Morgunblaðið - 29.07.1983, Qupperneq 32

BILLINN
BflASALA SlMI 79944 SMIÐJUVEGI 4 KÓRAVOT'
jwgttitMitfrtfr
munió trúlofunarhringa
litmvndalistann
#ull Sc
Laugavegi 35
FÖSTUDAGUR 29. JÚLÍ 1983
Ríkisstjórnin ákveður gjaldskrárhækkanir:
Fá ekki frekari
hækkanir fyrr en
1. febrúar 1984
Á rfkisstjórnarfundi í gærmorgun
voru samþykktar gjaldskrárhækk-
anir tii Pósts og síma og orkuveitu-
fyrirtækja. Gjaldskrárhækkanirnar
voru samþykktar með þvi ákvæði,
að frekari hækkanir komi ekki til
næstu tvö verðbótatímabil, þ.e. að
ekkert þýði fyrir fyrirtækin að fara
fram á hækkanir á ný fyrr en 1.
febrúar 1984.
Hækkanirnar eru eftirtaldar:
Póstur og sími 18%, Landsvirkjun
31%, Rafmagnsveitur ríkisins
26,6%, Hitaveita Reykjavíkur
43,9% fyrir vatnsnotkun en 20% á
heimæðagjöld. Aðrar hitaveitur
fengu að meðaltali 17% hækkun.
Talið er að hækkanirnar muni
þýða um tvö stig í kaupgjaidsvísi-
tölu við næsta útreiknings henn-
Jarðefnaiðnaður hf.
Rætt um sölu á 75 þúsund
rúmmetrum af Heklu-
vikri til Þýskalands
f NOTT og í gær var á vegum Jarð-
efnaiðnaðar hf., skipað út í Þor-
lákshöfn rúmum 3.000 rúmmetrum
af Hekluvikri sem fara eiga til
Þýskalands. Kaupendur vikursins
eru hér á landi þessa dagana til
skoðunar og viðræðna um vikurkaup
að sögn Hjartar Þórarinssonar,
framkvæmdastjóra Samtaka sveitar-
félaga í Suðurlandskjördæmi, og ef
um semst gæti orðið um verulega
vikursölu að ræða þegar á þessu ári,
eða allt að 75 þúsund rúmmetrum.
Hjörtur sagði að vikurinn væri
tekinn austan Búrfells, beggja
vegna Þjórsár. Sagði hann að
samið hefði verið við fyrirtækið
Fossvélar um að það tæki að sér
að flytja vikurinn til Þorlákshafn-
ar, sigta hann, mala og skipa út.
Þýsku kaupendurnir vilja fá hann
malaðan niður í 16 mm en þeir
nota hann til framleiðslu á bygg-
ingarmátsteini. Sagðist Hjörtur
vonast til að þessi sending sem nú
hefði verið skipað úr og 3.500
rúmmetra tilraunasending sem
fór til fyrirtækisins í apríl, yrði
upphafið að miklum vikurútflutn-
ingi á þennan markað.
Jarðefnaiðnaður seldi á árunum
1980—’81, 60—70 þúsund rúmm-
etra af Hekluvikri til Danmerkur,
en ekki hefur verið seldur vikur
þangað á þessu eða síðasta ári, að
sögn Hjartar Þórarinssonar.
Ætlar rigningunni aldrei að linna? — gæti þessi unga reykvíska blóma-
rós verið að hugsa um ieið og hún horfir til himins undan regnhlíf sinni.
Vonandi lítur hún til betra veðurs fljótlega. Morgunbiaðið/ ól.K.M.
Patreksfjörður:
Kavíar
úr þorsk-
hrognum
Hjá Kaupfélagi Vestur-
Barðstrendinga á Patreksfírði er
nú unnið að undirbúningi að
framleiðslu kavíars úr þorsk-
hrognum á túbur, svo og fram-
leiðslu á laxapasta, sfldarpasta
og fleiri tegundum. Vélar til
niðurlagningarinnar hafa þegar
verið pantaðar og eru þær á leið
til landsins, en þeim verður
komið fyrir í sláturhúsi kaupfé-
lagsins þar sem framleiðslan
verður.
Að sögn Jens Valdimarsson-
ar kaupfélagsstjóra, þá er hér
um nýjung hér á landi að ræða
og er búist við að nokkurn
tíma taki að þróa þessa fram-
leiðslu upp, en Jens sagði að
þorskhrogn hafi ekki verið
nýtt hér áður. Kaupfélagið
hefur átt í miklum erfiðleikum
með að standa undir bygg-
ingarkostnaði sláturhússins,
sem er nýlega byggt og er far-
ið út í þessa framleiðslu meðal
annars til að renna fleiri stoð-
um undir rekstur sláturhúss-
íns.
Sjá: „Vorum þvingaðir út í.
á bls. 17 í Mbl. í dag.
