Morgunblaðið - 08.03.1980, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. MARZ 1980
3
Matthías Bjarnason um yfirlýsingu norska Arbeiderblaðsins:
Hef ur valdið
mér vonbrigðum
„ÉG get ekki sagt, að ég sé
bjartsýnn á stöðuna,“ sagði
Matthías Bjarnason, fyrrum sjáv-
arútvegsráðherra í samtali við
Morgunblaðið í gær, er spurt var,
hvað honum fyndist um Jan
Mayen-málið að loknu Norður-
landaráðsþingi. „Mér finnst yfir-
lýsing málgagns norsku stjórnar-
innar mjög óheppileg, þó að
Matthías Bjarnason.
Knud Frydenlund dragi nokkuð
úr henni í umsögn sinni. Ég tel,
að þegar ganga á til formlegra
samninga í næsta mánuði, séu
slík skrif ekki til þess fallin að
gera leiðina til samninga greið-
ari, en fyrir mitt leyti tel ég það
mjög æskilegt."
Matthías Bjarnason sagði, að
umsagnir leiðtoga norsku borg-
araflokkanna þriggja um einhliða
útfærslu Norðmanna á fiskveiði-
lögsögu Jan Mayen, fælu í sér
talsverða ögrun fyrir Islendinga.
„Það breytir ekki þeirri skoðun
minni og fjölmargra íslendinga,
að Island á verulegt tilkall til Jan
Mayen. Hitt er svo annað mál,
hvort við viljum halda okkur fast
við slíkt tilkall, eða semja og ná
samningum við Norðmenn, sem ég
tel æskilegt. Það verður þó ekki
gert, nema tekið sé eðlilegt tillit
til óska okkar og krafna."
„I fyrsta lagi,“ sagði Matthías,
„er það ekki að mínum dómi mál
Norðmanna einna að færa út við
Jan Mayen og það er staðreynd, að
Jan Mayen er óbyggð eyja, þótt
þar séu nokkrir veðurathugun-
armenn. Er okkur vandi á hönd-
um, sérstaklega um veiðar á
loðnustofninum. Okkar réttur er
ótvíræður. Við ráðum því, hvað við
veiðum innan fiskveiðilögsögu
okkar, en hins vegar er nauðsyn á
því, að einhverjir samningar séu
um veiðar bæði á Jan Mayen-
svæðinu og verði loðnuveiði norð-
ur í hafi utan áhrifa Jan Mayen-
svæðisins."
Þá sagði Matthías Bjarnason:
„Ég tel, að það séu heldur öfga-
kenndar skoðanir í norskum sjáv-
arútvegi, meðal útgerðarmanna og
einhvers hluta sjómanna. Hins
vegar hefur mér skilizt til þessa,
að ríkisstjórnin væri mun hógvær-
ari og skilningsríkari. Því hefur
þessi yfirlýsing norska Arbeider-
blaðsins ollið mér vonbrigðum og
um leið sárindum, að málgagn
norsku ríkisstjórnarinnar skuli á
þessum viðkvæma tíma koma með
slíkar fullyrðingar."
„Bændur taka kvóta-
kerfinu ekki illa“
Segir Árni Jónasson erindreki
Stéttarsambands bænda
„AÐ SJÁLFSÖGÐU er hægt að
finna ýmsa galla á þessu kerfi og
það verður eflaust erfitt í fram-
kvæmd, en það hefur komið skýrt
fram á þeim fundum sem ég hef
haldið með bændum, að þeir telja
þetta fyrirkomulag nauðsyn-
legt,“ sagði. Árni Jónasson er-
indreki Stéttarsambands bænda
er Mbl. innti hann álits á hinu
nýja kvótakerfi bænda.
„í þeim fjölmörgu bréfum sem
ég hef fengið frá þeim bændum,
sem ég hef heimsótt, t.d. á Norður-
landi, kemur skýrt fram að þeir
telja útreikninga rétta og að
grundvöllurinn, sem kerfið bygg-
ist á, sé réttur. Ég get því alls ekki
sagt að bændur taki þessu kerfi
illa,“ sagði Árni ennfremur.
Þá kom það fram hjá Árna, að
margir af stóru mjólkurframleið-
endunum hefðu sagt það sann-
gjarnt að þeir tækju meira á sig
en þeir sem minni eru, eins og gert
er ráð fyrir í kerfinu.
