Morgunblaðið - 13.12.1983, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 1983
43
Björn Benedikts-
son - Minningarorð
segir allt sem segja þarf: Hann
var drengur góður.
Ekki höfðum við mágur minn
þekkzt lengi, þegar ég skynjaði
birtuna og ylinn sem honum
fylgdu. Sumar eftir sumar lögðum
við leið okkar saman til vatna og
fljóta, einkum og sér í lagi til
Þingvallavatns, ýmist þeirra er-
inda einna að vera undir beru
lofti, en oftar til þess að renna
jafnframt fyrir silung. Á þessum
ferðum okkar veitti ég því fljótt
athygli, hversu djúp áhrif nátt-
úrufegurð hafði á Árna og hversu
hrifnæmur hann var, þótt hann
hefði ekki um það mörg orð, frem-
ur en þau mál sem honum voru
hjartfólgnust. Hann var að því
leyti dulur, að hann ræddi ógjarna
um það sem innst bjó. Ég veit því
ekki hvað hann var að hugsa
stundum, þegar hann horfði lengi
þögull og líkt og frá sér numinn á
dýrð himins og jarðar. Hitt veit
ég, að ég gleymi seint þeirri lotn-
ingu sem ljómaði af svip hans
andspænis fegurð og tign ættjarð-
arinnar og um leið sköpunarverks-
ins.
Fyrir ári fór Árni að kenna las-
leika, sem læknar greindu að fullu
litlu síðar. Hann fékk þá að vita,
að hann gengi með háskalegan
sjúkdóm og ætti ef til vill skammt
eftir ólifað. Þessi úrskurður kom
að sjálfsögðu eins og reiðarslag
yfir konu hans og börn. Ekki þarf
heldur neinum getum að því að
leiða, hvernig sjálfum honum varð
innanbrjósts við slíkan dóm. En á
ytra borði tókst honum að láta
sem ekkert væri. Hann gekk að
störfum, hvenær sem af honum
bráði, bjó sem bezt hann kunni í
haginn fyrir fjölskyldu sína áður
en hann hyrfi brott, sýndi ætt-
ingjum og vinum alúð og ræktar-
semi, svo sem hann hafði löngum
gert, var hýr og glaðvær líkt og
endranær, þótt sífellt syrti að.
Mánuðum saman hafði hann
harða baráttu við ólæknanlegan
sjúkdóm af dæmafárri karl-
mennsku og sálarþreki. Nú er því
stríði lokið, harmur konu hans og
barna þeirra hjóna mikill, söknuð-
ur þeirra þungbær. Við Anna vott-
um þeim dýpstu samúð, en vonum
jafnframt að líkn muni það reyn-
ast að eiga ótal minningar um
öndvegismann, sem var í senn at-
orkusamur, ljúfur í lund og vammi
firrður. Á skilnaðarstund þökkum
við bróður og vini ógleymanlegar
samverustundir og felum önd
hans höfundi ljóss og lífs.
Ólafur Jóhann Sigurðsson
Stóð það líka heima að bæði meðal
sjúklinga og samstarfsmanna
naut hún óskoraðs trausts og vin-
sælda. Þótt vinnutíminn væri oft
langur, einkum framan af meðan
börnin voru enn í æsku, fannst
mér ætíð sem Sveinlaugu þætti
hún hafa fundið þar réttan vett-
vang í lífinu og hún var sátt við
sín kjör.
Sveinlaug var enn á besta aldri
þegar kallið kom. Aðdragandinn
var ekki langur en síðustu stund-
irnar erfiðar. Þær urðu þó miklu
léttbærari en ella vegna þess að þá
hafði hún öll börn sín hjá sér í
fyrsta sinn um árabil. Þau sjá nú
á bak einstakri móður og vini,
miklu fyrr en nokkurn hefði grun-
að.
Þeim öllum, systkinum Svein-
laugar og föður færi ég kveðjur
samúðar og hluttekningar að leið-
arlokum.
