Morgunblaðið - 29.11.1981, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1981
43
Minning:
Pálina Ingibergs-
dóttir frá Feögum
Fædd 8. júlí 1887
Dáin 22. nóvember 1981
Fæðing — dauði: Tveir fletir sama
fyrirbæris. Andstæður? Hliðstæð-
ur? Eitt og hið sama?
Við fæðumst inn á þetta tilveru-
svið. Hvað svo? Vð lifum og deyj-
um. Er dauðinn útþurrkun eða
fæðing in á annað nýtt tilveru-
svið? Sé hann „fæðing" inn á ann-
að svið, þá er dauðin ekki til, —
nema sem hugtak. Sé dauðinn
endalok, en ekki þáttaskil, er lífið
tilgangsleysi.
En ótal óvefengjanleg fyrirbæri,
verða vart annan veg skilin og
skýrð, en að líf sé í framhaldi af
þessu.
Við fæðumst inn í heim, þar
sem lögmál orsaka og afleiðinga
er ráðandi. Hvert atvik lífs okkar
er afleiðing einhverrar eða ein-
hverra orsaka, þótt stundum sé
orsakasamhengið svo margslungið
og flókið, að erfitt sé úr að greiða.
Vera kann að þeirra sé einnig að
leita utan okkar skynsviðs. En það
breytir engu. Orsakir eru orsakir,
þótt okkur skorti þekkingu til að
greina þær. En ef við þess vegna
afneitum lögmáli orsaka og afleið-
inga missum við fótanna, og týn-
um öllu áttaskyni, því að ailt sem
við skynjum og þekkjum lýtur
þessu lögmáli. Einnig líf og dauði.
Það vakna margar spurningar
er vinir kveðja. Bein svör fáum við
ekki, en sterkar líkur.
Ég skal geta dæmis, sem ég
sjálfur varð vitni að, ásamt konu
minni og bróður, er móðir okkar
bræðra lá banaleguna og átti fáa
daga ólifaða, þá orðin rúmliggj-
andi í erfiðum sjúkdómi, sem hún
minntist aldrei á þótt hún vissi
hvert stefndi.
Við vorum sem oftar stödd hjá
henni í heimsóknartíma og minnt-
umst ekki, frekar en hún á veik-
indi hennar, en röbbuðum um eitt
og annað sem við vissum að hún
hafði áhuga fyrir. Svo var einnig
þessu sinni. — En allt í einu rétti
hún fram hendurnar og reyndi að
setjast upp og andlitið ljómaði af
gleði er hún sagði: „Þau eru að
bíða eftir mér.“
Hún var með fuliri rænu og
hugsunin skýr eins og fram kom í
samtali okkar, sem hún tók fullan
þátt í.
Ekkert af því sem við vorum að
spjalla um gat ýtt undir þetta at-
vik, sem kom henni áreiðanlega
jafnmikið á óvart eins og okkur
sem urðum vitni að því.
Hafi henni búið í brjósti nokkur
uggur við dauðann, er alveg víst
að hann hefur breyst í tilhlökkun
við þetta atvik, sem einnig gladdi
okkur.
Vilji einhver halda því fram að
um óráð eða ofskynjun hafi verið
að ræða, er blátt á£ram altt sem
mælir gegn því, þar sem hún var
þátttakandi í og með hugann við
gjörólíkt efni. Það var í engri nánd
við „atvikið". Tengsl voru því úti-
lokuð.
Pálína móðursystir mín, ýmist
kennd við Feðga í Meðallandi eða
Skógtjörn á Álftanesi, lést sunnu-
daginn 22. þ.m., síðust og elst
sinna systkina, á 95. ári.
Með ofangreint atvik í huga er
„dauðinn" beið móður minnar á
næsta leiti, efast ég ekki um að
Pálínu hafa „vinir beðið í varpa“
og fagnað henni. Og gleðin hefur
verið gagnkvæm.
Pálínu man ég, síðan hún flutti
með foreldrum sínum að Skóg-
tjörn á Álftanesi 1910. Þá var Pál-
ína 23ja ára gömul, hlaðin lífsgleði
og lífsorku. En það virtist öll fjöl-
skyldan vera. Enda gengu öll verk
í samræmi við það. Og vel man ég
hve mikil áhersla var lögð á vand-
virkni. Og hve mikil umhyggja var
borin fyrir dýrum.
Faðir Pálínu féll frá 1934. Og
móðir hennar nokkrum árum áð-
ur. Skömmu seinna flutti Pálína
og Ingibergur bróðir hennar, sem
var yngstur systkinanna, til
Reykjavíkur.
Ekki höfðu þau lengi búið í
Reykjavik er heimili þeirra var
orðið samkomustaður góðvina um
helgar. Þar leið öllum vel í and-
rúmslofti glaðværðar og góðvild-
ar, sem einkenni þau bæði. Og um
margt var rabbað og rætt yfir
kaffibolla og spilum.