Corvette-þotan á Reykjavíkurflugvelli í vikunni, en
fróðir menn segja að hún hafi kostað milljónir dag
hvern, sem danski forsætisráðherrann var með hana
á leigu.
(Ljósm.: Kristján.)
Anker Jörgensen
gagnrýndur fyrir
„flottræfilshátt44
Aðeins nokkrum mínútum
áður en þing Norðurlandaráðs
var sett síðastliðinn mánudag
lenti á Reykjavíkurflugvelli
glæsileg þota af gerðinni Cor-
vette. Hér var á ferðinni þota
frá Sterling í Danmörku og
hafði hún sérstaklega verið
leigð til að flytja Anker Jörg-
ensen forsætisráðherra milli
Danmerkur og íslands. Beið
þotan síðan á Reykjavíkur-
flugvelli og áhöfnin, 2 menn,
slappaði af á hóteli þar til á
miðvikudag, að danski foreætis-
ráðherrann hélt heim á leið.
Kostnaður við þessa leigu og
biðina í Reykjavík hefur verið
gífurlegur og segja fróðir
menn, að hann hafi skipt millj-
ónum króna hvern dag.
Þessi ferðamáti ráðherrans
hefur vakið athygli í Danmörku
og danski þingmaðurinn Leif
Glensgárd hefur ákveðið að bera
eftirfarandi spurningu upp í
danska þinginu: „Hvers vegna
leyfir forsætisráðherrann sér að
berast svo mjög á er hann leigir
einkaþotu til að komast á þing
Norðurlandaráðs í Reykjavík?"
í viðtali við danska blaðið BT
segir Glensgárd: „Anker Jörg-
ensen hefur oftar en. einu sinni
sagt, sérstaklega þó í sambandi
við mál Ritt Bjerregárd, að
stjórnmálamenn eigi ekki að
vera með neinn „flottræfilshátt"
á kostnað skattborgaranna. Það
hlýtur að vera misnotkun á
almannafé, að forsætisráðherr-
ann ferðaðist á þennan máta, en
Leif Glensgárd gagnrýnir
Anker Jörgensen.
ekki með því sameiginlega flugi
frá Kaupmannahöfn á sunnu-
dag, sem aðrir ráðstefnufull-
trúar nýttu sér.
Eðlilega,á forsætisráðherra að
hafa sína möguleika á ferðamáta
ef nauðsyn krefur, en í þessu
tilfelli var leiguflugvélin leigð
með mánaðar-fyrirvara," segir
Leif Glensgárd. Þess má einnig
geta, að þessi sami Glensgárd
var tekinn í tollinum á Kefla-
víkurflugelli með of mikið vín í
farangri sínum. Að sjálfsögðu er
einnig sagt frá þvi í BT.
Ingibjörg Rafnar
lögfræðingur Mæðra
styrksnefndar
Ingibjörg Rafnar lögfræðingur
HINN 11. febrúar sl. hóf frú
Ingibjörg Rafnar héraðsdóms-
lögmaður störf sem lögfræðing-
ur Mæðrastyrksnefndarinnar í
Reykjavík. Jafnframt lét þá af
störfum að eigin ósk frú Drífa
Pálsdóttir lögfræðingur, en hún
hefur undanfarið starfað sem
lögfræðingur nefndarinnar.
Mun Ingibjörg halda áfram
þeim endurgjaldslausu lögfræði-
legu leiðbeiningum við efnalitlar
mæður, sem Mæðrastyrksnefnd
hefur rekið um áratuga skeið á
skrifstofu sinni að Njálsgötu 3,
Reykjavík. Verður viðtalstími
Ingibjargar alla mánudaga kl.
10—12 f.h., sími 14349. Eru þær
konur, sem á þurfa að halda,
eindregið hvattar til að snúa sér
til skrifstofu Mæðra-
styrksnefndar og hitta lögfræð-
ing hennar að máli.
Fréttatilk.
íslendingar geta f engið keyptar
norskar olíuvörur fyrir árslok 1985
Ósló, 7. marz. Frá (réttaritara Mbl.
