Morgunblaðið - 13.01.1985, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. JANÚAR 1985
Jeg elsker Carmen
Carmen elsker mig
Vi er forloved,
Carmen og jeg,
var einu sinni sungið á fslandi
og þótti bara ágætur texti við
fræga óperuaríu. Nú erum við
orðin svo forfrömuð í menning-
unni að við getum ekki aðeins
hlustað á alla þessa frægu
frönsku óperu um spænsku tat-
arastúlkuna hana Carmen á
góðri íslensku, heldur eigum við
líka okkar eigin frábæru Carmen
í Sigríði Ellu Magnúsdóttur.
Bulltextar á dönsku við frægar
aríur fyrir bí. Fyrir ódrepandi
dugnað framtakssams söngfólks
og tillegg duglegs athafnamanns
höfum við meira að segja eignast
óperuhús, sem gerir fært að
flytja okkur slíka gimsteina
óperanna sem Carmen er. Er það
ekki í rauninni ótrúlegt ævin-
týri? Yfir hátíðirnar gerði gáru-
höfundur sér þann dagamun að
njóta sýningar á Carmen. Það
var góð hátíð.
Reyndar var þetta fjórða
Carmenin, sem stofnað var til
kynna við á þessu ári. Obbolítið
truflaði þó að rembast árang-
urslaust við að reyna að koma
auga á hvernig Carmen hin ís-
lenska væri í túlkun alveg ný-
stárleg Carmen, eins og leik-
stjóri hafði verið að leiðbeina
okkur með. Af hverju líka nýja
Carmen? Er ekki þessi frábæra,
sígilda Carmen eins og hún kem-
ur fyrir í sögu Mérimées og dill-
andi frjáls i takt við músíkina
hjá Bizet nógu góð? Af hinum
útlendu má kannski segja að
Carmen í kvikmynd Saurats sé
svolítið frábrugðin hinum í
framsetningu, enda verkið ekki
heldur hefðbundin ópera. Carm-
en sú franska í óperunni í Paris,
sem Peter Brook setti víst upp-
haflega á svið, reyndist þeirra
lökust, enda franska óperan ekk-
ert stjörnuhús. Mest heillaði af
útlendu Carmenunum ameríska
sópransöngkonan Julia Migen-
es-Johnson í kvikmyndagerð
Francescos Rosis. 1 rödd og
látbragði þessarar ungu konu
með stóra munúðarfulla munn-
inn og freknótta fésið var ein-
hver djöfull, þar sem hún þyrl-
aðist um í íburðarmiklum götu-
senum í Sevilla. Ekki sakaði að
hafa heimstenórinn Placido
Dominco á móti henni i hlut-
verki Don Jose, þótt hann sé nú
æði „placido" á sviðinu. Kvik-
myndin er víst væntanleg
hingað. Og raunar er nú að koma
alveg nýtt lið i íslensku óperuna
með nýrri íslenskri Carmen,
Önnu Júliönu Sveinsdóttur.
Fjórar Carmenar á hálfu ári!
Er manneskjan komin með
Carmenaræði? hugsar sjálfsagt
einhver. Gáruhöfundur er raun-
ar ekki svona galinn á hverju
ári, hefur kannski verið að bæta
sér upp langt Carmenarbindindi.
Þóttist fyrir áratugum hafa
eignast i hugskotið hina einu
sönnu Carmen fyrir ævina.
Carmen var nefnilega fyrsta
óperan sem undirrituð fékk að
upplifa, Carmen hennar Ricé
Stevens i frægri sýningu i
Metropolitan-óperunni i New
York. Hún var hin fullkomna
Carmen þeirra ára og lítt heims-
vanur stelpugopi utan af óperu-
lausu íslandi varð svo heillaður
að ár og dagar liðu áður en til
mála kom að skipta í huganum á
henni og nýrri Carmen. Ricé
Stevens var á sínum tíma þar
vestra í vinfengi við aðra óperu-
söngkonu íslenska, Maríu Mark-
an, og voru þó ekki allir söngvar-
ar þar henni vinsamlegir á þeim
árum. En María Markan er eini
óperusöngvarinn íslenski sem
ráðinn hefur verið og sungið við
hina frægu Metropolitan-óperu.
Ekki þó Carmen. Nú mun okkar
„óperugengi' úr Carmen, þau
Sigríður Ella, Ólöf Kolbrún
Harðardóttir, Garðar Cortes og
Kristinn Sigmundsson í vor
spreyta sig vestra og verður
spennandi að fylgjast með hvað
úr verður hjá þessu frábæra liði.
Vissulega er ekki við því að
búast að ramminn um hana
Carmen geti orðið jafn mikil-
fenglegur á sviði sem i kvik-
mynd, hvað þá á þrönga sviðinu f
Gamla bíói. En hvað gerir það
til. Alltaf einhver stíll yfir
Gamla bíói með þessum ágæta
hljómburði! Þar virðist ópera
geta vel þrifist. óþægindin koma
öll niður á flytjendunum, enda
vantar bara aftan á húsið svo-
litla viðbyggingu fyrir búnings-
aðstöðu, innkomur og tilfærslur
á tjöldum. Ætli sé nokkuð stór-
virki að bæta úr því svo að þetta
notalega 500 gesta hús megi
lengi nýtast? Auk samastaðar
fyrir íslenska óperu hefur nú á
skömmum tíma geysimikið ræst
úr fyrir hljómleikahaldi í okkar
litla landi. Langholtskirkja kom-
in í gagnið með 500—600 manna
sal með frábærum hljómburði
svo sem gestir hafa fengið að
heyra. Rétt hjá er hin nýja Ás-
kirkja með ljómandi hljómburði
þar sem njóta hefur mátt kamm-
ertónleika nú eftir jólin. Einnig í
Bústaðakirkju. Og áform eru um
að ljúka á tveimur árum hinni
stóru og miklu Hallgrimskirkju
með sal fyrir a.m.k. ÍOOO
manns í sæti, þar sem ekkert á
að spara til að gera hljómburð
sem best úr garði. Að vísu er
aldrei á vísan að róa með
hljómburð fyrr en á reynir. En
sama gildir um öll ný hús inn-
lend og eriend, svo sem dæmin
sanna. Viðtekið er að í guðshús-
um nútímans sé veglegur sama-
staður fyrir tónlistarflutning og
farið að gera ráð fyrir því frá
upphafi. Góð lausn í fámennu og
fátæku landi að gera ráð fyrir
svo góðri samnýtingu stórra,
dýrra bygginga.
