Morgunblaðið - 11.12.1979, Blaðsíða 17

1
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 1979
17
Neikvæð þróun í
endurnýjun Eyjaflotans
Miklar umræður hafa orðið
manna á meðal um þróun í útgerð
hér í Eyjum. Áhyggjum valda þeir
miklu fjárhagserfiðleikar er að
steðja hjá þeim sem ennþá eru að
og upp úr standa. Þá eru ekki
minni áhyggjur af þeirri stað-
reynd að endurnýjun flotans er
engin og það sem verra er, skipa-
stóll Eyjamanna fer minnkandi og
sum þeirra skipa, sem ennþá eru
talin í eigu Vestmannaeyinga eru
vart til sem slík, liggja mánuðum
saman bundin við festar. Ég vil nú
nánar gera grein fyrir þessu.
Skipaeign meðlima útvegsbænda-
félagsins var við seinasta aðalfund
8473 smálestir og hefur aldrei
verið meiri. Síðan hafa ótíðindin
heldur betur sagt til sín. Þrír
bátar, Burstafell 48 smál. Björg-
vin 39 smálestir og Reynir 45
smálestir hafa verið eyðilagðir,
farið í Aldurslagasjóð eins og
almennt er sagt. Samtals voru
fyrrgreindir bátar 132 smálestir.
Á móti þessu komu svo Bugur og
Þórir, samtals 130 smálestir, svo
að þarna munar ekki nema 2
smálestum okkur í óhag. En sagan
er nánast ósögð, þar sem 7 bátar
hafa verið seldir úr byggðarlag-
inu, öðlingur 51 smálest, Gylfi 47
smálestir, Stígandi II 176 smál.,
Eyjaver 217 smál., ólafur Vest-
mann 63 smálestir, Gunnar Jóns-
son 247 smál. og Ófeigur II 88
smál. Hér er um að ræða 789
smálestir og að viðbættum þeim
tveim smálestum sem var munur-
inn á því sem kom og hvarf, gerir
þetta 781 smálest, með öðrum
orðum, flotinn var 8473 smálestir í
fyrra en er nú 7692 smálestir.
Siglt í vaxandi mæli
Þá fjallaði Björn í ræðu sinni
um aflabrögð Eyjabáta, en alls
var landað tæplega 140 þúsund
tonnum í Eyjum á fyrstu 9
mánuðum ársins. Þá er að auki
afla Eyjaflotans sem siglt hefur
verið með til Bretlands og Þýzka-
lands, en siglingar hafa aukizt
talsvert að undanförnu.
Batnandi aðstaða
á bryggjum
Ég hefi hér á undan skýrt frá
ýmsu sem komið hefur upp á
borðið hjá Útvegsbændafélaginu
varðandi hagsmunamál útgerðar-
innar og hvernig þeim hefur reitt
af. Margt fleira hefur komið til,
svo sem það sem snýr að yfirvöld-
um í bænum, má þar til nefna
áskorun um dýpkun „hafnarinn-
ar“ og bætta aðstöðu við hana. Vei
hefur þokast í því að bæta þjón-
ustu við bátana hvað varðar raf-
magn og vatn og stórt átak var
gert í sumar er Básaskersbryggj-
an var malbikuð. Er nú svo komið
að öll þrjú helstu athafnasvæði
við höfnina eru nú bundin varan-
legu slitlagi. Fagna útvegsmenn
þessum aðstöðumun um leið og
þeir harma hve seint þokar áleiðis
varðandi dýpkun hafnarinnar, og
vilja enn á ný ítreka þá kröfu sína
að höfnin verði gerð skipgeng
öllum íslenskum fiskiskipum.
Síversnandi afkoma
útgerðarinnar
í umræðunni um fækkun bát-
anna hér í Eyjum og hefur áður
vikið að, er að sjálfsögðu rauði
þráðurinn þær efnahagslegu for-
sendur sem verða að 'vera fyrir
hendi, sem sé að tekjur nægi fyrir
gjöldum. Á það hefur viljað bresta
undanfarin ár þótt aldrei hafi
verið eins og í ár. Útgerðarmenn
hafa undanfarin ár og þó sérstak-
lega á s.l. ár bent á í hve mikið
óefni er komið um afkomu útgerð-
ar og að útgerðarmenn væru
margir að komast í þrot. Það þarf
því engum að koma á óvart
hvernig málum er komið, engin
endurnýjun flotans, bátunum
fækkar, útgerð dregst saman og
velflestir þeir útgerðarmenn er
eftir lifa eru svo fjárhagslega
lamaðir að þeir mega sig hvergi
hreyfa. í þrengingum genginna
ára hefur heldur verið lítið hlust-
að á útgerðarmenn, tal þeirra um
slæma afkomu tekið sem mark-
laust hjal og barlómur. Nú þegar
um tugur báta hverfur af athafna-
svæðinu virðist eins og maður og
maður hafi vaknað við vondan
draum og talið atburðarásina í
þessu efni ekki rétt jákvæða og
enn aðrir hafa gert sér ljóst, að
það er fyrst og fremst útgerðin
sem sér um það að fylla launa-
umslög bæjarbúa.
