Morgunblaðið - 19.12.1984, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 1984
Ætlarðu suður, sagði Dóri
PASTEIGnAIMA
VITASTIG 15,
nmi uoio
26065.
Hverfisgata
2ja herb. ibúö 45 fm í tvíb.húsi.
Mögul. á stækkun. Ný máluö.
Verö 990 þús.
Frakkastígur
2ja herb. íbúö 50 fm. Falleg
íbúð í nýbyggöu húsi. Sauna-
bað í kj. auk bílgeymslu. Suöur-
svalir. Verö 1650 þús.
Vesturgata
2ja herb. íbúö 40 fm á 1. hæö.
Nýstandsett. Verö 900 þús.
Frakkastígur
2ja herb. endaíbúð 55 fm.
Saunabaö í kj. Fallegar innr.
Bílgeymsla. Verö 1680 þús.
Grænakinn — Hf.
3ja herb. íbúð 90 fm í þríb.húsi.
Verð 1700 þús.
Vesturgata
3ja herb. íbúð 60 fm. Nýstand-
sett. JP-innr. Verð 1450—1500
þús.
Hrafnhólar
4ra—5 herb. ibúð 117 fm.
Glæsileg íbúð meö suö-vest-
ursvölum. íbúð í sérflokki. Verö
2250—2300 þús.
Ásbraut Kóp.
4ra herb. íbúö á 2. hæð 110 fm.
Suðursvalir. Fallegt útsýni.
Steypt bíiskúrsplata. Verð 1950
þús.
Kleppsvegur
4ra herb. íbúö 117 fm á 2. hæð.
Falleg íbúö meö tvennum svöl-
um. Sérþvottahús á hæöinni.
Verð 2,4 millj.
Bergstaöastræti
4ra herb. 100 fm ibúð. Falleg
íbúð. Verö 2150 þús.
Geítland
3ja herb. íbúö 90 fm. Allt sér.
Sérgarður. Verö 1975 þús.
Flúöasel
Glæsilegt endaraöhús á þrem
hæöum meö innb. bilskúr.
Glæsil. innr. Harðviöarhandrið
á milli hæöa. Inng. bæöi af 1.
og 2. hæð. Uppl. á skrifst.
Kambsvegur
Verslunarhúsnæöi 125 fm sem
hægt er aö skipta í þrennt.
Uppl. fyrir söluturn, mynd-
bandaleigu o.fl., o.fl.
Ljósmyndastofa
Höfum til sölu eina vinsælustu
' Ijósmyndastofu borgarinnar. Út-
búna af góöum myndavélum og
tækjum. Uppl. aöeins á skrifst.
Vantar — Vantar
Vantar allar geröir íbúöa á skrá.
Leitiö til okkar þaö borgar sig.
íbúd er naudsyn
Vantar
fyrir fjársterkan kaupanda ein-
býli eða sérhæð í Þingholtunum
eða Skólavöröuholti.
Skoöum og verömetum
samdægurs
Bergur Oliversson hdl.,
Gunnar Gunnarsson hs: 77410.
Bókmenntir
Jóhann Hjálmarsson
Indridi G. 1‘orsteinsson:
vafurl(k;ar.
Fimmtán sögur.
Helgi Sæmundsson valdi sögurnar
og reit eftirmála.
Bókaútgáfa Menningarsjóós 1984.
í Vafurlogum eru sögur sem
Helgi Sæmundsson hefur valið úr
smásagnasöfnum Indriða G. Þor-
steinssonar: Sæluviku (1951), Þeir
sem guðirnir elska (1957) og
Mannþingi (1965). Auk þeirra
birtir Helgi í Vafurlogum þrjár
smásögur sem áður hafa komið í
blöðum og tímaritum: Lesbók
Morgunblaðsins og Andvara.
Indriði G. Þorsteinsson vakti
fyrst athygli fyrir smásögu, verð-
launasöguna Blástör. Hún birtist
síðar ásamt öðrum sögum í Sælu-
viku og hana er að finna í Vafur-
logum. Þetta er góð saga, full af
lífi, i senn lífsþorsta og gáska.
