Morgunblaðið - 20.10.1982, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. OKTÓBER 1982
27
Herdís Ásgeirs-
dóttir - Minning
í dag, 14. október, var Herdís
Ásgeirsdóttir kvödd hinztu kveðju
í dómkirkjunni. Margir hafa skrif-
að um hana, merkur æviferill
hennar hefur verið rakinn af
þeim, sem gjörla þekktu til, kær-
leiks- og þakkarorð voru sett á
blað. Fyrirfram vissi ég, að ekki
þyrfti um að bæta, það, sem um
hana yrði skrifað, en minningar
um samskipti okkar sækja fast á
hugann og því tek ég mér penna í
hönd.
Ég get sett Herdísi mér fyrir
hugarsjónir á ýmsum skeiðum ævi
hennar, allt frá því að hún var lítil
og ljúf telpa í sægarpahverfi borg-
arinnar. I æsku hennar var vin-
sælt að skrifa eftirfarandi ljóð-
hendingar í póesíbækur ungra
stúlkna:
„Vertu Ijós á vegura þinna,
vaHn hrÓHÍ mærin nvinn.
indrel rÓH. m nllir hlynna
aó o* kjÓHa í {aróinn sinn.“
P.A.
Garður þeirrar rósar, sem hér
er ritað um, varð stór, gróðurinn
fagur. Þá gat ég hugsað mér hana
elskulega og dugmikla sjómanns-
konu með börnin sín fimm, öll svo
væn í sjón og raun.
Fundum okkar Herdísar bar
fyrst saman á Laugarvatni vorið
1961. Þá stóð yfir fyrsta orlof
reykvískra húsmæðra, sem þá var
tíu dagar. Orlofið var hálfnað,
þegar ég kom austur, ég hafði ver-
ið beðin um upplestur eða erindi.
Ég hefði getað verið með frá byrj-
un, en er þakklát fyrir þá fimm
daga, sem ég gat verið með þess-
um fyrstu orlofskonum. Eins og
gefur að skilja áttu þessar konur
við misjöfn kjör að búa, en þegar
ég kom austur höfðu þær samlag-
ast mjög vel, mér fannst þær vera
hinar mestu ágætiskonur. Herdís
hafði átt í veikindum og var langt
í frá heil heilsu, hún sagði við mig:
„Þessar blessaðar konur vilja allt
mér til léttis og hæfis gera, það
veitir mér ómetanlegan styrk."
Jónas Bjarnason tekur upp í
grein sína í Morgunblaðinu í dag
smákafla úr afmælisgrein eftir
mig um Herdísi, ég tek nokkrar
setningar úr þessum kafla: „Höfð-
ingslund, menningarást og kær-
leiksþel Herdísar mótaði orlofið
frá upphafi ... Kring um Herdísi
var alltaf glatt á hjalla, gaman-
yrði, dillandi hlátur, hafi hún
þökk fyrir þær dýrmætu gleði-
stundir ...“
Kvöldvökur voru einatt efnis-
miklar og urðu því oft nokkuð
langar. I seinna orlofi, þegar ég
var orðin vel kunnug Herdísi, bar
ég það undir hana, hvað henni
finndist um það, að fella niður
kvöldvöku einstaka kvöld og láta
konunum það eftir hvernig þær
verðu þeim kvöldum, slægju í slag,
skröfuðu saman, færu í gönguferð-
ir til þess að njóta unaðar vor-
kvöldsins undir berum himni.
Herdís svaraði því til, að marg-
ar, sennilega flestar konurnar,
hefðu þörf fyrir að njóta sameig-
inlegrar skemmtunar, það væri
ekki djúpt á sorgum og áhyggjum
hjá sumum þerra, hópsamvistir,
þar sem þær hlýddu á ýmiskonar
efni og sameinuðust í söng, væru
þeim mikils virði.
Einu sinni sátum við óreglulega
í dagstofunni í Lind og sungum
hver frá sínu sæti án undirleiks.
Við minntum hver aðra á vinsæl
lög frá fyrri tímum, sum í þann
veginn að gleymast, en rifjuðust
upp. Herdís ljómaði eins og sól.
„Hvað þið kunnið mikið, elsk-
urnar mínar.“
Þegar ég kom í hlaðið á Laug-
arvatni bar þar að langferðabíl
með orlofskonum, sem voru að
koma frá messu í Skálholti eða úr
skemmtiferð að Gullfossi og
Geysi, sem Ólafur Ketilsson bauð
konum í þá og seinna.
