Morgunblaðið - 28.07.1984, Blaðsíða 25

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. JÚLl 1984
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. JÚLÍ 1984
25
IMwgmiÞIafeifr
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Bjðrn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 275 kr. á mánuöi innanlands. f iausasölu 25 kr. eintakiö.
Glæta í Póllandi
Akvörðun pólskra stjórn-
valda fyrir réttri viku um
að náða pólitíska fanga hefur
vakið vonir um að herstjórnin
þar sjái kannski að sér á öðr-
um sviðum og létti fleiri
hlekkjum af hinni kúguðu þjóð
sem þvert gegn vilja sínum má
þola einræðislega stjórnar-
hætti í nafni Marx og Leníns.
Glætan í Póllandi kann þó að-
eins að vera tímabundin. Sagt
er að 652 pólitískir fangar
muni fá heimild til að hverfa
til síns heima. Enn hefur ekki
verið staðið við þessar yfirlýs-
ingar í verki. Náðun fjögurra
leiðtoga KOR og sjö kjörinna
forystumanna Samstöðu kann
að vera bragð stjórnvalda til
að komast undan því að þurfa
að halda áfram réttarhöldum
yfir þessum frelsishetjum sem
höfðu krafist að fá að flytja
mál sitt frammi fyrir dómur-
um og nota tækifærið til að
skýra opinberlega frá ástæð-
unum fyrir andstöðu sinni við
herstjórnina og valdakerfi
kommúnismans.
Jaruzelski, hershöfðingi og
landsstjóri í Póllandi, hefur
ekki viljað játast undir það
frekar en aðrir pólskir leiðtog-
ar að þeir hafi gripið til
fjöldanáðananna í því skyni að
blíðka Vesturlönd og í von um
að þau muni nú létta af efna-
hagsþvingununum sem á Pól-
land voru settar vegna gildis-
töku herlaganna þar 13. des-
ember 1981. Á hinn bóginn
viðurkenna pólsk stjórnvöld
að þessar aðgerðir hafi valdið
þeim tjóni sem nemur allt að
13 milljörðum dollara, hvorki
meira né minna. Hörðustu
þvinganirnar sem enn eru í
gildi felast meðal annars í því
að Bandaríkjastjórn bannar
lánveitingar vegna matvæla-
kaupa, Bandaríkjamenn vilja
ekki að Pólverjar fái aðild að
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum,
pólska flugfélaginu LOT er
bannað að fljúga til Banda-
ríkjanna og vísindasamvinna
við Pólland nýtur ekki fjár-
stuðnings frá Bandaríkjunum.
Svipaða sögu er að segja um
afstöðu annarra vestrænna
iðnríkja.
Löngum hefur verið deilt
um efnahagsþvinganir af
þessu tagi og sagt að þær séu
tvíbentar, til dæmis bitni það
þyngra á pólskum almenningi
en stjórnvöldum að settur sé
hemill á innflutning matvæla
til landsins. Á hinn bóginn eru
litlar líkur á því að vestrænir
aðilar verði ginnkeyptir fyrir
því að lána Pólverjum mikið
eins og í pottinn er búið, því að
þeir eru í hópi skuldugustu
þjóða heims og efnahagslífið í
raun í molum hjá þeim.
Þvinganirnar hafa komið sér
mjög illa fyrir pólsk stjórn-
völd og móta afstöðu þeirra
hvað svo sem þau segja opin-
berlega.
Fram hefur komið í fréttum
bæði frá Bandaríkjunum og
höfuðstöðvum Evrópubanda-
lagsins að þar séu ráðamenn
að velta því fyrir sér af vel-
vilja að opna dyrnar gagnvart
Póllandi á viðskiptasviðinu.
En þeir fara sér hægt. í
ákvörðun pólskra stjórnvalda
fólst að innan 30 daga skyldi
fangahópurinn náðaður.
