Morgunblaðið - 11.08.1981, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. ÁGÚST 1981
Hvar eru KRON-búðim-
íbúðahverfunum?
ar í
„IIVAR eru Kron-búðirnar í íbúðahverfunum,
búðirnar sem fólkið átti sjálft? — Fyrir 25 árum
var um það bil hálfur annar tugur Kron-búða
dreifðar um íbúðahverfin til að veita eigendum
sínum ok öðrum þjónustu. í kringum þessar búðir
var traustur viðskiptamannahópur, sem taldi han
sínum bezt borxió með þvi að verzla i sinni eijfin
búð, og hlaut þvi að njóta hajínaðarins af
viðskiptunum. Nú eru all flestar þessar búðir
Áfram heldur Óskar: „Þar sem
það er ekki hagur neytendanna, að
reka verzlanirnar með tapi, þá gat
stjórn félagsins ekki annað en
hætt rekstri þeirra.
En hvers vegna geta einstakl-
ingar frekar haldið áfram rekstri
slíkra verzlana? Ástæðan er ein-
faldlega sú, að þeir leggja á sig og
sitt fólk meiri og meiri vinnu. Þótt
ótrúlegt sé, þá er erfiðara að
hætta rekstri þegar illa gengur, en
þegar allt er í blóma, því þótt
reksturinn skili ekki þeim launum,
sem kaupmaðurinn og fjölskylda
hans ætti að fá, er hægt að halda
áfram með því að safna skuldum, í
þeirri von að úr rætist.
Nú er það hins vegar orðið
þannig, að með nýjum skattalög-
um, mega menn ekki vinna kaup-
laust, og þeir mega heldur ekki fá
kaup fyrir sína vinnu. í 59. grein
skattalaganna, segir að menn
skuli greiða skatt af þeim tekjum,
sem þeir hefðu fengið, sem laun-
þegar í starfi hjá öðrum. Sú
skýring hefur verið gefin, að
tilgangur 59. greinar hinna nýju
skattalaga sé m.a. sá, að útrýma
þeim atvinnurekstri sem ekki skili
hagnaði.
Við kaupmenn teljum okkur
hins vegar gegna þýðingarmiklu
þjónustuhlutverki fyrir íþúa borg-
arhverfanna, sem búðir okkar eru
í. Okkur er ekki gefinn kostur á,
að semja um kaup og kjör eins og
flestum öðrum þegnum þjóðfé-
lagsins. Það er ekki við okkur að
sakast þótt reksturinn skili ekki
þeim tekjum, sem skattayfirvöld-
um þykja eðlilegar fyrir vinnu
okkar, en tekjur kaupmannsins
geta aldrei orðið meiri en það sem
af gengur þegar allir hafa fengið
sitt.
Við erum sannfærðir um, að
neytendur ætlast til þess af þeim
mönnum, sem þeir hafa kosið til
borgarstjórnar og Alþingis, að
þeir tryggi áframhaldandi og
bætta þjónustu litlu búðanna, en
ekki að grafa undan tilveru þeirra
með aðgerðum, sem ekki geta
talizt sanngjarnar, eðlilegar né
löglegar.
horfnar. Meira að segja Kron á Skólavörðustign-
um, sem var ein stærsta ug glæsilegasta verzlun
borgarinnar á sínum tíma. Hvers vegna er búið að
loka þessum búðum? Vegna þess, að rekstur þeirra
bar sig ekki, þar sem greiða þurfti öllum
starfsmönnum full laun fyrir sína vinnu.“ Það, sem
hér að ofan segir, er upphaf leiðara Verzlunartíð-
inda, sem Kaupmannasamtök Islands gefa út, og er
hann ritaður af óskari Jóhannssyni, kaupmanni.
með skattlagning vegna ársins
1979 ásamt vaxtakostnaði."
Morgunblaðið innti Óskar nán-
ar eftir þessum málum kaup-
manna, og kom fram í upphafi, að
um 70% allra innkaupa litlu
verzlananna eru vísitöluvörur,
sem standa eins og áður sagði ekki
undir dreifingarkostnaði.
mmrn—Jm
Hinir nýju skrifstofuskápar. Ennfremur má sjá á myndinni bókavagn
og afgreiðsluborð.
