Morgunblaðið - 18.10.1983, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1983
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1983
29
fltagmtlrlfifrife
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 20 kr. eintakiö.
Hvað hefur breytzt,
áunnizt eða tapazt?
Nýtt þing hefur hafið störf.
Það er væntanlega
þverskurður og spegilmynd af
þjóðinni, sem kaus það.
Ný ríkisstjórn hefur verið
mynduð, sem nýtur stuðnings
rúms þingmeirihluta.
Þessi ríkisstjórn á fimm mán-
aða starfsferil að baki. Hún hef-
ur lagt fram sitt fyrsta fjár-
lagafrumvarp, en slíkt frum-
varp er, eða á að vera, bæði
stefnumarkandi í ríkisfjármál-
um og hagstjórnartæki.
Þar er því eðlilegt að þjóðin
spyrji: Hvað hefur breytzt?
Hvað horfir til betri áttar?
Hvað hefur farið úrskeiðis?
Gagnrýni á ríkisstjórnina
styðst fyrst og fremst við
tvennt:
Hið fyrra er að kveðja ekki
þing saman fyrr en rúmum
fimm mánuðum eftir að það var
kjörið. Það síðara er að skerða
verðbótaþátt launa og höggva
skammtímabundið á samn-
ingsrétt verkalýðsfélaga.
Alþingi var kvatt saman á
svipuðum tíma og oftast áður,
það er hinn 10. október, og í hví-
vetna farið að gildandi laga-
ákvæðum þar um. Allir
stjórnmálaflokkar, sem aðild
hafa átt að ríkisstjórnum hér á
landi, bera ábyrgð á hliðstæðum
þinghléum.
Engu að síður styðst þessi
gagnrýni við gild rök. Neyðar-
ástand í þjóðarbúskapnum, sem
við blasti þá þing var kjörið, var
eitt út af fyrir sig næg ástæða
til að kveðja þing saman. Ný-
kjörið þing hafði bæði þingræð-
isrétt og þingræðisskyldu til að
móta viðbrögð og varnir í þjóð-
arbúskapnum.
Þjóðarframleiðsla stefndi í
10% samdrátt á tveimur árum,
1982 og 1983. Þjóðartekjur rýrn-
uðu að sama skapi. Aflabrestur
þorsks, gjöfuiasta nytjafisksins,
blasti við. fslenzk sjávarvara
hafði veikari vígstöðu en oftast
áður á erlendum sölumörkuð-
um. Verðbólga var komin í
130—150%, sem í senn skekkti
samkeppnisstöðu íslenzkrar
framleiðslu, heima og heiman,
og setti, ásamt vaxtakostnaði,
fjölmörgum fyrirtækjum stól-
inn fyrir dyrnar um framtíðar-
rekstur. Langvarandi taprekst-
ur undirstöðuatvinnuvega hefði
þróazt yfir í víðtækt atvinnu-
leysi, án skjótra viðbragða.
Viðskiptahalli gagnvart útlönd-
um var og kominn til sögunnar
og erlendar skuldir hrönnuðust
upp; greiðslubyrði þeirra tók
þegar til sín fjórðung útflutn-
ingstekna.
Viðbrögð ríkisstjórnarinnar
vóru hinsvegar í aðalatriðum
rétt. Árangur þeirra hefur sagt
tíl sín í umtalsverðum árangri,
ekki sízt í hjöðnun verðbólgu,
sem var höfuðmeinsemd flestra
þátta efnahagslífs okkar, sam-
hliða fjárfestingarmistökum og
rangri efnahagsstefnu næstlið-
in ár. Það skiptir nú höfuðáli
fyrir landsmenn að varðveita
þennan árangur og þoka málum
áfram til réttrar áttar.
Afnám samningsréttar, þó
takmarkað sé við fáeina mán-
uði, er vissulega umdeilanlegt.
Skertur kaupmáttur launa, í
kjölfar bráðabirgðalaga, er
hinsvegar réttlætanleg fórn,
miðað við það neyðarástand, er
við blasti, og þann árangur, sem
þegar er í hendi. Ef við hefðum
áfram siglt inn í vaxandi óða-
verðbólgu og fyrirsjáanlega
stöðvun fjölda fyrirtækja, hefði
staða launþeganna í landinu
orðið margfalt verri.