Nauðsynlegt er að sjá hvernig
að framkvæmd ákvörðunar-
innar verður staðið áður en
samskiptin við Pólverja kom-
ast í „eðlilegt horf“ á við-
skiptasviðinu. í fyrra greip
pólska herstjórnin til náðana
og þá voru ekki „nema“ 50
pólitískir fangar skildir eftir
innan veggja fangaklefanna —
á tæpu ári hefur þeim fjölgað
um 600.
Beitt í
óleyfi
Lög verður að virða, það
f eru alveg hreinar línur.
'í'íl hvers er þá verið að setja
þau ef menn svo fara eftir
þeim að eigin geðþótta. Ég veit
að margir hafa snúist gegn
upprekstrarmönnum eftir
þessa síðustu reisu þeirra. Það
var búið að útvega þeim beiti-
land fyrir hrossinn, þannig að
þeir geta ekki borið því við.“
Þannig komst Sigfús Péturs-
son, bóndi í Álftagerði í Seylu-
hreppi í Skagafirði að orði í
Morgunblaðinu í gær þegar
rætt var um þá ákvörðun
nokkurra bænda þar um slóðir
að hafa að engu bann landbún-
aðarráðuneytisins um að reka
hross til sumarbeitar á Auð-
kúlu- og Eyvindarstaðaheiði.
Morgunblaðið tekur heils-
hugar undir þessi ummæli
Sigfúsar Péturssonar. Rétt yf-
irvöld hafa úrskurðað að
heiðalöndin þoli ekki meiri
beit, þau séu fullsetin af
sauðfé. Engir ættu að hafa
meiri skilning á því en einmitt
bændur að slíkar ákvarðanir
skuli hafa í heiðri. Að breyta
ákvörðunum af þessu tagi í
lögreglumál er í einu orði fá-
sinna. „Það eru gróðurvernd-
arsjónarmið sem ráða því að
það var lagt bann við þessum
upprekstri og flestir bændur
skilja þau sjónarmið og vilja
vernda gróðurlendi landsins,"
sagði Sveinn Runólfsson, land-
græðslustjóri ríkisins. Von-
andi hrína slíkar brýningar á
upprekstrarmönnum.
„Miklar breytingar
með tilkomu Fram-
kvæmdasjóðs fatlaðra"
— segir Sigurfinnur Sigurðsson, formaður
stjórnarnefndar málefna fatlaðra
FRAMKVÆMDASJÓÐUR fatlaó-
ra nefnist sjódur sem ætlaður er til
að fjármagna framkvæmdir um
málefni fatlaðra, samkvæmt lögum
er gengu í gildi í jánúar 1984. Þar
með tók sjóðurinn við, annars veg-
ar af Framkvæmdasjóði þroska-
heftra og öryrkja og hins vegar af
Erfðafjársjóði. Blm. Morgunblað-
sins innti Sigurfinn Sigurgeirsson,
formann stjornarnefndar málefna
fatlaðra, upplýsinga um Fram-
kvæmdasjóðinn.
„Hlutverk Framkvæmdasjóðs
fatlaðra er að mestu leyti hið
sama og hlutverk Erfðafjársjóðs
og Framkvæmdsjóðs þroska-
heftra og öryrkja var, þ.e. að
fjármagna, samkvæmt lögum,
ar stæðu.
„Það er ekki vitað um annað, eins
og er, en að eingöngu verði fram-
leidd kerti. En þetta er vermdaður
vinnustaður og gert er ráð fyrir 14
hálfsdagsstöðugildum, auk yfir-
stjórnar. Stefnt er að því að setja
upp vélarnar eftir þjóðhátiðina og
byrja að framleiða í september.
Ársframleiðsla verður 75 tonn, en
hluti framleiðslunnar, um 40 tonn,
er til útflutnings til Svíþjóðar í
gegnum Danmörku."
