Morgunblaðið - 05.02.1980, Síða 46
46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. FEBRÚAR 1980
Ef til kjarnorku-
stríðs drægi:
Rarmsókn fyrirskipuð
á leka í mútumálinu
WashinKton. 1. fehrúar — AP.
BANDARÍSKA alríkislögregl-
an. FBI. hefur í tæp tvö ár
unniö að mestu rannsókn í söku
sinni á pólitískri spillinsu í
Bandaríkjunum. LeynilöKreKlu-
menn í dulargervi kaupsýslu-
manna buóu þinjfmönnum.
emhættism()nnum ok kaupsýslu-
monnum fé fyrir h(>nd arabísks
fursta. sem i raun var ekki til.
Alls voru greiddar í'mútur um
•100 þúsund dollarar. aö því er
heimildarmenn nákomnir
dómsmálaráöuneytinu ojí FBI
hafa skýrt frá. Engar kærur
hafa veriö bornar fram. né hafa
handtökur fariö fram. En aö
sögn heimildarmanna mun
dómsmálaráðuneytiö legjíja
fram sannanir fyrir dómstólum
á næstunni. A lauKardas voru
30 manns boöaöir á fund FBI.
þar sem þeim var skýrt frá
rannsókninni á hendur þeim ok
lajfaleKum rétti þeirra. „Flestir
þeirra sögðu FBI að fara til
fjandans." skýröi einn heimild-
armanna frá. Meðal þeirra sem
nefndir hafa verið í tensslum
viö máliö eru einn oldunna-
deildarþinsmaöur ok fimm full-
trúadeildarþin>;menn. Ileimild-
armenn sögðu þó. aö innan viö
10 manns hefðu í raun þejfiö
mútur. aörir heföu boöiö fram
Sex bandarískir
þingmenn viðriðnir
umfangsmikið mútu-
mál, þar sem FBI
greiddi um 500 þús.
dollara í mútur
aðstoð sína ok undirbúiö fundi.
Bandaríska dómsmálaráðun-
eytið gaf í dag út yfirlýsingu þar
sem sagði, að. ítarleg rannsókn
yrði gerð á því hvernig fjölmiðl-
ar heföu komist yfir upplýsingar
um rannsókn FBI. „Embættis-
menn hafa gefið upplýsingar til
fjölmiðla og ráðuneytiö harmar
það vegna þess að hugsanlega
skaðar það saklaust fólk,“ sagði
talsmaður ráðuneytisins.
En víkjum að rannsókn FBI,
eins og ónafngreindir heimild-
armenn hafa skýrt frá henni.
Alríkislögreglan hóf rannsókn á
sölu á stolnum listmunum í New
York sumarið 1978. Rannsóknin
beindist þá ekki að pólitískri
spillingu. Það kom FBI mjög á
óvart að einn þeirra, sem FBI-
menn dulbúnir sem kaupendur
listmuna höfðu komist í sam-
band við, bauðst til að gefa upp
nöfn lögfræðinga, embætt-
ismanna og þingmanna, sem
myndu aðstoða við að koma
málum þannig fyrir að svo liti út
að hinir stolnu munir væru ekki
illa fengnir. Rannsóknin beind-
ist þá að pólitískri spillingu og
hjólin fóru verulega að snúast og
umfang rannsóknarinnar jókst
gífurlegá. Æðstu menn dóms-
málaráðuneytisins ásamt for-
stjóra FBI, William Webster,
skipulögðu rannsóknina. Leyni-
lögreglumenn FBI dulbjuggu sig
sem fulltrúa auðugs fursta úr
olíuríki. Hann vidi fá ýmsa
pólitíska f.vrirgreiðslu, svo sem
við að koma upp spilavíti í
Atlantic City og eins að honum
yrðu útvegaðir pappírar til að
vera í Bandaríkjunum ef í harð-
bakkann slægi í eigin heima-
landi. Alls unnu yfir 100 starfs-
menn FBI að rannsókninni, sem
fór fram í fimm borgum, Wash-
ington, New York, Filadelfíu,
Miami og Newark í New Jersey.
I Georgetown voru komur mútu-
þega kvikmyndaðar.
Þingmennirnir sem nefndir hafa
verið í sambandi við málið eru
öldungadeildarþingmaðurinn
Harrison Williams, demókrati
frá New Jersey, fulltrúadeild-
arþingmennirnir John Murphy,
demókrati frá New Jersey,
Harrison A. Williams öldunga-
deildarmaður fer frá heimili
sínu í Georgetown hverfi í
Washington. Williams er einn
um 30 þingmanna og embætt-
ismanna sem hafa verið bendl-
aðir við rannsókn FBI á pól-
itískri spillingu.