Nú er í fyrsta sinn um langt
árabil lagt fram frumvarp til
fjárlaga er gerir ráð fyrir lækk-
uðum skatttekjum ríkissjóðs
sem hlutfalls af þjóðartekjum.
Frumvarpið speglar breytta
stefnu í ríkisfjármálum og
efnahagsmálum sem er réttvís-
andi. Það sýnir að ríkisbú-
skapnum er ætlað að axla sinn
hlut í nauðsynlegri viðreisn.
Hann á að draga saman segl
með svipuðum hætti og þegnum
þjóðfélagsins hefur verið gert
að gera. Hlutur Alþingis, sem
nú fær fjárlagafrumvarpið til
meðferðar, er að vísu eftir. Von-
andi bregzt það ekki á örlaga-
stundu.
Það hefur vissulega sitt hvað
breytzt. Verðbólgan hefur
snarminnkað, hvort sem sá
árangur er viðvarandi eða ekki.
Vextir hafa lækkað og eiga eftir
að lækka, ef fer sem horfir.
Gengi hefur verið stöðugt. Enn
vantar töluvert á rekstrarör-
yggi atvinnuvega, en sá stöðug-
leiki í efnahagslífi og verð-
þróun, sem að er stefnt og vif
höfum þokazt nær, hefur aukif
á bjartsýni. Höfuðatriðið er af
skapa skilyrði fyrir aukin um-
svif í þjóðarbúskapnum, sem
eru forsenda vaxandi þjóðar-
tekna, sem setja okkur mörk um
lífskjör, bæði sem heild og ein-
staklingum.
Ríkisstjórnin á að sæta gagn-
rýni. Það er nauðsynlegur þátt-
ur þingræðis og lýðræðis. Sú
gagnrýni verður þó fyrst og síð-
ast að vera málefnaleg. Ríkis-
stjórn, hvern veg sem saman-
sett er, verður ekki síður að
njóta sannmælis þegar hún
skilar árangri í hendur þjóðar-
innar. Og hún þarf að hafa
starfsfrið, ekki sízt þegar svo
mikið er í húfi eins og nú er í
íslenzkum þjóðarbúskap.
Á þessari mynd sem Haukur Gfslason tók í gær af verksmiðjunni í Gunnarsholti sést braggabyggingin þar sem eldurinn
kom upp og fallin er að hluta en fjær er vélaturn verksmiðjunnar sem einnig eyðilagðist af völdum eldsins.
6—9 milljóna króna tjón í gras-
kögglaverksmiðjunni í Gunnarsholti
— Allt lausafé óvátryggt
ÁÆTLAÐ ER AÐ 6 til 9 milljóna króna tjón hafi orðið, er hluti graskögglaverk-
smiðjunnar Fóður og fræ f Gunnarsholti á Rangárvöllum brann á sunnudag.
Klsti hluti verksmiðjunnar gjöreyðilagðist og allt sem í þeim hluta var. Eldurinn
komst einnig inn í verksmiðjubygginguna sjálfa og eyðilögðust þar meðal annars
stjórntæki verksmiðjunnar. Rafmagnseftirlit ríkisins vinnur að rannsókn elds-
upptaka, en þau eru enn ókunn. Byggingarnar eru skyldutryggðar, en innbú og
vélar óvátryggt samkvæmt fyrirmælum yfirvalda en rfkissjóður á Fóður og
fræ-verksmiðjuna.
Um klukkan 15 á sunnudag sást
reykur stíga upp úr verksmiðjunni
og skömmu síðar fór að loga upp úr
elsta hluta hennar. Slökkviliðin á
Hellu og Hvolsvelli komu innan tíð-
ar og tókst þeim að slökkva eldinn á
skömmum tíma. Eldurinn kom upp í
braggabyggingu þar sem verksmiðj-
an sjálf var áður til húsa, en notuð
hefur verið sem kaffistofa og vara-
hlutalager undanfarin ár, en þar er
einnig rafmagnsinntak verksmiðj-
unnar. Eldurinn náði síðan að læsa
sig um verksmiðjuna sjálfa sem er
áföst og olli þar miklum skemmdum
í vélaturni.
