Morgunblaðið - 12.10.1983, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 1983
21
Fjárlög fyrir árið 1984
„Eitt erfiðasta viðfangsefni stjórnvalda“:
Eyðsluskuldasöfnun í útlöndum hætt og
innlendi lánsfjármarkaðurinn efldur
VUNDANFARIN ár hafa verið tekin erlend lán til eyðslu urafram efni.
Aætlaðar heildarskuldir þjóðarbúsins erlendis verða u.þ.b. 60% af þjóðar-
framleiðslu um næstu áramót. Slíkri eyðsluskuldasöfnun verður að linna svo
að fjárhagslegu sjálfstæði þjóðarinnar verði ekki hætt,“ segir í greinargerð
með fjárlagfrumvarpinu fyrir árið 1984. Þá kemur einnig fram að „eitt
erfiðasta viðfangsefni stjórnvalda" sé að efla innlenda lánsfjármarkaðinn.
Á það er bent að „þessi óhagg-
anlega staðreynd" setji allri efna-
hagsstjórn, gerð lánsfjáráætlunar
og fjárlaga mjög þröngan ramma.
Lánsfjáráætlun fyrir árið 1984
verður lögð fram á næstunni, en í
greinargerð fjárlagafrumvarpsins
er boðað að nýjar erlendar lántök-
ur samkvæmt henni séu „verulega
minni en lántökur eru taldar
verða í raun á yfirstandandi ári“.
Það sé meginmarkmið ríkisstjórn-
arinnar að skuldir þjóðarbúsins út
á við aukist ekki á árinu 1984 frá
því sem verður í lok þessa árs.
Þetta, ásamt tekjutapi ríkissjóðs
af söluskatti og aðflutningsgjöld-
um, þrengi gífurlega allt svigrúm
til framkvæmda, almennra út-
gjalda og skattalækkana á næsta
ári.
„Brýnt er að mótuð verði heil-
steypt stefna í ríkisfjármálum,
peningamálum, fjárfestingu og
lánsfjármálum, en slíka sam-
ræmda stefnu hefur mjög skort
undanfarin ár,“ segir í greinar-
gerðinni. Á næsta ári verða af-
borganir af lánum vegna A-hluta
ríkissjóðs um 1140 milljónir
króna. Þar er meðal annars um að
ræða greiðslu á skyldusparnaði
frá árinu 1978 að upphæð 290
milljónir króna. Þá nema afborg-
anir af lánum vegna byggðalína
alls 150 milljónum króna, auk þess
nema vaxtagreiðslur vegna sömu
lána um 270 milljónum króna. Af-
borgarnir og vextir vegna byggða-
lína hafa ekki áður verið færð í
A-hluta fjárlaga, en hann nær yfir
fjárreiður ríkissjóðs og ríkisstofn-
Gengið úr Dómkirkju í þinghúsið að lokinni guðsþjónustu.
Keflavíkurflugstöð:
Framkvæmdir 1984 240 m.kr.
í athugasemdum fjárlagafrum- I
varps, sem varða flugstöðvarbygg-
ingu á Keflavíkurflugvelli, segir orð- I
rétt:
lán sem tekið var í Seðlabankan- I
um á árinu 1983 til að hægt yrði
að hefja framkvæmdir við bygg- I
inguna á þessu ári. Lántökuþörf
til flugstöðvarinnar nemur því
alls 103.770 þús. kr. á árinu 1984.“
ana, B-hlutinn nær hins vegar yfir
ríkisfyrirtæki og sjóði í ríkiseign.
„Mjög háar afborganir ríkis-
sjóðslána 1984 leiða til þess að
lánsfjárþörf A-hluta ríkissjóðs er
veruleg enda ekki afgangur á
rekstrarreikningi," segir í
greingargerð fjárlagafrumvarps-
ins. „Þetta eykur þann vanda að
ná greiðslujöfnuði í ríkisfjármál-
um, auk þess sem lánsfjárþörf rík-
issjóðs er mjög umtalsverð og
verður að beinast að innlendum
lánsfjármarkaði. Efling innlends
lánsfjármarkaðar er nú í athugun,
sem hluti af gerð lánsfjáraætlun-
ar næsta árs. Þetta er eitt erfið-
asta viðfangsefni stjórnvalda."
Fjárlagapunktar
Norræn samvinna
Framlag nemur samtals tæp-
um 4 m.kr. og hækkar um 2,5
m.kr. Viðfangsefni eru sjö tals-
ins og fjölgar um eitt, „dreifing
sjónvarpsefnis". Er hér um að
ræða þátttöku íslendinga í nor-
rænu samstarfi um dreifingu
sjónvarps- og hljóðvarpsefnis
um gervitungl.
íþróttir
Framlag til íþróttasjóðs verð-
ur 20,5 m.kr., hækkar um 22,4%.
Til byggingar íþróttamannvirkja
er ætlað að renni 19 m.kr.
(hækkun 3,4 m.kr.). Fjárveit-
inganefnd Alþingis gerir tillögur
um skiptingu. Liðurinn ýms
íþróttamál verður 12,7 m.kr.
