Morgunblaðið - 08.03.1980, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. MARZ 1980
25
Frá fundi forráðamanna Hitaveitu Reykjavikur með blaðamönnum í gær. Jóhannes Zoega hitaveitustjóri standandi lengst til vinstri.
Fundurinn var haldinn i hinum glæsilegu húsakynnum Hitaveitunnar að Grensásvegi 1, sem tekin voru i notkun fyrir rúmum tveim árum.
Fjárhagsvandi Hitaveitu Reykjavíkur:
Stór hætta á vatnsskorti
næsta vetur og stöðvun
á tengingu til nýrra húsa
STJÓRN veitustofnana Reykja-
vikurborgar boðaði til blaða-
mannafundar i gær, en eins og
fram kom í frétt Morgunblaðs-
ins í gær, á Hitaveita Reykja-
víkur nú í verulegum fjárhags-
vandræðum, sem geta orðið til
þess að ekki verður hægt að
tengja ný hús við kerfi Hitaveit-
unnar á næstunni.
Á fundinum kom fram að ástæða
þessara erfiðleika er tregða stjórn-
valda til að leyfa nauðsynlegar
hækkanir á verði heita vatnsins.
Töldu forráðamenn Hitaveitunnar
Hitaveitu Reykjavíkur mjög hafa
orðið að gjalda þess að vísitölu-
fjölskyldan svonefnda er talin með-
al viðskiptavina hennar og því
hefur ekki verið leyft að hækka
vatnsverðið í samræmi við óskir
Hitaveitunnar og borgaryfirvalda.
Hafa hækkanir á orku hennar verið
mun minni en hjá öðrum hitaveit-
um.
Á fundinum kom ennfremur
fram, að beinn orkukostnaður hjá
viðskiptavinum Hitaveitunnar er
nú 12% af sambærilegum kostnaði
hjá þeim, sem nota olíu til upphit-
unar. Ef mælaleiga, heimæðagjald
og fleira er tekið inn í dæmið, þá er
talið að viðskiptavinur Hitaveit-
unnar greiði 15% af því sem hann
yrði að greiða ef hann notaði olíu
til húshitunar. Miðað við bygginga-
vísitölu er verð heita vatnsins nú
um 57% af verði þess fyrir tíu
árum, en sá samanburður er talinn
raunhæfur, þar sem mikið af
kostnaði við Hitaveituna er tengd-
ur byggingarkostnaði. Sögðu for-
svarsmenn Hitaveitunnar á fund-
inum með blaðamönnum i gær, að
þótt það væri að sjálfsögðu ekki
stefna borgaryfirvalda að láta verð
heita vatnsins fylgja hækkunum
olíuverðs teldu þau hins vegar að
tekjur Hitaveitunnar yrðu að
standa undir öllum rekstrarkostn-
aði, afborgunum lána, nýrri vatns-
öflun og nýlögnum þegar ekki er
um nein stórfelld stökk í útvíkkun
dreifikerfisins að ræða.
Fyrir nokkrum árum, þegar kerfi
Hitaveitunnar voru útvíkkuð til
nágrannabyggða, voru tekin erlend
lán til að fjármagna stækkun
kerfisins og viðbótarvatnsöflun.
Eftirstöðvar þeirra lána eru nú
hátt á sjötta milljarð króna og
árlegar greiðslur vegna þeirra eru
um 1200 milljónir króna á gengi
dagsins í dag. Nauðsynlegar fram-
kvæmdir hitaveitunnar á þessu ári
munu kosta um 3.5 milljarða króna
og er þar í mörgum tilvikum um að
ræða framkvæmdir sem frestað
hefur verið á undanförnum árum
og ekki verður undan vikist að
hrinda í framkvæmd. Má þar nefna
nýjar jarðboranir í Reykjavík og
nágrenni, dælustöð við Grafarholt
og byggingu nýrra hitavatnsgeyma
í Grafarholti, en þeir munu mjög
auka á öryggi kerfisins og tryggja
orku á sérstökum álagstímum.
Þá er áætlað að kostnaður við
dreifikerfi vegna nýrra bygginga í
Reykjavík, Kópavogi, Garðabæ og í
Hafnarfirði nemi 978 milljónum
króna á þessu ári.
Á fundinum lýstu forráðamenn
Hitaveitu Reykjavkur þeirri skoð-
un sinni, að verðlagsyfirvöld yrðu
að taka upp raunhæfari stefnu í
gjaldskrármálum fyrirtækisins í
stað þess að synja stöðugt óskum
borgaryfirvalda um nauðsynlegar
hækkanir á vatnsverðinu. Þá megi
benda á að hið óraunhæfa lága
orkuverð hjá Hitaveitu Reykja-
víkur hafi orðið tilefni til margs
konar samanburðar við orkukostn-
að landsmanna er búa utan orku-
veitusvæðis Hitaveitunnar og hafa
komið fram háværar kröfur um að
skattleggja viðskiptavini hennar til
þess að greiða niður orkukostnað
annarra landsmanna.
Á fundinum kom fram að miðað
við núgildandi gjaldskrá og verðlag
skorti 1600 milljónir króna til þess
að fjárhagsdæmi hitaveitunnar
gengi upp á árinu. Því yrði við
núverandi aðstæður aðeins mætt
með niðurskurði á lögn dreifikerfa
og með aukinni orkuöflun. Við-
skiptavinir yrðu þá að sætta sig við
hættu á orkuskorti á næsta vetri og
stöðvun á tengingu nýrra húsa.