Bragginn gereyðilagðist í brunan-
um og vélaturninn skemmdist mik-
ið. Einnig eyðilagðist allt sem inni i
þessum húsum var, meðal annars
stjórntæki verksmiðjunnar, sekkj-
unarbúnaður og ýmis önnur tæki,
svo og varahlutalager og fleira. Að-
altækjum verksmiðjunnar, það er
þurrkara og kögglavél, tókst að
bjarga og einnig tókst að verja
graskögglalagerinn þar sem svo til
öll ársframleiðsla verksmiðjunnar
er geymd, eða um 2500 tonn.
Stefán H. Sigfússon, fram-
kvæmdastjóri Fóður- og fræ-
framleiðslunnar sagði í samtali við
Mbl. í gær, að verksmiðjan hefði í
raun sloppið ótrúlega vel, ekki hefði
mátt miklu muna að verr hefði far-
ið. Sagði Stefán, að tjónið væri lík-
lega á bilinu 6 til 9 milljónir króna,
en það væri ekki búið að meta end-
anlega. Sagði hann, að hús hefðu
verið skyldutryggð hjá Brunabóta-
félagi Islands, en allt lausafé, það er
innbú, vélar og varahlutir, hefði
verið ótryggt samkvæmt fyrirmæl-
um frá fjármálaráðuneytinu, en rík-
issjóður er eigandi verksmiðjunnar.
Fundarmenn að störfum á kirkjuþinginu í gær.
Kirkjuþing íslensku þjóðkirkjunnar:
Fjallað um skýrslu kirkju-
ráðs og borin fram tillaga
um kirkjumálaráðuneyti
KIRKJUÞING hinnar íslensku þjóðkirkju hélt áfram fundum sínum í gær,
en það hófst sl. sunnudag. Þingið sitja 22 fulltrúar, leikir sem lærðir frá
öllum kjördæmum landsins. Biskup íslands, herra Pétur Sigurgeirsson, er
forseti þingsins, en varaforsetar voru kjörnir þeir séra Sigurður Guðmunds-
son, vígslubiskup á Grenjaðarstað og séra Jón Einarsson, prófastur í Saurbæ.
Biskup flutti skýrslu kirkjuráðs,
en það starfar á milli kirkjuþinga
og er framkvæmdaaðili þingsins.
Kirkjuráðið er einnig aðili kirkj-
unnar að samstarfsnefnd Alþingis
og þjóðkirkjunnar, en af hálfu Al-
þingis sitja þingið einn fulltrúi frá
hverjum þingflokki og forseti
sameinaðs Alþingis situr í forsæti
til skiptis við biskup.
I skýrslu kirkjuráðs sem lesin
var á þinginu í gær kom m.a. fram
að ekkert þeirra mála sem síðasta
kirkjuþing samþykkti sem frum-
vörp til laga, fengu umfjöllun á
Alþingi. Þá kom fram að kirkju-
eignanefnd var skipuð að tilhlutan
fyrrverandi kirkjumálaráðherra.
Dr. Páll Sigurðsson er formaður
hennar, en nefndinni ber að gera
könnun á því hverjar kirkjueignir
hafa verið frá fyrstu tíð til þessa
dags. Þá felst i starfi nefndarinn-
ar heimildasöfnun og rannsókn-
arstörf. Einnig kom fram að þjón-
usta íslensks prests í London er
brýn, fyrir þá íslendinga sem eru
búsettir þar eða dvelja á sjúkra-
húsum. I London hefur séra Jón
Aðalsteinn Baldvinsson verið sett-
ur prestur í sex mánuði og er það
gert í tilraunaskyni. Nú hefur yf-
irvöldum borist bréf frá sendi-
herra íslands í London, Einari
Benediktssyni, þess efnis að fram-
hald verði á störfum islensks
prests þar.