Að sögn Bjarna Jónassonar er
ársneysla hér á landi um 195 tonn
og þar af framleiða tvö íslensk
fyrirtæki, Hreinn hf. og Norðurljós
um 42 tonn, sem seld eru á innlend-
um markaði. Aðspurður sagði
Bjarni það ætlun innlendra fram-
leiðenda að snúa bökum saman i
markaðsmálum á íslandi. Um verð-
lagningu framleiðslu Heimaeyjar
framkvæmdir um málefni fatlað-
ra, og fjárveitingar til sjóðsins
eru hinar sömu og voru til hinna
sjóðanna tveggja.
Félagsmálaráðuneytið skal
samkvæmt lögum, annast mál-
efni fatlaðra, en sérstök átta
manna nefnd fer með yfirstjórn
þeirra mála. Nefnist hún stjórn-
arnefnd og annast jafnframt
stjórn Framkvæmdasjóðs fatlað-
ra.
Landinu er skipt í átta starfs-
svæði sem fylgja kjördæmunum
og fer sjö manna svæðisstjórn
með málefni fatlaðra á hverju
svæði. Hlutverk stjórnarnefndar
er því að ráðstafa fé Fram-
kvæmdasjóðsins í samræmi við
og hvernig henni yrði háttað sagði
Bjarni það ekki ljóst.
„Það er búið að samþykkja okkar
áætianir og í þeim er allt tiltekið,
þ.e. vélar, uppsetning þeirra, mark-
aðsöflun og allt annað,“ sagði
Bjarni Jónasson þegar hann var
spurður hvort fyrir hendi væri lof-
orð frá ríkissjóði að fjármagna
auglýsingar og aðra markaðs-
starfsemi. Þá sagði Bjarni það sitt
álit að ekki hefði verið unnið sem
skyldi að markaðsmálum hér inn-
anlands t.d. með auglýsingum.
Þegar Bjarni var spurður um
markmið verksmiðjunnar sagði
hann það vera að skapa vinnu við
hæfi fatlaðra: „Það er ekki markmið
að reksturinn beri sig, þó auðvitað
sé það æskilegt," sagði Bjarni Jón-
asson að lokum.
ákvæði hinna nýju laga, að
fengnum tillögum svæðisstjórna
og umsögn viðkomandi ráðu-
neytis."
— Hafa orðið miklar breyt-
ingar á framkvæmdum til mál-
efna fatlaðra með tilkomu
Framkvæmdasjóðs fatlaðra?
„Já, það má með sanni segja að
breytingar hafi orðið miklar þar
á. Nú er hafin uppbygging úti á
landsbyggðinni þar sem enginn
þjónusta fyrir fatlaða var áður
fyrir hendi. Nýlega var til dæmis
tekin í notkun Þjónustumiðstöð-
in Bræðratunga, sem er fyrsta
þjónustan fyrir fatlaða á Vest-
fjörðum. Fyrir stuttu var svo
tekin í notkun þjónusta fyrir
fatlaða á Akranesi, sem er sú
fyrsta á Vesturlandi."
— Hvaða framkvæmdir hafa
verið styrktar úr Framkvæmda-
sjóði fatlaðra?
„Framlög til framkvæmda
voru skorin mjög mikið niður, og
urðu því minni en áætlað er sam-
kvæmt lögum. Umsóknir um
fjárveitingu úr sjóðnum voru því
nálægt þreföld sú upphæð sem
ráð var á að veita. Því var ákveð-
ið að veita fé til framkvæmda
sem voru vel á veg komnar og
kappkosta að ljúka þeim, í stað
þess að hefjast handa við ný
verkefni.
Fé var veitt úr sjóðnum til
framkvæmda á öllum starfs-
svæðunum átta, samtals rúmlega
60 milljónum króna, þó mestu á
Reykjavikur- og Reykjanessvæði.