Sæluvika er líka góð, en dálítið
gallaðri, gliðnar á köflum, kemur
þó ekki verulega að sök. Lýsingar
á Króknum, undirbúningi Sælu-
viku og andrúmslofti hátiðarinnar
eru kjarnmiklar hvar sem niður er
gripið. Til dæmis þessi valin af
handahófi:
„Þegar fólkið vaknaði á bæjun-
um mundi það að nú var daga-
munur. Það fór að hugsa um þetta
án þess að hafa orð á því hvort við
annað. Og það hlakkaði til af því
að það var ekki oftar en einu sinni
á ári að það gerði sér slikan daga-
mun, og þessvegna komst hann
aldrei upp í vana. Allir vissu að
það yrði skemmtilegt á Króknum,
og að það yrði dansað og sungið,
og að það myndu einnig verða leik-
sýningar. Og fólkið leit á dagataiið
til að fullvissa sig einu sinni enn
um að nú væri Sæluvika."
En þótt Indriði G. Þorsteinsson
leggi áherslu á umhverfislýsingar
og stemmningu eru það hin
mannlegu samskipti sem hann
fæst við að lýsa. Viðfangsefni
Sæluviku er grátbrosleg saga
þeirra Jóhanns Símonar listmál-
ara og prestsekkjunnar sem heitir
því kynduga nafni Dillinsmá í sög-
unni.
Um samskipti karla og kvenna
er líka fjallað í enn einni sögunni
úr Sæluviku í Vafurlogum: Rusli
sem er fjandi lúmsk saga og
glöggskyggn á mannlega þætti,
einkum bresti.
Kynslóð 1943 úr Mannþingi hef-
ur mér jafnan þótt ein allra besta
smásaga Indriða G. Þorsteinsson-
ar. í þessari sögu hefur Indriða
tekist hið eftirsóknarverða fyrir
hvern smásagnahöfund. Sagan er
mjög raunsæileg á yfirborði,
kaldhömruð þrátt fyrir ástar-
brímann sem hún lýsir. En undir
lokin fær hún einkennilega dýpt.
Við vitum ekki um endalok stúlk-
unnar í sögunni, en nógu mikið um
bilið milli lífs og dauða. Þetta ein-
kennir reyndar fleiri sögur Ind-
riða.
Að enduðum löngum degi úr
Þeir sem guðirnir elska er örlaga-
saga með hinu næma innsæi bestu
sagna Indriða. Hversdagslegt strit
er það sem sagan greinir frá, en
undir niðri er önnur og alvarlegri
saga, gamall maður með ólækn-
andi sjúkdóm staddur i áfanga-
stað og ungur drengur sem veit að
gamli maðurinn er að kveðja. Bif-
reiðin með gamla manninum
rennur af stað inn heiðina þegar
búið er að ýta henni upp brekk-
una:
„Mennirnir voru farnir áleiðis
niður brekkuna. Að sjá aftan á
sýndist bifreiðin afar umkomu-
laus og grá þúst á tveimur hjólum
er þyrluðu upp fíngerðu ryki og
skildu eftir dyn í lofti sem hætti
óöfluga að berast til unglingsins
og hyrfi með öllu á bakkanum við
álinn, þar sem gamli maðurinn bjó
og för hans lauk.“
Sögur Indriða G. Þorsteinssonar
njóta þess einatt að höfundurinn
þekkir sitt sagnasvið. Þær myndir
sem dregnar eru upp eru trúverð-
ugar.
Af sögum sem ekki hafa birst í
bók áður er Lífið í brjósti manns
eftirminnilegust. Þessi saga um
Indriði G. Þorsteinsson
Mýrarhúsa-Jón og konuna hans,
bæinn sem brennur og erjur
þeirra hjóna hefur án efa meira að
segja en það sem liggur í augum
uppi. Kannski er hún sígild dæmi-
saga um átök milli karls og konu?
