfúsdóttir frá Uppsölum,
Miðfirði, sem áður hét Rófa. Er
margt merkisfólk komið að stofni
þeim er kom frá þessu kotbýli,
þ.á m. þjóðkunnir kaupsýslumenn.
Rögnvaldur hafði allríka hneigð til
kaupskapar og viðskipta. Stóð
Jóhanna Fossberg
—Minningarorð
í dag fer fram jarðarför
Jóhönnu Fossberg, Miklubraut 46
hér í borg, en hún andaðist í
Landakotsspítala aðfararnótt
föstudagsins 13. þ.m.
Jóhanna var fædd í Flatey í
Breiðafirði h. 6. september 1889 og
voru foreldrar hennar þau hjónin
Bjarni Thorarensen skipstjóri og
kona hans Guðríður Jónatansdótt-
ir. Eignuðust þau hjónin 4 börn,
þau Jóhönnu og Guðrúnu er voru
tvíburasystur, Ragnar bakara-
meistara og Aðalheiði, er var
yngst þeirra systkina og er nú ein
eftir á lífi.
Jóhanna missti móður sína er
hún var 10 ára að aldri og ólst hún
upp frá því til 18 ára aldurs á hinu
þekkta myndarheimili Boga Sig-
urðssonar, kaupmanns í Búðardal.
Eftir það fluttist hún til Kaup-
mannahafnar og vann þar við
ýmis störf.
Árið 1918 giftist hún Gunnlaugi
J. Fossberg vélstjóra, er um ára-
skeið starfaði sem vélstjóri á
skipum Eimskipafélagsins og
ríkissjóðs eða þar til hann hætti
sjómennsku árið 1924. Þeim hjón-
um varð þriggja dætra auðið:
Rögnu, er giftist Englendingi að
nafni Geoffrey Craven, Helgu
ógifta og Jóhönnu, sem gift var
Magnúsi Thorlacíus hrl. Auk þess
ól hún upp kjördóttur, Rögnu
Fossberg, sem gift er Helga Svein-
björnssyni ljósmyndara, og fóstur-
son að nafni Cyril Hoblyn, sem nú
er bankaféhirðir á Isafirði og er
kvæntur Margréti Jónsdóttur.
Fundum okkar Jóhönnu bar
fyrst saman vorið 1930 á heimili
þeirra hjóna að Laugavegi 27. Ég
var í atvinnuleit, nýútskrifaður úr
Verzlunarskóla íslands og þurfti
að hafa tal af manni hennar, er ég
vissi að vantaði skrifstofumann til
starfa við vélaverzlun hans, er
hann hafði stofnað þrem árum
áður í húsinu við Hafnarstræti 18.
Tók ég til starfa við fyrirtækið h.
1. júní sama ár.
Mann sinn missti Jóhanna árið
1949 en hann hafði þá verið heilsu-
veill um nokkurt skeið. Og árið
1951 varð hún fyrir því áfalli, að
elzta dóttir hennar, Ragna Craven,
fórst ásamt eiginmanni sínum og
dóttur í fellibyl á Jamaica. En
þangað höfðu þau hjónin flutzt frá
Bretlandi 3 árum áður. Var það
mikið áfall fyrir Jóhönnu og dætur
hennar.
alloft í fyrirferðarmiklum fénað-
arkaupum, sérstaklega sauðfjár.
Var sá er þessar línur ritar stund-
um félagi hans um slíka hluti.
Enda hneigðin hjá báðum bundin
ekki svo lítið við sauðkindur.
Undir lokin þar í Vatnahverfi var
hann orðinn með fjárflestum í
sveitinni okkar, með tilheyrandi
skyldum og réttindum. Hann var
ekki neitt að hlífa sér við framlög-
um til presónulegra fjallskila og
það var ánægjulegt að smala með
honum og hundunum hans og sjá
hvað hann kunni þar um vel til
verka.
Rögnvaldur fluttist konungur
með foreldrum sínum frá Uppsöl-
um að Dalkoti á Vatnsnesi þar
hann dvaldi uns þau Sigrún setja
saman bú á Þóreyjarnúpi í Kirkju-
hvammshreppi, þau bjuggu þar í
þrjú ár en flytjast síðan til
Hvammstanga. Hann stundaði
daglaunavinnu, sjómennsku og
smábúskap þar vestra. Þar til
hann hálffimmtugur fluttist að
Vatnahverfi.
Vorið 1970 hætti hann búskap í
Vatnahverfi og fluttist að
Katrínarkoti í Garðabæ, keypti
það býli en seldi Vatnahverfi.
Hefir hann rekið töluverðan
búskap þessi níu ár þó með all-
miklu öðru sniði en fyrir norðan.
Ég þakka vini mínum prýðileg
kynni og votta konu hans og
venslafólki samúð mína.
Ætli maður reikni ekki með því
að á næsta tilverustigi verði
verkaskipting og þar verði nógu að
smala Guðs um geim og svo geti
vel farið að við verðum þá saman í
vinnuflokki.