Michael Myers, demókrati frá
Pennsylvaníu, Raymond Leder-
er, demókrati frá Pennsylvaníu,
John Jenrette, demókrati frá
S-Karóiínu, John Murtha, demó-
krati frá Pennsylvaníu og Rich-
ard Kelly, repúblikani frá Flor-
ída.
Spá eins helsta sérfræðings OPEC:
Hnignun vest-
rænna ríkja
I)avos. Sviss — I. ícbrúar AP.
WOLFGANG Michalski. yfir-
maður skipulagsdeildar OPEC
— Efnahags og framfarastofn-
unarinnar. sagði á ráðstefnu í
Davos í Sviss í dag. að hluti
vestrænna ríkja í heimsfram-
leiöslunni mundi minnka veru-
lega fram að aldamótum. Hann
sagöi aö hluti Bandaríkjanna í
heimsframleiðslunni mundi
minnka úr 35% í 20% fram að
aldamótum. Bandarikin væru nú
stórveldi en um aldamótin yrðu
Bandaríkin aðeins „eitt af (iflug-
ustu ríkjum heims". Hann sagði
að hlutur Evrópu í heimsfram-
leiöslunni mundi minnka úr 20%
í 15%. Ilins vegar mundi hluti
WKmtm
Japans aukast úr 6.5% í um 10%.
Hlutur þróunarríkja — annarra
en Kína. eykst úr 8% í 18%, að
mati Michalski.
Hann sagði. aö V-Evrópa
mundi fara mun verr en Banda-
ríkin vegna minnkandi fram-
leiðslu. þar sem Evrópuríkin
ættu erfiðara með að laga sig að
hreyttum aðstæðum. Ilann tiltók
hærri meðalaldur. ofurvald EBE
yfir einstökum ríkjum innan
bandalagsins. og loks pólitiska
og félagslega erfiðleika.
Sovézkir hermenn ýta sovézkri herflutningaflugvél, sem
búin er fallbyssum, eins og sjá má á trjónu vélarinnar,
til að rýma fyrir annarri flugvél á flugvellinum í Kabúl
í Afganistan fyrir skömmu.
„Ganga til bjargar“
að landamærunum við Kambódíu
ERLENT
Bangkok. 1. fobrúar. AP.
YFIR 120 þekktir Evrópu-
búar og Bandaríkjamenn
munu á morgun hefja göngu
að landamærum Kambódíu.
I>ar mun fólkið biðjast þess,
að stjórnirnar í Ilanoi og
Phnom Penh heimili vestræn-
Þetta gerðist
1976 — Um 23.000 fórust í
jarðskjálfta í Guatemala.
1971 — Gæzlusveitir SÞ sækja
austur yfir Súez-skurö.
1971 — Geimfararnir í Apollo
14 lenda á tunglinu.
1%2 — De Gaulle hvetur til
sjálfstæðis Alsírs á grundveili
friðsamlegs samstarfs við
Frakka.
1945 — MacArthur sækir inn í
Maniia.
1918 — Aðskilnaður ríkis og
kirkju í Rússlandi.
1917 — Mexíkó verður sam-
bandslýðveldi 28 ríkja.
1885 — Fríríkið Kongó stofnað
sem persónuieg eign Iæopolds II
Belgakonungs.
1877 — Midhat Pasha, leiðtogi
frjálslyndra Tyrkja, settur af.
1810 — Maóra-nöfðingjar afsala
sér völdum samkvæmt Wait-
angi-sáttmála og Nýja Sjáland
verður brezk nýlenda.
1811 — Prinsinn af Wales verð-
ur ríkisstjóri Bretlands vegna
geðveiki Georgs III.
1782 — Spánverjar taka Min-
orca af Bretum.
1679 — Nijmegen-friður Leo-
polds keisara I og Loðvíks XIV.
1556 — Vaucelles-vopnahlé
Frakka og Spánverja.
Afmæli: Sir Robert Peel, brezkur
stjórnmálaleiðtogi (1788—1850)
— John Lindley, brezkur grasa-
fræðingur (1799—1865) — Adlai
Stevenson, bandarískur stjórn-
málaieiðtogi (1900—1965).