Gunnar G. Schram
Húmar að kveldi, sest er sól,
flaug í gegnum huga minn þegar
ég frétti hversu alvarleg veikindi
móðursystur minnar voru. Það
dimmdi í veðri í orðsins fyllstu
merkingu og vindurinn gnauðaði á
gluggann. Það var skyndilega
kominn vetur. Og þannig er mér
innanbrjósts núna, þegar komið er
að leiðarlokum. En erfitt á ég
samt með að skilja að veru hennar
hér á jörðu skuli vera lokið, því
svo geysilifandi og sterk persóna
var hún í lifanda lífi.
Mig langar með þessum örfáu
línum að þakka frænku minni
fyrir allar ánægjulegu samveru-
stundirnar sem við áttum saman.
Allar mínar bestu bernskuminn-
Fæddur 30. júlí 1920
Dáinn 5. desember 1983
Þann 5. desember sl. lést á
Borgarspítalanum í Reykjavík
Björn Benediktsson. Hann var
fæddur að Ásmundarnesi í
Bjarnarfirði í Strandasýslu 30.
júlí 1920. Foreldrar hans voru
hjónin Benedikt Benjamínsson
strandapóstur og Finnfríður Jó-
hannsdóttir. Þau bjuggu í Ás-
mundarnesi, einnig Brúará, en
flytja á Djúpuvík árið 1941.
Sem íslenskur sveitadrengur
kynnist Björn erfiðum atvinnu-
háttum fátækrar barnafjölskyldu
norður í einni harðbýlustu sveit á
Islandi á hinni nyrztu strönd út
við hið drungalega Dumbshaf. Það
hefur löngum verið á orði haft hve
harðærið á voru landi hefur stælt
margan nýtan íslending til góðra
dáða. Þau lífsskilyrði sem fyrri-
tíðar-fólk mátti búa við í harðbýl-
um sveitum sönnuðu fólki það að
um tvo kosti var að velja, eins og
orðtakið segir „að duga eða drep-
ast“. Það var því engin furða þó
stofninn af Ströndum hefði orð á
sér fyrir kjark og hreysti. Það var
heldur ekki heiglum hent að vera
traustur póstur í Strandasýslu á
þeim tímum sem ár voru óbrúaðar
og engir akvegir komnir. Halda
uppi lögskipuðum ferðum jafnt í
hörðum vetrarhörkum sem á öðr-
um árstíma. Þetta starf fórst þeim
samt vel úr hendi þessum fyrrit-
íðar-mönnum og létu hvergi deig-
an síga. Einn þeirra var Benedikt
Benjamínsson, hans sögu má lesa í
bókinni sem hinn ritsnjalli
Strandamaður Þorsteinn Matt-
híasson skráði.
Ekki er á mínu færi að lýsa
þætti Björns, sem hér er minnzt
varðandi heimilisaðstoð í föður-
garði, til þess skortir mig kunnug-
leika. Hitt þekki ég af eigin raun
að sveitabörnin urðu ung að taka
til hendinni og verða að liði.
Stundum hefur hent að til of mik-
ils var ætlast af börnum og ungl-
ingum, þau ofgerðu sér í vinnu og
biðu þess aldrei bætur. Fólk er
misfljótt að taka út þroska, svo er
orku, þreki og áhuga misskipt á
milli einstaklinga af skaparans
hendi. Mér hefur verið sagt að
Birni hafi ekki verið úthlutað eins
ingar eru frá heimsóknum á heim-
ili hennar og eiginmanns hennar.
Þar sem allt iðaði af lífi og fjöri,
enda nóg að gera þar sem þau áttu
fimm börn og oft mjög gestkvæmt.
En alltaf hafði Sveinlaug frænka
tíma aflögu til þess að spjalla við
litlu frænku sína og leika við
okkur börnin.