Bráðabirgðalög í dag:
Skatturinn á ferðamanna-
gjaldeyri felldur niður
„ÉG mun gefa út bráðabirgðalög
um niðurfellingu þessa sérstaka
álags á ferðamannagjaldeyri á
morgun,“ sagði Albert Guðmunds-
son fjármálaráðherra í viðtali við
Mbl. í gærkvöldi, en þá höfðu þing-
flokkar Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks samþykkt útgáfu
bráðabirgðalaga í þessu skyni, en
ríkisstjórnin vísaði í gærmorgun til-
lögu fjármálaráðherra til þing-
flokkanna. Handhafar forsetavalds
munu undirrita bráðabirgðalögin í
fjarveru forseta íslands.
Albert sagði, að hann teldi
ekkert verða því til fyrirstöðu að
hægt yrði að afnema gjaldið
strax í dag. Aðspurður um tekju-
tap ríkissjóðs vegna þessa, sagði
hann að áætlað hefði verið að
gjaldið gæfi um 75 millj. kr. það
sem eftir er ársins. Hann kvaðst
þó fullviss þess að með niðurfell-
ingunni fengjust mun betri skil á
gjaldeyri og komið yrði í veg
fyrir alls kyns svartamarkafts-
brask sem á móti myndi gefa rík-
issjóði auknar tekjur. Þá sagði
hann einnig, að undanþága sú
sem við höfum hjá Alþjóða gjald-
eyrissjóðnum til gjaldtökunnar
myndi renna út um næstu ára-
mót og spurning væri hvort við
gætum fengið hana endurnýjaða.
íslenzk refabú:
Frjósemi 40% meiri en
í nágrannalöndunum
FRJÓSEMI á íslensku refabúunum
reyndist mjög gód við got í vor. Sig-
urjón Bláfeld, loðdýraræktarráðu-
nautur Búnaðarfélags íslands, hefur
safnað saman upplýsingum um frjó-
semina og sagði hann f samtali við
Mbl., að frjósemin hefði verið 6,4
hvolpar að meðaltali á hverja ásetta
læðu. í fyrra var frjósemin 6,6 til 6,7
hvolpar á læðu. Sigurjón sagði, að
eftir þeim tölum sem hann hefði frá
nágrannalöndunum, Danmörku,
Noregi og Finnlandi, væri frjósemi
blárefs þar mun minni, eða 4,5 til
4,8 hvolpar að meðaltali á hverja
ásetta læðu.
Sigurjón Bláfeld sagði, að þessi
árangur væri mjög góður sem
meðaltal yfir allt landið, sérstak-
lega þegar það væri haft í huga
hve stór hluti stofnsins væri
fyrsta árs læður, eða 60—70%, en
fyrsta árs læður gytu venjulega
einum hvolpi minna að meðaltali
en þær eldri. Sagði hann að frjó-
semin væri mest hjá þeim loð-
dýraræktendum sem mestu
reynsluna hefðu.
Af einstökum svæðum sagði
Sigurjón að frjósemin væri mest á
Eyjafjarðarsvæðinu, 7,3 hvolpar
væru að meðaltali Suður-Þingeyj-
arsýslumegin í Eyjafirði og 7
hvolpar í Eyjafjarðarsýslu. Lak-
asta frjósemin reyndist vera í
Austur-Húnavatnssýslu, 4,7
hvolpar, í Múlasýslum 5,2 og í
Skagafirði 6,0. Af einstökum
búum sagði Sigurjón að besta
frjósemin hefði verið í loðdýrabú-
inu í Botni í Mjóafirði í Norður-
ísafjarðarsýslu, en einnig væri
mjög góð frjósemi í búinu á Sól-
bergi á Svalbarðsströnd, eða yfir
8 hvolpar að meðaltali, og á
nokkrum fleiri búum. 3.948 refa-
læður eru á íslensku loðdýrabúun-
um og gutu þær 25.338 hvolpum,
samkvæmt upplýsingum frá
bændunum.
Sigurjón sagði aðspurður um
ástæður hinnar góðu frjósemi, að
mjög gott fóðurhráefni hér á
landi væri líklegast aðalástæðan,
en einnig væri stofninn mjög frjó-
samur. Þó sagði hann að ekki
hefði tekist að skýra þetta til
fullnustu og ekki heldur þá stað-
reynd, að hér eru framleidd
heimsins stærstu refaskinn.
Átján hvftir yrðlingar hafa náðst
Tekist hefur að safna 18 yrðlingum af hvíta heimskautarefastofninum
til að flytja til Noregs og Danmerkur, þar sem þarlendir loðdýrabænd-
ur ætla að rækta þá til að framleiða sjaldgæft litarafbrigði, „golden
island", sem kemur þegar hvíti refurinn og silfurrefur tímgast saman.
Bændurnir höfðu pantað 160—170 dýr, en fyrirsjáanlegt er að ekki
tekst að safna nema 25—30 dýrum upp í þessa pöntun í ár. Yrðl-
ingarnir eru geymdir í fjárhúsum í Holti í Stokkseyrarhreppi og tók
Kristján E. Einarsson, Ijósmyndari Mbl., þessa mynd þar þegar Morg-
unblaðsmenn komu við í Holti og heilsuðu uppá yrðlingana. Sjá
einnig: „Dýrbíturinn ..." á miðopnu.