Morgunblaðið - 19.12.1984, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 19. DESEMBER 1984
13
Kór Öldutúnsskóla
Jólatónleikar
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Kristján Jóhannsson, óperu-
söngvari, kemur heim í jólafrí og
tekur lagið fyrir aðdáendur sína,
sem ekki láta sig vanta frekar en
endra nær. Frá upphafi land-
náms hafa íslendingar dáð skáld
sín, einkum þau er fluttu Ijóð sín
erlendum stórmennum og þágu
að launum gersemar og frægð.
Þrátt fyrir ástríður til utanferða
hefur landinn ávallt hugsað
heim og þannig borið til fólks
síns tíðindi utan úr heimi.
Kristján Jóhannsson er einn
þeirra gæfumanna, sem hleypt
hefur heimdraganum og „syngur
nú fyrir þjóðir“, svo að þegar
stafar nokkrum ljóma af nafni
hans. Kristján söng að þessu
sinni eingöngu trúarleg verk og
fékk til liðs við sig Kór Öldu-
túnsskóla undir stjórn Egils
Friðleifssonar og ólaf Vigni Al-
bertsson píanóleikara. Tónleik-
arnir hófust á Ave Maríu eftir
Kaldalóns og Agnus Dei eftir
Bizet. Bæði lögin eru eins konar
„lokanúmer" og því heldur erfið
Kristján Jóhannsson
upphafsverkefni. Eftir þessi
stórnúmer söng Kór öldutúns-
skóla nokkur jólalög og lauk
Kristján fyrri hluta tónleikanna
á Largo eftir Hándel og Ave
Maríu þeirri, er Gounod samdi
við C-dúr prelúdíuna frægu eftir
Bach. Á seinni hluta tónleikanna
söng Kristján Stabat Mater eftir
Rossini og lauk tónleikunum
með Requiem eftir Verdi en á
milli söng Kór Öldutúnsskóla
jólalög. Það eina sem skyggði á
þessa tónleika var það hversu fá
lög Kristján söng, þó lögin væru
hins vegar öll svonefnd „stór-
númer", hvert öðru erfiðara til
söngs. Söngur Kristjáns var á
köflum glæsilegur, einkum í
aukalögunum, sem voru auð-
heyrilega nær því sem hann
syngur mest um þessar mundir,
enda hefur trúlega ekki gefist
mikill tími til æfinga fyrir þessa
tónleika. Kór Öldutúnsskóla
setti fallegan svip á tónleikana
og er í raun merkilegt hversu
það unga söngfólk sem þar kom
fram, söng fallega, sérstaklega
þó vel í litlu lagi frá 17. öld, sem
heitir María í skóginum. Söng-
lega er Kristján í góðu formi og
röddin í góðu jafnvægi og sé tek-
ið tillit til þess er hann söng
best, eins og til dæmis að nefna
Raunatölur Federicosar úr
L’Arlesiana eftir Cilea, geta að-
dáendur Kristjáns verið vongóð-
ir um stór tíðindi af söngframa
hans á komandi árum.
Skagfírska söngsveitin
Einn þeirra sönghópa í
Reykjavík sem dugmestir hafa
verið í iðkun sönglistarinnar er
Skagfirska söngsveitin og nú
undanfarið hefur kórinn haldið
tónleika í Reykjavík og ná-
grenni. Á efnisskránni voru jóla-
lög og stutt messa eftir J. Ha-
ydn, sem til aðgreiningar frá
annarri orgelmessu er kölluð
„Litla orgelmessan". Ástæðan
fyrir orgelundirleiknum er talin
vera andstaða þeirra sem hlýða
áttu verkinu, að notuð væri
hljómsveit. Tónleikamir hófust
á þremur sálmalögum hljóm-
settum og sömdum af Róbert A.
Ottóssyni og þar næst söng kór-
inn tvö lög eftir stjórnandann
Björgvin Þ. Valdimarsson. Lögin
heita Jólin þín og Maríubæn og
eru bæði lögin þokkafull og lát-
laus í gerð.
Því næst söng kórinn hefð-
bundin jólalög og eitt þeirra í
raddgerð Lofts S. Loftssonar,
Stráið salinn greinum grænum.
Raddsetning Lofts er skemmti-
lega unnin og var ágætlega
sungin af kórnum. Síðasta
verkið var svo Litla orgelmess-
an, eftir J. Haydn en í því verki
söng Halla S. Jónasdóttir ein-
söng og orgelundirleikinn ann-
aðist Orthulf Prunner. Halla
söng sinn þátt messunnar fal-
lega og af smekkvísi, enda auð-
heyrilegt að hún hefur leitað sér
tilsagnar í söng. í heild var söng-
ur kórsins góður, þó nokkuð van-
ti á kunnáttu söngfólks til að
skila verki eins og Litlu orgel-
messunni hnökralausri. Þá skal
þess getið að undirritaður hlýddi
á söng kórsins í Kópavogskirkju,
en þar var notað lítil orgel til
undirleiks. Hvort sem það er
vegna lélegs ástand stóra orgels-
ins í krikjunni, eða af einhverri
annarri ástæðu hafði þetta litla
orgel ekki burði til að styðja
nægilega vel við söng kórsins.
Björgvin Þ. Halldórsson er vax-
andi tónlistarmaður og hefur
þegar nokkra reynslu í kórstjórn
og mátti heyra að hann hefur
mótað söng kórsins og bætt á
marga vegu.
