Morgunblaðið - 12.06.1983, Blaðsíða 16

64
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. JÚNÍ 1983
„Það er enginn skít-
ur sem þeir reykja,
þessir fínu karlar“
í bókinni „Nú er hlátur nývak-
inn“ eftir Rósberg G. Snædal er eft-
irfarandi kímnisögur að finna: „í
þorpi noröanlands var karl einn,
heldur einfaldur, en því marki
brenndur að þykja allt tóbak gott,
enda fékk hann sig sjaldan fullsadd-
an af þeim munaði.
Strákarnir í plássinu hjálpuðu
honum oft um vindla eða sígar-
ettustubba, þegar i nauðir rak.
Einu sinni fundu þeir á förnum
vegi öskju eina allskrautlega, en
tóma. Nú dettur þeim það
hrekkjabragð í hug, að búa út
tóbak í öskjuna og færa karli. Þeir
blönduðu saman muldu hrossataði
og mosa, en krydduðu síðan með
svolitlu af tóbaki úr sígarettu-
stubbum, sem þeir fundu á göt-
unni. Með þetta fara þeir á fund
karlsins og bjóða honum í pípu, —
segjast hafa fundið öskjuna fulla
af tóbaki og telja sennilegast að
kaupmaðurinn þar á staðnum hafi
týnt henni. Karl treður feginsam-
lega í pípustert sinn og reykir
svert. Strákarnir bíða átekta og
vonast til að karl fái fljótlega nóg
af þessum reykingum. En þeir
urðu heldur en ekki fyrir vonbr-
igðum, því karl segir hróðugur eft-
ir að hann hefur tottað lengi:
„Það ér enginn skítur, sem þeir
reykja þessir fínu karlar."
Áttavilltir í Ljósavatnsskarði
Margar sagnir ganga um það, að
erfitt sé að þekkja réttar áttir í
Ljósavatnsskarði og segja sumir,
að bændur þar um slóðir veigri sér
jafnan við að nefna áttir, en segi í
þess stað: hérna megin, hinu meg-
in, upp og niður og svo framvegis.
Hér er ein saga, sem styður
þetta.
ókunnugur ferðamaður, sem fór
um skarðið, spurði bónda þar,
milli hvaða átta skarðið lægi.
— Ja, það eru nú eiginlega eng-
ar sérstakar áttir hérna í sjálfu
skarðinu, en dalirnir hérna beggja
megin við liggja út og suður.
Barði Björn Lárus?
Á Seyðisfirði komst á kreik dá-
lítið skrítinn orðaleikur í sam-
bandi við Alþingiskosningarnar
1946. Einhver heyrði einhvern
mæla fyrir munni sér þessi nöfn:
Björn, Barði, Lárus. Eftir augna-
blik var þetta orðið að æsifregn
um allan heim. Björn barði Lárus!
Hvað er þetta, sagði fólk. Barði
Björn Lárus?
— Já, og Lárus barði Björn,
sögðu sumir. Það leiddi svo sem af
sjálfu sér að Lárus barði Björn,
fyrst Björn barði Lárus. En hvað
sem úr þessu varð, var tilefnið að-
eins það, að frambjóðendurnir
hétu: Björn (Jónsson), Barði (Guð-
mundsson) og Lárus (Jóhannes-
son).
„Legðu krakk-
ann með stefn-
ið upp í vind-
inn, drengur!“
Svo bar til í sjávarþorpi einu á
Vesturlandi, að ungur skipstjóri hélt
sjálfur fyrsta barni sínu undir skírn
eftir messu í kirkjunni. Þar sem
hann stóð í kórnum frammi fyrir
kirkjugestum, fataðist honum sálar-
jafnvægið svo að hann sneri barninu
öfugt við skírnarfontinum.
„Snúðu barninu við,“ hvfslaði
presturinn, en maðurinn skildi
ekkert. „Snúðu barninu að mér,“
sagði presturinn í örvæntingu, en
ekkert hreif.
Söfnuðurinn tók nú að ókyrrast.
Þá kallaði gamall sjómaður sem
sat framarlega í kirkjunni: „Legðu
krakkann með stefnið upp í vind-
inn, drengur!"
Þetta var mál sem formaðurinn
skildi, og nú var barnið skírt.
Nú varstu
smeykur,
góurinn
Fyglingar eða sigmenn hafa jafn-
an þótt öðrum mönnum áræðnari,
enda starfinn áhættusamur. Eftirfar-
andi frásagnir af sigmönnum eru
teknar úr bókinni Látrabjarg eftir
Magnús Gestsson. „Einu sinni var
sá bóndi á Hvallátrum sigmaður um
langt árabil, sem sögur eru sagðar
um. Þetta var sæmilegur bóndi og
röskleikamaður til allra verka.
Hann var einn þeirra sárafáu
manna, sem er það eðlilegt frá
blautu barnsbeini að kunna ekki að
hræðast. Og hann hafði þann eigin-
leika í svo ríkum mæli, að á hverju
sem gekk á langri ævi brást honum
aldrei óttaleysið. Að sjálfsögðu gerð-
ist hann sigmaður, þegar hann hafði
aldur til.
