Morgunblaðið - 24.12.1981, Síða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. DESEMBER 1981
Flestir hinna beztu voru með
á unglingameistaramótinu
Skák
Margeir Pétursson
JÓIIANN Hjartarson varð hlut-
skarpastur á unKlinKameistara-
móti íslands 1981 sem fram fór
um heÍKÍna í Reykjavík. Alls
voru þátttakendur á mótinu 39
talsins, víósvcnar aó af landinu
<>K næstum allir sterkustu unKl-
inKarnir voru með. Fyrirfram
hafði verið búist við að þeir
Eivar Guðmundsson ok Karl
horsteins myndu veita Jóhanni
harðasta keppni. en svo fór hins
vcKar að tveimur mun stÍKa-
læKri þátttakendum. þeim Ró-
bert Harðarsyni ok Arnóri
Björnssyni, tókst að blanda sér
í haráttuna um efsta sætið.
Lokastaðan á mótinu varð
þessi, en Kert var út um röð
þeirra þátttakenda sem jafnir
voru að vinninKum með stÍKaút-
reikinKÍ:
1. Jóhann Hjartarson, TR 6'/i
v. af 7 möKuIeKum. 2. Róbert
Harðarsun, TR 5Vá v. 3. Arnór
Björnsson, TR 5 v. 4. Ákúsí
Kalsson, SH 5 v. 5. Karl Þor-
steins, TR 5 v. 6. Elvar Guð-
mundsson. TR 5 v. 7. Gunnar
Freyr Rúnarsson, TR 5 v. 8.
RaKnar MaKnússon, TR 4Vi v. 9.
bröstur Einarsson, TK 4V4 v. 10.
Tómas Börnsson. TR 4'/2 v. 11.
Jón G. Viðarsson, SA 4'A v.
Yfirburðasigur Jóhanns kem-
ur engum á óvart eftir að hann
náði fjórða sæti á heimsmeist-
aramóti unglinga, en vinninga-
talan segir þó ekki alla söguna
því þeir Arnór og Róbert áttu
báðir unnin töfl gegn honum.
Reynsla Jóhanns kom aftur á
móti að góðum notum í vörninni
og gegn Róbert náði hann jafn-
tefli eftir að hafa verið manni
undir, en kom óvæntri giidru á
Amór eftir langa og erfiða vörn.
Svart: Jóhann Hjartarson.
Hvítt: Arnór Björnsson.
Jóhann Hjartaraon varð vinningi
fyrir ofan næsta mann, en komst
tvisvar í hann krappan.
47. - d4+! 48. cxd4??
48. Kxd4? — Rf5+gekk auðvit-
að ekki, en eftir 48. Kf2 — dxc3
er staðan mjög tvísýn.
48. - Rf5+, 49. Bxf5 - De2
mát.
Vart þarf að taka fram að
tímahrakið átti sinn þátt i þessu
slysi, en tímamörkin, ein klst. á
fyrstu 30 leikina og sðan 20 mín.
til að Ijúka skákinni, leiddu til
þess að gert var út um margar
skákir í heiftarlegu tímahraki.
í síðustu umferð mættust þeir
Karl og Jóhann og gat hinn
fyrrnefndi náð efsta sætinu með
því að sigra. Röng fórn í miðt
afli kostaði Karl hins vegar
skiptamun og Jóhann vann
örugglega.
Róbert Harðarson er á stöð-
ugri uppleið, en hann byrjaði
fremur seint að stunda skákina
og var meðal elstu þátttakend-
anna. Hann var auk Jóhanns
eini taplausi þátttakandinn á-
mótinu.
Hinn 15 ára gamli Arnór
Björnsson er mikið efni sem
fróðlegt verður að sjá í keppni
við fullorðna meistara. Hann
vann bæði Karl og Elvar og átti
að auki vænlegt tafl á Jóhann
Hjartarson.
Tímamörkin virtust eiga illa
við þá Karl og Elvar, en þessum
öflugu skákmönnum sem báðir
eru komnir vel yfir 2300 stig
tókst aldrei að blanda sér veru-
lega í toppbaráttuna. Elvar, sem
varð í öðru sæti á síðasta
íslandsmóti, tefldi t.d. ekki við
J.óhann Hjartarson, en fyrir-
fram voru flestir á þeirri skoðun
að uppgjör þeirra myndi ráða
úrslitum um efsta sætið.
Að lokum skulum við líta á
mjög óvenjulegt endatafl frá
mótinu:
Svart Karl borsteins
Hvítt: Arnór Björnssson
30. Hxe6! — fxe6
Ef 30. - Rxg3 þá 31. Hf6 - Rf5,
32. h5!
31. He3 - d5. 32. h5 - Rd6
Eina vonin, eftir 32. — gxh5?