í umræðum um skýrslu kirkju-
ráðs kom fram að grafið sé undan
hjónabandinu sem stofnun þjóð-
félagsins, þegar fjárhagslegur
ávinningur geti verið af óvígðri
sambúð. Var mál manna að núver-
andi skattaálagning gengi á hlut
heimila þar sem annar makinn
vinnur heima fyrir og vinna hans
ekki metin til skatts, að sögn rik-
isskattstjóra.
Kirkjuráð bar fram tillögu, sem
biskup mælti fyrir, um stofnun
sérstaks kirkjumálaráðuneytis,
sem myndi fjalla um málefni þjóð-
kirkjunnar og annarra trúfélaga.
Áratugur er nú liðinn frá því
kirkjuþing samþykkti ályktun
þessu aðlútandi, án þess að nokk-
uð yrði úr framkvæmdum.
inn er sá, að islensku sölufélögin
hafa lengi staðið í samkeppni við
Kanadamenn með 30—40% hærra
verði en þeir og samt selt alla fram-
leiðsluna.
Sum kanadisk fiskvinnslufyrir-
tæki hafa bætt framleiðslu sína og
aukið sölur til Bandarikjanna, en
það hefur ekki breytt sölustefnu
okkar um að halda uppi verði. Ef við
ættum að mæta samkeppni frá
Kanada einungis með verðstríði, þá
Alvarlegur hlutur að veikja
manna á þýðingu þessara fyrirtækja
lEinokunarfyrirtæki - löngu
frosin fóst í starfseminni
— segir Sverrir Hermannsson um Sölusamtök
SÍS og Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
I „MÉR er n*r »4 h»W» »4 sölumál
| okkj^urfunjoyjjnjerrwendii^
»ko*un»r Ti*. Mér er njer »4 h»W»
»ö þeuuí okk»r freRu, næstum þri
»4 segj» einokunarfyrirtmki, Sölu-
m<4oto4 hr*4frystihús»nn» og Sölu-
samtök SÍS, séu löngu froain föst f
starfsemi sinnL Ég rer* »4 j»t» »*
ég hef undrast þ»4 um langa hrf* af
kunnngleika mfnum f sjárarút-
regsmálum, »* þeusi fjrirtmki hafa
eftir minum kunnugleika ekkert
aöhafst til þess a* »fla nýrr» mark-
s*», rarla lyft hendi til þess a*
finna mark»*i fjrir nýj» röru, til
dæmis knftsk," sag«i Srerrir Her-
mannsson i*n»*»rr**herr» m.». á|
— segir Guðmundur H. Garðarsson, blaöafulltrúi SH
„í MORGUNBLAÐINU sl. sunnudag er vitnað í ræðu, sem Sverrir Hermanns-
son iðnaðarráðherra flutti á fundi í Sjálfstæðisflokknum í Hafnarfirði. Vegna
einkennilegra ummæla ráðherrans um Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna og þeirr-
ar skoðunar hans, að sölu frystra sjávarafurða frá íslandi til Bandaríkjanna sé
stefnt í hættu vegna of hás verðs á íslenska fiskinum borið saman við verð á
kanadískum fiski, tel ég, sem einn af talsmönnum Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna, nauðsynlegt að eftirfarandi atriði komi fram:
Vegna samkeppni á erlendum
mörkuðum hefur ætíð verið talið
mjög óheppilegt að fjalla mikið um
birgðastöðu á hverjum tíma. Er það
m.a. með tilliti til stöðu okkar sem
seljenda í viðræðum um verð. Þarf
ekki að tíunda það, að það hefúr
ætíð verið kappsmál íslendinga að
fá sem hæst verð fyrir afurðir sínar
og sölufyrirtækin litið á það sem
skyldu sína að selja fyrir hæsta fá-
anlegt verð á hverjum tíma,“ segir í
yfirlýsingu sem Mbl. hefur borist
frá Guðmundi H. Garðarssyni,
blaðafulltrúa Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna.
Síðar segir Guðmundur: „Ráð-
herra upplýsir, að nú séu birgðir
frystra sjávarafurða miklar í land-
inu. Þetta á ekki við um allar teg-
undir. Hvað snertir birgðastöðu
Coldwater Seafood Corp. er hún 1
samræmi við sölustefnu fyrirtækis-
ins og útfærslu hennar á grundvelli
fyrri tíma reynslu, sem m.a. hefur
haft það í för með sér að fyrirtæki
SH í Bandaríkjunum er stærsta
fyrirtæki sinnar tegundar þar i
landi með árlega veltu upp á 200
milljónir Bandaríkjadala.
