Morgunblaðið - 23.10.1980, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. OKTÓBER 1980
21
Þetta gerðist
1979 — Fyrrverandi íranskeis-
ari lagður i sjúkrahús í New
York.
1973 — ísraelsmenn og Egyptar
samþykkja vopnahlé.
1962 — Rússar vara við kjarn-
orkustríði vegna hafnbanns
Bandaríkjamanna á Kúbu.
1958 — Rússar lána Eigyptum fé
til Aswan-stíflunnar.
1956 — Uppreisnin á Ungverja-
landi hefst.
1951 — Fjórveldin samþykkja
að hætta hernámi Þýzkalands.
1953 — Stjórnarskrá Rhodesíu
og Nyasalands tekur gildi.
1942 — Orrustan við E1 Alam-
ein hefst með árás Áttunda hers
Breta á stöðvar Öxulríkjanna.
1917 — Orrustan við Caporetto
milli ítala og Austurríkismanna
hefst — Eldskírn bandarískra
hermanna við Luneville, Frakk-
landi.
1899 — Cipriano Castro tekur
við völdum í Venezúela.
1802 — Furstinn í Indore sigrar
heri furstanna í Poona og Gwal-
ior í Poona, Indlandi.
1764 — Her Hector Munro
sigrar furstann af Oudh við
Buxar, Bengal.
1642 — Orrustan við Edgehill
milli Karls konungs I og þings-
ins á Bengal.
1641 — Fjöidamorðin miklu á
írlandi eftir afhjúpun samsæris
gegn Bretum.
1596 — Her Múhameðs III
sigrar her Maximilians
erkihertoga við Erlau, Ungverja-
landi.
1157 — Sigur Valdimars kon-
ungs á Sveini konungi á Grá-
heiði.
42 f. Kr. — Síðari orrustan við
Philippi; Markús Antpníus og
Octavius sigra Brútus og Cass-
ius.
Guð skapaði heiminn (arfsögn).
Afmæli. Adalbert Stifter, aust-
urrískur rithðfundur (1805—
1868).
Korn til Kína f rá
Bandaríkjunum
Pekinit. 22. okt. AP.
Bandaríkjamenn og Kín-
verjar undirrituðu í dag
kornsölusamning og sam-
kvæmt honum munu Banda-
ríkjamenn seija Kínverjum
árlega 8 milljónir tonna aí
hveiti og maís næstu fjögur
árin.
Samningurinn er gerður til þess
að greiða fyrir auknum viðskipt-
um milli landanna í framtíðinni
og gera Bandaríkjamönnum auð-
veldara að áætla framleiðslu sína
með tilliti til eftirspurnar Kín-
verja.
Kínverjar hafa lofað að gera
jafnari innkaup milli ára, til þess
að koma í veg fyrir miklar verð-
sveiflur og Bandaríkjamenn munu
reyna að halda hveiti- og maís-
verði stöðugu.
Opinberir aðilar í Bandaríkjun-
um segja, að búist sé við því að
Kínverjar kaupi landbúnaðarvör-
ur frá Bandaríkjunum fyrir rúm-
lega tvo milljarða dollara á næsta
ári. Þar er um að ræða 6 milljón
tonn af hveiti, 2,5 milljón tonn af
maís, og tæplega milljón tonn af
soyabaunum.
Andlát. 42. f. Kr. Markús Ant-
oníus, framdi sjálfsmorð — 1906
Paul Cézanne, listmálari.
Innlent. 1550 Snóksdalsdómur
(um handtöku Jóns bps Arason-
ar og sona hans) — 1848 Stjórn-
lagaþing kemur saman — 1931
Innflutningshöft á „óþörfum
varningi" — 1938 SÍBS stofnað
— 19-11 Thor Thors skipaður
sendiherra í Bandaríkjunum —
1942 Togarinn „Jón Ólafsson"
ferst — 1949 Alþingiskosningar
— 1952 Loftferðasamningur við
Luxemborg — 1958 BHM stofn-
að — 1974 Varðskipið „Þór“
strandar á Seyðisfirði — 1901 f.
Kristmann Guðmundsson.
Orð dagsins. Gæfan fylgir
hugdjörfum — Erasmus, hol-
lenzkur fræðimaður (1466—
1536).