Mikið var haft við þessar fyrstu
orlofskonur. Við vorum boðnar að
Útey til að skoða hinn mikla og
fagra skrúðgarð Hvannbergs-
hjóna, góður beini var veittur. Þá
bauð Bjarni Bjarnason og frú
hans okkur til veizlu að Garði. Um
þetta boð man ég eina visu úr
brag, sem ég orti um það, sem við
bar í orlofinu eftir að ég kom aust-
ur, bragur þessi var færður inn í
dagbók, sem ég skrifaði eftir ósk
Herdísar, aðra dagbók síðar, hún
geymdi þessar bækur ásamt fleiri
gögnum varðandi orlofsmálið og
orlofin. Um braginn er hægt að
segja að hann var laufléttur, ekki
neitt að kalla lagt í búninginn,
eins og sjá má af eftirfarandi vísu:
„I konungsgarrt í konungsgaró
vér komum (il aA gleAjasí.
Bjarna og Önnu óskum vér
allra á jörAu hér.
í konungsgarA í konungsgaró
vér komum (il aA gleAjast.*1
Herdísi þótti bæði sæmd og
ánægja að því að hafa í sínum
fyrsta orlofshópi fimm skáldkon-
ur, þær voru: systurnar frá Mun-
aðarnesi, Sigríður og Málfríður,
Elínborg Lárusdóttir, Lilja
Björnsdóttir og undirrituð. And-
inn kom svo sannarlega yfir Lilju
á Laugarvatni, stökurnar
streymdu af vörum hennar. Einu
sinni sagðist hún hafa farið átján
sinnum fram úr rúmi sínu til að
skrifa skáldskap sinn.
Rétt eftir að ég kom í hópinn
sagði Herdís við mig, að tómlegt
væri að engri bögu væri beint til
Lilju. Ég sagði að lítil yrðu kvæða-
laun Lilju, ef ég ætti ein að veita
þau, en bætti vísu í braginn:
„Vor Lilja kær, vor Lilja kær
á Lau|(arvi(ni blónurtrar.
Hún all( um IjóA og áartir veil,
hún er svo góA og funaheit ..
Gestur á Laugarvatni, Jón Þórð-
arson frá Borgarholti, greiddi með
glæsibrag kvæðaskuldina við
Lilju, sem auðvitað orti til hans á
móti, Herdísi þótti afar vænt um
þennan liðsauka, sem orlofskonur
fengu.
I fyrsta orlofshópnum var ung
kona, björt og heið. Herdís sagði
við mig: „Mér lízt svo vel á þessa
konu að mig langar til að fá hana
til að vinna að orlofsmálinu."
Henni varð að ósk sinni. Þessi
kona var beðin um að flytja þakk-
arávarp að skilnaði fyrir hönd
orlofskvenna, henni tókst það eft-
irminnilega vel. Síðar varð þessi
kona, Steinunn Finnbogadóttir,
mikill félagsmálafrömuður.
Fyrstu orlofshóparnir glöddu
Herdísi mikið með því að safna fé
til þess að fleiri konur gætu notið
orlofs, m.a. héldum við bazar.
Vorið 1962 leigði Herdís hús-
mæðraskólann Lind á Laugar-
vatni. Góð var dvölin í héraðsskól-
anum, þar sem hótelstjórinn,
Eysteinn Jóhannesson, hélt okkur
veizlu á hverjum degi, en Herdísi
féll líka ákaflega vel að búa með
hópinn sinn í Lind, rauða húsinu
inni í skrúðgarðinum, sem Ragnar
Ásgeirsson, garðyrkjuráðunautur,
hafði skipulagt og ræktað í upp-
hafi. Það þarf vart að taka það
fram, hve vel var að okkur búið á
allan hátt af hinum alkunnu af-
bragðskonum, Jensínu og Gerði,
sem gerðu garðinn frægan og
Bridge
Arnór Ragnarsson
Hreyfill —
Bæjarleiðir
Tveimur umferðum er lokið af
fimm í tvímenningnum. Spilað
er í tveimur 12 para riðlum.