Við erum stórhuga íslend-
ingar. En menningarhúsin okkar
vilja verða lengur i byggingu en
hugur stendur til áður en farið
er að huga að þessum andstyggi-
legu peningum. Reykjavíkur-
borg, sem hefur um langan aldur
haft þann góða sið að vera með
eitt menningarhús í takinu I
einu og þoka því stöðugt áleiðis,
kom þannig Kjarvalsstöðum i
gagnið, og sést með sama lagi
fyrir endann á nýja Borgarleik-
húsinu í Kringlunni, svo að röðin
er að koma að næstu yfirlýstu
menningarbyggingunni, aðal-
byggingu Borgarbókasafns, sem
áratugi hefur beðið síns tíma.
En hvað gerir það til ef vel er
vandað og miðar markvisst í átt-
ina. Farsælast að ljúka einni
stórbyggingunni i einu átaki og
svo næstu. Hafa það eins og
flugfreyjan á hæfinisprófi, sem
spurð var hvorri hún mundi
hjálpa ef að flugvélinni kæmu I
einu kona með ungbarn í fanginu
og gömul kona og hún svaraði:
„Hjálpa fyrst annarri og svo
hinni og vera fljót að því!“
Raunar ekki seinna vænna en
að „bókaþjóðin“ komi skrifuðu
orði einhvers staðar fyrir i
menningarröðinni eða hvað?
Ríkinu gengur fyrir sitt leyti
hægt að þoka Þjóðarbókhlöðunni
miklu á Melunum áfram og i
gagnið. Binst eflaust obbinn af
uppbyggingarfé tii menningar-
bygginga á næstunni í að ljúka
henni. Þegar á dagskrá æði stór-
ir bitar fyrir okkur fáa skatt-
greiðendur á litlu landi. Á
frjálsa markaðinum hugsa
áhugamenn til músíkhallar. Að
vísu má kannski i ljósi allra nýju
hljómleikasalanna i kirkjunum
og óperunnar í Gamla biói segja
að ekki brenni allra mest á að fá
með hraði 1500 manna nýjan
hljómleikasal. En þegar áhuginn
er nægur treysta menn sér sýni-
lega til að leggja sitt af mörkum
í verkefni að eigin vali, að auki
við það sem greitt er með skött-
um í hin opinberu menningarhús
sem komin eru af stað. Það er
hið frjálsa framtal.
Maður flýgur af þvi að maður
heldur að maður geti flogið,
sagði Jónatan mávur. Það gildir
um margt i okkar litla landi.
FRAM
TÖLVUSKÓLI
Tölvunámskeið
Grunnnámskeiö um tölvur
og tölvuvinnslu
Markmiö námskeiösins er aö veita haldgóöa grunnþekkingu
um tölvur og tölvuvinnslu, uppbyggingu tölva, helstu geröir og
notkunarmöguleikar þeirra. Farið er m.a. í eftirfarandi atriði:
★ Saga, þróun og uppbygging tölva.
* Grundvallarhugtök tölvunarfræöinnar.
★ Notkunarmöguleikar og notkunarsvíð tölva.
* Kynning á notendaforritum til ritvinnslu og skrárvinnslu.
★ Forritunarmál, forritun og uppbygging forrita.
* Framtíðarhorfur í tölvumálum.
Engra inntökuskilyröa er krafist á námskeiö þessi og sækir þau
fólk á öllum aldri, úr öllum starfsstéttum, meö mismunandi
menntun aö baki og alls staöar aö af landinu. Enda er þaö
markmiö Tölvuskólans FRAMSÝN aö aöstoöa alla þá er áhuga
hafa á aö auka eigin þekkingu og undirbúa framtíö sína á öld
tæknivæðingar og tölvuvinnslu.
Ný námskeið að hefjast.
Innritun og nánari upplýsingar fást í síma 91-39566, frá kl.
10:00 til 12:00 og 13:00 til 18:00.
Hinir fjölmörgu nemendur okkar eru okkar bestu meömælendur.
Tölvunám er fjárfesting í framtíö þinni.
Tölvuskólinn FRAMSYN, Síðumúli 27,108 Rvík., S: 91-39566.
p lm®m. U [sbtð
8 £ Gódan daginn!

Útsala
Allt að 85% afsláttur.
Plaköt á 14—20 kr. Út-
sala á smellurömmum,
álrömmum, myndum,
kortum og fleiru.
Atvinnurekendur, húsráöendur, frá-
bært úrval mynda á vinnustaði,
stigaganga og til hvers konar hús-
prýöi. Notið þetta einstaka tækifæri.
Opnunartími:
Mánudaga til fimmtudaga
kl. 9-18.
Föstudaga kl. 9—19.
Laugardaga kl. 10—17.
Sunnudaga kl. 13—17.
Myndin
Dalshrauni 13, Hafnarfirðl.
Sími 54171.