Morgunblaðið - 25.11.1982, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1982
Lárus, Þorvaldur, Salome, Karl Steinar, Gunnar Th.
Bráðabirgðalögin:
Þrettánda verð-
bótaskerðing launa
— í valdatíð Alþýðubandalagsins
Fyrstu umræðu um bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnar var fram haldið
síðdegis í fyrradag í efri deild Alþingis. Hér á eftir verða lítillega og lauslega
rakin efnisatriði úr ræðum þingmanna.
Leysa engan vanda
Lárus Jónsson (S) sagði m.a. að
það hefði verið eitt megineinkenn-
ið í íslenzkum þjóðarbúskap síð-
ustu árin, eða allar götur frá út-
færslu fiskveiðilandhelginnar, hve
sjávarvöruframleiðslan hafi auk-
izt gífurlega. Hún jókst um 27%
að raungildi 1979 og 1980. Þetta
góðæri kemur okkur ekki að gagni
nú, þegar nokkur samdráttur
verður í afla, frá því hann var
mestur í íslandssögunni 1981,
vegna þess hvernig haldið hefur
verið á stjórnsýslu þjóðarbúsins.
Þessvegna tala þeir, sem ábyrgð-
ina bera, um nauðsyn fjögurra ára
neyðaráætlunar.
Bandaríkjadalur hefur hækkað
um rúmlega 100% í íslenzkum
krónum á einu ári. Alþýðubanda-
lag og Framsóknarflokkur hafa
staðið að 13 verðbótaskerðingum
launa frá 1978, þegar þeir komust
inn í ríkisstjórn á slagorðunum
„samninga í gildi" og „kosningar
eru kjarabarátta". Skattar hafa
hækkað sem svarar 28 þúsundum
á hverja 5 manna fjölskyldu í
landinu á sama tíma. Ekki þarf að
minna á viðskiptahallann og er-
lendu skuldasöfnunina.
Þau bráðabirgðalög, sem sett
vóru í ágúst, leysa engan vanda,
enda standa spár til hliðstæðs
taprekstrar, viðskiptahalla og
skuldasöfnunar 1983, þrátt fyrir
þau.
Gjaldmiðiisbreytingin
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
(S) vék m.a. að gjaldmiðilsbreyt-
ingunni, sem túlkuð hafi verið sem
undirbúningur þess að kveða niður
verðbólgunna. Þá hafi verið talað
digurbakalega um „stöðugt gengi“,
jafningja Norðurlandamyntar og
„sama verðlagsstig og í ná-
grannalöndum" þegar 1982.
Hver og einn getur lesið úr eigin
reynslu, hver hafi verið ferill
nýkrónunnar og verðlagsþróunar-
innar. Gjaldmiðilsbreytingin
þjónaði ekki tilgangi sínum vegna
þess að samstöðu skorti hjá
stjórnvöldum um nauðsynlegar
hliðarráðstafanir.
Þegar gjaldeyrisdeildir
bankanna lokuðu
Salóme Þorkelsdóttir (S) sagði
innbyrðis sundurlyndi á stjórn-
arheimili koma fram í hverju mál-
inu af öðru. Hún tók ýmis dæmi
m.a. langtímalokun gjaldeyris-
deilda bankanna — meðan ráð-
herrar Alþýðubandalags róuðu
menn sína, sem ekki vóru reiðu-
búnir til að éta ofan í sig það sem
sagt var og gert 1978 við svipaðar
kringumstæður.
KOMDU OG REYNSLUGAKKTU NÝJU
K-BUXURNAR FRÁ KÓRONA, ÞÆR ERU FÁAN-
LEGAR í FLANNEL-FLAUELS-OG TWILL VEFNAÐI.
BANKASTRÆTi 7 • AÐALSTRÆTI4
Ný efnisblanda
ull+terylene+lycra
Hún vék og að orðum Karls
Steinar Guðnasonar (A) um klofn-
ing í Sjálfstæðisflokknum. Þá
buldi við brestur, sagði hún, því
næstur steig í ræðustól Vilmund-
ur Gylfason og tilkynnti úrsögn
sína úr Alþýðuflokknum.
Salome fjallaði og um þá kröfu
þingflokks sjálfstæðismanna, frá í
ágúst, að þing yrði þá þegar kvatt
saman, enda ljóst að ríkisstjórnin
hefði ekki þingmeirihluta fyrir
settum bráðabirgðalögum. Nú
væri viðurkennt að sú krafa hefði
verið rétt.
Hvar er viðbitið?
Karl Steinar Guðnason (A) sagði
enn ráðist að launþegum, klipið af
láglaunum, í 13. sinn af hálfu
Alþýðubandalags. VMSÍ og ASÍ
hafa mótmælt. Ýmsir stjórnar-
sinnar tala um skilyrði af sinni
hálfu, viðbit, en ekkert bólar af
þingmálum, sem lofað hefur verið
í þá veru. Ég spyr, er meining rík-
isstjórnarinnar að afgreiða þetta
mál fyrir 1. desember.