Staða efstu para:
Óli Ómar Ólafsson —
Rúnar Guðmundsson 398
Guðmundur Aronsson —
Jóhann Jóelsson 372
Jón Sigurðsson —
Vilhjálmur Guðmundson 371
Guðjón Guðmundsson —
Hjörtur Elíasson 359
Jón Sigtryggsson —
Skafti Björnsson 352
Ásgrímur Aðalsteinsson —
Kristinn Sölvason 343
Guðmundur Ólafssón —
Skjöldur Eyfjörð 342
Jón Heiðar —
Kristinn Einarsson 342
Meðalskor 330.
Þriðja umferð verður spiluð á
mánudag í Hreyfilshúsinu og
hefst keppni stundvíslega kl. 20.
Hjónaklúbburinn
Vetrarstarf klúbbsins hófst
28. sept. sl. með eins kvölds
tvímenningi og mættu 30 pör til
leiks. Spilað var í tveimur 16
para riðlum og urðu úrslit þessi:
A-riðill:
Ásta — Ómar 250
Guðrún — Ragnar 239
Guðmundía — Árni 228
K-riðill:
Kristín — Jón 244
Steinunn — Bragi 235
Margrét — Ágúst 231
Meðalskor 210.
Tólfta október hófst þriggja
kvölda tvímenningur með þátt-
töku 42 para. Spilað var í þremur
14 para riðlum og er staða efstu
para þessi:
A-riðill:
Ester — Guðmundur 188
Ólöf — Gísli 180
Kristín — Jón 171
B-riðill:
Margrét — Gissur 201
Ásta — Ómar 181
Guðbjörg — Guðmundur 167
Hulda — Þórarinn 167
Griðill:
Valgerður — Bjarni 199
Guðríður — Sveinn 187
Margrét — Ágúst 179
Meðalskor 156.
Bridgefélag
Kópavogs
Þriggja kvölda tvímennings-
keppni lauk fimmtudaginn 14.
október. Alls tóku 24 pör þátt í
keppninni og spilað var í tveim-
ur riðlum. Samanlögð úrslit úr
riðlum urðu:
Kristján Blöndal —
Georg Sverrisson 556
Vilhjálmur Vilhjálmsson —
Jónatan Líndal 552
Sturla Geirsson —
Helgi Lúðvíksson 542
Guðbrandur Sigurbergsson —
Jón Hilmarsson 540
Sævin Bjarnason —
Haukur Hannesson 537
Sigurður Sigurjónsson —
Júlíus Snorrason 531
Meðalskor 495 stig.
Eins kvölds tvímenningur
verður háður fimmtudaginn 21.
október en fimmtudaginn 28.
október hefst hraðsveitakeppni
félagsins.
Aðalfundur félagsins var
haldinn laugardaginn 16. októ-
ber. Að lokinni venjubundinni
dagskrá aðalfundar fór fram
stjórnarkosning. Eftirtaldir
hlutu kosningu: Þórir Sveinsson
formaður og aðrir í stjórn Ás-
geir Ásbjörnsson, Sigrún Pét-
ursdóttir, Sigurður Sigurjónsson
og Vilhjálmur Vilhjálmsson.
Stjórnin skiptir með sér verkum
á fyrsta stjórnarfundi.
deildu erfiði og sæmd. Þær héldu
okkur veizlu á einkaheimilum sín-
um, sem þá var slegið saman í eitt,
enda í sama húsi. Eins og fyrsti
orlofshópurinn voru þessar konur
samstilltar og höfðu mikið fram
að leggja. Beztu söngkraftarnir í
hópnum æfðu fagurt ljóð og lag og
sungu til heiðurs Herdísi á skiln-
aðarstundu.
Kynni okkar Herdísar héldust
eftir orlofsdvalirnar, að sjálfsögðu
ræddum við margt fleira en það,
sem orlofsdvölunum við kom. Hún
hafði miklar mætur á bókum dr.
Norman Vincent Peale, það varð
til þess að ég fékk mér bækur
hans. Um skeið las ég bókarkafla
eftir dr. Peale á hverju kvöldi und-
ir svefninn. Eitt sinn fór ég að
heiman, þegar ég ætlaði að fara að
sofa fannst mér mig vanta eitt-
hvað. En hvað? Jú, það var minn
venjulegi kvöldlestur, bækurnar
eftir dr. Peale höfðu orðið eftir
heima.
