Morgunblaðið - 04.11.1980, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 1980
17
það að tala lengur, að þær „útrými
öðru“. Það er ekkert undarlegt,
þótt prédikunin sé talin mjög
veigamikill þáttur í messunni. Sízt
vildi ég gera litið úr altarissakra-
mentinu, en ég held, að íslend-
ingar verði seinir til að líta á það
sem höfuðatriði messunnar. Ef
annars á að líta á eitthvað sem
„höfuðatriði", þá er ekki óeðlilegt,
að það sé prédikunin. Hið talaða
orð er nú einu sinni öflugasta
baráttutækið sem vér eigum, til
sóknar og varnar Guðsríkinu sem
öðru. Litlu hefði Jesús áorkað um
sina daga, hefði hann látið sér
nægja að dunda við helgisiðina
eina. Aldrei hefði orðið úr því
neinn kristindómur. Hið sama má
og segja um postulann Pál. En þó
að það sé hvorki á færi presta né
annarra að fara í spor þessara
frumherja kristninnar, þá verðum
vér samt að taka þá til fyrirmynd-
ar, eins og mögulegt er, ef vér
viljum ekki láta kristindóminn
koðna niður í eintómar helgi-
siðakúnstir.
Víst er það sagt með miklum
rétti, að menn verði ekki kristnað-
ir með prédikuninni einni saman.
En ég veit ekki, hvort árangurinn
verður betri, þótt reynt sé að láta
menn éta kristindóminn, sem
helzt virðist vaka fyrir handbók-
arnefnd.
„Syngið nýjan söng“
Ekki get ég skilizt svo við þetta
spjall, að ekki sé minnzt á Grall-
arann, þessa „geysihaglegu geit“,
sem segja má að leggi til „uppi-
stöðuna og ívafið" í tillögur hand-
bókarmanna. Enda „vilji nefndar-
innar að gefa fólki grallarasöngv-
ana á nýjan leik“. Er hér verið að
stíga svona álíka spor í menning-
arátt, eins og tækjum vér rímna-
kveðskapinn — þetta sem Jónas
Hallgrímsson kallaði „leirburð-
arstagl og holtaþokuvæl" — fram
yfir verk góðskálda og stórskálda
þjóðarinnar.
“Syngið Drottni nýjan söng“,
segir Davíð konungur. En hand-
bókarnefnd segir: Syngið gamlan
söng, syngið gamlan grallarasöng!
Nokkurn forsmekk hefir þjóðin
fengið af þessu munkarauli og
hygg ég, að allur þorri lands-
manna láti sér fátt um finnast.
Það væri svo sem allt í lagi þó að
þeir, sem smekk hafa fyrir svona
lagað, iðkuðu það við guðsþjónust-
ur sínar, létu þeir aðra í friði. En
því er nú ekki að heilsa. Sjá má af
öllum sólarmerkjum, að þetta er
það, „sem koma skal“. Hátíða-
söngvum sr. Bjarna hefir að vísu
ekki verið rýmt burt. Ekki heldur
víxlsöngvum Sigfúsar Einarsson-
ar, sem allir tættir og sundur-
skornir fá að dingla með, á meðan
verið er að „kenna þeim átið", sem
fúlsa við „holtaþokuvæli" grall-
aramanna. Það er undarlegt, að
lítill hópur manna skuli vilja
þrengja upp á alþjóð, sérvizku
sinni og smekkleysu.
Lokaorð
Ekki má skilja orð mín svo, að
ég sé skilyrðislaust á móti öllum
breytingum á helgisiðum þjóð-
kirkjunnar. En ég tel, að þar eigi
að fara hægt í sakirnar og með
allri gát. Þróun er betri en koll-
steypur, af hvaða tagi sem eru.
Líka er ég andvígur þeirri stefnu,
sem tekin er með handbókarfrum-
varpinu. Lít ég svo á, að þar sé
tekinn „skakkur póll í hæðina", er
færa skal messuformið aftur í
aldir. Ég hygg, að þetta háguð-
fræðilega og „útspekúleraða"
helgisiðakerfi, sem hér er borið á
borð, eigi lítið erindi til íslenzku
þjóðarinnar. Vér eigum að láta
helgisiðina þróast á þjóðlegan og
eðlilegan hátt hjá oss, án þess að
allt þurfi að apa, sem einhvern
tímann hefir verið, eða það sem
annars staðar er gert.
í greinargerðinni fyrir frum-
varpinu er talað um, að gerðar séu
breytingar, „ef nauðsynlegar eru
fagnaðarerindisins vegna, en ekki
breytingar breytinganna vegna".