Sem fyrr segir er talið að nauð-
synlegar framkvæmdir á þessu ári
muni kosta um 3.5 milljarða króna,
en sú upphæð sundurliðast þannig:
(Endurskoðuð framkvæmdaáætlun
1980 í þúsundum króna).
I. Virkjanir, aðalæðar og geymar.
1. Boranir í Reykjavík og nágrenni 355.000
2. Virkjun borhola............... 47.000
3. Safnæðar...................... 47.000
4. Dælustöð við Grafarholt..... 475.000
5. Reykjaæð I — frá Grafarholti . 24.000
6. Geymar á Grafarholti......... 970.000
7. Nesjavellir (boranir,
rafstöð, leiðslur).......... 355.000
Samtais: 2.273.000
II. Dreifikerfi.
1. Reykjavík.....................740.000
2. Kópavogur . . .. ............. 25.000
3. Garðabær ..................... 35.000
4. Hafnarfjörður ................178.000
Samtals: 978.000
III. Ýmislegt.
1. Bækistöð við Grensás ........ 296.000
Samtals: 296.000
Samtals liðir I, II og III: 3.547.000
Á blaðamannafundinum kom
fram, að algjör samstaða er um það
innan stjórnar fyrirtækisins, að
ekki beri að brúa bilið með erlend-
um lánum. Hér sé um eðlilegt
viðhaldsfé að ræða miðað við eðli-
lega stækkun fyrirtækisins, sem
beri að kosta af tekjum þess. Verði
nú farið út í að taka erlend lán,
muni það aðeins bitna á fyrirtæk-
inu síðar, og verða til þess að auka
á erfiðleika fyrirtækisins sé til
lengri tíma litið.
Sem dæmi um hið gífurlega
umfang, sem nú er á Hitaveitu
Reykjavíkur, má nefna, að eðlilegur
vöxtur þess á ári er um 900 þúsund
rúmmetrar í nýtengingu, en það
samsvarar allri byggð í Keflavík
eða hálfum Akureyrarbæ. Hita-
veitan flytur nú á ári hverju um 45
milljón tonn af heitu vatni, en það
er nífalt meira en árið 1960. í fyrra
jókst notkunin um 5 milljónir
tonna frá árinu áður, en það stafar
af mjög köldum vetri 1978 til 1979.
Fari svo, að ekki fáist leyfi til að
hækka gjaldskrána nú, má búast
við skorti á heitu vatni næsta vetur
verði hann kaldur, en ekki fyrr en
næsta eða þar næsta vetur verði
vetur mildir næstu ár. Eiga við-
skiptavinir hitaveitunnar því allt
undir stjórnvöldum og veðurfari
næstu árin, sem ráða úrslitum um
hvort unnt verður að kynda eðli-
lega á veitusvæðinu.
Á veitusvæði Hitaveitu Reykja-
víkur búa nú um 115 þúsund
manns, en þar af njóta 113 þúsund
manns vatns frá veitunni. Kostn-
aður sá er notendur greiða fyrir
þessa 40 til 45 milljónir lítra er um
6 milljarðar króna, en yrði um 10
milljarðar króna ef leyfi fæst fyrir
umbeðinni hækkun. Til saman-
burðar má nefna, að ef kynda
þyrfti allt þetta svæði með olíu, þá
myndi það kosta um 50 milljarða
króna á ári, enda þyrfti um 300
þúsund tonn af olíu til þeirrar
kyndingar.
Þá kom fram á blaðamannafund-
inum, að verði leyfð umbeðin hækk-
un á gjaldskrá Hitaveitunnar, það
er um 58%, þá mun það hækka
vísitölu framfærslukostnaðar um 1
til 1.5%.
Enn má nefna, að fram kom á
fundinum, að miðað við núgildandi
forsendur munu líða um 10 ár að
minnsta kosti þar til unnt verður
að nýta vatnið að Nesjavöllum í
Grafningi fyrir Hitaveituna, ef það
verður þá unnt. Þau orkusvæði sem
nú eru nýtt munu hins vegar ekki
endast nema til 1986 eða 1987.
Þaérður að fara inn á ný svæði til
orkuöflunar.
Ekki liggur enn fyrir hver af-
staða stjórnvalda til hækkunar-
beiðni Hitaveitunnar er, en öllum
ráðherrum og þingmönnum
Reykjavíkur hefur verið gerð grein
fyrir málinu.
- AH.
c 25
o
c
'O
2 20
i Kyndislödvar
a Jardhiti 8 1 ■T T

’

—
I
"T

■ —

rj

“f
1
L-r

1
T

ÍS 8 18 S £ g
'Ar
'Arleg vatnsdœling frá stödvum
1944-1979
2250
2000
■1750
■1500
-1250
1000
750
500
250
Vatnsverð Hitaveitu Rcykjavíkur miðað við almennt verðlag samkvæmt
byggingavísitölu. Verð 1. júli 1970 14.50 kr/rúmm, visitala 4651 (480) sett
100%. (Súlurnar sýna meðalverð hvers árs, og jafnframt að árið 1970 náði
verðið ekki 100%, jþótt það gerði það hluta ársins.
Súlulínurit sem sýnir áriega vatnsdælingu frá stöðvum Hitaveitu
Reykjavíkur árin 1944 til 1979. Eins og sjá má er árleg notkun nú um 45
miíljón tonn. Mikil aukning varð á siðasta vetri, vegna þess hve þá viðraði
illa, en nær víst má telja að skortur verði á heitu vatni næsta vetur ef hann
verður kaldur, ef ekki verður ráðist i nauðsyniegar framkvæmdir.