Bjarni ó. Frímannsson
frá Efrimýrum.
Rögnvaldur Ámundason var
fæddur þ. 3. september 1906 að
Uppsölum, Miðfirði, í
Vestur-Húnavatnssýslu. Foreldrar
hans voru hjónin Ásta Sigfús-
dóttir og Ámundi Jónsson og var
Rögnvaldur elstur þrettán syst-
kina. Áður eru látin Arelíus og
Sigurbjörg en á lífi eru: Sigríður,
gift Garðari Hansen á Sauðár-
króki, Ólafur, starfsmaður á
Keflavíkurflugvelli, kvæntur
Guðrúnu Benediktsdóttur, Emil,
starfsmaður hjá Vegagerð ríkisins
í Borgarnesi, kvæntur Þórönnu
Sigurðardóttur, Sigurður, bóndi á
Þverholti í Mýrasýslu, kvæntur
Sjöfn Halldórsdóttur, Jón, bóndi
að Bjarghúsum, Vestur-Húna-
vatnssýslu, kvæntur Jóhönnu
Björnsdóttur, Hulda, gift Sigur-
jóni Gíslasyni, Reykjavík, Auð-
björg, gift Sigfúsi Þorsteinssyni,
Egilsstöðum, Vigdís, gift
Eftir að Gunnlaugur lézt varð
Jóhanna stjórnarformaður fyrir-
tækisins, sem þá skömmu áður
hafði verið breytt í hlutafélag, og
gegndi hún því starfi til dauða-
dags. Gegnum þetta starf skapað-
ist okkar á milli vinátta og gagn-
kvæmt trúnaðartraust, sem aldrei
bar skugga á. Stend ég í mikilli
þakkarskuld við hana fyrir það
einstaka traust, sem hún ávallt
auðsýndi mér á löngum starfsferli
hjá fyrirtækinu. Hefur það orðið
mér ómetanlegur styrkur í starfi
mínu í þágu þess.
Jóhanna var bráðgreind kona,
höfðinglegí allri framkomu,
hreinskilHTBg lét hiklaust skoðan-
ir sínar í ljós, ef því var að skipta.
Guðmundi Eysteinssyni, Reykja-
vík, Böðvar, starfsmaður hjá Flug-
málastjórn, kvæntur Kristínu Þor-
valdsdóttur, og Margrét, sem var
gift Bjarna Tryggvasyni á
Hvammstanga, en hann er nú
látinn.
Eins og áður er getið var Rögn-
valdur fæddur að Uppsölum í
Miðfirði og fluttist þaðan með
foreldrum sínum tveggja ára gam-
all að Dalkoti í Kirkjuhvamms-
hreppi, Vestur-Húnavatnssýslu, og
ólst þar upp, en þar bjuggu for-
eldrar hans mestan sinn búskap.
Árið 1934 stofnaði hann sitt
eigið heimili með Sigrúnu Jóns-
dóttur, eftirlifandi konu sinni, sem
er ættuð úr Skagafirði, og bjuggu
þau fyrsta árið í sambýli við
foreldra Rögnvalds, en fluttust að
einu ári liðnu að Þóreyjarnúpi í
sama sveitarfélagi og bjuggu þar í
þrjú ár eða þar til þau fluttust til
Hvammstanga þar sem þau dvöldu
til ársins 1951 er þau fluttust að
Vatnahverfi í Engihlíðarhreppi í
Austur-Húnavatnssýslu. í Vatna-
hverfi bjuggu þau Rögnvaldur og
Sigrún góðu búi samfleytt í 19 ár,
bættu jörðina og endurbyggðu
flest hús. Árið 1970 urðu þau af
heilsufarsástæðum að bregða búi
og flytjast suður og dvöldu
seinustu árin að Katrínarkoti í
Garðahreppi, því ekki mun Rögn-
valdur hafa getað hugsað sér að
flytjast alfarið í þéttbýlið og af
þeim sökum aflað sér umráðarétt-
ar yfir býli í nágrenni þess og
getað þannig verið í grennd barna
sinna og annarra ættmenna, sem
áttu hér syðra flest heima.
Þeim Sigrúnu og Rögnvaldi varð
tveggja barna auðið og eru þau:
Ámundi, fæddur 1935, lést fyrir
tveimur árum, og Sigurbjörg, fædd
1940. Einnig ólust hjá þeim tvö
börn Sigrúnar af fyrra hjóna-
bandi, Armann, fæddur 1927, og
Ásta, fædd 1929. Þá ólst upp að
Enda naut hún trausts og virðing-
ar allra, sem henni kynntust. Hún
var ein af fyrstu stofnendum
kvenfélagsins Keðjunnar og árum
saman formaður þess félags. Hún
átti við nokkra vanheilsu að stríða
hin seinni ár og fluttist þá ásamt
Helgu dóttur sinni í íbúð í húsi
tengdasonar síns Magnúsar og
Jóhönnu (Hönnu) dóttur sinnar.