Það hefur aldrei fyrr verið talið
ámælisvert, að SH og fyrirtæki
hennar erlendis hafi sóst eftir
hæsta mögulega verði fyrir afurð-
irnar. Þess vegna hafa alltaf verið
nokkrar sveiflur í birgðastöðunni.
Þýðing sölusamtaka felst m.a. í því
að hafa styrkleika til að standa af
sér tímabundnar neikvæðar sveiflur
á mörkuðum og bregðast ekki við
eins og tækifærissinnaðir spákaup-
menn.
Hið háa verð SH í gegnum árin
hefur alltaf gert meira en að standa
undir birgðasveiflunum.
Öfgafullar opinberar staðhæf-
ingar um birgðastöðu styrkja ekki
sölustöðina, þegar vitað er að helstu
erlendu kaupendur fá allar slíkar
upplýsingar, og eru auðvitað
ábyrgðarlausar þegar ráðherra á í
hlut.
Ummæli Sverris Hermannssonar
um að sölusamtökin horfi aðgerð-
arlaus á, að Kanadamenn leggi und-
ir sig bandariska freðfiskmarkað-
inn á meðan verð íslendinga sé allt
að 20% of hátt, eru byggð á ótrú-
legri vanþekkingu á málunum. Það
er furðulegt, að íslenskur ráðherra
skuli setja fram hvatningu um verð-
lækkun, sem felur í sér gífurlega
lífskjaraskerðingu fyrir íslensku
þjóðina.
Ómakleg gífuryrði um sölusam-
tök, sem hafa reynst Islendingum
vel, eru vart svaraverð. Sannleikur-
inn er sá, að sölusamtökin hafa
staðið sig mjög vel, um það vitnar
velmegunin í landinu á liðnum ára-
tugum sem þau hafa átt stóran þátt
í að skapa. Þá má geta þess, að Fær-
eyingar hafa á annan áratug falið
Coldwater Seafood Corp. (fyrirtæki
SH í Bandaríkjunum) sölumeðferð á
öllum frystum sjávarafurðum, sem
þeir framleiða fyrir þennan mark-
að. Færeyingar myndu vart fela
okkur þetta, ef þeir sæju ekki hag
sínum með því best borgið.
Það er ekkert nýtt fyrirbrigði að
íslendingar þurfi að keppa við
Kanadamenn á fiskmörkuðum bæði
í Evrópu og Ameríku. Sannleikur-
dygðu ekki nein 20% að mati for-
ustumanna okkar í sölumálum í
Bandaríkjunum. Þeir álíta, að
Kanadamenn myndu einfaldlega
lækka sitt verð eftir þörfum.
Hvaða íslendingur vill kalla slíka
lífskjaraskerðingu yfir þjóðina
ótilneyddur? í þessu sambandi er
rétt að minna á, að mörg helstu
fiskvinnslufyrirtækin á austur-
strönd Kanada hafa rambað á
barmi gjaldþrots á undanförnum
árum. Þau hafa nú nýverið verið
þjóðnýtt.
Það kemur aldrei til greina, að
íslendingar fari að færa sig niður á
það stig, sem Kanadamenn hafa
verið á. Því hefur fylgt öngþveiti,
gjaldþrot og þjóðnýting. Það má
ekki láta deigan síga, þótt eitthvað
blási á móti í bili. Affarasælast
fyrir íslendinga er að halda áfram
sölu til Bandaríkjanna með þeim
söluaðferðum og tækni sem hafa
skilað þeim góðum árangri. Um það
geta þúsundir manna í fiskvinnslu
og fiskiðnaði vitnað.
Að reyna að veikja tiltrú manna á
hlutverki og þýðingu þessara fyrir-
tækja í persónulegum eða pólitísk-
um tilgangi, er mjög alvarlegur
hlutur, sem verður að mæta af festu
og einurð af hálfu fiskframleiðenda,
sjómanna og fólks i fiskvinnslu, sem
á mestra hagsmuna að gæta.
