Morgunblaðið - 19.06.1980, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. JÚNÍ1980
25
Marmarastytta af Jóhanni skáldi Sigurjónssyni er í
Þjóðleikhúsinu. Myndina gerði Gerður Helgadóttir
myndhöggvari í Flórens 1949. Vann hún tillögu í gifs og
notaði við verkið ljósmyndir af Jóhanni, lýsingu
Gunnars Gunnarssonar á skáldinu og heildarútgáfu á
verkum Jóhanns til að kynnast honum sjálfum. Þjóð-
leikhúsráð samþykkti síðan að hún ynni myndina í
marmara, en Jónas Jónsson formaður ráðsins hafði séð
hana í Flórens. Lauk Gerður við að höggva marmara-
myndina í október og var hún komin heim fyrir vígslu
hússins í febrúar 1950 og hefur staðið í Kristalsalnum
í 30 ár. Ljósmyndina tók Ólafur K. Magnússon.
Aldarafmæli Jóhanns
Sigurjónssonar
í dag, 19. júní, eru 100 ár liðin frá fæðingu Jóhanns Sigurjónssonar. í tilefni
þess þykir Morgunblaðinu rétt að leyfa honum sjálfum að taka til máls. Skáldið
er ástsælt af þjóð sinni og einn glæsilegasti fulltrúi íslenzkrar menningar á
erlendum vettvangi. Við höfum valið nokkrar hugleiðingar Jóhanns og svar hans
við spurningunni: Hvers vegna skrifa rithöfundar?
HVERSVEGNA SKRIFA RITHÖFUNDARNIR?
(t tilefni af 25 ára afmæli danska rithöfundafélagsins hafði stjórn
þess sent m.a. þesaa fyrirspurn til félagsmanna. Þetta er svar
Jóhanns.):
Þegar ég var barn, lofaði ég drottni því, ef hann
vildi gefa mér náðargáfu skáldsins, skyldi ég nota
hana til að vegsama hann og verk hans. Þá var
himinn hans svo undarlega nærri, og ekki að efa,
að allt, sem hann gerði, væri gott. Seinna varð
himingeimurinn stærri og kaldari og viðburðir
lífsins torskildir. En hvað sem þessu líður, —
dýpsta þráin í öllum skáldskap mínum er hin sama
enn og þegar ég var barn — að móta í syngjandi
málm tungunnar eitthvað af streymandi eilífð
Hfsins, í einfaldari og ef hægt er fegurri myndum.
Prentaö í Morgunblaöinu, 1919.
Sigurjónsson: HUGLEIÐINGAR
Ekkert meðal er til við ástinni, sagði heimspek-
ingurinn, hann gleymdi konunni.
Ekkert veitir slíka yfirburði sem það að vera
dauður.
Ég sá gamlan mann á götu. Hann teygði fram
hálsinn, eins og hann bæði um öxi.
Draumarnir eru sápukúlur, sem fá liti sína frá
hugsuninni.
Það sést ekki í botn á djúpu vatni og ekki heldur
gruggugu.
Nú hefur tíminn numið staðar, sagði klukkan,
þegar hún var hætt að tifa.
Kindurnar ganga að læknum til að drekka af
vatni hans, en börnin til að hlýða á söng hans.
Kylfuhögg á hauskúpuna breytir hugsununum
meira en margar vökunætur.
Visnuð haustblöðin eru gulnuð ástaljóð, sem
sumarið orti einu sinni til lífsins.
Hugsanir mínar eru eins og snærósir í lofti á
haustdegi, þær bráðna, áður en þær ná til jarðar.
Þegar aÓbrýðin heldur á metaskálunum, vegur
duftið meira en gullið.
Ég sá halastjörnuna loga á myrkum himninum —
var það guð, sem sveiflaði voldugu blysi sínu í
máttvana reiði yfir gröf ástvinu sinnar, og þeytti
því úr hendi sér út í kaldan, auðan geiminn?
Það er hið dásamlega — að verða aldrei þreyttur,
að umskapa þreytuna í brennandi þrá eftir
tilbreytingu, sem gerir hverja smávægilega nýjung
athygliverða og skapar sjálfum viðburðunum hina
sjaldgæfu hrifningu, sem fær oss til að fagna
hverjum degi sem nýjum ástaratlotum lífsins.
Skyldu trén ekki kviða því á hverjum vetri, að
aldrei muni framar sumra.
Rökkrið er minning dagsins um bjarta ást
sólarinnar.
Kvæði er eins og lind, sem tekur ekki að streyma
fyrr en regnið er um garð gengið.
l.jósm.: IréttarlUrl Mhl.
