Morgunblaðið - 11.12.1979, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 1979
35
Sigurður Gunnarsson fyrrv. skólastjóri:
Á síðari hluta fyrra árs reit ég í
dagblöð greinarkorn sem bar
þessa yfirskrift. Þar fagnaði ég
því mjög hve málefni aldraðra
hefðu verið mikið meira en fyrr í
sviðsljósi síðustu missiri, og hve
margir einstaklingar og félaga-
samtök um land allt hefðu leyst
þar af hendi mikið og gott verk.
Nefndi ég um þetta glögg dæmi
sem ekki verða endurtekin hér.
Engu að síður þyrfti þó enn að
vinna vel á þessum vettvangi og
halda fast á málum.
Hins vegar hélt ég því ákveðið
fram að vissum vandamálum aldr-
aðra, — og sumum mjög mikil-
vægum, — hefði enn harla lítið
verið sinnt og alls ekki á neinn
markvissan og skipulegan hátt.
Átti ég þar einkum við atvinnu-
mál aldraðra, — fólksins sem
dæmt hefur verið úr leik, orðið að
hætta fastri vinnu 67 eða 70 ára.
Ég vil leyfa mér að rifja hér upp
meginhluta greinar minnar sem
fjallar um þetta atriði. Það segi ég
meðal annars:
„Ég er viss um að það eru
margir fleiri en ég sem þekkja fólk
á þessum aldri sem segja má að
hafi fallið saman og horfið af
sjónarsviði miklu fyrr en eðlilegt
var aðeins vegna þess að það gat
ekki fengið vinnu við hæfi hluta úr
degi og var ekki í stakk búið til að
geta fitjað upp á einhverju starfi
heima.
Ég er vel minnugur þess að
sumir atvinnurekendur leyfa
þessu fólki að vinna áfram hluta
úr degi, og í vissum tilfellum
heilan vinnudag e.t.v. um árabil,
— og þökk sé þeim fyrir það. Þar
er um að ræða atvinnurekendur
sem hafa glöggan skilning á mál-
efnum aldraðra og bera hag þeirra
fyrir brjósti. En því miður er
þarna aðeins um að ræða örlítið
brot af hinum öldruðu sem hafa
hliðstætt vinnuþrek.
Hér verður að minna á, þótt
öllum ætti raunar að vera kunn-
ugt, að þar sem heilsufar þjóðar-
innar hefur sífellt farið batnandi
hina síðari áratugi og meðalaldur
aukist stórlega, er sá hópur nú
orðinn fjölmennur bæði karla og
kvenna, sem er við bestu heilsu og
lítt skerta starfskrafta á árabilinu
67-78 ára.
Þetta fólk — og þá hef ég að
sjálfsögðu fyrst og fremst í huga
þá sem búa á mestu þéttbýlis-
svæðunum því að þar kreppir
skórinn mest, — þetta fólk, allir
þeir sem þess óska og hafa heilsu
til, — þarf að eiga kost á því að
fá vinnu við hæfi hálfan dag eða
hluta úr degi eftir samkomuiagi.
Það þarf að eiga kost á því vegna
þess að það vill gjarna halda
áfram að vinna við eitthvað utan
heimilis, verður því hamingju-
samara og unir ellinni betur.
Ráðamenn þjóðarinnar verða að
gera sér þetta fullkomlega Ijóst og
þurfa markvisst að vinna að því
sem allra fyrst að þetta mikla
réttlætis- og nauðsynjamál hinna
öldruðu nái fram að ganga: — að
sérhver sá sem þess óskar og
heilsu hefur fái vinnu við hæfi
hálfan dag eða hluta úr degi.
Að baki þessa mikla nauðsynja-
máls liggja að mínu mati tvær
megin ástæður:
í fyrsta lagi: Með því að vinna
að framgangi þess stuðla ráða-
menn þjóðarinnar að aukinni
lífshamingju hinna öldruðu. —
þessara öldnu og ágætu þegna
sem flestir hafa leyst af hendi
giftudrjúg störf í þágu þjóðar
sinnar, — iagt gull í Iófa fram-
tiðarinnar og eiga vissulega skil-
ið að þannig sé komið á móti
þeinr.
í öðru lagi gera ráðamenn
þjóðarinnar þetta til þess að nýta
þá starfskrafta sem fyrir hendi
eru og fúsir til að vinna að
einhverjum þeim verkefnum sem
æskiiegt er og nauðsynlegt að
leyst séu af hendi. Okkar litla
þjóð hefur líka vissulega fulla
þörf fyrir að nýta alla þá starfs-
krafta sem kostur er á.“
Að lokum hét ég á alþingismenn
þjóðarinnar að sameinast um það
að leysa málið á síðasta þingi, —
að fela áhugasömum manni að
hefja undirbúning og fram-
kvæmd þess þegar á næsta ári.
Ég þakka þeim mörgu mönn-
um, körlum og konum, sem í
ræðu og riti hafa stutt drengilega
og ákveðið þá stefnu sem þarna
er túlkuð. Greinilegt er að þegar
menn hugsa í fullri alvöru um
þetta aðkallandi vandamál sjá
þeir strax hve mikilvægt það er
og hve brýn þörf er á að leysa það
á farsælan hátt sem fyrst.
Vel fer á að minna á það sem
sumir greinahöfundar, er haft
hafa fólk á áttræðisaldri í þjón-
ustu sinni, hafa sagt um störf
þess. Einn þeirra segir meðal
annars: „Reynsla mín af þessu
fólki er mjög góð. Það er sam-
viskusamt með afbrigðum.“. Og
aðrir hafa tjáð sig á líkan hátt.