Ég hóf þessa ritsmíð með vers-
línunni: „Bænin má aldrei bresta
þig.“ Herdís var svo sem alkunn-
ugt er mikil trúkona. Eitt sinn
spurði ég hana: Hvað henni fynd-
ist mikilsverðast við bænina. Ég
hefði getað búzit við margskonar
svörum: Biðjið og yður mun gef-
ast, um þann styrk, sem bæn veit-
ir og enn fleira. Herdís svaraði
hiklaust: „Bænin hreinsar and-
rúmsloftið." Guð gaf Herdísi vit-
urt hjarta. Biðjið af einlægni þá
kemst ekkert illt að huganum.
Kynni okkar Tryggva Ófeigs-
sonar voru lítil en góð. Mér er
minnisstæður hljómblær raddar
hans, þegar hann mælti til konu
sinnar: „Dísa mín.“ Það var sem
bergmál frá þeim tíma, þegar í
morgunroða var lagt upp í langa
ferð. Mig langar til að lauma hér
þakklæti til Jónasar, tengdasonar
Herdísar, læknirinn góði veit hvað
við er átt.
Rannveigu Tryggvadóttur
þakka ég að hún stuðlaði að sam-
bandi, sem í mínum huga slitnaði
aldrei. Ég hitti hana, þegar ég
kom í einkaheimsókn til móður
hennar, einnig í afmæli, sem hald-
ið var með hinum venjulega glæsi-
brag á Hvallagötu 9. Þar fannst
mér ég hitta fyrir hina sönnu vest-
urbæinga af gamatli rót. Við viss-
um öll, sem þarna vorum stödd,
hve heilsu Herdísar var tekið að
hraka, en hún lék á als oddi og
sagði í ræðu, að suma daga væri
hún svo hress og hraust, að hana
langaði til að taka þátt í félags-
starfi að nýju, vissi sem var að
næg eru verkefni fyrir heilan hug
og holla hönd.
Síðast sá ég Herdísi á afmæli
hennar, sem haldið var upp á í
Hátúni 10B. Hún var þá fölnuð og
tekin í andliti, en yfir svipnum var
blíðuró.
Ég votta ástvinum Herdísar og
öllum, sem hún var kær samúð
mína.
„Far þú í friði,
friður guðs þig blessi
hafðu þökk fyrir allt og allt.“
Þórunn Elfa
t
Þökkum hjartanlega öllum þeim, sem auösyndu samúö og vinar-
hug viö andlát og útför,
STEFÁNS ILLUGASONAR HJALTALÍN.
Marsibil Bernhardsdóttir og fjölskylda.
t
Þakka innilega auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og útför
eiginkonu minnar,
MARENAR PETERSEN JÓNSSON,
Brávallagötu 2«, Reykjavík.
Sérstakar þakkir til lækna og starfsfólks Landspítalans fyrir góöa
umönnun.
Ragnar Scheving Jónsson.
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda vináttu og hluttekningu viö andlát
og útför,
MARGRÉTAR SIGUROARDÓTTUR
frá Grund.
Sérstaklega þökkum viö læknum og hjúkrunarfólki Fjóröungs-
sjúkrahúss Akureyrar, frábæra umönnun og aila vinsemd.
Ragnar Davfösson,
Aðalsteina Magnúsdóttir, Gfsli Björnsson,
Bjarni Aðalsteinsson, Hildur Grétarsdóttir,
Margrét Ragna Bjarnadóttir.
t
Þökkum af alhug auösýnda samúö og vinsemd vegna andláts og
útfarar fööur okkar, tengdafööur, afa og langafa,
SIGURJÓNS JÓNSSONAR,
Syðra-Langholti.
Sigurjóna Sigurjónsdóttir, Þóröur Þóröarson,
Elfn Sigurjónsdóttir, Aage Petersen,
Inga Sigurjónsdóttir, Eiríkur ögmundsson,
Ágústa Sigurjónsdóttir, Andrés Andrésson,
Bergþóra Sigurjónsdóttir, Guðmundur Jónasson,
Þuríður Sigurjónsdóttir, Sveinn Guömundsson,
Lilja Sigurjónsdóttir, Jón Sigurösson,
Guömundur Sigurjónsson, Halldóra Sveinsdóttir,
Stefán Sig. Sigurjónsson, Hulda Ragnarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.