Innlent: 1976 Brezki flotinn
kemur aftur — 1968 „Ross Cleve-
land“ ferst á ísafjarðardjúpi og
Harry Eddom einum bjargað —
1877 — Gengið frá stjórnarlög-
um á Gimli — 1273 — d. Ketili
Loptsson — 1905 f. sr. Jón
Auðuns — 1923 f. Friðjón Þórð-
arson.
Orð dagsins: Hefnd skaðar okk-
ur meira en sjálfur skaðinn sem
við verðum fyrir — John Lub-
bock, enskur stjörnufræðingur
(1803-1865).
um hjálparstoínunum að
starfa í Kamhódíu. Dvalist
verður i þrjá daga við landa-
mærin. Þar verður dreift mat
og læknisiyfjum meðal flótta-
fólks frá Kambódíu. Upphaf-
lega var ætlunin að fara inn í
Kambódíu en frá því var
horíið. þar sem það hafði of
mikla hættu í för með sér.
Ef þeim hluta kambódísku þjóð-
arinnar, sem eftir lifir, verður
tortímt, þá er það ekki vegna þess
að okkur sé sama. Við erum hér —
við viljum hjálpa,“ sagði banda-
ríska söngkonan Joan Baez.
Norska leikkonan Liv Ullman tek-
ur einnig þátt í göngunni, sem
nefnd hefur verið „Ganga til
bjargar“, svo og brezki þingmað-
urinn Winston Churchill, Bayard
Rustin, bandarískur baráttu-
maður fyrir jafnrétti, franski
kommúnistinn Nina Kemyan, og
sovéski andófsmaðurinn Alexand-
er Ginzburg. Þá eru meðal göngu-
manna franskir borgarstjórar,
franskir og ítalskir stjórnmála-
menn og listamenn og heimspek-
ingar.
Bandaríkin
yrðu lögð
í rúst
— segir faðir vetnis-
sprengjunnar
New York. 3. febrúar. AP.
DR. EDW'ARD Teller. sem nefnd-
ur hefur verið faðir vetnis-
sprengjunnar segir í Viðtali við
bandarískt tímarit. að ef til
kjarnorkustyrjaldar drægi milli
Sovétríkjanna og Bandaríkj-
anna. myndu Sovétmenn vinna
það stríð og Bandaríkin yrðu
lögð í rúst. „yrðu ekki lengur
til". eins og hann orðaði það.
Ilann segir. að Sovétmenn séu
komnir lengra í háþróuðum
tæknibúnaði og þó sérstaklega
þróun lasergeislans.
Teller hefur verið fylgjandi öfl-
ugum kjarnorkuher. Hann sagði
að bandarískir vísindamenn væru
ófúsir að vinna að hermálum.
„Stríð er skelfilegt en hvernig
eigum við að komast hjá stríði?
Með því að þeir, sem vilja frið,
kasti vopnum frá sér eða hafi
öflug vopn?“, spyr Teller. Hann
sagði að Jimmy Carter væri fórn-
arlamb ríkjandi aðstæðna. „For-
setinn hefur dregið línu og hann
segir að fari Sovétmenn yfir hana
muni það kosta styrjöld. En
Bandaríkin mundu líklegast bíða
iægri hlut í þeirri styrjöld," segir
Teller í viðtalinu.
Mikið fylgi
Reagans í
Arkansas
Little Rock. Arkansas.
4. febrúar. AP.
RONALD Reagan fyrrum
fylkisstjóri í Kaliforníu
vann mikinn sigur í bar-
áttu forsetaefna Repúblik-
anaflokksins um kjör-
menn á flokksþing sem
velur frambjóðanda
flokksins við næstkomandi
forsetakosningar.
Hlaut Reagan sex af 12 kjör-
mönnum Arkansasfylkis, en hann
galt afhroð í Iowafylki fyrir
tveimur vikum. Howard H. Baker
öldungadeildarmaður frá Tenn-
essee hlaut fjóra kjörmenn,
George Bush fyrrum sendiherra
hjá Sameinuðu þjóðunum hlaut
einn, og einum er óráðstafað. Eftir
er að velja sjö kjörmenn til
viðbótar fyrir Arkansas.
George Bush fagnar úrslitum í
kjörmannakjörinu i Iowa þar
sem hann bar sigurorð af Ronald
Reagan og Iloward Baker. Bush
varð að Iúta i lægra haldi fyrir
Reagan og Baker i Arkansas um
helgina.