Ég þykist vita hvað höfundurinn
meinar og býst við að viðhorf hans
verði umdeild, en hvílík skemmtun
er ekki að lesa þessa sögu. Hún er
með bestu sögum Indriða.
Á það hafa ýmsir bent að í smá-
atriðum sé Indriði meistari. Helgi
Sæmundsson minnir á ummæli
Erlends Jónssonar í íslensri
skáldsagnaritun 1940—1970. En
það eru þau smáatriði sem verða
stór hjá þroskuðum og kunnáttu-
sömum höfundi. í Vafurlogum eru
mörg dæmi um meistara smáat-
riðanna. Meðal slíkra sagna er
Vetrarregn sem fjallar um karl og
konu sem eru að gera upp ýmsa
hluti sín á milli og er ekki skapað
nema að skilja. Önnur er Svo líða
árin um mann sem á trukk og er
fullur og ælandi um áramót, reyn-
ir að sofa, en er sífellt vakinn af
mönnum sem þurfa á aðstoð
trukkmanns að halda. í lýsingunni
á amstrinu og ónæðinu sem mað-
urinn verður fyrir skynjum við
stærri sögur, fleiri en eina. Þar
nýtur sín hið ósagða sem oft ein-
kennir snjallar smásögur á svip-
aðan hátt og ljóð. Ljóðrænn er
Indriði aftur á móti helst í því
hvernig hann opnar sögu.
í þessu sambandi má líta á upp-
haf Heiðurs landsins:
„Áin tók hestinum í hófskegg
þar sem hann stóð í henni með
flipann oní vatninu. Fyrir handan
hélt hlaðin vörubifreið í norðurátt
og skók lágan malborinn veginn.
Það var sterkjuhiti og sólskin. Áin
rann bláleit og lygn framhjá
hvammbýlum undir bröttum fjöll-
um sem risu í himininn í kaldri
tign er var í algjörri andstöðu við
hlýtt undirlendið. Hesturinn reisti
höfuðið og horfði á bifreiðina; það
draup vatn af flipa hans silfurlitt
í sterkri birtunni."
Meðal þess sem ekki má gleyma
þegar rætt er um smásögur Ind-
riða G. Þorsteinssonar eru samtöl-
in. Þau eru oft slétt og felld, það
eru venjulegir alþýðumenn sem
tala saman í þeim, fjarverandi eru
háfleygir snillingar. Þannig ræða
þeir til dæmis malin, Dóri og
Finni, í upphafi sögunnar í fá-
sinninu:
„Ætlarðu suður, sagði Dóri.
Ég verð áfram á Laugum.
Það er sagt þú haldir við frúna.
Ég hef heyrt það.
Þú átt að eiga barnið sem hún
gengur með.
Þeir segja það.
Er það satt, Finni?
Það segja þeir.
En þú, hvað segir þú.
Það skiptir víst engu hvað ég
segi.“
Ekki verður fundið að vali sagn-
anna í Vafurlogum. Þetta er sígild
sýnisbók smásagnagerðar Indriða
G. Þorsteinssonar. Með nýju sög-
urnar í huga saknar maður þess
að Indriði skuli ekki hafa verið
enn afkastameiri smásagnahöf-
undur. En hann er óneitanlega
einn hinn fremsti á þessu sviði
meðal eftirstríðshöfunda.
Dönsku barnaskórnir frá
BumigasiNl
eru í hæsta gæöaflokki.
Spyrjið um barnaskóna
með kanínumerkinu.
Mílanó, skóverslun,
Laugavegi 20, simi 10655. Póstsendum
Dönsku barnaskórnir frá
UuihHisiíinI
eru í hæsta gæöaflokki.
Spyrjið um barnaskóna meö kanínumerkinu.
Stjömuskóbúðin,
Laugavegi 96, svni 23795.
vó*1
&
>be

i
X-Jöfðar til X X fólks í öllum starfsgreinum!