Allt tal ráðherra um staðnaða
einokun hvað SH varðar er út í hött.
SH eru frjáls sölusamtök um 70
frystihúsa hvaðanæva á landinu.
Það er enginn þvingaður til að vera
í samtökunum. SH nýtur ekki laga-
verndar eins og Sölusamtök ís-
lenskra fiskframleiðenda (SÍF) og
Síldarútvegsnefnd.
En sagan hefur sannað, að vegna
þessa fyrirtækis, SH, hefur frysti-
húsunum á íslandi vegnað vel í sölu
afurðanna á erlenda markaði. SH
selur afurðir til um 20 landa, allt
frá Bandaríkjunum til Japans, til
Sovétríkjanna og flestra ríkja
Vestur-Evrópu. Árlegur heildar-
útflutningur er á bilinu 80—110.000
smálestir og hefur SH ætíð getað
selt afurðir frystihúsanna á góðu
verði.
Aðdróttanir iðnaðarráðherra um
aðgerðarleysi sölusamtaka í sam-
keppni við Kanadamenn, eru
ósæmilegar, ef þær eru rétt eftir
honum hafðar, sem ég leyfi mér að
efast um. SH ver árlega stórum
fjárupphæðum í markaðsleit og
vöruþróun. Er það m.a. gert í verk-
smiðjum fyrirtækisins í Bandaríkj-
unum og Evrópu. Á sölulistum SH
og fyrirtækja hennar eru hundruð
vörutegunda, með tilliti til gerðar,
þyngdar, umbúða, verðs o.s.frv.
SH var frumkvöðull í framleiðslu
og sölu frystra sjávarafurða í
Bandaríkjunum. Á sl. 2 árum hafa
verið gerðar stórmerkar tilraunir
með flutning verulegs magns
ferskra fiskflaka í heilum flugvéla-
förmum með leiguþotum til Banda-
ríkjanna. Enn er ekki séð fyrir
niðurstöður þessara tilrauna, en
þær var aðeins unnt að framkvæma
í stórum stíl á vegum öflugs sölufé-
lags.
Um þessar mundir er rekstur
fiskiðnaðarverksmiðju í eigu SH að
hefjast í Grimsby, Englandi. Þar
með hefur SH tryggt sér fullkomna
framleiðslu og söluaðstöðu innan
vébanda Efnahagsbandalags Evr-
ópu, en þar búa á fjórða hundrað
milljónir manna.
Þegar SH hóf brautryðjenda-
starfið í Bandaríkjunum og var á
undan sínum tíma, mætti það ekki
skilningi á íslandi. Og það átak
gerðist ekki án fórna. Nú er verið að
ryðja brautina innan Efnahags-
bandalagsins m'eð uppbyggingu í
Grimsby. Vonandi láta núverandi
valdhafar á Islandi ekki á sig sann-
ast að þeir reyni að bregða fæti
fyrir þessa uppbyggingu. En það
gera þeir, ef þeir ætla að ráðast að
sölusamtökunum.
Þá má minna á það, að SH selur
gífurlega mikið magn frysts fisks til
Sovétríkjanna og hefur stóraukið
sölu frystra sjávarafurða til Japans,
sem áður keypti aðeins frysta loðnu
og loðnuhrogn.
Það er mikill misskilningur eða
fákunnátta að halda því fram, að
SH sé „staðnað einokunarfyrir-
tæki“. SH hefur verið fyrirtæki í
örum vexti. SH hefur verið forystu-
fyrirtæki íslendinga á erlendum
mörkuðum um áratuga skeið. Og
SH mun halda áfram að gegna for-
ustuhlutverki sínu, svo framarlega
sem misvitrir stjórnmálamenn
bregða ekki fæti fyrir starfsemi
fyrirtækisins með óæskilegum af-
skiptum."