Því varð ég ekkert hissa, seinna
þegar ég sjáíf eignaðist börn, að
þeim skyldi finnast, alveg eins og
mér forðum daga, alveg óskaplega
gaman að fá að heimsækja frænku
sína, sem alltaf hélt þeim veislu í
hvert skipti sem þau komu, og var
það æði oft. Þannig var frænka
mín, höfðingi heim að sækja, fyrir
smáa sem stóra, það skipti ekki
máli hver í hlut átti. Hún var
hreinasti snillingur í matreiðslu
og voru veislur hennar víðfrægar.
Ekki bara fyrir góðan mat, heldur
allt sem því viðkom. Allt frá
borðbúnaði og blómaskreytingum
til tónlistar, allt skyldi vera full-
komið. Slíkur var smekkur henn-
ar.
Þetta átti líka við klæðnað hjá
konunni, því sjaldan eða aldrei hef
ég séð betur klædda konu á ís-
landi. Við hittumst fyrir mörgum
árum f París þegar ég var þar við
nám, og áttu fransmennirnir ekki
til orð um glæsileika og smekkleg-
an klæðnað þessarar konu. Finnst
mér það segja þó nokkuð um hana,
því Frakkar kalla nú ekki allt
ömmu sína í þeim efnum. Ófáar
ferðirnar fórum við í bæinn í
seinni tíð til þess eins að taka út
tískuna í bænum og dást að þeim
menningarblæ sem var smám
saman að komast á borgina.
Einnig fórum við oft saman í
miklu af lífsþreki til erfiðisverka,
sem föður hans, þrátt fyrir það
varð hann nýtur maður til þeirra
verka sem honum voru falin.
Ungur mun hann hafa aðstoðað
föður sinn í erfiðum póstferðum,
einnig farið ferðir einn fyrir föður
sinn, þegar við þurfti. Að bústörf-
um hefur hann einnig mátt vinna,
annað þekktist ekki. Þegar fjöl-
skyldan er sest að á Djúpuvík
verður breyting á störfum, þar ið-
ar allt líf af vinnu á uppgangstíma
góðu síldaráranna. Það var blóm-
legt þorp Djúpavík á þeim árum.
Þar fékk hver heil hönd starf að
vinna. Björn gerist þar starfsmað-
ur og verður aðnjótandi góðæris-
ins, sem síldin skapaði á þeim
gömlu góðu árum. En silfur hafs-
ins er hverfult, sem önnur jarð-
argæði, nú er Djúpavík döpur
eyðimörk. Þegar þessi fjölskylda
flytur á Djúpuvík verður Benedikt
póst- og símstjóri á staðnum.
Sumarið 1943 ræður hann til sín á
símann unga góða stúlku frá Úti-
bleiksstöðum í Húnavatnssýslu,
Guðrún Þorvaldsdóttir heitir hún.
Þau Björn felldu hugi saman og
gengu í það heilaga, þegar kynnin
gáfu tilefni til. Þau flytja svo að
norðan til Reykjavíkur árið 1947.
Þau fengu bæði starf í Reykjavík
við sitt hæfi, hún á Landsíma ís-
lands og hann á Pósthúsinu í
Reykjavík. Þar hafa þau unnið
samfleytt síðan. Að vísu var hann
hættur og kominn á eftirlaun, en
hún vinnur enn á símanum.
Fyrstu árin bar Björn póst út um
bæ, en síðustu 20 árin mun hann
hafa verið yfirpóstafgreiðslumað-
ur.
Þau hjón hafa fengið að lifa
þægilegu lífi í höfuðborginni, þau
höfðu ástæður góðar til að láta sér
líða vel. Þau áttu sína ágætu íbúð,
búna góðum munum og gott bóka-
safn er alltaf til á heimilinu. Að
auki áttu þau góðan sumarbústað
á Þingvöllum og bíl til að ferðast
á. Þau voru samrýnd og nutu þess
vel að mega gróðursetja blóm sín
og fegra sitt umhverfi við sumar-
bústaðinn sæla. Þau áttu ekki
börn, en þau áttu vinalegt heimili,
voru gestrisin og sérlega góð heim
að sækja, þar var vel veitt og glað-
vær heimilisandi á regluheimili.