Langmestu fé úr sjóðnum var
Sigurfinnur Sigurðsson, formaður
stjórnarnefndar málefna fatlaðra, en
sú nefnd annast jafnframt stjórn
Framkvæmdasjóðs fatlaðra.
málaráðuneytisins. Af öðrum
stærri fjárveitingum til fram-
kvæmda á Reykjavíkursvæði, má
nefna Sambýlis og skammtíma-
vistun Sturktarfélags vangefinna
og Sjálfsbjörgu, landssamband
fatlaðra. Á Reykjanessvæði var
mestu fé varið til skammtíma-
vistunar fyrir fatlaða í Keflavík.
Ég vil taka það skýrt fram að
við í stjórnarnefnd og svæðis-
stjórnum málefna fatlaðra,
leggjum mikla áherslu á þá
stefnu Félagsmálaráðuneytisins
að byggja upp þjónustu fyrir
fatlað fólk þar sem það er búsett
á landinu, í stað þess að flytja
alla þjónustuna á Stór-Reykja-
víkursvæðið. Ástæðan fyrir því,
að mestu fé úr Framkvæmda-
sjóðnum var varið til fram-
kvæmda á Reykjavíkur- og
Reykjanessvæði er því sú, að
framkvæmdir þar voru lengst á
veg komnar, og því forðast að
byrja á nýjum verkefnum, sakir
skertra fjárveitinga, eins og ég
Vestmaimaeyjan
Kertaverksmiðjan
á að hefja fram-
leiðslu í september
„Vélarnar eru á leiðinni, en þær kosta 500 þúsund danskar krónur.
Verksmiðjan er í nýju húsi að Faxateig 46, Vestmannaeyjum, og kostar fram-
reiknað um síðustu áramót 4,6 milljónir króna, en bygging þess hófst í júní 1982.
Stofnkostnaður verksmiðjunnar er fjármagnaður af framkvæmdasjóði fatlaðra,"
sagði Bjarni Jónasson, framkvæmdastjóri kertaverksmiðjunnar Heimaeyjar er
blaðamaður Morgunblaðsins innti hann eftir þv( hvernig málefni verksmiðjunn-
v/onj uitiivui oiwiu, V1
sérskóli á vegum Mennta-
neinui ner auan, sagoi öigur-
finnur Sigurðsson að lokum.

Öskjuhlíðarskóli fær 11,5 milljónir kréna úr Framkvæmdasjóði fatlaðra í ár
Úthlutanir úr Framkyæmdasjóði fatlaðra 1984
Reykjavíkursvæði:
Kr.
Heimili fyrir fjölfötluð börn 1.000.000
Sambýli og skammtímav. Styrktarfél. vangefinna 4.000.000
Endurhæfingarstöð blindra og sjónskertra 1.500.000
öryrkj abandalagið 2.500.000
Sjálfsbjörg, landssamband 3.000.000
Geðverndarfélag íslands 1.500.000
Styrktarfél. lamaðra og fatlaðra 406.000
Endurhæfingarstöð heyrnarskertra 500.000
Meðferðarheimilið Trönuhólum 1 200.000
Reykjanessvjeði:
Sambýli, Reykjanessvæði 3.000.000
Verndaður vinnust. Kópavogi 1.000.000
Skammtímavistun, Keflavfk, þroskahjálp, Suðurnesjum 2.000.000
Skálatún 600.000
Reykjalundur 4.000.000
Tjaldanes 800.000
Vesturlandssvæði:
Sambýli, Akranesi 4.500.000
Verndaður vinnust. Akranesi 500.000
Leikfangasafn Borgarnesi 100.000
Vestfjarðasvæði:
Bræðratunga, þjónustumiðst. 4.000.000
Norðurland vestra:
Sambýli, þjónustumiðst. Siglufirði 3.500.000
Egilsá, Skagafirði 50.000
Leikfangasafn Blönduósi 50.000
Norðurland eystra:
Verndaður vinnust. Hrfsalundi, Akureyri 1.500.000
Sólborg, Akureyri 171.000
Endurhæfingarstöð Sjálfsbj., Akureyri 1.500.000
Austurlandssvæði:
Vonarland, Egilsstöðum 300.000
