Morgunblaðið - 16.01.1983, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. JANÚAR 1983
27
Götumynd frá Taipei.
Háþróuð tæknimenntun hefur gert Taiwan-búum kleift að ráðast í ýmsar stórframkvæmdir. — Hér sjást vegir
byggðir á brúm í útjaðri Taipei. Fjær til vinstri á myndinni er Grand Hotel.
heimsókn á meginlandi Kina 1972,
var því í raun í fullu samræmi við
þessa stefnu Taipei-stjórnarinnar,
en þar segir að allir Kínverjar
báðu megin Taiwan-sunds viður-
kenni að aðeins sé til eitt Kína og
að Taiwan sé hluti þess.
Árið 1979 viðurkenndu Banda-
ríkin síðan Peking-stjórnina
formlega og tóku upp stjórnmála-
samband við hana. Taipei-stjórnin
segir að með þessu hafi Banda-
ríkjamenn aðeins verið að viður-
kenna stjórn yfir ákveðnu land-
svæði, þ.e. meginlandi Kína, en að
það nái ekki til Taiwan, sem Pek-
ing-stjórnin ráði ekki yfir. Pek-
ing-stjórnin geti t.d. alls ekki litið
á það sem afskipti af innanríkis-
málum sínum, þótt Bandaríkin
láti Taiwan hernaðaraðstoð í té
eða þótt Taiwan-búar kaupi vopn
frá öðrum ríkjum.
Við getum ekki svikið
allt þetta fólk
Staða mála virðist hér óneitan-
lega flókin. Og enn kemur upp í
hugann spurningin: Hvers vegna
lýsir stjórn eyjarinnar ekki yfir
sjálfstæði Taiwan?
Svarið er á reiðum höndum.
Hefði það verið gert fyrir 20 árum
eða í síðasta lagi, þegar Taipei-
stjórnin missti sæti sitt hjá SÞ.,
hefði landið sennilega hlotið við-
urkenningu meiri hluta ríkja
heims — en það er ekki hægt leng-
ur, aðstæður í heiminum hafa
breyst það mikið á sl. tuttugu ár-
um. Áhrif Peking-stjórnarinnar
hafa aukist það mikið að þrýsting-
ur þaðan myndi fæla aðrar þjóðir
frá því að viðurkenna Taiwan eða
gera þeim það ókleift.
I öðru lagi er Kína eitt ríki og
fulltrúar á síðasta löglega kjörna
þinginu eru hér. Enn getum við
bent á það, þar sem um % hlutar
þeirra eru enn á lífi.
I þriðja lagi væru það svik við
þær milljónir manna á megin-
landinu, sem líta vonaraugum til
Taiwan um „frelsi“. Og það væru
svik við um 20 milljónir landflótta
Kínverja sem búa í öðrum löndum
og líta á Taiwan sem einu vonina
um frjálst, sameinað Kína, Kina
sem byði þá aftur velkomna heim.
Við getum ekki svikið allt þetta
fólk.
í fjórða lagi yrði það sem boð til
Peking-stjórnarinnar um að gera
innrás á Taiwan. Ef Taiwan sliti
sig frá Kína gætu kommúnistar
notað það sem afsökun fyrir slíkri
innrás. Þeir myndu segja að eitt
fylki landsins væri að rífa sig
laust frá hinum og kljúfa þjóðina.
Það væri sama og ef t.d. Alaska
segði skilið við Bandaríkin og lýsti
yfir sjálfstæði.
Vilja ekki „stíga
skrefin aftur á bak“
Taiwan-búar eru þó ekki allir
sammála þessari röksemdafærslu,
sérstaklega yngra fólkið, sem hef-
ur ekki eins sterk tilfinningabönd
við meginlandið og hinir eldri. Það
veit hver reginmunur er á lífskjör-
um þess og jafnaldra þess á meg-
inlandinu og vill ekki „stíga skref-
in aftur á bak“.
