Morgunblaðið - 16.09.1980, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. SEPTEMBER 1980
Friendship vélar, þrjár DC-8 þot-
ur og tvær Boeing 727 þotur.
Sameining Loftleiða og Flugfé-
lags Islands var fyrst og fremst
framkvæmd vegna þess, að bæði
félögin álitu, að það myndi vera
þeim til hagsbóta, að rekstrarein-
ingar þeirra yrðu stækkaðar og
þau felldu niður samkeppni á þeim
Evrópuflugleiðum, sem bæði
höfðu flogið á þangað til, en
Luxemborg var ekki sameiginleg
flugleið. Markaðshlutdeild Loft-
leiða var orðin 47% fyrstu átta
mánuði ársins 1972 á sameigin-
legum flugleiðum LL og F.Í., sagði
Kristjana Milla Thorsteinsson
viðskiptafræðingur er Mbl. ræddi
við hana um málefni Flugleiða.
Búist við litlum
hlut Flugfélagsins
— Við umræður um sameining-
una kom fljótlega í ljós, að helsti
þröskuldur í vegi samninganna
var hversu lítinn eignarhlut Flug-
félag íslands bjóst við að fá og þar
af leiðandi minni áhrif í hinu
væntanlega félagi. Það ráð var þá
tekið, að samkomulag var gert um
að hlutur F.í. skyldi aldrei fara
niður fyrir 35%, en lágmark var
ekki á hlut Loftleiða. Nánari
ákvörðun á eignarhlut félaganna
skyldi síðan lögð í mat, en frekari
ákvarðanir um starfsaðferðir hins
nýja félags voru lausar í böndun-
um.
Hin óvæntu úrslit matsins, sem
tók tvö og hálft ár, urðu síðan þau,
að hlutur Loftleiða varð aðeins
Hótal Loftlaióir um þaó bil er tamningaviörieöur um sameiningu hófust milli flugfólaganna.
Loftleiðamenn
í minnihluta
Sjálfsagt hefði verið hægt að
taka betur á málunum, en í þessu
sambandi verður að líta á sam-
setningu stjórnarinnar. Við skipt-
inguna var hlutur Flugfélagsins
stærri en Loftleiðamenn áttu von
á og þar af er Eimskipafélagið
með á einni hendi stóran hlut.
Málin þróuðust þannig að Sigurð-
ur Helgason gekkst Flugfélags-
mönnum á hönd og þar með áttu
Loftleiðamenn 3 menn í stjórn á
móti 6, en fulltrúi ríkisins hefur
alltaf fylgt meirihlutanum. Þarna
Sameining
flugfélaganna
fundum að stjórnir félaganna
beggja skyldu skipa sameiginlega
stjórn í nýja félaginu, Flugleiðum,
til aðalfundar þess 1976. Á fundin-
um tóku til máls, Örn Ó. Johnson,
Kristján Guðlaugsson, Alfreð Elí-
asson og Sigurður Helgason. En
Kristján var formaður stjórnar,
Örn aðalforstjóri og forstjórar
voru einnig þeir Alfreð og Sigurð-
ur.
Hagnaður hafði orðið á rekstr-
inum 512 milljónir króna eftir 295
milljón króna afskriftir og munaði
þar miklu tjónabætur vegna
flugskýlis sem brann á Reykjavík-
urflugvelli. Fyrstu tvö ár fyrir-
tækisins hafði það verið rekið með
tapi. Heildarvelta fyrirtækisins á
árinu 1975 var rúmir 12 milljarð-
ar. Starfsmannafjöldi var 1550 og
félagið flutti alls 682.204 farþega.
Hluthafar fyrirtækisins voru
1900. Engin athugasemd kom
fram á aðalfundinum um eigna-
mat félaganna.