(AP-símamynd)
Miklir reykjarmekkir stíga upp af brennandi oliuhreinsunarstöðvum i Abadan i íran sem írakar sitja
nú um. Flestir ibúar borgarinnar eru flúnir á brott, aðeins eftir iranskir byltingarverðir sem segjast
ætla að verja borgina til siðasta manns.
The Times
til sölu
Londun. 22. október. AP.
THE TIMES of London og
systurblað þess, The Sunday
Times, eru til sölu og verður
útgáfu blaðanna tveggja hætt i
marz næstkomandi ef ekki hef-
ur tekist að sélja þau þá. að því
er eigendur blaðanna. Thom-
sons Newspapcrs, tilkynntu í
dag.
Formælandi Thompsons sam-
steypunnar sagði, að aðalástæð-
an fyrir sölunni væru hin slæmu
tengsl sem útgefendurnir hefðu
átt við verkalýðsfélög síðustu
árin. Verkföll hefðu komið illa
niður á útgáfunni og væru blöðin
nú fjárhagsleg byrði á samsteyp-
unni. Útgáfa blaðanna tveggja lá
að mestu niðri á síðasta ári
vegna verkfalla stéttarfélaga
starfsfólks í prentiðnaði, og
Sunday Times kom ekki út í
tvær vikur í sumar af sömu
ástæðum. Einnig stöðvaðist The
Times í viku í sumar vegna
verkfalls blaðamanna, hins
fyrsta í 195 ára sögu blaðsins.
Búizt er við að tap á útgáfu
The Times á þessu ári verði 15
milljón pund, eða um 20 millj-
arðar króna. Tap vegna verkfall-
anna í fyrra nam 30 milljónum
dollara, eða um 40 milljörðum
króna. Tapið á rekstri beggja
blaðanna á fyrra helmingi ársins
í ár var 6,4 milljónir punda.
Thomson lávarður lýsti í dag
yfir hryggð sinni með að þurfa
að selja blöðin. Charles Dougl-
es-Home, ritstjóri erlendra
frétta hjá The Times, lýsti því
yfir í dag, að þéss yrði freistað
að stofna félag til að kaupa
blöðin tvö.
Stokkhólmi. 22. október. frá Guófinnu
RaKnársdóttur, fréttaritara Mbl.
Vantraustsyfirlýsing jafnað-
armanna á sænsku stjórnina var
í dag felld í sænska þinginu með
175 atkvæðum gegn 174. Ríkis-
stjórn Torbjörns Fálldin situr
þar með áfram cins og við hafði
verið búist og nýjar kosningar
koma ekki til framkvæmda.
Það var sögulegt augnablik í
sænska þinginu í morgun. í fyrsta
sinn í sögu þingsins var gengið til
atkvæðagreiðslu um vantraustsyf-
irlýsingu á stjórnina og var van-
trauststillagan felld með aðeins eins
atkvæðis mun, en þó úrslit atkvæð-
agreiðslunnar væru næsta ákveðin
fyrirfram var spennan mikil í
sænska þinginu í morgun og löngu
áður en atkvæðagreiðslan hófst
voru allir áheyrendabekkirnir þétt-
setnir. Aðeins eins atkvæðis munur
er á stjórnarflokkunum og stjórnar-
andstöðunni, og ekkert mátti útaf
bera. Fótbrot, umferðartafir, mis-
skilningur um tímann, allt gat
komið fyrir. Sömuleiðis er alltaf
hætta á, að ýtt sé á vitlausa takka
við atkvæðagreiðsluna sem í sænska
þinginu fer fram með aðstoð tölvu.
Slíkt hefur komið fyrir áður.
Það má því segja, að stjórnin hafi
setið heldur laust í sessi þessar
mínútur í morgun. Forseti þingsins,
Ingemund Bengtson, horfði
áhyggjufullur á tóma þingmanna-
stólana og spennan jókst með hverri
leið á að þetta væri söguleg at-
kvæðagreiðsla. Og innan nokkurra
mínútna sýndi svo tölvan á veggn-
um úrslit þessarar sögulegu at-
kvæðagreiðslu, 175 atkvæði gegn
vantraustsyfirlýsingunni, 174 með
henni. Enginn hafði ýtt á vitlausan
takka, enginn komið of seint, enginn
svikist undan merkjum. En Olaf
Palme, formaður jafnaðarmanna,
var harðorður í ræðu sinni þegar
atkvæðagreiðslunni var lokið.
