Morgunblaðið - 08.11.1980, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1980
39
Minning:
Auðunn Jónsson
Lindarbrekku
Fæddur 20. júní 1904.
Dáinn 2. nóvember 1980.
Dauðinn kemur ekki alltaf á
óvart, en engu að síður er það svo
að koma hans minnir okkur á það,
að öll erum við hér aðeins um
stundarsakir, og gagnvart dauð-
anum erum við öll jöfn hvað svo
sem líður hinu fjölbreytta bram-
bolti mannfólksins hérna megin
grafar. En þessi stundardvöl fólks
á þessari jörð skilur samt sem
áður eftir sig spor misjafnlega
mikilla gæða drengskapar og
mannkosta.
Við fráfall Auðuns Jónssonar í
Lindarbrekku á Akranesi vakna
margar minningar og í sporum
hans vaxa minningar um hlýju,
manngæsku og vináttu til sam-
ferðafólksins. Hann var að þvi
leyti óvenjulegur, að hann vildi
öllum aðeins gott og þoldi illa að
horfa upp á óréttlæti og yfirgang.
Lífssaga hans er saga hins dag-
farsprúða og kærleiksríka alþýðu-
manns, sem hefir réttlæti hjart-
ans að lífsljósi, ásamt kristinni
trú.
Þegar ég kveð þennan frænda
minn eru mér margar stundir
minnisstæðar frá barnæsku á
Akranesinu, heimili hans og Ástu
systur hans að Lindarbrekku hefir
jafnan verið friðhelgur griðar-
staður og skjól frændfólksins,
kærleikur þeirra systkina og um-
hyggja, hefir frá fyrstu tíð verið
ómetanlegur lífsneisti og uppörv-
un hjartans á öllum aldursskeið-
um. Minningar sem tengdar eru
heimili þeirra að Lindarbrekku
fölna ekki þó árin líði. Margar
stundir þar eru minningar sem
endast betur en gull og gimstein-
ar.
Auðunn Júlíus Jónsson fæddist
að Króki í Norðurárdal 20. júní
1904. Foreldrar hans voru hjónin
Snjólaug Guðmundsdóttir f. 30.
apríl, 1866 að Austurkoti í Vogum
á Vatnsleysuströnd og Jón Magn-
ússon frá Hróbjargarstöðum á
Snæfellsnesi. Magnús faðir Jóns
var Eiríksson, Snæfellingur í ætt-
ir fram og einnig kona hans,
amma Auðuns, Þórunn Björns-
dóttir frá Snorrastöðum. Móður-
ætt Auðuns er hinsvegar frá
Suðurnesjum þar sem særokið og
seltan lifði lengi í blóði kynslóð-
anna, Snjólaug Guðmundsdóttir
móðir Auðuns var frá Austurkoti
eins og áður er satt. Foreldrar
hennar voru Guðmundur Klem-
ensson frá Narfakoti og kona hans
Þórunn Stígsdóttir frá Móakoti í
Njarðvíkum. Guðmundur var son-
ur Klemensar Sæmundssonar í
Stapakoti og konu hans Guðlaugar
Ásbjarnardóttur. Faðir Guðlaug-
ar var Ásbjörn Sveinbjörnsson í
Innri-Njarðvík.
Foreldrar Auðuns þau Snjólaug
og Jón eignuðust þrjú börn, Þór-
unni húsfreyju á Hvítanesi, sem
giftist Þórði Guðnasyni og er hún
látin fyrir nokkrum árum, Auð-
unn, sem nú er kvaddur og Ástu,
sem búsett er að Lindarbrekku og
er nú ein eftirlifandi systkina
sinna.
Þegar börnin þrjú voru enn á
bernskuskeiði flutti fjölskyldan
frá Kroki í Norðurárdal að
Hraundal i Mýrasýslu, þar sem
þau ólust að mestu upp, en flutti
síðan með foreldrum sínum til
Akraness. Þar bjuggu þau Ásta og
Auðunn öldruðum foreldrum sín-
um gott og hlýlegt heimili, er þau
keyptu húsið að Lindarbrekku á
Akranesi, þar sem þau hafa búið í
um það bil hálfa öld. Börn þeirra
Snjólaugar og Jóns í Hraundal
fóru snemma að vinna fyrir sér og
afla heimilinu tekna eins og siður
var á flestum heimilum á þeim
árum, áður en samfélagið var
orðin svo afgerandi þáttur í lífs-
björg almennings í landinu. Þau
lærðu í gegnum hinn harða skóla
þess lífs er þjóðin lifði þá við, að
vinna og eljusemi var það eina
sem hægt var að treysta á.