Á aðalfundinum átti að kjósa 7
menn í aðalstjórn, en þar sem
matið á eignum flugfélaganna
kom seinna fram, en ætlað hafði
verið, ákvað stjórnin að kjósa
skyldi 11 menn í stjórn og voru
þessir kosnir: Alfreð Elíasson,
Svanbjörn Frímannsson, Bergur
G. Gíslason, E. Kristinn Ólsen,
Einar Árnason, Óttarr Möller,
Kristján Guðlaugsson, Birgir
Kjaran, Sigurður Helgason og
Sigurgeir Jónsson. í varastjórn
voru kjörnir Dagfinnur Stefáns-
son, Grétar Br. Kristjánsson,
Ólafur Ó. Johnson og Thor R.
Thors.
Á aðalfundinum kom fram að
dótturfyrirtæki Flugleiða eftir
sameiningu voru þessi: Interna-
tional Air Bahama, sem hafð á
leigu DC-8 þotu frá Flugleiðum,
Hótel Esja, Icelandic Airlines Inc.
í New York, Icelandic de Colombia
Ltd. Bógóta, Loftleiðir Icelandic
S.A. Luxemborg og Loftleiðir Ice-
landic Airlines S.A.R.L. París.
Hlutdeildarfyrirtæki voru þessi:
Cargolux Airlines International
S.A. sem er að þriðja hluta eign
Flugleiða, Ferðaskrifstofan Úrval,
sem er að 49,5% eign Flugleiða,
Kynnisferðir sem er að 45% eign
Flugleiða, Flugfélag Norðurlands,
sem er 35% eign Flugleiða, Hótel
llúsavík, sem Flugleiðir eiga rúm
16% í og Flugleiðir eiga og 20% í
Hótel Aerogolf í Luxemborg. Þá
má ekki gleyma Hótel Loftleiðum,
bílaleigunni og fjölmörgum fast-
eignum. Félagið átti fimm Fokker
Á lyrstu árum millilandaflugsins. Farþegarnir standa við vólina á Reykjavíkurflugvelli, þar sem var
millilent. Myndin var tekin 1955.
54%, en F.í. 46%. Samkvæmt
samkomulaginu skyldi þetta vera
bindandi útkoma, en eftir nýju
hlutafélagalögunum, sem ekki
voru í gildi þá, hefði mátt fá þetta
mat endurskoðað.
Hundruð milljóna
sparnaður
— Menn bundu miklar vonir við
sameininguna og sáu jafnvel fram
á sparnað, sem gæti numið hundr-
uðum milljóna króna, sem á verð-
lagi í dag þýddi milljarða. En
hagræðing og bætt skipulag í
rekstri félagsins lét standa á sér,
nema söluskrifstofur erlendis
voru sameinaðar og bókunar- og
bókhaldskerfi samræmt. Fjöldi
starfsmanna eftir sameininguna
hélst svipaður næstu árin eða þar
til fjöldauppsagnir hófust sl.
haust. Auðvitað eru öll starfs-
mannamál mjög viðkvæm og þarf
aðgát við þau. Vel hefði mátt
byrja á að ráða ekki nýja menn í
stað þeirra sem hættu, en með því
hefði verið hægt að fækka starfs-
mönnum smám saman, sem félag-
ið hefði án efa þolað. Þess í stað
voru nýráðningar tíðar bæði í
undir- og yfirbyggingu fyrirtækis-
ins og komu inn nýir forstöðu-
menn deilda og framkvæmda-
stjórar. Sl. sumar var meira að
segja framkvæmdastjórum fjölg-
að úr 5 í 6 algjörlega að óþörfu, að
því er virtist.
Engu er líkara en að hér hafi
verið að þjálfa nýja menn í
stjórnarstörfum til að taka við af
þeim eldri. Enda sitja þeir nú eftir
hjá félaginu, en gömlum starfs-
mönnum, sem byggðu upp „ævin-
týrið mikla" hefir verið ýtt út.
„Endurskipulagningin“ er að
verða fullkomnuð.
Á þeim tíma sem sameiningin
varð að veruleika, var orðið ljóst
að samkeppni á Atlantshafinu var
að harðna til muna og hefði mátt
gera ýmsar ráðstafanir mun fyrr.
Afgreiðsla Flugfélags íslands á Reykjavíkurflugvelli 1950.
*
Islenska flugævintýrið
2. grein