Fyrir rúmlega hálfu ári tók heilsu
Jóhönnu alvarlega að hnigna. En
hún naut allt til hinztu stundar
sérstakrar og kærleiksríkrar
umönnunar Hönnu dóttur sinnar
og barna hennar. Lét hún ekki
móður sína frá sér fara, fyrr en
engra annarra kosta var völ.
Jóhanna andaðist rúmlega einum
sólarhring eftir að hún var lögð
inn á sjúkrahús.
Ekki get ég lokið svo þessum
orðum mínum, að ég vilji láta hjá
líða að minnast á Hönnu, vegna
hinna þungu byrða, sem hvílt hafa
mestu hjá þeim ióttursonur
þeirra, Rögnvaldur Ómar
Gunnarsson, eða þar til þau flutt-
ust suður.
Eins og gefur að skilja, þar sem
Rögnvaldur var elstur þrettán
systkina, var hann stoð og stytta
foreldra sinna allt þar til hann
stofnaði sitt eigið heimili tæplega
þrítugur að aldri. Starfsvett-
vangur hans var við bústörf, þótt
um tíma á Hvammstanga fengist
hann einnig með góðum árangri
við vélbátaútgerð jafnhliða
búrekstri.
Formlegrar skólagöngu naut
Rögnvaldur ekki fram yfir það, er
barnaskólar þess tíma létu í té, en
meðfædd athyglisgáfa og eðlis-
greind gerðu honum kleift að nýta
vel þann lærdóm, er skóli lífsins
veitir hverjum þeim, sem er mót-
tækilegur og vill nema og mennt-
ast. Hann var vel lesinn og fylgdist
af áhuga með þjóð- og félagsmál-
um og öðru því er samfélagið
varðaði enda einarður félagsmála-
maður, er setti fram sínar skoðan-
ir þegar honum þótti ástæða til.
Gestrisinn var hann með afbrigð-
um og hafði alltaf tíma til þess að
veita þeim er að garð bar og munu
án efa margir minnast skemmti-
legra og hlýlegra stunda hjá þeim
Rögnvaldi og Sigrúnu bæði norðan
og sunnan fjalla.
Hann var mikill starfs- og
ræktunarmaður, sem unni sér ekki
hvíldar meðan þrek entist og
jafnvel hin síðari ár er heilsan fór
að bila kvikaði hann ekki frá því
að framkvæma þau verk, er að
hans dómi varð að leysa af hendi.
Rögnvaldur var fæddur, uppal-
inn og ól mestan sinn aldur í
hinum víðáttumiklu og gróðursælu
sveitum Húnavatnssýslu og er
aldurinn færðist yfir og starfgetan
minnkaði gat hann ekki hugsað sér
að flytjast í þéttbýli, án grass og
gróðurs, því kaus hann að búa
seinustu æviárin hér syðra við
aðstæður og umhverfi, er var hvað
líkast er hann var alinn upp við.
Eftir langa og stranga baráttu
við erfiðan sjúkdóm sigraði
maðurinn með ljáinn að lokum,
starfstíminn er á enda runninn.
Það er vor í lofti og náttúran
skrýðist brátt sínu fegursta vor-
skrúði, en bóndinn, sem öll sín ár
gekk um grænar grundir og gætti
hjarðar sinnar, er horfinn yfir
móðuna miklu.
Er ég að leiðarlokum þakka
Rögnvaldi fyrir margar
ánægjulegar samverustundir og
viðræður um menn og málefni á
umliðnum árum, flyt ég eftirlif-
andi eiginkonu hans, börnum,
systkinum og ættingjum mínar
alúðarfyllstu samúðarkveðjur.
Hákon Torfason.
á herðum hennar í sambandi við
veikindi aldraðrar móður og eigin-
manns. Það eru ekki nema rúm-
lega 3 mánuðir síðan eiginmaður
hennar var borinn til hinztu hvílu
eftir harða og langvarandi baráttu
við alvarlegan sjúkdóm. Allan
þann tíma, naut hann ástríkrar
umhyggju eiginkonu sinnar, sem
með óbilandi kjarki stóð við hlið
hans til hinztu stundar, og sýndi
þar með einstakt sálarþrek, sem
ekki er öllum gefið. Mun hún fyrir
það hljóta þakklæti og virðingu
allra aðstandenda og þeirra sem
til þekktu.
Um leið og ég kveð Jóhönnu með
söknuði, þakka ég henni fyrir
langa samfylgd á lífsleiðinni og
bið henni Guðs blessunar á þeirri
leið, sem hún hefir nú lagt út á.
Jafnframt sendi ég, ástvinum
hennar mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Bjarni R. Jónsson.
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og
minningargreinar verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast
á í miðvikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir
hádegi á mánudag og hliðstætt með greinar aðra
daga. Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að vera vélritaðar og með
góðu línubili.