Auðunn fór sextán ára til sjó-
sóknar á vertíð á Suðurnesjum á
æskuslóðir móður sinnar og
stundaði þar sjó margar vertíðir á
opnum bátum en vann að bústörf-
um á sumrin, eftirsóttur verkmað-
ur bæði sjós og lands, elskaður og
virtur af öllum sem honum k.vnnt-
ust og með honum unnu. Eftir að
fjölskyldan fluttist til Akraness
hélt Auðunn áfram að stunda
sjóinn, oftast sem landmaður við
beitingar og aðgerð á vertíðarbát-
um að vetrinum, en á sjónum á
síldinni að sumrinu, þegar fjölga
þurfi í áhöfninni. Starfaði Auðunn
lengst hjá útgerð Haraldar Böðv-
arssonar hins kunna athafna-
manns og brautryðjanda útgerðar
á Akranesi. Mat Auðunn hann
mikiis og mun það hafa verið
gagnkvæm hlýja og virðing af
hálfu atvinnurekandans bæði und-
ir stjórn Haraldar og afkomenda
hans sem síðar tóku við. Hlaut
Auðunn sérstakt viðurkenn-
ingarskjal og heiðursverðlaun út-
gerðar Haraldar Böðvarssonar
eftir aldarfjórðungsstarf, en
starfaði raunar í mörg ár hjá
fyrirtækinu eftir að sjósókn lauk,
bæði við ýmis störf á landi og
nokkur síðari árin við verzlunar-
störf hjá fyrirtækinu.
Auðunn Jónsson í Lindarbrekku
er kvaddur hinstu kveðju af mörg-
um vinum, fjölmennum hópi ætt-
ingja og samstarfsfólks. Öllum er
söknuður í huga, á þeirri kveðju-
stund. Samfylgdin hefði mátt vera
lengri, en um það þýðir ekki að
fást, því hér um ræður sá er öllu
stýrir.
- kÞ-
Minning:
Þorsteinn Þorsteins-
son skipasmiður
Hann hafði gengið til rjúpna
fram í Sölvadal með félaga sínum
og þeir mælt sér mót að áliðnum
degi. Það hafði löngum verið svo,
að ef tómstundir gáfust, að hann
hafði ekki eirð í sínum beinum
nema geta gengið á vit lands síns
og náttúru þess. Svo mikill útilífs-
maður var hann, góður laxveiði-
maður og áhugamaður um ræktun
áa, sjóstangaveiðimaður og
rjúpnaveiðimaður. Davíð Stefáns-
son skáld frá Fagraskógi talar um
það í einum stað, að í dögun sé
sælt að finna líf í hverri taug:
.... <>k heyra daxinn xurta á irluKKunn sinn
ok K<‘tu jafnvel boðið honum inn.“
Hinn 1. nóvember sl. gekk
Þorsteinn Þorsteinsson skipa-
smiður út í daginn og upp til
fjalla, þar sem hann átti annað
stefnumót, en viðbúið var.
Snemma og fyrirvaralaust var
hann kallaður héðan burt og
margur saknar vinar í stað.
Þorsteinn var fæddur á Hálsi í
Svarfaðardal á nýársdag 1919,
sonur hjónanna Þorsteins Þor-
steinssonar bónda þar og Jófríðar
Þorvaldsdóttur og voru eyfirzkra
ætta eftir því sem ég veit bezt,
einn tíu systkina. Þorsteinn eldri
var skipasmiður og bar snemma á
því, að nafni hans kaus að fylgja
honum eftir og aðstoða við smíð-
Birting
afmœlis- og
minningar-
greina.
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig
verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði, að berast í
síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera í sendibréfs-
formi. Þess skal einnig getið
af marggefnu tilefni að frum-
ort ljóð um hinn látna eru
ekki birt á minningarorðasið-
um Morgunblaðsins. Ilandrit
þurfa að vera vélrituð og með
góðu linubili.
arnar. 19 ára gamall hélt hann
síðan til Akureyrar og lærði hjá
Nóa bátasmið Kristjánssyni og
fékk meistararéttindi 1949. Á ár-
unum 1949 til 1952 vann hann í
Skipasmíðastöð KEA, en þá urðu
þáttaskil í lífi hans og raunar
atvinnusögu Akureyrar, er þeir
þremenningarnir Skapti Áskels-
son, Þorsteinn Þorsteinsson og
Herluf Ryel stofnuðu Slippstöðina
hf. ásamt með Útgerðarfélagi
KEA.
