Morgunblaðið - 06.12.1981, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1981
Á kristniboðsári
28
Hvað eru
prestarnir
eiginlega
að gera ?
Árið 1980 voru fluttar 1637 guðsþjónustur í Reykjavík-
urprófastsdæmi, barnasamkomur og aðrar helgistundir
sem prestar stýrðu voru 724.
Prestarnir eru 19 talsins og því hefur hver prestur að
meðaltali flutt rúmlega 127 guðsþjónustur á því ári. Hér
aðsfundur Reykjavíkurprófastsdæmis er nýlega afstaðinn.
Sr. Ólafur Skúlason, dómprófastur lagði þar fram athyglis-
verðar upplýsingar um starf og aðstæður kirkjunnar á
árinu 1980.
()( mikill áhlaupamaður til þess (){önnum kafínn til þess að hugsa Of gamall til þess að hugsa um
að hugsa um Guð um Guð Guð
(){ sjálfsöruggur til þess að hugsa Oí þreyttur til þess að hugsa um OF SEINT TIL AÐ HUGSA UM
um Guð Guð GUD
Messum fjölgar ört
í skýrslunni sést að ({uðsþjón-
ustum hefur fjölgað mjög und-
anfarin ár.
1975 1977 1980
Almennar guðsþjónustur
950 1254 1637
Barnasamkomur
373 424 430
Aðrar samkomur
284 178 294
1067 1857 2367
Nær 10.000 manna
söfnuðir
í þjóðkirkjusöfnuðum í
Reykjavík og Kópavogi voru
86.264 manns 1. des. 1980.
Stærstu söfnuðirnir eru Fella-
og Hólasókn, en þar voru 9.628
manns og þar af 3.691 innan 15
ára aldurs, og Digranespresta-
kal! í Kópavogi en þar voru 8.886
manns og 2.814 innan 15 ára ald-
urs.
Er það augljóst að það
starfssvið sem prestum safnaða
á höfuðborgarsvæðinu er ætlað,
er margfaldlega umfram það
sem vera ætti. Kemur það fram í
óheyrilegu vinnuálagi samfara
reglulegum vinnutíma og langri
viðveruskyldu.
Meðaltal sóknarbarna á presta
prófastsdæmisins er 4.392. Hef-
ur verið óskað eftir því að annað
farprestsembætti þjóðkirkjunn-
ar verði staðsett í Reykjavik og
mundi sá prestur leysa af sókn-
arpresta og sinna öðrum verk-
efnum. Hefur biskup tekið þeirri
málaleitan vel að sögn dómpró-
fasts.
Útförum fjölgar
frá sóknarkirkjum
Það er augljóst að útfararat-
höfnum fjölgar frá sóknarkirkj-
unum, sem sjá má á samanburði
síðustu ára.
1978 1980
Útfarir alls 756 861
í Fossvogsk. 531 588
Stjórn Kirkjugarða Reykja-
víkur hefur sýnt skilning á þessu
máli og veitt framlag til kirkju-
bygginga.
í Fossvogsgarði var tekin 681
gröf árið 1980, í Suðurgötugarði
58 grafir en í Gufunesi 17.
Bálfarir voru 96 á þessu ári en
kveðjuathafnir og minningar-
athafnir 37.
Ég marghringdi í þig i sunnu-
dagsmorguninn séra Jón. Hvar
varstu eiginlega?
Gerist eitlhvað hér í sókninni, séra
Jón?
Jú, reyndar. Fagnaðarerindið er
prédikað á hverjum sunnudegi fyrir
syndurum og vantrúuðum.
Fjöldi skírna og
ferminga svipaður
Miklu fleiri börn fæðast í
Reykjavík en þar eiga heima,
sem kunnugt er. Arið 1980 fædd-
ust þar 2.925 börn. Hinsvegar
virðist, ef borinn er saman fjöldi
skirna síðustu 5 árin, að þar sé
ekki um fækkun að ræða eins og
oft er haldið fram. Sama gildir
um fermingar. Mismunur milli
ára skapast aðallega af misstór-
um árgöngum. Mörg reykvísk
börn eru skirð utanbæjar hjá að-
standendum sínum og koma á
skírnarskýrslur þar.
1976 1978 1980
Skírð börn 1521 1347 1499
Fermd börn 1766 1719 1655
Altarisgestum fjölgar
Það er tilfinning þeirra sem
sækja kirkju að jafnaði, að
þátttaka aukist þar með hverju
árinu, bæði messusókn, kirkju-
söngur og altarisgöngur.
Skýrsla dómprófasts staðfest-
ir þetta.