(hækkar um 5,2 m.kr.) Tvö við-
fangsefni falla niður af þessum
lið (forseti FIDE og Skákskólinn
Kirkjubæjarklaustri) en eitt
bætist við: Bridgesamband ís-
lands.
Lánasjóður námsmanna
Fjárveiting til sjóðsins hækk-
ar um 173 m.kr. eða 76,2% frá
fjárlögum 1983 og verður 400
m.kr. Jafnframt er gert ráð fyrir
að afla sjóðnum lántökuheimild-
ar í lánsfjárlögum, 258 m.kr.,
sem er 87,2% hækkun frá 1983.
Skógrækt — landgræðsla
Framlag til skógræktar nemur
rúmum 17 m.kr., hækkar um
45,9% frá 1983. Fjárveiting til
landgræðslu- og landverndará-
ætlunar hækkar um tæpar 6
m.kr., verður rúmar 27 m.kr.
Listir
Heildarframlag til þessa fjár-
lagaliðar nemur rúmum 35 m.kr.
og hækka um 4,4 m.kr. Viðfangs-
efni eru 48 talsins í stað 50 í
fjárlögum líðandi árs. Þrjú við-
fangsefni falla niður (Alþjóða-
ráðstefna myndlistarmanna,
Fjalakötturinn og Norræn
sumarvinnustofa). Eitt bætist
við, bókmenntaverðlaun tengd
minningu Jóns Sigurðssonar.
Framlög til flestra viðfangsefna
eru óbreytt að krónutölu frá
1983.
Landhelgisgæzla
Fjárveiting til stofnunarinnar
hækkar um 42 m.kr. verður 140,9
m.kr. Miðað er við rekstur
þriggja skipa samtals í 33 mán-
uði; Ægir og Týr í 12 mánuði og
Óðinn í 9.
Þjóðkirkjan
Fjárveiting er 57,6% hærri en
í fjárlögum líðandi árs, áætluð
samtals 80,7 m.kr. Fjárveitingin
skiptist þannig: 1) Biskup ís-
lands 5,8 m.kr., 2) Samgöngu-
málastjóri þjóðkirkju 1,4 m.kr.,
3) Prestaköll og prófastsdæmi
65,1 m.kr. og 4) ýmis kirkjuleg
málefni 8,3 m.kr.
Húsnæðislánakerfíð
Framlag til Byggingarsjóðs
ríkisins og Byggingarsjóðs
verkamanna hækka samtals úr
299 m.kr. 1983 í 400 m.kr. 1984.
Viðbótarfjárþörf byggingarsjóð-
anna verður tekin til meðferðar
við afgreiðslu fjárfestingar- og
lánsfjáráætlunar 1984.
„Fyrirhugaðar framkvæmdir
við flugstöðvarbygginguna eru
áætlaðar alls 241.320 þús. króna á
árinu 1984. Samkvæmt samningi
munu Bandaríkin fjármagna
hluta byggingarkostnaðarins og
nemur þeirra hluti í fjármögnun
framkvæmda á árinu 1984 alls
146.400 þús. kr. Hluti Islendinga
af áætluðum byggingarkostnaði
ársins 1984 er 94.920 þús. krónur
sem afla þarf lántökuheimildar
fyrir. Að auki þarf að leita heim-
ildar til 8.850 þús. kr. lántöku til
þess að endurgreiða bráðabirgða-
Þjóðarbókhlaða
Samkvæmt fjárlagafrumvarpi
1984 verður framlag til bygg-
ingarsjóðs Þjóðarbókhlöðu kr. 2
m.kr., sem „fyrst og fremst er ætl-
að til að ljúka þeim verkefnum
sem staðið hafa yfir á þessu ári“,
eins og segir í athugasemdum
frumvarpsins. Fjárlagaframlag til
sjóðsins 1983 var 15 m.kr.
Ríkisútgjöldin:
Laun langstærsti gjaldaliðurinn
SAMANDREGIÐ yfirlit yfir rekstrargjöld, fjárfestingar og yfirfærslur ríkisins, ríkisfyrirtækja og sjóða í
ríkiseign eftir tegundum útgjalda, skv. frumvarpi til fjárlaga 1984:
1) Launakostnaður ..................................................... 6.533.718 þús. kr.
2) Önnur rekstrargjöld ................................................ 3.618.330 þús. kr.
3) Viðhald .............................................................. 668.757 þús. kr.
3) Hráefni og vörur til endurs......................................... 2.857.886 þús. kr.
4) Vextir ............................................................. 3.712.885 þús. kr.
5) Stofnkostn. og fjárfestingar ....................................... 1.779.462 þús. kr.
6) 1) Yfirfærslur til sveitarfélaga ..................................... 417.561 þús. kr.
2) fyrirtækja og atvinnuvega ...................................... 1.866.332 þús. kr.
3) samtaka og einstaklinga ........................................ 5.360.369 þús. kr.
Samtals heildarútgjöld ................................................. 26.815.300 þús. kr.