Sambýli, Egilsstöðum 1.000.000
Sjálfsbjörg, Neskaupstað 250.000
Suðurlandssvæði:
Verndaður vinnustaður, Vestmannaeyjum 800.000
Verndaður vinnustaður, Selfossi 800.000
Þjónustumiðstöð, Lambhagi, Selfossi 400.000
Sólheimar, Grímsnesi 400.000
Sumarbúðir fatlaðra, Úlfljótsvatni 500.000
Menntamálaráðuneyti:
Öskjuhlíðarskóli 11.500.000
Sæbraut 2, viðb. v/Kjarvalshús 1.000.000
Skóladagheimili, Lindarflöt 200.000
Safamýrarskóli 1.000.000
Skóli, Barnageðd. Dalbraut 200.000
Skólavellir, Selfossi 500.000
Þjálfunarskóli v. Kópavogshæli 700.000
Samtals kr. 61.427.000
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir VAL INGIMUNDARSON
Reyna Rússar að hindra
för Honeckers til Bonn?
Skýrt var frá því fyrr í vikunni, að vestur-þýsk stjórnvöld hefðu
ábyrgst bankalán að upphæð 950 milljónir marka til Austur-Þjóð-
verja. Er þetta ásamt fyrirhugaðri heimsókn Erich Honeckers, for-
manns kommúnistaflokks Austur-Þýskalands, til Vestur-Þýskalands
gott dæmi um batnandi sambúð ríkjanna, en á undanfórnum mánuð-
um hefur rofað þar mikið til.
ó skyggir á hina jákvæðu
þróun mála að Sovétmenn
hafa tekið upp mun fjandsam-
legri stefnu gagnvart Vestur-
Þjóðverjum upp á síðkastið. I
gær vísaði Peter Bönisch, blaða-
fulltrúi vestur-þýsku stjórnar-
innar, á bug ásökunum, sem
birtust í málgagni sovésku
stjórnarinnar, Prövdu, um að
Vestur-Þjóðverjar skiptu sér af
innanríkismálum Austur-Þýska-
lands með því að beita Austur-
Þjóðverja efnahagsþvingunum.
Blaðafulltrúinn bætti því við, að
Vestur-Þjóðverjar ætluðu ekki
að láta „áróður og tilhæfulausar
ásakanir“ Sovétmanna aftra sér
frá því að bæta samskiptin við
Austur-Þjóðverja.
Ekki er gott að segja til um
hvort hin óvinsamlega afstaða
Sovétmanna í garð Vestur-
Þjóðverja stofni heimsókn Hon-
eckers í hættu. Þó þykir ljóst, að
Sovétmenn setji það skilyrði
fyrir för Honeckers, að tog-
streita risaveldanna magnist
ekki frekar á næstunni. En hvað
gengur Sovétmönnum í raun til?
Óttast röskun
valdahlutfalla
Ein ástæðan er sennilega sú,
að þeir óttast að betri sambúð
Austur- og Vestur-Þýskalands
leiði til röskunar valdahlutfalla í
Evrópu. Bandaríska vikuritið
Time leiðir ennfremur að því
getum, að orsökin sé að ein-
hverju leyti söguleg: Sovétmenn
hafi löngum tortryggt Þjóðverja.
Hér sé um að ræða tortryggni,
sem breyst hafi í martröð árið
1941 er Þjóðverjar virtu griða-
sáttmála ríkjanna að vettugi og
réðust inn í Sovétríkin. Christ-
oph Bertram, fyrrum fram-
kvæmdastjóri Herfræðistofnun-
arinnar í Lundúnum og nú rit-
stjóri þýska vikublaðsins Die
Zeit, tekur í sama streng og telur
að Sovétmenn hafi frá lokum
seinni heimsstyrjaldarinnar
túlkað völd sín í Evrópu á tvenn-
an hátt: Annars vegar með tilliti
til þeirra skilmála, sem þeir hafa
sett Þjóðverjum í ýmsum efnum,
og hins vegar með hliðsjón af
þeim áhrifum, sem þeir hafa á
framvindu mála í Þýskalandi.