1975 1977 1980
Altarisgestir 10.208 10.251 11.361
Ef 86.264 voru í söfnuðum
prófastsdæmisins, hafa rúml.
13% þeirra neytt heilagrar
kvöldmáltíðar á árinu 1980.
Giftingum hjá Borgarfóg-
eta fækkar hlutfallslega
Dómprófastur vekur í skýrslu
sinni athygli á þeirri staðreynd
að hjónavígslum hjá fógeta fer
fækkandi í hlutfalli við kirkju-
legar vígslur. Þótt svo sé, eru
uppi fullyrðingar um hið gagn-
stæða víða í fjölmiðlum.
Hjónavígslur 1980:
Kirkjulegar 487
Borgaralegar 182
Biýn þörf fyrir
sjúkrahúspresta
Sem kunnugt er, eru allar
helztu sjúkrastofnanir landsins í
Reykjavík og eru þær sóttar af
öllum landsmönnum. Kirkjuleg
þjónusta á sjúkrahúsum bætist
því á Reykjavíkurprestana. Að
sjálfsögðu getur sú þjónusta
ekki verið slík sem hún þyrfti,
þrátt fyrir óeigingjarnt starf
sóknarprestanna.
Embætti sjúkrahúsprests er
til samkvæmt lögum, en ekki
fengist skipað í það. Heilbrigð-
isstéttir hafa kallað eftir meiri
kirkjulegri þjónustu á sjúkra-
húsum. Er brýnt að fá sjúkra-
húspresta til starfa í Reykjavík
og væri eðlilegt að tengja þá
ákveðnum kirkjum í prófasts-
dæminu. Nokkrir prestar með
sérþjónustu starfa í Reykjavík,
t.d. fangaprestur og æskulýðs-
fulltrúi. Mætti hugsanlega
tengja þá líka ákveðnum söfnuð-
um, þar sem þeir fengju stuðn-
ing við sín störf og legðu einnig
til ákveðna þjónustu, t.d. prédik-
unarþjónustu.
Gjaldhcimtan tekur 6%
innheimtulaun af
sóknargjöldum
Þegar gengið var í hús til inn-
heimtu opinberra gjalda, voru
6% innheimtulauna lögbundin.
Þróunin hefur hinsvegar orðið
sú í höfuðborginni að menn
koma og greiða gjöld sín til
Gjaldheimtunnar. Forystu-
mönnum Gjaldheimtunnar er
það ljóst, að þarna eru sóknirnar
eiginlega rændar stórfé, því að
innheimtukostnaður er langt frá
því að vera 6%. Eru þeir mjög til
viðtals um lagfæringar, en laga-
breyting þarf að koma til.
1142 greiða sóknar-
gjöld til Háskólans
Skipting manna í trúfélög í
Reykjavík og Kópavogi var þessi
1. des. 1980:
Þjóðkirkjan 86.264
Fríkirkjusöfnuðurinn 6.136
Aðventistar 229
Hvítasunnumenn 259
Kaþólskir 852
Vottar Jehova 168
Þegar litið er á gjaldendur
kirkjugjalda, kemur í ljós að 474
þjóðkirkjumenn eru ekki í nein-
um tilgreindum söfnuði, enda
heimilisfang óijóst. 32 greiða til
Asatrúarsafnaðarins, en þeir
sem eru utan trúfélaga greiða
sömu upphæð og kirkjugjaldið er
til Háskólans. 1142 styðja þann-
ig óbeint guðfræðinám í Háskól-
anum, skv. skýrslu dómprófasts.
Já, hvað eru
prestarnir að gera?
Ofangreindar tölur sýna nokk-
uð hvernig prestar Reykjavík-
urprófastsdæmis starfa. En um
margt fást engar tölur, sem
kannski tekur mestan tima og
orku. Skilnaðarmál fara vax-
andi. Prestum er uppálagt að
tala við bæði hjónin og sitt í
hvoru lagi. Það er bæði erfitt og
tímafrekt sem geta má nærri.
Áfengismái taka æ meiri skerf
af löngum vinnudegi presta og
birtast þau mál í ýmsum vanda
sem steðjar að einstaklingum.
Þetta er dulin vinna, sem ekki
fer hátt, því að menn segja ekki
eins frjálslega frá því að þeir
þurfi að leita prests vegna and-
legra erfiðleika, eins og þegar
þeir þurfa að fara til tannlæknis.
Rúmlega 20 prestar þjóna nú
nær helmingi þjóðarinnar, nær
100 prestar þjóna þeim sem búa
utan höfuðborgarsvæðisins.