„Stjórnmálastefna ríkisstjórnarinn-
ar verður stöðugt hægrisnúnari og
verri," sagði hann. „Þar að auki
hefur komið í ljós að stjórnin hefur
enga getu til að sameina þjóðina um
sameiginlegar aðgerðir til þess að
leysa þann mikla vanda sem landið
á við að stríða."
mínútu, en það voru óþarfa áhyggj-
ur. Þegar klukkan sló tíu var hver
stóll setinn aldrei þessu vant.
Við minniháttar atkvæðagreiðslu
eru oft margir þingmenn fjarver-
andi, en ganga þá svo frá að
jafnmargir séu fjarverandi úr hópi
andstæðinganna, en í dag voru allir
mættir, jafnaðarmenn og kommún-
istar til að sýna vantraustsyfirlýs-
ingin væri þeim mikið alvörumál,
borgaraflokkarnir til að sýna að
þeir styðja stjórnina.
Þingmaður kommúnista, C.H.
Hermannsson, sem er fyrrverandi
formaður kommúnistaflokksins, bað
um orðið áður en gengið var til
atkvæðagreiðslu, og lýsti ánægju
sinni yfir, að vantraustsyfirlýsing
hefði verið borin fram og minnti um
Sakaður um njósn-
ir fyrir Sovétríkin
WashinKton, 22. október. AP.
FYRRVERANDI starfsmaður
bandarísku leyniþjónustunnar.
CIA, hefur verið grunaður um að
þiggja mútur frá sovéska rikinu og
reyna að koma sér i lykilstöður til
þess að geta njósnað fyrir Sovétrík-
in. Mál hans er i rannsókn hjá
bandrisku Alríkislögreglunni.
Maðurinn, sem heitir David Bern-
ett, starfaði hjá CIA til ársins 1970,
en snéri sér þá að eigin atvinnu-
rekstri. Nýlega sótti hann. svo um
starf hjá bandarískri þingnefnd, sem
hefur með mál leyniþjónustunnar að
gera, og er hann grunaður um að
hafa gert það að undirlagi KGB til
þess að geta veitt henni upplýsingar
um starfsemi nefndarinnar.
Talið er fullvíst, að ekkert sam-
band hafi verið milli Bernetts og
KGB meðan hann gegndi starfi sínu
hjá CIA.
Stjórn Fálldins hélt velli með einu
atkvæði í sögulegri atkvæðagreiðslu
Tíu þúsund far-
ast á ári hverju
í jarðskjálftum
WashinKton. 22. október. AP.
UM TÍU þúsund manns farast að
jafnaði á ári hverju í jarðskjálft-
um, ef dregnar eru saman tölur
um mannskaða í jarðskjálftum
síðustu alda. að því er bandarísk-
ur jarðvísindamaður sagði í dag.
Jarðvísindamáðurinn Waverly
Person sagði að elztu tölur um
manntjón í jarðskjálfta væru frá
árinu 1556, er jarðskjálfti hefði
orðið 830.000 manns að fjörtjóni í
Kína. Þar í landi fórust líka
655.000 manns í jarðskjálftum í
norðausturhluta landsins 27. júlí
1976. Kínversk yfirvöld hafa þó
mótmælt þessari tölu í seinni tíð,
og sagt að 240.000 manns hafi týnt
lífinu í skjálftunum 1976.
Ef það er rétt, sem dregið hefur
verið í efa, varð næstmannskæð-
asti jafðskjálfti sögunnar í Cal-
cutta á Indlandi árið 1737 er
300.000 manns fórust.
Af skjálftum í seinni tíð má
nefna, að 23.000 manns týndu
lífinu í jarðskjálfta í Guatemala 4.
febrúar 1976 en sá skjálfti mæld-
ist 7,5 stig á richterkvarða. Hinn
16. september 1978 fórust um
15.000 manns í jarðskjálfta í íran,
og loks er talið að um tíu þúsund
manns hafi farist í jarðskjálftan-
um í Ai Asnam í Alsír 10. október
síðastliðinn.
Samkvæmt upplýsingum banda-
rísku jarðvísindastofnunarinnar
voru meiriháttar jarðskjálftar
fleiri' fyrstu níu mánuði ársins
1980 miðað við sama tímabil í
fyrra. Fimmtíu skjálftar af þessu
tagi hefðu mælst fyrstu níu mán-
uði ársins miðað við 58 skjálfta
allt sl. ár. Hér er um að ræða
skjálfta sem eru 6,5 stig á rich-
ter-kvarða eða öflugri.