Því megi ætla, að Sovétmenn
hræddust sérhverja breytingu í
málefnum Austur-og Vestur-
Þýskalands. Vafalaust er ástæð-
an einnig sú, að Sovétmenn vilja
refsa Vestur-Þjóðverjum fyrir
að hafa leyft uppsetningu
bandarískra kjarnorkueldflauga
f landi sínu.
I raun kemur á óvart, að
Austur-Þjóðverjar séu nú reiðu-
búnir til nánara samstarfs við
Vestur-Þjóðverja, þar sem ein-
ungis nokkrir mánuðir eru liðnir
frá þvi hafist var handa um að
koma fyrir hinum meðaldrægu
kjarnorkueldflaugum í Vestur-
Þýskalandi. Áður en vikið verður
að hugsanlegum orsökum þess er
nauðsynlegt að gera grein fyrir
hinu stóra bankaláni, sem
vestur-þýsk yfirvöld ábyrgðust í
vikunni.
Bankalánið stórt skref
Þetta er í annað sinn, sem
Vestur-Þjóðverjar ábyrgjast
stórt bankalán handa Austur-
Þjóðverjum á skömmum tíma,
en hið fyrra, sem nam einum
milljarði marka, var veitt á síð-
asta ári. Engum vafa er undir-
orpið, að þessi lán marka djúpt
spor í áttina að betra sambandi
Austur- og Vestur-Þýskalands.
Þótt engar kvaðir fylgi því
hvernig hinu nýja láni skuli var-
ið er ljóst að Austur-Þjóðverjar
skuldbinda sig til að gera ráð-
stafanir, sem lúta að vaxandi
mannréttindum. Ekki hefur enn
verið skýrt frá þeim, en gera má
ráð fyrir, nema þróun mála síð-
ustu daga hafi breytt einhverju
þar um, að fleiri Austur-Þjóð-
verjum verði heimilað að flytja
til Vestur-Þýskalands. Einnig er
líklegt að sú upphæð verði lækk-
uð, sem öldruðum Vestur-Þjóð-
verjum er gert að skipta í aust-
ur-þýsk mörk þegar þeir fara til
Austur-Þýskalands. Auk heldur
er búist við að fleiri austur-
þýskum ellilífeyrisþegum verði
gert kleift að sækja ættingja
sína heim í Vestur-Þýskalandi,
en samt er ósennilegt, að aldurs-
mörkin verði lækkuð. Er ástæð-
an ugglaust sú, að þeir óttast, að
vinnufærir menn flýi land. Þó er
talið hugsanlegt, að um 40 þús-
und Austur-Þjóðverjum verði
heimilað að flytjast úr landi á
þessu ári, sem er mun meira en
undanfarin ár'.
Austur-þýsk yfirvöld ákváðu í
maí að hindra um óákveðinn
tíma frekari búferlaflutninga
frá Austur-Þýskalandi til
Vestur-Þýskalands, en þá hafði
um 29 þúsund Austur-Þjóðverj-
um verið leyft að flytjast þangað
frá áramótum.
Mannréttindi í skipt-
um fyrir lán
Franz-Jósef Strauss, formaður
systurflokks kristilegra demó-
krata í Bæjaralandi, sagði í vor,
að austur-þýsk yfirvöld hefðu
heimilað svo mörgum að flytjast
til Vestur-Þýskalands til að
endurgjalda hið stóra bankalán,
sem þeim var veitt á síðasta ári.