Guðrún er mikil sómakona, sem
leikhús og á tónleika, því allt varð
hún að sjá og fylgjast með og á
öllu mögulegu hafði frænka min
áhuga og mátti ekki til þess hugsa
að missa af neinu merkilegu.
Hennar mottó var „þú verður að
sjá hlutinn til þess að geta dæmt
um hann“.
Sveinlaug varð fyrir þeirri sorg
að missa mann sinn á besta aldri.
En ekki lét hún deigan síga, áfram
hélt hún af miklum dugnaði og
sama glæsibrag og áður með öll
börnin sín. Seinna dreif hún sig í
sjúkraliðaskólann og lauk þaðan
prófi og starfaði sem sjúkraliði
eftir það.
Þungur harmur er nú kveðinn
að börnum hennar og barnabörn-
um, sem nú sjá eftir móður sinni
og ömmu. Einnig öldruðum föður
og systkinum sem sjá á eftir
elskulegri dóttur og systur. Bið ég
Guð að blessa þau og hugga í
harmi sínum.
Um leið og ég kveð frænku mína
elskulegu með kvæði eftir V.
Briem, vil ég þakka henni fyrir
alla þá elsku sem hún sýndi mér
og fjölskyldu minni alla tíð.
Kallið er komið
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
ÁsU Edda Jónsdóttir
allir dá, hún bjó eiginmanni sínum
gott og notalegt heimili og lagði
sig fram um að gera honum lífið
eins gott og blessunarrikt, sem
frekast er hægt. Ég trúi því að
þetta hafi Björn viljað þakka af
heilum hug. Hann var dulur mað-
ur, flíkaði ekki tilfinningum sín-
um. Oft verða slíkir menn mis-
skildir.
Hitt er víst, komist maður að
hjarta slíkra manna, er þar gim-
steina að finna. Björn var greind-
ur maður, mikið lesinn og fróður.
Hann las mikið ljóð og var hag-
yrðingur góður. Hann fylgdist vel
með þjóðmálum. Var hvergi öfga-
maður, en hreifst af samvinnu-
hreyfingunni. Björn hafði glöggt
auga fyrir því sem fagurt er. Hann
tók mikið af fallegum myndum og
átti gott safn. Hann safnaði mynt
og frímerkjum, tefldi og spilaði
bridge í góðra vina hópi. Hann var
maður tryggur, sýndi sinni heima-
sveit á Ströndum átthagaást.
Hann var ekki maður öfundar,
ágirndar né haturs, hann fór alls
staðar með friði, hógvær maður og
lítillátur, eins og þar stendur oft,
ljúfur og kátur. Hann hélt sig til
hlés við skarkala lífsins, hann
sagði ekki margt, en sá þeim mun
meira af alvöruathöfnum mann-
kindarinnar.
Björn gaf ekki tilefni til ágrein-
ings né illdeilna, hann var maður
friðarins og kærleikans. Þannig
þyrftu fleiri að vera.
Hann kvaddi þetta líf án fyrir-
vara á hljóðlátan hátt, þannig var
hann ævinlega, lét lítið á sér bera
og kvaddi sáttur við allt og alla,
óstressaður, sæll og glaður, við
óskum honurn fararheill, um leið
og við þökkum hans drenglyndi.
Ég bið eiginkonu hans allrar
blessunar.
Valgarður L. Jónsson

• VITURLEG FJÁRFESTING

Borðstofuhusgögn, húsgögn t forstofur og
hol. í bæklingi okkar er aö finna 100 mis-
munandi húsgögn sem eru bæði falleg og
vönduö, húsgögn frá Tudor-tímabilinu.
Eikin er sérstaklega valin, útskuröurinn
djúpur og endurspeglar hæfni útskuröar-
meistaranna. Hver hlutur er handvaxborinn.
Áferöin er Tudor-brún, Ijós og antik.
DUNA
Siðumiila 23 - Sími 84200