Morgunblaðið - 18.12.1984, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 1984
ÚTVARP / SJÓNVARP
Hið sól-
hvíta ljós
Fjölmiðlafári helgarinnar slot-
að og aðeins ein setning situr
eftir í huganum: Ætli þeir verði
ekki að éta Seðlabankann á endan-
um? Svo mæltist útgerðarstjóra
frá Húsavík í Kastljósi síðastliðið
föstudagskveld. Stolt fley þessa
manns, nýfarið undir hamarinn og
refsivextirnir og gengismunurinn
horfnir í þjóðarskömmina við
Arnarhól. Er nema von að þessir
menn, er berjast við að halda líf-
inu í þjóð vorri, standi ráðþrota
gagnvart kastalaveldinu, er starf-
ar að mestu samkvæmt þeim lög-
um er það setti sjálfu sér við upp-
haf vega. Útgerðarstjórinn hefði
betur haft vit á að kaupa steinsög
til að saga legsteinagrjótið frá
Hornafirði, í stað þess að asnast
til að kaupa fiskiskip handa fær-
ustu sjómönnum heimsbyggðar-
innar. En nóg um það, menn eiga
ekki að byrja vikuna á því að
skammast, heldur fara að dæmi
Eyjólfs Konráðs og reisa fimm
milljón seiða eldisstöð, þar fer
maður sem lætur hendur standa
fram úr ermum, en lætur ekki
nægja að rífa kjaft í þingsölum.
Reikult er
rótlaust þangið
Ég sagði hér áðan að aðeins ein
setning hljómaði enn í huga mér
frá fjölmiðlafylleríi helgarinnar,
þetta er nú kannski ekki alveg
rétt, því þrátt fyrir að skærin
hennar Herdísar Egilsdóttur væru
hreint að drepa mig í „Stundinni",
þá minnist ég þaðan lítillar perlu
er var þula Theódóru Thoroddsen,
„Stúlkurnar ganga suður með sjó“
í leikbúningi Þórunnar Sigurðar-
dóttur — þaðan berast enn setn-
ingar og fagrar myndir, þrátt
fyrir að næsta litlu hafi verið til
kostað með sviösbúnað. En svona
á að nálgast ljóðið á fjölmiðlaöld,
þennan menningararf sem öðru
fremur hefir gert oss að þjóð, er
heldur enn sinni sjálfsvirðingu
mitt í stórveldasúpunni, á tímum
þverrandi markaða.
Allir söngfuglar
þess eru horfnir
Já, vissulega má ljóðhefðin ekki
fyrnast, en hér er úr vöndu að
ráða, því þessi strengur menning-
ararfleifðarinnar er spunninn úr
næsta fínu garni, og verður því
auðveldlega slitinn, sé ekki að
gert. Hingað til hafa forystumenn
menntamála lagt á það höfuð-
áherslu að nemendur i skólum
landsins nálgist ljóðið eins og
páfagaukar í búri. Þannig eru
menn leiddir nauðugir viljugir til
móts við ljóðið, í stað þess að
lbkka þá inní hið gullna búr, það-
an sem þeir geta svo flogið hvenær
sem er, ríkari en áður. Eg minnist
í þessu sambandi er ég stóð
frammi fyrir tólf ára bekk hér
fyrir nokkrum árum með þá dag-
skipan í farangrinum, að kenna
ljóð. Mér féllust satt að segja
hendur. En hjálpin er næst.. af
tilviljun kveikti ég á útvarpinu að
kveldi þessa erfiða kennsludags og
viti menn ... þ e g a r neyðin er
stærst, berst þá ekki úr viðtækinu
ljómandi þáttur um texta ungra
skálda er söngtríó hafði þá nýver-
ið greypt á plötu. Næsta dag
hleypur nýbakaður íslenskukenn-
ari útí búð að kaupa plötuna, text-
arnir ljósritaðir í snatri og
skömmu síðar er blessuðum páfa-
gaukunum hleypt út úr búrinu, og
þeir flögra um skólastofuna á
vængjum Ijóðsins og söngsins.
Eitt augnablik var þar spunninn
hinn gullni þráður, sem ekki má
slitna.
Ólafur M.
Jóhannesson.