Þessi maður var ekki verklaginn
eða verkséður umfram meðallag,
því fyrirhyggja var honum ekki
eiginleg. Hann lagði sig ekki sér-
staklega fram um það að sjá fót-
um sínum forráð, þó á jafnsléttu
væri og var kaliaður heldur rösull
maður, og þó á sæmilegri göngu-
leið væri. Ekki sást munur á að-
gæzlu hans, hvort hann gekk um
bæjarhlöðin heima hjá sér, eða
um mjóar hillur í Bjarginu, flug-
hæð ofar urðargrjóti og sjó. Við-
bragðsfljótur var hann með af-
brigðum enda þurfti hann oft á
því að halda. Vindasamt er á Látr-
um og var það kækur hans að
grípa til húfunnar í vindhviðum,
eða þegar hann rasaði, því hann
hafði fyrir löngu hvekkzt á því að
þurfa að elta húfuna.
Einu sinni sem oftar við fugla-
tekju var bóndi niðri á syllu í
Bjarginu, skammt neðan brúnar,
en þeim mun hærra var fyrir neð-
an. Hann er búinn að leysa sig og
gengur um sylluna að snara fugl-
inn. Hjólmaður situr í brúninni og
fylgist með honum. Þegar minnst
varir rekur bóndi annan fótinn i
ójöfnu og steypist fram yfir sig
þannig, að efri hluti búksins veit
hliðhallt fram af brún hallandi
syllunnar. Það gerist jafnsnemma,
að leiftursnöggt grípur hann ann-
arri hendi til húfunnar, en með
hinni nær hann handfestu á
hvannstóðsbrúsk utaní blábrún-
inni. Stöðvast hann nú þarna
hangandi milli heims og helju, og
bjargaði það manninum að hann
var léttur og snerpumaður mikill.
Liggur hann þarna nokkur andar-
tök og sækir í sig veðrið, en getur
síðan velt sér upp á brúnina með
erfiðismunum. Stendur hann nú
upp snarlega, lítur til félaga sins á
brúninni og segir: „Mikið askoti
var ég heppinn lagsmaður að tapa
ekki húfunni."
Grípur hann síðan fuglastöng-
ina, sem hrokkið hafði fram eftir
syllunni en ekki framaf, og tekur
til við að snara fuglinn sem áður.
„O, þarna skoppar Nonni
bróðir — guð hjálpi honum“
Hér kemur önnur saga úr
Bjarginu af sama bónda. Þegar
hann tók að reskjast lét hann af
sigi, en við tók á hans snærum
hálfbróðir hans, mikið yngri. Það
er eitt sinn úti á Bjargi, að bróðir-
inn, Jón, er í sigi en bóndi er að
sjálfsögðu verkstjóri á brúninni.
Jón gefur merki um að hann vilji
síga lengra niður og er gefinn vað-
urinn. En áður en sigari er kom-
inn í áfangastað, kalla dráttar-
menn að vaðurinn sé þrotinn.
Bóndi hleypur til við annan mann
að tengja annan vað við þann, sem
niður er gefinn. Þeir eru fljótir að
þessu og er nú gefið áfram. En
þegar hnúturinn kemur fram úr
hjólinu, rennur hann sundur og
spottinn neðri hrekkur úr augsýn.
Sjá þeir fremstu um leið og hnút-
urinn svíkur, að hann hefur orðið
rangur í flýtinum, sem á hnýt-
ingarmönnunum var. Hjólmaður
snarast á snös örskammt frá þar
sem sér til sigmanns, horfir niður
og segir: „0, þarna skoppar Nonni
bróðir, guð hjálpi honum." Eftir
andartak bætir hann við: „Nei,
þess þarf ekki, þarna stoppaði
hann á syllunni."
Fóru nú fleiri til að horfa á
verksummerki. Hafði maðurinn
átt nokkra metra ófarna niður á
mjóa syllu, þegar hann féll í laus-
um vaðnum. En það hafði orðið
honum til lífs, að ofan syllunnar
var flái, sem hann hafði fallið
utaní, og oltið síðan niður á stall-
inn, og tekizt að ná handfestu,
hangandi á brúninni. Lá maðurinn
þarna ósjálfbjarga. Var nú tekinn'
vaður, sem treysta mátti og maður
sendur niður. Reyndist sigarinn
meiddur nokkuð, en ekki lífs-
hættulega. Tókst að koma honum
upp á brún og varð hann jafngóð-
ur sára sinna.
Ekki hafði bónda brugðið meira
en svo við aðfarir þessar, að hann
segir við bróður sinn, er hann var
upp kominn á brún. „Nú varstu
smeykur, góurinn."
„Róið þið
nú bara í
mínu nafni!“
Eftirfarandi frásagnir er að finna í
SKRUDDU Ragnars Ásgeirssonar,
öðru bindi. „Jóhann í hjáleigunni
var formaður á bát, sem reri frá
Landeyjasandi, og var talinn hugað-
ur og aðgætinn. Það var eitt sinn, er
hann kom úr róðri með allgóðan
afla, að bíða varð nokkuð eftir lagi
til að lenda. Einn af hásetunum,
Magnús að nafni, var ekki laus við
sjóhræðslu. Er beðið hafði verið um
stund, leizt Magnúsi sem nú myndi
vera lag, og segir hann þá: „Eigum
við nú ekki að róa í Jesú nafni?“ Þá
VEISTU AÐ HEILL
KASS/MEÐ 18 PELUM
KOSTAR EKKI
NÉMA 106,20?
ILAWN-BOYJ
Hún slær allt út
og rakar líka
Þú slærð betur með LAWN BOY
Rafeindakveikja tryggir örugga gangsetningu
3.5 HP sjálfsmurð tvígengisvél. mm
Hún er hljóðlát.
Hún slær út fyrir kanta og upp að vegg. *
Auðveldar hæðarstillingar wL
Fyrirferðalítil, létt og meðfærileg.
Áskriftarsíminn er 83033