Þá fékk Mbl. ennfremur þær upp-
lýsingar hjá Guðmundi að sem
dæmi um söluaukningu hjá SH
mætti nefna að í fyrra hefðu um 250
tonn af frystum karfaflökum verið
flutt út til Efnahagsbandalagsland-
anna, en í ár yrði útflutningurinn
um 2.500 tonn. Þá yrðu í ár flutt út
flugleiðis um 2.000 tonn, en þar er
einkum um að ræða karfa. Þá sagði
Guðmundur að SH í Grimsby hefði
tekið til starfa í ár og ætti að þjóna
Bretlandi og öðrum Efnahags-
bandalagslöndum og væri þetta
stórátak í að styrkja markaðs-
aðstöðuna þar. Ef miðað væri við
síðustu áramót, væri fjárfestingin í
fyrirtækinu um 2,5 milljónir punda.
Þá væri einnig mikil starfsemi í
söluskrifstofu SH í Hamborg og
yrði um aukningu að ræða þar á
þessu ári.
Þá gat Guðmundur þess að nú
væri forstjóri SH, Eyjólfur Isfeld
Eyjólfsson, í Japan, en þar hefði SH
haft góðan markað fyrir ýmsar af-
urðir og nú væri unnið að því að
styrkja hann. I fyrra voru flutt út
til Japans um 3.000 tonn af sjávar-
afurðum og má þar m.a. nefna
hrogn, loðnu, karfa og síld.
Afar mikil samkeppni á
milli þessara fyrirtækja
— segir Sigurður Markússon, framkvæmda-
stjóri sjávarafurðadeildar SÍS
„ÉG SKRIFAÐI Sverri Hermannssyni ítarlegt bréf í morgun þar sem ég gerði
honum grein fyrir starfsemi okkar og sölufyrirtækja okkar erlendis á sviði
vöruþróunar og markaðsöflunar, en ég tel að þessi starfsemi okkar hafí aldrei
verð umfangsmeiri en einmitt nú,“ sagði Sigurður Markússon, framkvæmda-
stjóri sjávarafurðadeildar SÍS í samtali við Morgunblaðið í gær, en hann var
spurður álits á þeirri yfirlýsingu Sverris Hermannssonar iðnaðarráðherra um að
sölusamtök SÍS og Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna væru stöðnuð einokunarfyr-
irtæki.
„Hún hefur skilað framleiðendum
okkar verulegum árangri, sem kem-
ur nú fram i mikilli söluaukningu á
öllum freðfiskmörkuðum okkar,“
sagði Sigurður.
Varðandi yfirlýsingu ráðherrans
um einokunarfyrirtæki, sagði Sig-
urður að auðvitað hefði Sverrir leyfi
til þess að orða þetta eins og honum
sýndist. „Ég er ekki sammála þessu
og vil til dæmis benda á það, að það
er afar mikil samkeppni á milli
þessara fyrirtækja og ég held að það
hafi ekki farið fram hjá neinum
sem les blöðin á Islandi að sú sam-
keppni er afar hörð, þannig að það
er alveg út í hött að tala um að þessi
fyrirtæki séu einokunarfyrirtæki.
Það er ekki aðeins að þau séu í inn-
byrðis samkeppni, heldur eru þau í
mjög harðri samkeppni við aðra að-
ila á markaðinum. Einokunarfyrir-
tæki eru í mínum skilningi fyrir-
tæki sem eru ein um hituna við að
selja einhverjar ákveðnar vöruteg-
undir á ákveðnum mörkuðum,"
sagði Sigurður.
Um sölustarfsemi Kanadamanna
á Bandarikjamarkaði, sagði Sigurð-
ur, að þeir horfðu ekki aðgerðarlitl-
ir á það, eins og Sverrir segði. „Við
höfum barist þarna mjög hat-
rammri baráttu og hefur okkar
fyrirtæki vestra, Iceland Seafood
corp. verið með mikla söluaukningu
ár eftir ár og einnig á fyrstu 9 mán-
uðum þessa árs. Hitt er svo annað
mál að við höfum ekki verið sáttir
við hvernig hlutur íslands þróaðist
á þessum þýðingarmesta freðfisk-
markaði okkar, og þess vegna er
okkur nauðugur einn kostur að fara
okkar eigin leiðir í verðlagningu á 5
punda pakkningu þorskflaka," sagði
Sigurður.