Það undraði mig hve umræður
um þessi mál eru frjálslegar og
opinskáar á Taiwan. Ungur
menntamaður sagði t.d. að dag-
draumar um sameiningu héldu
ekki fyrir honum vöku. Sú samein-
ing — á þeim forsendum, sem
stjórnvöld á Taiwan væru að gæla
við — yrði ekki um sína daga,
barna sinna og sennilega ekki
barnabarna. Hann gagnrýndi
stjórnvöld fyrir að einblína á
þessa draumsýn. Ef til vill væri þó
of seint að stofna sjálfstætt ríki
nú, Taiwanar yrðu að sætta sig við
ástandið eins og það væri og neyta
allra krafta til að viðhalda því,
halda áfram uppbyggingunni og
bæta enn lífskjörin.
En þó hann gagnrýndi stjórn-
völd kvaðst hann ekki æskja ann-
ars stjórnarfyrirkomulags. Hér
þyrfti sterka stjórn og samhenta.
Sá glundroði, sem ríkti víða í lýð-
ræðisrikjunum, væri ekki til eftir-
breytni. Sér væri nóg ef einstakl-
ingurinn væri frjáls til athafna er
kæmu þjóðinni til góða og ekki
þyrfti hann að kvarta undan því
að hann hefði ekki tjáningarfrelsi
svo mjög sem hann hefði haldið
skoðunum sínum á loft.
Engan skal undra, þegar fram-
tíðin er svo óviss, þótt íbúar Tai-
wan séu kvíðnir. Sérstaklega bera
þeir ugg í brjósti um framvindu
mála eftir að Peking-stjórnin tek-
ur við stjórn Hong Kong, sem
verður eigi síðar en 1997, þegar
leigusamningurinn við Breta
rennur út. Þeir hafa ekki trú á að
Hong Kong verði söm og áður,
þótt meginlandsmenn segist engu
ætla að breyta þar.
í grein í „The China News“ í
Taipei segir að kommúnistar muni
að sjálfsögðu bjóða Taiwan að
sameinast meginlandinu og ekki
yrði hróflað þar við neinu. En slík
loforð væru marklaus, kommún-
istarnir myndu aldrei leyfa að
tekjur manna í fámennasta fylki
ríkisins væru tíu sinnum meiri en
í hinum.
Hver framvinda mála verður
veit enginn. Framtíðin ein fær úr
því skorið, hvað verður um þetta
eyland, sem eins og „svífur í lausu
lofti“.
EFTIR I>()RBJ()RN GUÐMUNDSSON
Þakka innilega hlýhug og hveöjur þann 7.
janúar s.l. GleÖilegt ár.
Þórunn Jakobsdóttir
frá Neskaupstað
Kleppsvegi 10
Reykjavík.
Psoriasis og
exemsjúklingar
Ákveðíð er aö stofna til 2ja hópferöa fyrir psori-
asis og exemsjúklinga til eyjarinnar Lanzarote,
4. apríl og 11. apríl.
Dvalið verður á heilsustööinni Panorama. Fyrirkomulag veröur
með svipuöum hætti og í fyrri feröum.
Þeir, sem hafa áhuga á aö taka þátt í þessum feröum, vinsam-
lega fáiö vottorð hjá húösjúkdómalækni um þörf á slíkri ferö og
sendiö þaö merktu nafni, heimilisfangi, nafnnúmeri og síma til
Tryggingayfirlæknis,
Tryggingastofnun ríkisins,
Laugavegi 114, 3. hæö.
Umsóknir veróa aö berast fyrir 20. febrúar.
Tryggingastofnun ríkisins.
Samtök psoriasis og exemsjúklinga I
Kápuútsala
Útsala á kápum, frökkum, úlpum
o.fl.
Gerið góð kaup.
4.
Ilvmpis-
Verzlanahöllin Laugavegi 26.
Plorgnwl [ítíjiilb
| Gtx)an daginn!