Hér er því m.ö.o. um pólitíska
samninga að ræða, og má ætla
að hinu nýja láni fylgi svipaðar
skuldbindingar og hinu fyrra.
En af hverju eru Austur-Þjóð-
verjar nú svo samvinnufúsir,
sem raun ber vitni? Fyrrverandi
stjórn sósíaldemókrata og
frjálsra demókrata undir for-
sæti Helmut Schmidts dreymdi
ekki um slíkar tilslakanir aust-
ur-þýskra stjórnvalda. Sumir
líta jafnvel svo á að hin bætta
sambúð ríkjanna sé óbeint fram-
hald austurstefnu (Ostpolitik)
Willy Brandts í upphafi síðasta
áratugar.
Eflaust er vilji austur-þýskra
stjórnvalda til að bæta sam-
skipti ríkjanna einlægur, en því
er heldur ekki að neita, að mörg
efnahagsrök hníga að hinni
breyttu stefnu þeirra. Austur-
Þjóðverjar eiga nú við umtals-
verða efnahagserfiðleika að
stríða, og talið er að á fundi
markaðsbandalags kommúnista-
ríkja, Comecon, í Moskvu í síð-
asta mánuði hafi þeim verið gert
að hækka framlög sín til varn-
armála. Því hafi Austur-Þjóð-
verjar séð sér þann kost vænstan
að taka hagstætt lán frá Vestur-
löndum til að stemma stigu við
samdrætti í efnahag landsins,
sem fyrr eða síðar mundi leiða
til versnandi lifskjara.
Sjálfstæð utanríkis-
stefna?
Einnig hefur þeirri hugmynd
verið hreyft að Honecker vilji
marka sjálfstæða utanríkis-
stefnu með því að reyna nú að
bæta samskipti Austur-Evrópu
og Vesturlanda í trássi við hina
ósveigjanlegu afstöðu Sovét-
manna. Enda þótt hæpið sé, að
Austur-Þjóðverjar séu að leitast
við rífa af sér efnahags- og
stjórnmálaviðjar Sovétmanna,
þá kemur, eins og áður sagði,
nokkuð á óvart, að bankalánið
skuli hafa verið tekið einungis
fáum mánuðum eftir að fyrstu
kjarnorkueldflaugunum var
komið fyrir í Vestur-Þýskalandi.
Hin fjandsamlega stefna Sov-
étmanna gagnvart vestur- þýsk-
um stjórnvöldum að undanförnu
má einnig túlka á þann hátt, að
þeir vilji vara Austur-Þjóðverja
við að ganga of langt til móts við
Vestur-Þjóðverj a.
Stjórnmálaskýrendur telja, að
verði af heimsókn Honeckers til
Vestur-Þýskalands, muni for-
maðurinn ekki vilja einskorða
viðræðurnar við samband ríkj-
anna tveggja, heldur ræða víg-
búnaðarkapphlaupið og afvopn-
unar- og friðarmál. En náinn
samstarfsmaður Kohls kanslara
sagði fyrir stuttu að hefði Hon-
ecker engar tillögur um bætta
sambúð Austur-og Vestur-
Þýskalands fram að færa gæti
hann alveg eins setið áfram
heima. M.ö.o leggur vestur-
þýska stjórnin ríka áherslu á að
árangur náist í viðræðunum. Og
hvaða gagn hefði Honecker af
því að fara tómhentur til Vest-
ur-Þýskalands?
(Reist á Der Spiegel. The Obeerrer, Time
o*AP.)
Valur Ingimundarson er blaðamað-
ur á Morgunblaðinu.
Franz-Jósef Strauss formaður systurflokks
kristilegra demókrata í Bæjaralandi.
„Mannréttindi í skiptum fyrir bankalán."
| I
Er Eric Honecker Lv„ formaður austur-þýska kommúnistaflokksins, að fjarlægjast stefnu Konstantíns
Chernenkos, foiseta Sovétrfkjanna, f utanríkismálum.