Jan Grik Lauré
„FYRIR árslok 1985 mu
Island geta fengið keypl
norska olíu með langtímasami
ingi. Við erum í sambandi vi
islenzk stjórnvöld og um leið o
olíuhreinsunarstöðin
Mongstad fyrir utan Bergen t
orðin nægilega stór, þá t
kominn tími fyrir íslendinga o
Norðmenn að skrifa undi
samning um sölu á fullunnui
olíuvörum,“ sagði Haakon Li
vik blaðafulltrúi Statoil, norsk
rikisoliufyrirtækisins, í samta
við Mbl. í dag.
Blaðamaður norska blaðsins
Nationen, sem skrifar um Norð-
urlandaráðsþingið í Reykjavík,
segir í dag, að norsk olía geti
orðið verzlunarvara í samning-
unum um fiskveiðilögsögu við
Jan Mayen. Af hálfu íslendinga
á það að hafa verið gefið óform-
lega í skyn á þinginu í
Reykjavík, að menn vildu gjarn-
an ræða kaup á norskri olíu
samhliða lögsögumálinu og að
olíukaup verði tekin inn sem
hluti af lokaniðurstöðum við-
ræðnanna. Við fréttaritarara
Mbl. í Ósló er því hins vegar
haldið fram, að olian muni
ósennilega vera eitthvert megin-
umræðuefni í samningaviðræð-
unum í apríl.
Það hefur lengi verið ljóst, að
Norðmenn eru reiðubúnir til að
selja íslendingum olíu, þegar
aðstæður til þess eru fyrir hendi,
og þetta staðfesti Bjartmar
Gjerde, olíu- og orkumálaráð-
herra, við Morgunblaðið þegar í
júnímánuði í fyrra. Hins vegar
mun sú staðreynd að Norðmenn
geta nú ákveðið lofað íslending-
um olíu varla gera andrúmsloft-
ið í Jan Mayen viðræðunum
verra.
Olíuhreinsunarstöðin á
Mongstad, sem Statoil á með
Norsk Olje og Norsk Hydro en
þau félög eru annaðhvort í eigu
ríkisins alfarið eða að ríkið er
meirihlutaeigandi, er lykillinn
að olíuviðskiptum íslendinga og
Norðmanna í framtíðinni. Af-
kastageta stöðvarinnar nú er
vinnsla úr fjórum milljónum
tonna af hráolíu á ári. Nýlegar
áætlanir um stækkun stöðvar-
innar gera ráð fyrir að afkasta-
getan verði aukin í 5 milljónir
tonna fyrir 1983, og fram til 1985
á að auka afkastagetuna í níu
milljónir tonna.
Þegar þar að kemur, getur
Island komið inn í myndina.
Mongstad annar nú ekki meiru
en heimamarkaðnum, en með
aukinni afkastagetu koma sölur
til annarra landa og þá fyrst og
fremst íslands og Svíþjóðar,
segir Haakon Lavik. Hann segir
að nýlega hafi Arve Johnsen,
framkvæmdastjóri Statoil, verið
í sambandi við íslenzk stjórnvöld
og að samband verði áfram,
þannig að íslenzk stjórnvöld geti
fylgzt með þróun mála.
Lavik segir, að sem stendur,
geti hann ekki nefnt ákveðna
dagsetningu varðandi olíusölu til
Islands, en segir hins vegar, að
Norðmenn stefni að því að „taka
yfir“ þann samning um 600.000
tonn á ári, sem íslendingar hafi
nú við Sovétríkin, en hins vegar
telja menn ólíklegt að af við-
skiptum geti orðið fyrr en á
árinu 1985.
Lavik vildi heldur ekki nefna
verð í sambandi við sölur til
íslands, sem borgar nú Rotter-
damverð sem eru há. Lavik segir
hins vegar að íslendingar muni
með langtímasamningi senni-
lega ná töluvert lægra verði en
Rotterdamverð. Lavik leggur
áherzlu á, að Mongstad-áætlan-
irnar hafi ekki verið samþykktar
ennþá. Hitt sé engin spurning,
hvort þær verði samþykktar
heldur bara hvernig. Norðmenn
verða fyrr en síðar að leysa sín
eigin vandamál í sambandi við
olíuhreinsun ef þeir ætla að
halda sínu við hreinsun síaukins
hráolíumagns, sem sótt er í botn
Norðursjávar.