Ríkjandi vaxtakjör
auka vandann
Hugrenningar duga skammt.
Nú er svo komið, að það sem við
hðfum verið að predika á undan-
förnum árum er komið á daginn
og sannleikanum samkvæmt.
Menn gefast hreinlega upp, þeir
sem það geta. Margur maðurinn er
það reyrður að hann getur ekki
hætt útgerð, verður að snúast með
og áfram nauðugur viljugur.
Margar eru ástæðurnar fyrir því
hvernig komið er. Meginókostirnir
eru þó tveir, aflasamdráttur og
verðbólga. Verður ekki erfitt að
láta enda ná saman í útgerð, þegar
að útseld vinna í þjónustugreinum
við útgerðina er á bilinu 3—6
þúsund krónur fyrir klukkutím-
ann. Olian, þessi stóri kostnaðar-
liður, sérlega hjá botnvörpubátun-
um hefur hækkað um aðeins
tæplega 200% á aðeins einu ári.
Olíulíterinn kostaði 49.75 í októ-
ber í fyrra, nú er verðið 142.05.
Verður ekki erfitt að mæta þessu
með minnkandi afla. Þá er ekki úr
vegi að minnast á vextina. Þar er
sama sagan, gífurleg hækkun, og
það sem verra er að dráttarvextir
sem koma oftar en ella hvað
þyngst við útgerðina, vegna
óvissunnar um tekjuöflunina, eru
að vera óbærilegir. Atvinnuvegir
sem byggja á útflutningi geta ekki
búið við þau vaxtakjör sem
ríkjandi eru í dag. —
Horfur og framtíðar-
óskir í fiskibæ
Ai máli mínu dragið þið sjálf-
sagt þá ályktun að svart sé
framundan og víst er að dökkt og
þungt er fyrir. Kvíðvænlegast er
að þurfa að lifa og starfa undir því
verðbólgufargi er nú tröllríður
þessari þjóð. Allt starf og strit og
þá einkum hjá þeim er atvinnu-
vegi stunda til útflutnings er
nánast barátta við vindinn, við
núverandi aðstæður, svo ég tali nú
ekki um ef ástandið í verðlagsmál-
um kynni að versna sem því miður
er allt útlit fyrir ef marka má
„kúrsinn" á þjóðarskútunni í dag.1
Enginn skal ganga að því „grufl-
andi“ að það verður margt and-
stætt á æstu mánuðum. Barátta
við dýrtíðina, aflatakmarkanir,
lánsfjárskortur og óvisst ástand á
vinnumarkaðnum. Þrátt fyrir
þetta skulu menn minnast þess að
ekki hefur alltaf blásið úr réttum
áttum hvað varðar höfuðatvinnu-
veginn hér í Eyjum, sjávarútveg-
inn. Tíu ára krepputímabil áranna
millum 1930—1940 varð velflest-
um útgerðarmönnum þess tíma
þungt í skauti; aflaleysisár hafa
komið og farið, og oft hefur verið
óstjórn í landi. En eigi að síður
hefur lífið haldið áfram og alltaf
hefur verið „gert út“. Vestm.eyjar
eru fiskibær og verða aldrei ann-
að.
Betri tíð með
blóm í haga
Hér er lífið þorskur. Það verða
allir að skilja. Áfram verður gert
út. Starfsemi Útvegsbændafélags-
ins er og verður að skapa þau
skilyrði í þjóðfélaginu og reyna að
verja meðlimi sína áföllum, svo að
atvinnuvegurinn sem slikur kom-
ist þolanlega af. Þetta bæjarfélag
i hefur ekki efni á öðru. Með þetta
að veganesi, og svo það að afli fari
batnandi, kemur áreiðanlega betri
tíð með blóm í haga.
-á.j.
Fráíarandi stjórn útvegsbænda 1 Eyjum ásamt framkvæmdastjóra. Sitjandi frá vinstri: Hilmar
Rósmundsson, Björn Guðmundsson og Ingólfur Matthiasson. Standandi frá vinstri: Gisli R.
Sigurðsson, Oskar Matthiasson, Gisli Valur Einarsson og Erling Pétursson. Ljósmyndir Mbl. Sigurgeir.
þönkum vegna útvegsins.
Hilmar Rósmundsson afhendir Birni áletraða fánastöng frá Útvegsbændafélagi Vestmannaeyja fyrir
fórnfúst starf i 20 ár sem f ormaður.