Sigurlaug Árnadóttir afhjúpar minnisvarðann um
Júhann skáld Sigurjónsson.
Eyjólfur Konráð Jónsson, alþm.:
Hver hefur
greitt mér
milljónirnar?
Minnisvarði
um Jóhann
Sigurjóns-
son afhjúp-
aður í Heið-
arendanum
llúsavik 18. júni.
NÍTJÁNDA júní eru liö-
in 100 ár frá fæðingu
Jóhanns skálds Sigur-
jónssonar frá Laxamýri.
Að tilhlutun Þingeyinga
og Lúðvíks heitins Storr
ræðismanns í Reykjavík
hefur Jóhanni verið reist-
ur minnisvarði, sem af-
hjúpaður var við hátíð-
lega athöfn í gær, en
minnisvarðanum var val-
inn staður í Heiðarendan-
um, eða á nesi því, sem
skiptir Laxá og Reykja-
vísl.
Athöfnin hófst með því,
að Vigfús B. Jónsson bóndi
á Laxamýri flutti kvæði um
Jóhann, en það hafði móðir
hans, Elín Vigfúsdóttir, ort
í tilefni dagsins. Páll H.
Jónsson frá Laugum minnt-
ist skáldsins í ræðu og
kirkjukór Húsavíkur söng
undir stjórn Sigríðar
Schiöth lög við ljóð eftir
skáldið. Síðan afhjúpaði
Sigurlaug Árnadóttir frá
Hraunkoti í Lóni minnis-
varðann, en Jóhann skáld
var móðurbróðir hennar.
Athöfninni lauk með því
að sungið var lag eftir
Sigurð Sigurjónsson við áð-
urnefnt ljóð Elínar.
Minnisvarðann hannaði
Einar Hákonarson lista-
maður og lofar verkið
meistarann.
Fréttaritari
I Morgunblaðinu í dag gefur
að líta eftirfarandi:
„Þingmenn, sem lögheimili
eiga utan Reykjavíkur, fá
greidda húsaleigu, sem er 120
þúsund krónur á mánuði og
þingmenn, sem lögheimili eiga
í Reykjavik og eru þingmenn
kjördæiha úti á landi fá þessa
sömu greiðslu á meðan þing
situr ekki, þar sem talið er, að
þeir þurfi þá að dveljast í
kjördæminu. Utanbæjarþing-
menn fá jafnframt greiddan
dvalarkostnað í Reykjavík um
þingtímann, sem er 6.500 krón-
ur á dag, eða 195 þúsund krónur
á mánuði eða 201.500 krónur
eftir því, hvort mánuðirnir telja
30 eða 31 dag. Þingmenn, sem
búsettir eru í Reykjavík, en
eru þingmenn kjördæma úti á
landi fá Ví> dvalarkostnað
greiddan á meðan þing situr
ekki.
Báðir þessir kostnaðarliðir
hækkuðu hinn 1. maí síðastlið-
inn, húsaleigan um 20% og
dvalarkostnaðurinn um 25%.“
(Leturbr. mínar.)
Þarna er fullyrt að „þing-
menn kjördæma úti á iandi“ fái
greidda dagpeninga og húsa-
leigustyrk „á meðan þing situr
ekki“. Þar sem ég hef nú verið
þingmaður í 6 ár langar mig að
spyrja Mbl. hvaðan ég hafi
„fengið" þessa peninga. Þetta er
lagleg upphæð. Kannski getur
blaðið fundið fyrir mig launa-
umslagið. Það kæmi sér ekki
sem verst núna í velsæld vinstri
stefnunnar. Ef umslagið aftur á
móti finnst ekki, þætti mér
akkur í að fá að vita, hvaða lög
landsins heimila slíkar greiðsl-
ur og hvaða menn úthluta þeim.
Móttakendur vona ég að engir
séu.
Svo er mér spurn:
Á ég þetta ekki skattfrjálst
og verðtryggt hjá „Stóra bróð-
ur“. Milljónirnar færu þá að
skipta tugum sýnist mér, a.m.k.
ef þær væru með „jákvæðum
raunvöxtum"!! Óla Jóh. og geng-
istryggðar af Gunnari Thor.
Þá þarf ég ekki að éta þáJ
félagsmálapakka, sem fórnfúsir
spekingarnir ætla alþýðunni til
viðurværis.
En ef þessu er logið uppá mig
í blaðinu mínu, leyfi ég mér að
vænta þess, að það biðji mig og
mína afsökunar.
Reykjavík, 17. júní 1980.
Ey. Kon. Jónsson.