Morgunblaðið - 16.09.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. SEPTEMBER 1980
35
að fjárhæð 292,4 milljónir SDR,
eða 190,1 milljarðar íslenzkra
króna. í fyrra voru veitt 25 lán að
fjárhæð 101,1 milljón SDR, eða 65,7
milljarðar íslenzkra króna. Búizt
er við aukinni lánastarfsemi á
þessu ári bæði að því er varðar
fjölda lána og fjárhæð.
Stór hluti lánsfésins, eða 35,5%,
hefur farið til orkuframkvæmda,
28% hafa farið til málmfram-
leiðslu, trjávöru- og olíuvinnslu,
12,4% til útflutningslána, 11,6% til
vélaiðnaðar, 4,6% til samgöngu-
fyrirtækja og 7,9 til ýmissa ann-
arra framkvæmda.
Bankinn hefur því fyrst og
fremst lánað til orku- og iðnaðar-
samvinnu milli Norðurlanda. Til að
mynda má nefna raflínur milli
landa, byggingu orkuvera, olíu- og
gasleiðslur. A sviði iðnaðar má
nefna samvinnu fyrirtækja um
málmbræðslu og bíla- og vélaiðnað,
þar sem hlutir í endanlega fram-
leiðslu í einu landi eru framleiddir
í öðru.
Þá má nefna, að frá og með árinu
1980 veitir bankinn sérstök
byggðalán til byggðalánastofnana í
hverju landi, innan ákveðinna
marka, sem norræna ráðherra-
nefndin hefur sett. Þessi lán ganga
því ekki beint til fyrirtækja frá
bankanum, heldur verða endurlán-
uð innan hvers lands til einstakra
aðila. En litið er á byggðamálin
sem sameiginlegt vandamál í lönd-
unum fimm, ekki sízt þar sem um
landamærabyggðir er að ræða.
Hvaða lán hafa fyrirtæki á
íslandi fengið hjá Norræna
fjárfestingarbankanum?
Frá upphafi bundu íslendingar
þær vonir við bankann, að hann
myndi greiða fyrir framförum og
iðnvexti hér á landi. Ég tel, að
þessar vonir hafi þegar rætzt.
Járnblendifélagsins er til fram-
kvæmda, þar sem tækniþekking og
markaðsaðstaða fyrirtækis í einu
landi greiðir fyrir nýtingu auðlinda
og iðnvexti í öðru. Lánið eykur
fjölbreytni í atvinnulífi á íslandi
og stuðlar að innlendri orkuvinnslu
í stórum stíl. Samvinna var um
lánið við aðrar lánastofnanir bæði í
Noregi, á íslandi og víðar. Lánið til
Landsvirkjunar eykur verkefni í
sænskum vélaiðnaði um leið og
íslenzkur orkubúskapur er efldur.
Þannig styður hvað annað í þessum
dæmum, sem bera því ljóst vitni,
hvernig bankinn getur greitt fyrir
framkvæmdum, sem eru í þágu
Norðurlandanna sameiginlega. Þá
má einnig nefna, að á fundi banka-
stjórnarinnar 19. ágúst sl. var
samþykkt að veita Framkvæmda-
sjóði Islands fyrir hönd Byggða-
sjóðs annars vegar og Iðnþróunar-
sjóði hins vegar svonefnd byggða-
lán og nema lánin 16 milljónum
norskra króna til hvors sjóðs.
Samtals er því hér um að ræða 3,3
milljarða króna lán til íslenzkra
sjóða miðað við núgildandi gengi.
Þessi lán munu renna til lána-
starfsemi sjóðanna tveggja, ekki
sízt til nýrra framleiðslufyrirtækja
víða um land. Búast má við, að frá
lánunum verði gengið í sambandi
við fund bankastjórnarinnar á ís-
landi 24. september næstkomandi.
ísland hefur þannig fengið ríf-
legan skerf af lánsfé bankans.