Fiskvinnslan býr við
bærilegan hag
Gunnar Thoroddsen, forsætis-
ráðherra, sagði frystihús rekin
með nokkrum afgangi, og það væri
mat Þjóðhagsstofnunar að svo
yrði áfram, eftir fiskverðshækkun
1. desember nk., þ.e. verði rekin
hallalaus. Forsætisráðherra sagði
kaupmátt ráðstöfunartekna hafa
hækkað 1980 og 1981. Bráða-
birgðalögin myndu lækka
viðskiptahallann og stuðla að
minni skuldasöfnun erlendis 1983
en á þessu ári. Ekki kvaðst ráð-
herra geta sagt fyrir um, hve það
tæki þingnefnd langan tíma að
fjalla um frumvarpið.
íLjósm. Hbl. ÓI.K.M ).
Guðmundur J. Guðmundsson og Karvel Pálmason ræða vandamálin.
í>ingfréttir í stuttu máli
Þingnefndir fylgist
með framkvæmd iaga
Tannviðgerðir og skattfrádráttur
Tannviðgeröir
og skattfrádráttur
Jóhanna Sigurðardóttir (A)
mælti í gær fyrir frumvarpi til
breytinga á skattalögum, sem fel-
ur það í sér, ef samþykkt verður,
að 7. töluliður 66. greinar lag-
anna, er fjallar um heimildir
skattstjóra til að lækka tekju-
skattsstofn, verði látinn ná til
„útgjalda vegna tannviðgerða",
þegar um verulegan kostnað er að
ræða.
Þingsköp Alþingis
Vilmundur Gylfason (A) mælti
fyrir frumvarpi, sem hann flytur
ásamt sex þingmönnum Alþýðu-
flokks, til breytinga á þingsköp-
um Alþingis. Frumvarpið kveður
á um, að þingnefndir skuli fylgj-
ast með framkvæmd laga. I því
sambandi hafi þær rétt til þess að
kalla fyrir sig þá einstaklinga,
sem að mati þingnefnda eiga hlut
að máli. Eftirlitsstarf þingnefnda
með framkvæmd laga fari fram
fyrir opnum tjöldum, nema mei-
rihluti nefndar ákveði annað.
Vilmundur fjallaði í framsögu
m.a. um þrískiptingu valdsins:
löggjafarvald, framkvæmdavald
og dómsvald. Ákvæði hér um
væru daglega brotin. Á mörgum
sviðum skyggði framkvæmda-
valdið á löggjafarvaldið. Þar á
móti væru þingmenn að vasast í
störfum innan framkvæmda-
valdsins, s.s. í bankaráðum og út-
varpsráði, og allir könnuðust við
frumvarpssmíðar hæstaréttar-
dómara.
Hann kvað nauðsynlegt að
kveða á um eftirlitsskyldu þings
með framkvæmd laga en á því
sviði væri víða pottur brotinn.
»
Fyrsta þingmálið
og stjórnarskrárnefnd
• Guðrún Helgadóttir (Abl.) sagði
m.a., að meðan ráðherrar væru
jafnframt þingmenn, ætti það að
vera þeirra að líta eftir fram-
kvæmd laga, hver á fagsviði síns
ráðuneytis.
• Karvel Pálmason (A) sagði
framkvæmdavaldið leika of laus-
um hala. Ráðherrar settu í raun
upp fjárlög, hver fyrir sitt ráðu-
neyti, við hlið fjárlaga þingsins,
þar sem aukafjárveitingar væru
ófáar. Þetta væri nánast regla en
ekki undantekning. Þingið þyrfti
að auka aðhald með ráðherrum
sínum. Hann vék og að því að
fyrsta þingmál væntanlegs flokks
Vilmundar Gylfasonar væri í
þingsályktunarformi, þar sem
stjórnarskrárnefnd, sem flutn-
ingsmaður hefði ekki talað alltof
vel um, væri falið að semja frum-
varp um tiltekið efni. Ekki væri
slíkt nú í samræmi við frum-
kvæði þingmanna við frum-
varpssmíðar og lagagerð.
• Albert Guðmundsson (S) sagði
ýmislegt gott vera í þessari frum-
varpssmíð, sem á dagskrá væri.
Fyrsti flutningsmaður skemmdi
hinsvegar fyrir annars góðu máli
með lítt yfirveguðum málflutn-
ingi. Þegar Alþingi kysi fulltrúa
úr sínum hópi til trúnaðarstarfa,
eins og t.d. setu í bankaráðum,
fylgdi því viss yfirsýn og eftirlit.
Rangt væri að bankaráð fjölluðu
um einstök útlán, eins og Vil-
mundur hefði látið að liggja,
vegna vanþekkingar.
• Jón Baldvin Hannibalsson (A)
sagði eftirlitsstörf þingnefnda
sækja fyrirmynd til ba'ndaríska
þingsins, en þar í landi hefði
þingnefndir látið mjög til sín
taka um eftirlit með framkvæmd
laga. Hann kvað slíkt eftirlit
meir en tímabært. Hann þakkaði
og þá tiltrú, sem stjórnarskrár-
nefnd — en þar á hann sæti —
væri sýnd með fyrsta frumvarpi
væntanlegs Bandalags jafnað-
armanna, þó ekki væri hér á
dagskrá.
Fleiri þingmenn tóku til máls,
þó ekki verði frekar rakið.