Tónlist tveggja rása
Eldri rás Ríkisútvarps-
ins lætur ekki sitt eft-
ir liggja í tónlistarflutn-
ingi, þótt tónlist sú sem
þar heyrist sé frábrugðin
þeirri er mest er spiluð á
Rás 2. Varla er nema gott
eitt um það að segja, enda
ættu þá flestir að geta
fundið eitthvað við sitt
hæfi. Það kennir ýmissra
grasa á dagskrá „Rásar 1“
í dag og má þar t.d. nefna
miðdegistónleika, sem
hefjast kl. 14.30. Þá leikur
kammersveit Jean-Pierre
Paillards Brandenborg-
arkonsert nr. 2 í F-dúr
eftir Johann Sebastian
Bach. Klukkan 14.45 hefst
þáttur Guðmundar Bene-
diktssonar, Upptaktur, og
Í kvöld verður flutt tónverk
eftir Jón Nordal, tónskáld, í
útvarpinu.
kl. 16.20 eru síðdegistón-
leikar. Þá verður útvarpað
öðrum og fimmta þætti úr
Sinfóníu nr. 2 í c-moll eft-
ir Gustav Mahler. Elly
Ameling og Aafje Heynis
syngja með kór og hljóm-
sveit hollenska útvarps-
ins, sem Bernard Haitink
stjórnar. f kvöld verður
einnig útvarpað tónlist og
verður þá flutt verk eftir
Jón Nordal. Gísli Magn-
ússon, píanóleikari, leikur
með Sinfóníuhljómsveit
fslands píanókonsert. Sið-
an verður leikið hljóm-
sveitarverkið „Choralis".
Stjórnendur eru Páll P.
Pálsson og Jean-Pierre
Jacquillat.
Þjóðlög úr ýmsum
áttum
■■■■ Þjóðlagaþáttur
1 /» 00 Kristjáns Sig-
A O “• urjónssonar
verður á dagskrá rásar 2 í
dag kl. 16. Þáttur þessi er
hinn síðasti á árinu og
kvaðst Kristján ætla að
gera ýmsa hluti í tilefni
þess. „Eg ætla að leika þá
tónlist, sem mesta athygli
hefur vakið í þættinum á
þessu ári, en það er tónlist
með dönsku hljómsveit-
inni Istanbul Express og
þýsku hljómsveitinni Piir-
pauke," sagði Kristján.
„Tónlist þessara hljóm-
sveita flokkast undir
folk-jazz, þ.e. jazztónlist,
sem spunnin er út frá
stefjum þjóðlaga. Istan-
bul Express tekur t.d. stef
úr Austurlandatónlist og
spilar þau með suður-
Kristján Sigurjónsson, um-
sjónarmaður Þjóðlagaþátt-
ar en síðasti þáttur hans á
þessu ári er í dag.
amerískum takti, sem er
ákaflega skemmtileg
blanda. Piirpauke spilar
hins vegar allt sem nöfn-
um tjáir að nefna. Ég hef
spilað tónlist þessara
hljómsveita í þjóðlaga-
þættinum og morgun-
þættinum og það hefur
ekki brugðist, að hlust-
endur hringi til að for-
vitnast um tónlistina. f
lok þáttarins ætla ég að
spila nokkur lög í tilefni
jólanna, ekki endilega
hreinræktuð jólalög, held-
ur fremur lög sem tengj-
ast kristinni trú, t.d. eitt
lag með hljómsveitinni
Steeleye Span,“ sagði
Kristján Sigurjónsson,
umsjónarmaður Þjóðlaga-
þáttar að lokum.
Basil Davidson, sagnfræðingur, höfundur þáttanna um
sögu Afríku. Síðasti þáttur myndaflokksins verður á
dagskrá sjónvarps í kvöld.
Arfur Afríkuríkja
f kvöld sýnir
O A 40 sjónvarpið 8.
— þátt mynda-
flokksins um Afríku. f
þætti þessum verður fjall-
að um vandamál ný-
frjálsra Afríkuríkja. Um-
sjónarmaður þáttanna,
Basil Davidson, rannsak-
ar sérstaklega erfiðleika
þá er blasa við í borgun-
um Lagos, Nairobi og
Dakar og ræðir við ýmsa
þjóðarleiðtoga, t.d. Mug-
abe í Zimbabwe, Shagari í
Nígeríu og Senghor í Sen-
egal. Þættirnir um Afríku
verða ekki fleiri, en sjálf-
sagt gæti Basil Davidson
þó gert þá fleiri. Ekki ætti
hann að skorta efnivið,
því hann hefur ritað
rúmlega 30 bækur um
Afríku. Hann hefur verið
gerður að heiðursdoktor
við fjölda háskóla, í Afr-
íku, Ameríku og Evrópu,
enda af mörgum talinn
einn fróðasti sagnfræð-
ingur veraldar um sögu
Afríku. fslenskir sjón-
varpsáhorfendur hafa nú
notið kunnáttu Basil Dav-
idson um skeið og er ekki
að efa að margir vildu fá
meira að sjá.
UTVARP

ÞRIÐJUDAGUR
18. desember
74» Veöurfregnir. Fréftir.
Bæn. A virkum degi. 7.25
Leikfimi.