Er hankinn nauðsynlegur,
hefðu ekki aðrar lánastofnanir
getað annazt þessi verkefni?
Ég er ekki í neinum vafa um
gagnið af starfsemi bankans. Með
stofnun hans var stigið stórt skref
í átt til raunhæfrar samvinnu milli
Norðurlanda á sviði atvinnulífsins.
Hingað til hefur norrænt samstarf
verið meira á sviði hins opinbera.
Bankinn er hins vegar hvati til
samstarfs, þar sem atvinnuvegir
Járnblendiverksmiðjan að Grundartanga. Bankinn lánaði fé við
uppbyggingu hennar.
Fyrsta lánsumsóknin, sem bankinn
fjallaði um, var frá Islenzka járn-
blendifélaginu á Grundartanga.
Það lán var veitt um áramótin
1976/1977, og er enn eitt stærsta
lán sem bankinn hefur veitt eða
30,8 milljónir SDR, eða 20 milljarð-
ar króna til 15 ára. Þá hefur
bankinn veitt Landsvirkjun 20,5
milljónir SDR, eða 13,3 milljarða
króna lán til byggingar Hrauneyja-
fossvirkjunar. En vélakostur virkj-
unarinnar er að stórum hluta
sænsk framleiðsla, auk þess sem
dönsk og sænsk verktakafyrirtæki
vinna við bygginguna. Þessi lán til
fyrirtækja á Islandi eru á margan
hátt ákaflega ljós dæmi um „sam-
norræna hagsmuni". Lánið til
landanna geta haft gagnkvæman
hag af samvinnu. Þetta er þarft
hlutverk. Bankinn er alls ekki
miðlari á niðurgreiddu fjármagni,
því hann veitir lán við markaðs-
kjörum og stefnir að eðlilegri
ávöxtun stofnfésins. Góð samvinna
hefur tekizt með bankanum og
bönkum og lánastofnunum í öllum
löndunum fimm, sem sýnir að hann
hefur reynzt gagnlegur samstarfs-
aðili en ekki keppinautur. Bankinn
mun jafnan geta boðið lánsfé á
hagstæðum kjörum vegna þess
mikla trausts, sem Norðurlöndin
njóta sameiginlega út á við. Bank-
inn er áreiðanlega einn vænlegasti
vaxtarsproti norrænnar samvinnu
um þessar mundir.
Leikir, gátur,
þrautir og sögur
Umsjón:
Rúna Gísladóttir og
Þórir S. Guöbergsson
Hvað á að gera þegar rignir?
Við getum tekið fram góðar bækur og lesið með
börnum okkar...
... eða þau geta tekið bækur sinar og lesið og
rif jað upp.
Ef okkur reynist ómögulegt að vera úti, getum við
tekið fram þekjuliti eða vatnsliti og reynt að
teikna og mála ...
Séum við hins vegar leið á
inniverunni, er alltaf möguleiki
að klæða sig í rcgngalla og
njóta þess að vera úti i rign-
ingu. Hvernig væri að hlusta og
heyra: Regndropar falla við
hvert skref...
Þegar rign-
ingin hætt-
ir kemur
sólskin
Þessi skemmtilega mynd
er táknræn á margan hátt.
Veðurfar á Islandi er oft
rysjótt og stundum er rign-
ing og sól til skiptis sama
daginn. Og þá er um að gera
að kunna að klæða sig eftir
veðri.
Stundum erum við leið
yfir íslenskri veðráttu og á
sumrin hafa landar okkar
flykkst þúsundum samari til .
suðrænni slóða, þar sem
þeir eru næstum vissir um
að geta notið sólar.
En þessi mynd er einnig
táknræn fyrir gang lífsins.
Stundum koma dimmir dag-
ar og erfiðir tímar — og þá
skulum við reyna að minn-
ast þess, að það styttir upp
að lokum og okkar bíða betri
dagar.