33. g6 — Rf6, 34. g7 og síðan 35.
Hf3 verður hvíta peðið að
drottningu.
33. hxK6 - Re8, 34. HÍ3 - e4,
35. Hf8 - Rk7, 36. Hg8!
En ekki 36. Hf7? - Bc3. Nú
gengur 36. — Bc3? ekki vegna 37.
Hc8+.
36. - RÍ5, 37. g7 - Bc7, 38. K6
- d4, 39. Kfl - d3. 40. c3!
Bráðskemmtileg staða. Svart-
ur er kominn í leikþröng. Hann
reyndi:
40. - Kd7, 41. Hd8+ - Bxd8,
42. g8=D og hvítur vann.
Himinn og jörð:
Gunnar Þórðar í beztum ham
Hljóm-
plotur
Árni Johnsen
Himinn og jörð Gunnars Þórð-
arsonar er frábær hljómplata, svo
faglega smíðuð á allan hátt að það
er ekki víst að menn átti sig á því
að hér er um alíslenska plötu að
ræða. Himinn og jörð er plata sem
væri í úrvalsflokki hvar sem er í
heiminum ef það væri ekki stað-
reynd að það er meira og minna
tilviljun hvað nær fram að ganga
og þó ræður það mestu hvort fjár
magn er á bak við það sem auglýsa
skal. Himinn og jörð yrði ekki góð
plata fyrir mátt peninga í auglýs-
ingum, hún yrði fyrst og fremst
metin góð af sjálfri sér.
Gunnar Þórðarson er stórveldi
í íslenzkri sönglagagerð og það
er ótrúleg þröngsýni að forráða-
menn Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands skuli ekki fyrir löngu hafa
fengið hann til þess að útsetja úr
verkum sínum og semja fyrir
Sinfóníuhljómsveit íslands. Tón-
verk hans kalla oft á tíðum til
slíkrar hljómsveitar og Sinfón-
íuhljómsveitin myndi að
minnsta kosti fá meiri breidd í
hlustendahópinn á slíkum tón-
leikum undir stjórn Gunnars og
ugglaust myndi það vekja áhuga
ungs fólks fyrir öðrum þáttum í
starfi hljómsveitarinnar.
Það var mikil vinna og langur
tími sem fór í upptöku á Himni
og jörð, én árangurinn er líka
góður, því þessi plata er einhver
mesta tónsmíð sem gerð hefur
verið á dægurlagaplötu á íslandi
og líklega þótt víðar væri leitað,
því fjölbreytni laga er það mikil
og margir textarnir ágætir þótt
sá þáttur sé það eina á plötunni
sem er ekki skothelt.
I lögunum Himinn og jörð,
Vegurinn, Vetrarsól, Fjólublátt
ljós við barinn, Út á lífið og Þitt
fyrsta bros, er Gunnar Þórðar-
son eins og hann er beztur. Tón-
list hans og útsetningar spanna
víðáttu þar sem margslungin
hljóðfæraskipan fær notið sín til
fulls vegna þess að Gunnar
hugsar fyrir öllu í útsetningum
og upptöku, það er engin tilvilj-
un sem ræður ferð. Það má
benda á strengina á bakgrunni á
Himni og jörð, þeir koma þar inn
í fjarska eins og sólargeislar og
lagið má hiklaust telja eitt af
beztu lögum Gunna. Skot í
myrkri er af ætt diskótaktsins,
sungið listavel af Shady Owens,
þá er Vegurinn gullfallegt lag
við texta Þorsteins Eggertsson-
ar, sem einnig á textann Himinn
og jörð sem Björgvin syngur
snilldarlega. Læknisráð finnst
mér það lag sem ber minnstan
svip Gunnars, en allt annað er að
segja um Vetrarsól, fagurt lag á
rólega rólinu við hugljúfan texta
Ólafs Hauks Símonarsonar. Lag-
ið Fjólublátt ljós er dúndurgott
og Klíkan lifir sig inn í það á
eðlilegan hátt, September finnst
mér eins og september með með-
alhita, hvorki of kalt né heitt, en
Shady lætur ekki að sér hæða í
söngnum og útsetningin er fjör-
leg. Þá er Ut á lífið mjög gott lag
og Ragnhildur Gísladóttir er í
essinu sínu en textinn er slapp-
ur. Lokalag plötunnar, Þitt
fyrsta bros, sem Pálmi Gunn-
arsson syngur, er frábært lag og
Pálma bregst ekki bogalistin í
góðum söng.