Hér verður þróun skipasmíða og
þáttur þeirra í atvinnusögu Akur-
eyrar ekki rakinn, þótt viðbúið sé,
að hann sé oft vanmetinn. Vita-
skuid munar þar mest um Slipp-
stöðina hf., en uppbygging hennar
gerðist með svo skjótum hætti og
af svo mikilli röggsemi, að undrun
sætir. Það fór að vísu svo upp úr
1970, að nauðsynlegt þótti að
endurskipuleggja fyrirtækið að
atbeina hins opinbera. Það var þó
á þeim tíma áiitamál og raunar
má færa sterk rök fyrir því, að
fyrirtækið hefði haldið velli í
Sátu norrænan
FUNDUR vinnumálaráðherra
Norðurianda um vinnuverndar-
mál var nýlega haldinn i Stokk-
hólmi og sat Svavar Gestsson
félagsmálaráðherra fundinn af
fslands hálfu. Meginverkefni
fundarins var að fjalla um endur-
skoðun samstarfsáa'tlunar Norð-
urlanda um þennan málaflokk.
Auk ráðherrans sátu fundinn
Skúli Norðfjörð
Jónsson - Minning
Fanldur 6. júlí 1915.
IMinn 4. október 1980.
upphaflegri gerð, ef nægileg fyrir-
greiðsla hefði fengizt á réttum
tíma.
Þeir Skapti Áskelsson og Þor-
steinn Þorsteinsson unnu alla tíð
mjög vel saman í Slippstöðinni, en
Herluf Ryel sneri sér brátt að
verzlunarrekstri, er Slippstöðin
ásamt KEA keyptu Veiðarfæra-
verzlunina Gránu. Skapti var út á
við og sá um fjármálahliðina, en
Þorsteinn sá um verklega þáttinn,
enda frábær fagmaður og teiknaði
raunar marga bátana sjálfur og
reyndust þeir hin beztu sjóskip.
Eftir að Skapti hvarf frá Slipp-
stöðinni hélt Þorsteinn áfram
verkstjórn sinni, enda átti fyrir-
tækið hug hans allan. Þorsteinn
var mjög vel látinn af samverka-
mönnum sínum, naut trausts og
trúnaðar, enda óvenjulegur mann-
kostamaður, hlýr og hýr við hvern,
sem í hlut átti.
Þorsteinn Þorsteinsson var far-
sæll maður í sínu einkalífi, kvænt-
ur Þóru Steindórsdóttur járn-
smiðs, er bjó honum gott heimili.
Þeim varð fjögurra barna auðið.
Elztir eru tvíburarnir Þorsteinn
skipasmiður, kvæntur Þórhildi
Valdimarsdóttur, og Sigfríður
tækniteiknari á Akureyri. Erla er
gift Ágústi Bjarnasyni trésmið í
Hafnarfirði og Soffía Sturlu
Jónssyni skipasmið á Akureyri.
Þorsteinn Þorsteinsson var mik-
ill félagsmálamaður. Hann stóð
framarlega í samtökum iðnaðar-
manna og sat á iðnþingum, auk
þess sem hann kenndi fagteikn-
ingar við skipasmíðar við Iðnskól-
ann í aldarfjórðung. Hann var um
skeið formaður Stangaveiðifélags-
ins Flúða og síðast en ekki sízt var
hann í Oddfellow-hreyfingunni,
sem hann mat mikils og naut þar
mikils trúnaðar.
Hið skyndilega fráfall Þorsteins
Þorsteinssonar er saknaðarefni.
Hann átti margt ógert, er hann
féll frá fyrir aldur fram. Þess
vegna er skarð fyrir skildi og
þungur harmur kveðinn að fjöl-
skyldu hans. Henni bera þessar
línur samúðarkveðjur okkar
hjóna. Góður Guð geymi hann,
sem horfinn er, og styrki þá, er
mest hafa misst.
þeir Hallgrimur Dalberg ráðu-
neytisstjóri og Eyjólfur Sæ-
mundsson öryggismálastjóri.
I tengslum við ráðherrafundinn
var einnig haldinn fundur nor-
rænu embættismannanefndarinn-
ar um vinnuverndarmál, en sú
nefnd fjallar um einstök sam-
starfsverkefni á því sviði og gerir
áætlanir um ráðstöfun fjár, sem
Skúli var fæddur í Miðbæ í
Norðfirði, sonur hjónanna Sigríð-
ar Björnsdóttur frá Þverfelli í
Lundarreykjadal og Jóns Björns-
sonar, ættuðum af Austurlandi.