Ennfremur segir þar: „Gæta þarf
sín á öllum byltingarkenndum
breytingum". Þessu er ég alger-
lega sammála. En þess sér hvergi
staðar, að eftir þessum viturlegu
reglum hafi verið unnið. Heldur
þvert á móti. Og ég þori að
fullyrða, að engar þær breytingar,
sem nú eru fyrirhugaðar, séu
„nauðsynlegar fagnaðarerindisins
vegna“.
Helgisiðir eru viðkvæmt mál.
Það er ekki hægt að afklæðast
þeim og íklæðast, rétt eins og
þegar farið er úr einni spjör í
aðra. Kirkjan verður að vera
íhaldssöm, að vissu marki. í
heimi, þar sem allt er á hverfanda
hveli, er ekki gott að kirkjan og
siðir hennar séu eins og vindurinn
úti. Mitt í öllum umbreytingunum
vilja menn hafa eitthvað, sem
stöðugt stendur.
Ég vil taka undir orð, sem látin
voru falla á prestastefnunni, varð-
andi helgisiðina: „Það er ekki hér,
sem skórinn kreppir". Sé eitthvað
að, varðandi kristnihaldið, er þar
ekki helgisiðunum um að kenna.
Helgisiðabókin frá 1934 er góð á
marga lund og mun sannarlega
ekki standa fagnaðarerindinu
fyrir þrifum, þótt notuð sé hún
enn um sinn. Því er óhætt að flýta
sér rólega með nýja helgisiðabók,
hverrar útgáfa hlýtur að kosta
stórfé.
Á Remigíusarmessu 1980,
HVARFLAÐIAÐ MÉR I
aður vertu ekki að pæla í því,
maður, krakkar herma eftir, ekk-
ert nýtt við það.
— Nei — en herma þau þá ekki
líka eftir það sem lýst er og
kannski hefur jafnframt farið
fram?
— Uss, krakkar hafa á öllum
tímum hermt eftir fólki undir
áhrifum áfengis, látist vera að
drekka og ekkert meir en það.
Ekkert meir — það er nú það.
Við vitum að krakkar frá 12—13
ára aldrei neyta áfengis (já, enn
yngri fikta). Því það? Eru það
hermur?
Og það rifjaðist upp fyrir mér
hluti greinar sem ég hafði lesið:
„Já, lífið er bara skál og velkom-
in!
Og fyrir þessu verðum við þó að
skála — skál fyrir ömmu sjötugri,
fyrir anganórunni nýskírðu og
heiðursmanninum látna. Frá
vöggu til grafar lyftum við glasi.
Skál þið! Síðar getum við rætt og
undrast yfir hvað í ósköpunum
valdi því að unglingar drekki. Og
hvernig eigi að fá þá til að láta
áfengi vera.“
En þetta er nóg að sinni.
— Áð sinni já, því að ég er að
hugsa um að skrifa ykkur um
sitthvað fleira í þessu sambandi.
Ég bara dríf mig i það á morgun
svo að við höldum þræðinum.
Ef vera skyldi að einhverjum
fyndist sér kæmi það kannski við.
Kveðjur,
ykkar Kalli.
HAFSKIP HF.
REYKJAViK
Hluthafakynning
Vegna mikillar fjölgunar á hluthöfum í félaginu er efnt til kynningar
á starfsemi félagsins og framtíöarverkefnum.
Kynningin fer fram fimmtudaginn 6. nóvember kl. 20.45 í Hliðarsal
Hótel Sögu (gengið um stiga við lyftur í hótel anddyri).
Framkvæmdastjórar félagsins og nokkrir deildarstjórar munu sitja
fyrir svörum og taka þátt í panelumræðum, sem Jón Hákon
Magnússon stórnar.
Stjórn félagsins hvetur hluthafa, jafnt eldri sem nýja, til að sækja
kynninguna og vekur athygli á, að þar gefst gott tækifæri til að
kynnast málefnum félagsins og þróuninni á markaðnum umfram
það, sem gerist á aðalfundum, þar sem meiri formfesta ríkir.
Stjórn HAFSKIPS HF.
TIL HEIMILISINS
Nú getum við boðið AEG smátæki á sérstaklega hagkvæmu verði
vegna lækkunar erlendis. Notið tækifærið og kaupið jólagjöfina strax.
Einnig bjóðum við bökunarofna og hellur sem lítið sér á.
BRÆÐURN/R ORMSSON %
LÁGMÚLA 9 SÍMI 38820
ÞÚ AUGLÝSIR UM
ALLT LAND ÞEGAR
ÞÚ AUGLÝSIR í
MORGUNBLAÐINU