Himinn og jörð var hljóðrituð
í Hljóðrita í ágúst og september
1981 og það er Fálkinn sem gefur
plötuna út. Upptaka er mjög vel
heppnuð hjá Geoff Calver,
Gunnari Smára Helgasyni, Sig-
urði Bjólu Garðarssyni og Baldri
Má Arngrímssyni. Magnús Ingi-
marsson sá um útsetningar
strengja og bakraddir eru nú úr
börkum Magnúsar Sigmunds-
sonar, Helgu Möller og Jóhanns
Helgasonar.
Bessi Bjarnason segir sogur og
syngur fyrir börnin á samnefndri
plötu sem Fálkinn hefur gefið út
og barnakór úr Melaskóla syngur
undir stjórn Magnúsar Pétursson-
ar.
Bessi Bjarnason fær börn á
öllum aldri til að hlusta á sig,
enda maðurinn þeim hæfileikum
gæddur í ríkum mæli að vera
fæddur leikari og slíkum fylgja
ætíð vonir um ævintýri. Að segja
sögu hefur verið á undanhaldi í
uppeldi íslenzkrar æsku hvað
snertir þátt skólakerfisins, en
einn og einn einstaklingur hefur
í samvinnú við hljómplötuútgáf-
ur lagt lóð sitt á vogarskálina
með frásögum á hljómplötum og
Bessi er einn af þeim sem segir
söguna listavel. Sagan verður að
leikhúsi í frásögn hans.
Það er galli á plötuumslaginu
að ekki er getið hvaðan sögurnar
eru sem Bessi segir, en þær
munu allar ættaðar frá Evrópu,
sumar úr Grímsævintýrum, aðr-
Gunnar leikur á gítar, bassa-
gítar og synthesizer, Ásgeir
Oskarsson á trommur og slag-
verk, Eyþór Gunnarsson á
hljómborð og synthesizer, Krist-
inn Svavarsson á saxófóna og
Ásgeir Eiríksson á harmonikku.
Strengjasveitin er úr Sinfóníu-
hljómsveit íslands, en söngvarar
á plötunni eru Björgvin Hall-
dórsson, Shady Owens og Klík-
an, þau Þorgeir Ástvaldsson,
Bryndís Scheving og Dagný
Emma Magnúsdóttir.
BESSIBJARNASON
| segir scxjur og syngur fyrir bömin
ar nýrri og m.a. eru þarna sögur
sem Þórir S. Guðbergsson hefur
þýtt.
Það er skemmtileg uppbygg-
ing á plötunni, því á eftir hverri
sögu syngur Bessi ásamt barna-
kór ljóð sem Kristján frá Djúpa-
læk hefur verið fenginn til þess
að gera og lögin eru eftir Magn-
ús Pétursson, Iistilega vel gerð,
skemmtileg og ljóðræn og sér-
staklega tel ég að lögin Slæmt er
þetta kiða kið og Blessuð sé hún
Dóttir mín sem er nær fjórtán
ára sagði að Himinn og jörð væri
frábær plata, en það þyrfti að
pæla dálítið í henni og líklega
þurfa táningarnir ekki að hafa
mikið fleiri orð um þetta, en þeg-
ar vandað er til hljómlistar á
plötu eins og Himinn og jörð og
unga fólkið fæst til að velta því
fyrir sér sem boðið er upp á þá
skilar þessi tegund listar já-
kvæðum árangri í uppeldi og er
talsvert meira en stundarafþrey-
ing eins og fólk með fordóma tel-
ur dægurtónlist vera eingöngu.
Vönduð dægurtónlist á ekki sið-
ur líf fyrir höndum en það sem
sumir telja samið í nafni hins
sígilda og sá sem gefur sér tíma
til að hlusta á tónverk Gunnars
Himinn og jörð hlýtur að komast
að raun um að dilkurinn er vænn
og hefur yfirvigt.
Búkolla mín muni falla börnum
vel í geð.
Það er gott mál á sögunum og
ljóðunum og það er mikils virði
og það er engin spurning að
ræktun móðurmálsins er einhver
bezta fjárfesting sem íslenzk
þjóð getur byggt sjálfstæði sitt
á.
Barnaplata Bessa með sögum
og söngvum er góður uppalandi
og skemmtilegur og mætti gefa
út miklu meira af sliku efni, eðli-
legu efni með ævintýraívafi og
án alls sem heitir vandamála-
kjaftæði eins og margir „postul-
ar“ nútímans eru að reyna að
troða inn á saklaus börn að
sænskri fyrirmynd. íslendingar
hafa ekki efni á uppbyggingu
slíks náttúruleysis, gagn og
gaman er stíll við hæfi barna, en
ekki grafalvarleg pólitísk og fé-
lagsfræðileg vandamál. Slíkt
brýtur börn fremur niður en að
bæta þau, en sögu- og söngva-
plata Bessa bætir tvímælalaust.
Bráðskemmtileg sögu-
og söngvaplata Bessa