Skúli var næstyngstur barna
þeirra Jóns og Sigríðar og eru nú á
lífi Ástrún og Júlíus. Dáin eru
Friðjón, Björn, Sigfús, Guðröður,
Sveinbjörg og Skúli.
Skúli starfaði alla sína æfi í
Miðbæ og hvíldu bústörfin að
mestu á honum er ég kom þangað
sumarið 1949 sem vikadrengur.
Þann 8. október 1950 giftist
hann eftirlifandi konu sinni Jónu
Sigurgeirsdóttur frá Hreiðurborg
í Flóa. Börn þeirra eru Friðjón
húsasm.m. í Neskaupstað giftur
Petrúnu Jörgensen og eiga þau 3
börn, Ragnhildi gifta Skúla
Hjaltasyni og búa þau í Miðbæ og
eiga 1 barn, Sigurgeir, búsettan í
Reykjavík.
Mikill gestagangur var í Miðbæ,
sérstaklega á sumrin og kom þá
vel í ljós gestrisni þeirra hjóna og
alúðlegt viðmót húsbóndans. Að
sjálfsögðu kom það að mestu í hlut
Jónu aukin störf vegna þessa, en
ekki varð vart við annað en öll
önnur störf gengju jafn vel, enda
Jóna hinn mesti dugnaðarforkur
að öllu sem hún gengur.
Sá er þetta ritar, kynntist vel
skaphöfn Skúla, er við fórum til
London 5. janúar 1974, en þar
gekkst Skúli undir erfiða hjarta-
aðgerð. Á spítalanum var Skúli
alltaf glaður og hress og vildi sem
minnst úr veikindum sínum gera,
aldrei sáust á honum nokkur
merki kvíða. Aðgerðin tókst vel og
var haft á orði við mig af hinum
enska skurðlækni og hjúkrunar-
konum, hvað þessi íslendingur
væri æðrulaus og ákveðinn að láta
sér batna, enda var Skúli strax
eftir að hann hafði fótavist farinn
að heimsækja aðra íslendinga sem
til þess samstarfs er varið. Af
málum, sem haft geta verulega
þýðingu fyrir ísland, má nefna
hugmynd um samnorræna prófun-
armiðstöð fyrir hættuleg efni,
rekstur sameiginlegrar upplýs-
ingamiðstöðvar um vinnuvernd-
armál og samstarf um námskeiða-
hald fyrir sérfræðinga á þessu
sviði.
lágu á spítalanum og ræða við þá
og hughreysta. Eftir að Skúli kom
til íslands, komst ekkert annað að
hjá honum, en að komast austur í
Miðbæ og hjálpa til við búskapinn.
Frændi minn vildi ekki sætta
sig við örlög sín og svo mikill var
starfsáhuginn og viljaþrekið, að
ekki var slakað á við bústörfin,
fyrr en hann lamaðist að mestu
leyti árið 1976. Síðustu 4 árin,
varð það hlutskipti Jónu að halda
búinu gangandi ásamt dótturinni
og hjúkra sjúkum eiginmanni sín-
um.
Ekki átti Skúli langt að sækja
dugnað og kapp sitt við vinnu, því
að Jón faðir hans var annálaður
dugnaðarmaður, sem meðal ann-
ars byggði upp Miðbæ á kreppuár-
unum. Eftir að Skúli tók við búinu
í Miðbæ 1954 að föður sínum
látnum, kom vel í ljós hagsýni
hans og verklagni við allar vélar
og tæki sem notuð eru í nútíma
búskap og nýtni og sparsemi
heiðri höfð að gömlum og góð'
sið og við fráfall hans er búu
Miðbæ fjárhagslega traust.
I lok þessarar greinar um r
urbróður minn vil ég geta þes:
Skúli hafði mikið yndi af ferðal •.
um, þó ekki gæfist mikið tóm : ,1
þess frá bústörfunum og gleði
hans var innileg er hann hitti
ættingja sína eða vini við heim-
sóknir þeirra í Miðbæ eða annars-
staðar. Að síðustu votta ég konu
hans og börnum samúð mína við
fráfall Skúla og í huga mínum
mun ég geyma ævilangt virðingu
og þökk fyrir kynningu við fólkið í
Miðbæ og dvölina þar.
Þorfinnur Egilsson.
Halldór Blöndal
fund um vinnuverndarmálefni