Bergur féll frá 1946, aðeins 57
ára að aldri. En aðeins þeir sem
vel þekktu Pálínu vissu hve bróð-
urmissirinn gekk nærri henni.
Sorg sína bar hún ekki á torg. Hún
var sterkust er mest reyndi á.
Enda var bak við glaðværðina
mjög sterk skapgerð.
Pálína var lengst af svo heilsu-
hraust að henni varð varla mis-
dægurt. En á sjöunda áratugnum
var kölkun í mjöðm farin að þjá
hana. En 1964 var hún orðin
óvinnufær. Og í nóvember það ár
flutti hún í Elliheimilið Grund og
þar dvaldi hún síðan og lofaði
mjög alla aðhlynningu.
Síðustu árin gekk kölkunin svo
nærri henni, að hún mjakaði sér
áfram á tveim stöfum. En alltaf
„leið henni vel“. Aldrei æðruorð.
Aldrei kvörtun. Aldrei gremja eða
beiskja. En ekki er þó að efa, að
ófærni hennar til gangs hefur
reynt mikið á hana, svo létt á fæti
sem hún áður var. En hún sætti
sig við það sem enginn möguleiki
var að ráða bót á. Hörð örlög lét
hún hvorki beygja sig eða brjóta.
Hún var sem fyrr sterkust þegar
mest á reyndi.
Enginn dráttur í andliti hennar
vitnaði um þrautir. Svipurinn
mildur, bjartur og hlýr. Og svo
mikil var þessi innri hlýja og
mildi, að ellin gat ekki markað
hana rúnum sínum. í útliti var
margur sextugur eldri en hún.
Fyrr á árinu fór ég með sonar-
dóttur mína í heimsókn til Pálínu.
Á leiðinni heim spurði hún mig
hvenær við færum aftur til Pál-
ínu. Þótt aldursmunurinn væri 86
ár, vildi hún sem fyrst fara aftur
til Pálínu. Það lýsir Pálínu betur
en mörg orð.
Pálína var mjög sömu kostum
búin og faðir hennar. Hann sá ég
aldrei bregða skapi, þótt skapstór
væri. Þess minnist ég ekki heldur
um Pálínu þau rúmlega 70 ár, sem
ég man hana. Hún var gædd sömu
skapfestunni. Hið ríka, óeigin-
gjarna, mannlega var hið sama.
Réttlætiskenndin og hjálpfýsin
hin sama sem föður hennar.
Pálína var bókhneigð og las
mikið. Og ég held að góð bók hafi
verið henni öllum gjöfum kærari.
Hún hafði stálminni, en sagði síð-
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU
ustu árin að að það væri farið af
„ryðga“. En nokkrum mánuðum
fyrir andlát hennar kom nær-
minni hennar mér á óvart. Og ein
af „syndum m ínum“ er að hafa
ekki fengið hana til að segja frá
ýmsu inn á segulband. Nú er það
tækifæri glatað.
Er ég lít yfir farinn veg og
kynni mín af Pálínu, er mér ljóst,
að hún átti svo óvenjulega brota-
lausa kosti og þrek, að ég tel hana
meðal hinna stærstu og bestu sem
ég hef kynnst.
Marteinn Skaftfells.
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins 29.-30. nóv.’81
Árni Bergur Eiríksson
framkvæmdastjóri
Hefur notið trausts sjálfstæðisfólks um árabil til
trúnaðarstarfa innan Sjálfstæðisflokksins. Við
treystum honum til áframhaldandi starfa fyrir
Sjálfstæðisflokkinn i borgarstjórn.
Stuðningsmenn.
GÓÐIR BORGARAR
Smakkið okkar frabæru BINGÓ BORGARA
með frönskum og öllu tilheyrandi.
Ljúffengir og ódýrir.
Bjóðum einnig upp á is, shake o.fl.
Opið alla virka daga frá kl. 9—7.
Laugardaga og sunnudaga frá kl. 12—7.
BINGÓBORGARAR
á norni Vitastígs og Berþórugötu, simi 13730.
ÞARFTU AÐ KAUPA?
ÆTLARÐU AÐ SELJA?

ÞU AUGLYSIR UM ALLT I.AND ÞEGAR
Þl AUGLYSIR I MORGUNBLAÐINU
í Nýborg fáiö þér úrval húsgagna er hlotiö hafa alþjóðaviðurkenningar fyrir form
og gæöi. Þar á meðal stóla teiknaða af Marcel Breuer 1925 „Bauhaus". Borð-
stofuhúsgögn úr furu teiknuð af finnska arkitektinum Tapiovara.
Sjón er sögu ríkari, gjörið svo vel og lítið inn.
Nútíma listasmíð á raunhœfu verði
Nýborgarhúsgögn,
Smiðjuvegi 8,
Kópavogi, sími 78880.
Ath. að á Smiðjuvegi er
opið á sunnudögum 2—5.
c§5 Nýborg:
Húsgagnadeild, Ármúla 23.
Sími 86755.
Sígild hönnun