Andlit
og umhverfi
Bókmenntír
Erlendur Jónsson
Árni Gunnlaugsson: FÓLKIÐ í
FIRÐINUM. I. 191 bls. Útg.: Árni
Gunnlaugsson. 1984.
Að birta myndir af fólki sem
komið er á efri ár, og æviágrip
með — sú hugmynd er í raun og
veru bráðsnjöll. Svo mikinn
áhuga hafa Islendingar á pers-
ónusögu að þess konar rit kemur
ekki aðeins að notum, það upp-
fyllir brýna þörf, hreint út sagt.
Það eru samborgarar Árna
Gunnlaugssonar, Hafnfirðingar,
sem hann hefur valið að viðf-
angsefni. »Við myndatökuna var
yfirleitt við það rniðað,* segir
hann, »að viðkomandi hefði átt
lengi heima í Hafnarfirði og náð
70 ára aldri, þótt stundum hafi
út af því brugðið.«
Gömul og hrukkótt andlit
hafa lengi verið eftirlætis viðf-
angsefni ljósmyndara um víða
veröld. Maðurinn safnar lífsr-
eynslunni í ásjónu sína, þar
stendur letrað á elliárum það
sem hann hefur lifað. En Árni
Gunnlaugsson er ekki beinlínis í
hópi þeirra sem taka þvílíkar
karaktermyndir. Ljósmyndir
hans eru ekki andlitsmyndir
heldur umhverfis- og manna-
myndir, það er að segja maður í
umhverfi sínu. Stundum verður
andlit fyrirsætunnar ógreinilegt
og fötin þeim mun meira áber-
andi og »hollningin« yfirhöfuð.
Þá ber við að bakgrunnurinn
dragi athyglina um of frá pers-
ónunni, þeirri sem verið er að
mynda hverju sinni, hvort sem
það er nú garður, haf, hús eða
bíll. Með þess háttar aukamynd-
efni að baki verða myndirnar
auðvitað að vera nokkuð stórar.
Og það hefur útgefandi gert sér
ljóst og því er brot bókarinnar
með þvi stærsta sem gerist.
Myndirnar eru teknar á nokk-
uð mörgum árum. Og að mínum
dómi eru þær harla misjafnar.
Sumar eru dálítið hreyfðar og
minna gjarnan á ljósmyndir
sem óvanir tóku á kassavélar
fyrir áratugum. Ég tek sem
dæmi mynd- af manni með hjólb-
örur á bls. 47. Líka bendi ég á
mynd af manni með hópi barna
á bls. 90. Sú mynd er tekin fyrir
tuttugu og þrem árum, að vísu,
en ljósmyndatæknin var nú
komin yfir frumskeiðið þá!
Bestar þykja mér þær mynd-
irnar þar sem bakgrunnur er
sem minnstur en fólkinu gefið
því meira rúm. T.d. eru margar
hjónamyndirnar verulega góðar.
Og betri virðast mér vera þær
Árni Gunnlaugsson
myndirnar þar sem fólkið stillir
sér upp en binar þar sem það er
á hreyfingu, t.d. við vinnu.
Svart-hvít ljósmyndun hæfir
vel viðfangsefnum af þessu tagi.
Vitanlega byggist hún mest á
ljósi og skuggum, og það eru at-
riði sem ljósmyndari verður að
vega og meta hverju sinni.
Margir karlarnir í þessari bók
bera húfur eða hatta sem
skyggja á andlitið. Út af fyrir
sig gefur það hugmynd um
mann að hann skuli hafa hatt á
höfði, eða húfu. En verður ekki
andlitið, svipurinn, að vera eitt
af stóru atriðunum í myndum af
þessu tagi nema beinlínis sé ætl-
unin að sýna eitthvað annað?
Æviágripin eru gagnorð og
sannarlega fróðleg. Því þar má
svo glögglega sjá hvað hinn
dæmigerði Hafnfirðingur hefur
haft fyrir stafni um ævina.
Andvari
kominn út
ANDVARI, tímarit Bókaútgáfu
Mcnningarsjóðs og Þjóðvinafélags-
ins er komið út fyrir 1984. Þetta er
„nýr flokkur“ Andvara, hundraðasta
og níunda ár. Kristján Karlsson for-
seti Þjóðvinafélagsins annaðist rit-
stjórn.
Meðal efnis í Andvara að þessu
sinni er að Benedikt Tómasson rit-
ar um Vilmund Jónsson, Matthias
Johannessen birtir þar tvö kvæði
og Finnbogi Guðmundsson skrifar
greinina: „Gripið niður í íslend-
ingasögu Sturlu Þórðarsonar." Þá
eru birt þrjú kvæði eftir Kristján
Karlsson og þrjár sögur eftir
Matthías Johannessen. Þorsteinn
Antonsson skrifar greinina „Sjá-
andinn Jochum M. Éggertsson" og
Kristján Karlsson skrifar smásög-
una „Fagurkerarnir".
Andvari er að þessu sinni 100
blaðsíður.
' <v> v
TIRSCHENREUTH
GF RMANY
lólagíöfin íár
Ómissandi á hvert heimili i
m Formfagrar
L postulínsskálar
sem bjóða upp á ótrúlega marga möguleika uið
uppröðun á matarborðið, — þú getur komið gestum þínum
skemmtilega á óvart
Narga fylgihluti má fá með settinu,
Fallegar og uandaðar gjafaumbúðir.
ITJiK-
KKISTILL
7 einingar í pakka, aðeins kr. 1.890.-
Laugavegi 15 simi 14320
1