Munu allir sem til þekkja geta
tekið undir þetta.
Ilúsnæðismál aldraðra hafa
verið meira á dagskrá á síðasta
ári en nokkru sinni fyrr og er
það vel því að þar er vissulega
um afar aðkallandi mál að ræða.
Samtök aldraðra sem starfað
hafa um árabil og beitt sér mjög
fyrir hagnýtri lausn á þeim mál-
um, hafa meðal annars vakið
fjársterka aðila til skipulegra
átaka á því sviði. Má því hiklaust
ætla að þeim málum sé allvel
borgið ef fram heldur sem nú
horfir.
Hins vegar vantar nauðsynja-
mál það sem grein þessi fjallar
fyrst og fremst um, atvinnumál
aidraðra, algjöra forystu. Og
spurningin stóra er þá hver hafa
skuli forystu og framkvæmd í
þessu mikilvæga máli.
Það er enn bjargföst skoðun
mín að besta lausnin sé að koma á
fót eins konar vinnumiðlunar-
stofnun sem hafi þetta hlutverk
með höndum. Skoðun mín hefur
ekki heldur breyst í því efni að það
standi ríkisvaldinu næst að hafa
forgöngu í málinu og hníga að því
mörg rök og stór — svo augljós að
ekki er þörf á að rekja þau hér.
Að sjálfsögðu gæti ríkisvaldið
falið einhverjum traustum sam-
tökum framkvæmd þessa máls. En
lágmarksfjárveiting sem ríkið
yrði að tryggja er laun eins
starfsmanns og skrifstofukostn-
aður.
Skylt er að geta þess að Samtök
aldraðra hafa nú einmitt á
stefnuskrá sinni „að koma upp
skrifstofu sem getur orðið tengill
milli aldraðra og stjórnenda
vinnumarkaðarins". eins og segir
orðrétt í greinargerð frá samtök-
unum.
Ef til vill er einmitt besta
lausnin að fá þessum ágætu sam-
tökum framkvæmdina í hendur.
Fáist Alþing til að veita málinu
brautargengi strax á næsta ári,
eins og hér er lagt til, yrði
þingnefnd væntanlega falið að
taka þar endanlega afstöðu.
Ég heiti að nýju á Alþingi
íslendinga að sýna málefnum
aldraðra þann sjálfsagða áhuga og
skilning að leysa þetta mikla
nauðsynjamál sem allra fyrst eftir
að þing kemur saman eftir ára-
mótin.
Vandamál aldraðra
aL'
Emco unimat
Litli tjölhæfi rennlbekkurinn
Verö frá: kr. 116.000
Handfmaarar
6—18 V, 14,500 sn/mín. 20 W
Verö: kr. 6.900
Verö á setti sem ( eru 17 stk.
af borum, fræsitönnum og
stelnum, ásamt tæklnu og
tengibúnaöi fyrir rafhlööur
Verö: kr. 15.800
Loturgrafarar
Fást í settl meö 13 oddum til
aö vinna ( ýmls efni, t.d.
málma, gler, tré, plast, leður
o.fi. Einnig fylglr brýni í sett-
inu.
Verð: kr. 16.400

Vermireiter
Stærö: 127x86 cm
Verö: kr. 34.800
Veframmar
í fjölbreyttu úrvall bæöi fyrir
börn og fullorðna. Rammarnir
eru afgreiddlr uppsettlr meö
smá stykki, sem byrjaö er aö
vefa (nema 15 cm)
Þeir fást í eftirtöldum stærð-
um:
Vefbreldd 15 cm kr.
Vefbreidd 18 cm kr.
Vefbreidd 17 cm kr.
Vefbreidd 20 cm kr.
Vefbreidd 25 cm kr.
Vefbreldd 30 cm kr.
Black & Decker
vlnnuboröin, sem er auövelt
að leggja saman pegar þau
eru ekki í notkun. 2 geröir.
Verö: kr. 55.520 og 28.500.
1.900
2.980
4.200
5.600
8.200
, 13.900
Vefbreidd 40 cm kr. 16.800
n,

Ungar raftækin
Brennslupenni fyrir tré og
leöur eöa handhægur lóðbolti.
Verö: kr. 9.500
Vafgrindur
Eftirfarandi gerölr eru af-
greiddar óuppsettar. Þær eru
festar á boröbrún þegar unnlö
er f þær
Verö:
Vefbreidd 40 cm kr. 25.400
Vefbreidd 50 cm kr. 29.800
Vefbreldd 60 cm kr. 36.000
Vefbreidd 80 cm kr. 79.500
(m/2 fótum og 2 skeiöum)
Myndin sýnir 80 cm grind,
festa á boröbrún
Baco-gróöurhús
m/gleri, þéttilistum, þakrenn-
um o.fl.
8x12 fet kr. 327.000
8x8 fet kr. 256.000
Trémyndir, sett meö efni og
leiöbeiningum
Steinslípivélar. Verö kr.
23.600
Módel: Skip, flugvélar, fall-
byssur (allt úr tré)
Black & Decker borvélar
Plaststeypa (glært plast)
Strá
Hefllbekkir
Útskuröarjárn
Rennijárn, húlljárn, sporjárn,
kraftsporjárn
Útsögunarbogar og sett
Leöurvinnutæki
Efnafræöisett
Rafmagnssett
Prentsett
Gipssett
Skartgripasett
Sendum í póstkröfu tafarlaust
HANDID
Tómstundavörur fyrir heimili og skóla.
Laugavegi168, sími29595.