84)0 Fréttir. Dagskrá. 8.15
Veöurfregnir. Morgunorð —
Bjarni Guöleifsson á Mööru-
völlum talar
9.00 Fréttir.
94)5 Bráöum koma blessuö
jólin
„Ævintýri Askasleikis" eftir
löunni Steinsdóttur. Arnar
Jónsson les. Umsjón: Hildur
Hermóðsdóttir.
94» Leikfimi. 9.30 Tilkynn-
ingar. Tónleikar. 9.45 Þing-
fréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veður-
fregnir. Forustugr. dagbl
(útdr.).
10.45 „Ljáöu mér eyra''
Málmfrlöur Siguröardóttir á
Jaðri sér um þáttinn.
(RÚVAK)
11.15 Viö Pollinn
Umsjón: Gestur E. Jónas-
son. (RUVAK)
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tll-
kynningar.
1230 Fréttir. 12.45 Veöur-
fregnir. Tilkynnir-,gar. Tón-
leikar.
13.30 Jólalög
144» A bókamarkaðinum
Andrés Björnsson sér um
lestur úr nýjum bókum.
Kynnir: Dóra Ingvadóttir.
14J0 Miödegistónleikar
Kammersveit Jean-Pierre
Paillards leikur Branden-
borgarkonsert nr. 2 I F-dúr
eftir Johann Sebastian
Bach.
1435 Upptaktur — Guömund-
ur Benediktsson.
15.30 Tilkynningar. Tónleikar.
164» Fréttir. Dagskrá. 16.15
Veöurfregnir.
164» Slödegistónleikar
Annar og fimmti páttur úr
Sinfóniu nr. 2 I c-moll eftir
Gustav Mahler. Elly Amellng
og Aafje Heynis syngja meö
kór og hljómsveit hollenska
útvarpsins: Bernard Haitink
stj.
17.10 Síödegisútvarp
Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
194» Kvöldfréttir. Tilkynningar.
19.50 Daglegt mál. Siguröur G.
Tómasson flytur þáttinn.
20.00 Lestur úr nýjum barna-
og unglingabókum. Umsjón:
Gunnvör Braga. Kynnir: Sig-
urlaug M. Jónasdóttir.
21.05 Tónlist eftir Jón Nordal
Sinfónluhljómsveit Islands
leikur. Stjórnendur: Páll P.
Pálsson og Jean-Pierre
Jacquillat. Einleikari: Glsli
Magnússon.
a. Planókonsert.
b. „Choralis". hljómsveitar-
verk.
21.30 Utvarpssagan: Grettis
saga. Óskar Halldórsson les
(15).

SJÓNVARP
1935 Sú kemur tlö
Fimmti þáttur.
Franskur teiknimyndaflokkur
I þrettán þáttum um geim-
feröaævintýri.
Þýöandi og sögumaður
Guöni Kolbeinsson.
Lesari meö honum Lilja
Bergsteinsdóttir.
19.50 Fréttaágrip á taknmáli
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.40 Saga Afrlku. 8. Arfurinn
Breskur heimildaftokkur I
átta þáttum. Þessi lokaþátt-
ÞRIÐJUDAGUR
18. desember
ur tjallar um vandamál ný-
frjálsra rlkja Afrlku og er m.a.
rætt við nokkra þjóðarleið-
toga.
Umsjónarmaöur Basil Dav-
idson.
Þýöandi og þulur Þorsteinn
Helgason.
2135 Njósnarinn Reilly
11. Hinsta háskaförin
Breskur framhaldsmynda-
flokkur I tólf þáttum.
Reilly heldur til Moskvu til aö
afla nánari vitneskju um
Samtökin og Stalln lætur
málið til sln taka.
Þýðandi Kristmann Eiösson.
22.55 Kastljós
Þáttur um erlend málefni.
Umsjónarmaður Einar Sig-
urðsson.
23.25 Fréttir i dagskrárlok.
22.00 Tónleikar.
22.15 Veöurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
Orð kvöldsins.
2235 Kvöldtónleikar: Sinfónlsk
Ijóö. Ýrr Bertelsdóttir kynnir.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
ÞRIÐJUDAGUR
18. desember
104»—12.00 Morgunþáttur
Stjórnendur: Páll Þorsteins-
son.
144»—154» Vagg og velta
Stjórnandl: Glsli Sveinn
Loftsson.
154»—164» Meö slnu lagi
Lög leikin af Islenskum
hljómplötum.
Stjórnandi: Svavar Gests.
16.00—174» Þjóölagaþáttur
Stjórnandi: Kristján Sigur-
jónsson.
17.00—18.00 Frfstund
Unglingaþáttur.
Stjórnandi: Eðvarö Ingólfs-