Það er ekki sanngjarnt, að
ósamræmið í verðlagningarmálum
hefur orðið til þess, að litlu
búðirnar í íbúðahverfunum selja
að langmestu leyti vísitöluvörur,
en allir viðurkenna að leyfð álagn-
ing þeirra hrekkur ekki fyrir
dreifingarkostnaði. En stórverzl-
anir hafa náð til sín mest allri
sölu á þeim vörum, sem ódýrasta
eru í dreifingu, en mest álagning
er á.
Það er ekki eðlilegt, að ráðu-
neyti skipi mönnum, að selja
vörur með vísvitandi tapi, en
annað ráðuneyti heimti síðan
tekjuskatt af þeim viðskiptum.
Þótt ársuppgjör, sem skattstjóri
sér enga ástæðu til að vefengja
leiði í ljós, að tekjur hrökkva ekki
fyrir gjöldum, er honum skylt, að
áætla kaupmanni tekjur, sem
aldrei urðu til og innheimta skatta
af þeim. Það getur ekki talizt
skattheimta heldur fjársektir
fyrir að veita fólki atvinnu og
neytendum þjónustu. Við teljum
þetta ekki samrýmast réttarvit-
und þjóðarinnar.
Við kaupmenn mótmælum ein-
dregið því ranglæti, sem við höf-
um verið beittir með framkvæmd
59. greinar hinna nýju skattalaga.
Við trúum því ekki ennþá öðru, en
að hér hafi verið um mistök að
ræða, og treystum því, að þau
verði leiðrétt hið bráðasta, og þar
„Ég tel það alveg óhjákvæmi-
legt, að jafna álagninguna á allar
vörur til þess, að litlu verzlanirnar
leggist ekki hreinlega niður. Þótt
álagningu yrði jafnað út þýddi það
ekki aukin útgjöld fyrir neytend-
ur, eins og sumir kynnu eflaust að
halda. Verðið myndi ekkert hækka
að meðaltali. Þetta þýddi það
einfaldlega, að fólkið fengi þá
þjónustu, sem það á heimtingu á,“
sagði Óskar Jóhannsson.
„Reyndar má minnast á það, að
í nágrannaglöndum okkar er
kaupmaðurinn á horninu að koma
aftur inn í myndina og það færi
vel á því, að við fylgdum í
kjölfarið," sagði Óskar Jóhanns-
son ennfremur.
Nýju raðborðin, en þeim er hægt að raða upp á mjög mismunandi
---------- vegu.
Ný skrifctofuhúsgagnalína
frá Kristjáni Siggeirssyni
VIÐSKIPTI
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
— umsjón: SIGHVATUR BLÖNDAHL
Kristján Siggeirsson hf.
kynnti nú i vor nýja línu i
skrifstofuhúsgögnum, en eidri
lina fyrirtækisins hafði þá verið
á markaðnum óslitið um árabil.
í samtali við Hjalta Geir Krist-
jánsson, framkvæmdastjóra
fyrirtækisins, kom fram að
starfsmenn þess hafa síðasta ár
einbeitt sér að hönnun og þróun
á nýjum húsgögnum fyrir
skrifstofur og bókasöfn.
Hluti af hinni nýju línu er þegar
kominn á markaðinn, en stöðugt
er verið að þróa nýjar vörur inn í
línuna. Húsgöngin er hönnuð af
Gunnari Magnússyni, arkitekt, í
samvinnu við starfsmenn fyrir-
tækisins.
Á markaðinn eru þegar komin
ný og endurhönnuð skrifborð, en
aðalbreytingin þar eru stærri og
traustari hliðarborð og í allar
skúffur hefur verið komið renni-
brautum, sem gera þær léttari og
þægilegri í notkun. Þá eru nokkur
útlitsbreyting á borðunum frá því
Skrifstofustóllinn,' sem Kristján
Siggeirsson hf. sendi til gæða-
prófunar til dönsku iðntækni-
stofnunarinnar og fékk þar mjög
góða dóma, m.a. fyrir styrk og
endingu.
Hægarí efnahagsbati rikja OECD framundan:
Vísitölubinding launa er eng-
in lausn á verðbólguvandanum
- segir m.a. í efnahagsmálayfirliti OECD og er bent á ísland í því sambandi
AÐALINNTAKIÐ i sfðasta efna-
hagsmálayfirliti OECD, Efna-
hags- og framfarastofnunar Evr-
ópu, er að efnahagsbati aðildar-
ríkjanna verði hægari en gert
hafði verið ráð fyrir og lengri
tími muni liða þar til rikin geti
gert sér vonir um að koma
verðbólgu niður i eðlilega tölu.
