Morgunblaðið - 18.03.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1980
19
Hraunið flæddi frá gígaröð nyrst á gossprungunni í átt til Gæsafjalla rétt fyrir kl. 7 á sunnudagskvöld, þegar
ljósmyndari Mbl. RAX tók þessa loftmynd.
Jarðfræðingarnir, sem safnast
höfðu norður, virðast ekki telja að
Kröflueldar þurfi að enda með
stóru gosi, þótt Mývatnseldar hafi
gert það. Einkum þegar það ætlar
að verða svo langvinnt. Eða eins
og Sigurður Þórarinsson orðaði
það: Einhvern tíma minnkar að-
streymið að neðan og þá hættir
þetta.
Kröflueldar hafa nú staðið síð-
an í desember 1975 og vantar því
rétt ár upp á að vera jafn langlífir
og Mývatnseldar, sem stóðu
1724—1729. Þó kom ein goshrina
löngu seinna, eða 1746 og taldist
til Mývatnselda.
— Þetta þarf ekki að enda með
stórgosi, sagði Axel Björnsson
eðlisfræðingur við fréttamann
Mbl. Það er fleira, sem gerist í
þessum Kröflueldum og merki-
legra. Land rís á einum stað og
hjaðnar á öðrum. Kvikan gengur
fram og aftur í jörðinni. Þessi gos
eru bara fyrir blaðamenn og til
skrauts.
Sigurður Þórarinsson vakti at-
hygli á því að minna landsig hefði
í þetta sinn orðið heldur en 1977.
Það virtist vera fyrirstaða í
Bjarnarflagi, þegar kvikan fór að
leita suður um. Ef til vill væri
kvikan þar nú á meira dýpi.
Þarna vitnaði hann til þess, sem
hafði verið að gerast næstu
klukkutíma á undan. Samkvæmt
hallamælingum var land komið í
mestu hæð við Leirhnjúk áður en
goshrinan hófst. En tók þá að síga
hratt, frá kl. 3 á sunnudag. Um kl.
10 var talið að sigið væri orðið um
60 sm. Og var þá reiknað með að
kvikan væri að sækja í suður í átt
til Bjarnarflags. En eftir miðnætti
tók land aftur að rísa við Leir-
hnjúk. Létti mönnum þá verulega
og töldu hættuna liðna hjá Kísil-
verksmiðjunni.
Páll Einarsson jarðeðlisfræð-
ingur sagði að sigið væri nú orðið
meira við Kröflu en í apríl og
september 1977. Og væri hann
ekki alveg ánægður með það. En
jafðskjálftar hefðu haldið áfram
stöðugt frá því' byrjaði og væru
Sigurður Þórarinsson jarðfræðingur gægist ofan í
stærsta gíginn á mánudagsmorgun, en gígurinn sá spúði
mest eldi kvöldið áður, svo sem sjá má á baksíðumynd-
inni. Þangað gekk hann yfir nýja hraunið og á hælum
hans blaðamaður Mbl. E.Pá, sem tók myndina.
Vísindamenn streymdu á vettvang, þegar fréttist af
eldgosi í Mývatnssveit. Hér koma þeir Axel Björnsson,
Sigurður Þórarinsson og Páll Einarsson á Húsavíkur-
flugvöll á hraðferð á gosstöðvarnar. Ljósm. RAX.
enn, þótt þeir hefðu verið mestir
fyrir miðnætti á sunnudag.
— Við vitum að langmestur
hluti kvikunnar hefur farið neð-
anjarðar, þó eitthvað af henni hafi
komið upp, sagði hann.
í gær var búið að mæla og
afmarka svæðið, sem gliðnun
hafði komið fram á í umbrotun-
um. Náði það frá Hrossadal sunn-
anverðum, eða línu 3—4 km norð-
an við veginn í Bjarnarflagi og
síðan allt norður að Leirhnjúk,
þar sem gosið byrjaði.
Þegar Mbl. hafði í gærkvöldi
samband norður, sagði Karl
Grönvold jarðfræðingur að hrinan
væri að hjaðna. Jarðskjálftunum
færi hægt fækkandi á mælunum.
Og engir eldar hefðu sést á
sprungusvæðinu. Gufur stigju enn
upp af sprungunni, en hversu
áberandi þær væru, færi eftir
veðri. Og erfitt að segja hversu
hratt þær minnkuðu. Land héldi
líka áfram að hækka við stöðvar-
húsið í Kröflu og hefði gert það
allt frá miðnætti. Þetta væri sem
sagt allt að færast í fyrra horf.
-E.Pá.
Kröfluvirkjun missti
holu út í gosinu
í ELDGOSINU sem varð í
nánd við Kröfluvirkjun á
sunnudag, missti virkjunin
út eina borholu, holu 6, en
við það minnkaði orkufram-
leiðslan úr 7 megavöttum,
eins og hún hefur verið, í tæp
fimm megavött. Einar Tjörfi,
yfirverkfræðingur Kröflu-
virkjunar, sagði að þessi hola
væri ákaflega viðkvæm og
hefði oft dottið út áður, þótt
ekkert gos væri. En þegar
gosið byrjaði, varð aflsveifla,
og hún hvarf út. Spurður að
því hvort um þetta munaði í
raforkuframleiðslunni sagði
hann að um allt munaði
þegar lítið væri til.
Aftur á móti vakti athygli
þeirra, sem komu á gosstöðv-
arnar á sunnudagskvöld, að
þrjár holur uppi á dalbrún-
inni, hola 5, 8 og 10, voru allt
í einu farnar að gjósa fögrum
öflugum strókum, en þær
holur eru ekki tengdar virkj-
uninni. Datt mönnum í hug
að þær kynnu að bæta raf-
magnsframleiðsluna. En
Einar Tjörfi sagði að svo
væri ekki. Þessar holur hefðu
alltaf verið lokaðar, þegar
gos hefði orðið í Kröflu. Þær
hefðu verið dauðar, en væru
notaðar til þess að mæla
jarðvatnsstöðuna og gefa
upplýsingar um hvernig
svæðið bregst við orkutöku.
Var verið að mæla í þeim og
því voru þær opnar þegar
byrjaði að gjósa. Áður hefur
alltaf orðið í þeim þrýsting-
ur, en af því þær voru opnar
nú, gjósa þær.
Síðdegis í gær var hola
fimm þegar hætt að gjósa
aftur. og sagði Einar Tjörfi
að borin von væri að hinar
væru hægt að nýta og þetta
mundi ekki endast Nr. 10
væri full af úifellingum og
ekkert gagn í nr. 8. Þessi gos
í borholunum bæta því
ekkert aðstöðuna.