I yfirlitinu er þvi spáð, að
heildarþjóðarframleiðsla rikj-
anna muni að öllum likindum
aukast um sem næst 1% á yfir-
standandi ári, en muni hins
vegar aukast um nærri 2% á þvi
næsta. þ.e. 1982. í lok ársins 1982
er gert ráð fyrir, að um 7,5% af
öllu vinnufæru fólki i aðildar-
löndunum verði án vinnu, en i
dag eru það um 7%. Það þýðir, að
um 28 milljónir manna muni
verða án vinnu i lok næsta árs.
Meðaltalsverðbólga í OECD-
löndunum er rétt ofan við 10%, en
sérfræðingar stofnunarinnar gera
þó ráð fyrir, að Jiægt verði að
koma henni niður í um 8,0% fyrir
árslok 1982. Það kemur fram í
efnahagsmálayfirlitinu, að til þess
að ná tökum á verðbólgunni þýði
ekki fyrir stjórnvöld í aðildarríkj-
unum, að halda áfram á þeirri
braut, sem þau eru á nú, þ.e. að
skrifa undir ótímabærar verð- og
launahækkanir.
Þá er rætt um hvort vísitðlu-
binding t.d. launa geti komið að
gagni og komast sérfræðingar
stofnunarinnar að því, að það sé
ekki gæfuleg leið og benda í því
sambandi á ísland, en þar er
verðbólga hæst í aðildarríkjum
OECD, eða um 55%. — Þar er um
nær algera vísitölubindingu að
ræða, en íslendingar telja ekki að
bindingin sé nein lausn á verð-
bólguvandanum.
Það eina sem framundan er
segir í yfirlitinu, er að halda þessu
krabbameini innan 5% markanna.
Stjórnvöld aðildarríkjanna verða
að snúa sér í auknum mæli að því
að beita alvöruráðum í baráttunni
við verðbólguna.
sem var. Skrifborðin, eins og
reyndar önnur húsgögn í línunni
er hægt að fá í beyki og tveimur
litum af eik, dökkri og ljósri.
í sambandi við skrifstofuskáp-
ana kom það fram í samtalinu, að
þeir væru nýjung hér á landi. —
Þeir eru settir saman á staðnum
og bjóða upp á mikla möguleika í
útfærslu. Skápar sem standa hlið
við hlið og eru tengdir saman og
sparast með því allt að 20% í
verði, auk þess sem útlitið verður
stílhreinna. Skáparnir geta staðið
við vegg eða sjálfstætt á gólfi, þar
sem þeir eru frágengnir að aftan.
Önnur ný vara sem þeir bjóða
upp á eru raðborð í tveimur
stærðum. Við þau er hægt að fá
þrjár tegundir af hornum, sem
auka notagildi þeirra. Þau eru
hönnuð fyrir kaffistöfur, funda-
sali, skrifstofur, vinnuherbergi,
kennslustofur og fleira. Sömu
borðin eru notuð í mismunandi
tilgangi, þar sem uppröðuninni
má breyta með lítilli fyrirhöfn.
Þá kom það fram, að skrifstofu-
stóllinn í nýju línunni hefur feng-
ið mjög góðar viðtökur. — Stóllinn
var sendur í gæðaprófun til
dönsku iðntæknistofnunarinnar,
sem er sjaldgæft með íslenzk
húsgögn. Hann stóðst allar kröfur,
sem til hans voru gerðar, m.a. fékk
hann hæstu einkunn hvað varðar
styrkleika og endingu. íslenzkt
áklæði bjóðum þeir á stólinn. í stíl
við stólinn eru svo boðnir lágir
raðstólar og borð fyrir bið- og
setustofur.
Kristján Siggeirsson hf, hefur
einnig hafið framleiðslu á ýmsum
húsgögnum fyrir bókasöfn. Má
þar nefna bóka- og blaðahillur,
bókavagna, lesborð, afgreiðslu-
borð og stóla, en auk þess mun
fyrirtækið bjóða ýmsa aðra hluti
fyrir bókasöfn, sem það framleiðir
ekki sjálft. — Erlendir framleið-
endur hafa verið nær alveg ein-
ráðir á markaðinum hér, en á
vorfundi bókasafnsfræðinga og
sveitarstjórnarmanna fyrir
skömmu voru húsgögn fyrirtækis-
ins kynnt og er óhætt að segja, að
þau hafi fengið góðar viðtökur.