Morgunblaðið - 13.01.1985, Blaðsíða 38

I
MORGUNBLADID, SUNNUDAGUR 13. JANÚAR 1985
SVIPMYND Á SUNNUDEGI: Ted Hughes
Djarft og inn-
blásiö val nýs
lárviðarskálds
i
Fáeinum dtfgum fyrir jólin fengu Bretar nýtt lirviðarskáld. Fyrir valinu
varð Ted Hughea og með útnefningu hans má ugglaust segja að hafí verið
brotið blað hvað snertir þetta tignarheiti. Ted Hughes er enginn Messías, en
skáldskapur hans hefur þó yfir sér messíasarlegt yfírbragð og fjálgni sem
markar endi tímaskeiðs. Hinn Ijúfí og þægilegi heimur John Betjemans er
ekki lengur ráðandi. Nýja lárviðarskáldið er hvassyrt og óvægið f skrifum
sínum og efnistökum og sú mynd sem Hughes dregur upp af heiminum í
verkum sínum er hispurslaus og allt að því miskunnarlaus.
í einu þeirra Ijóða hans sem hvað merkast er talið segir frá því þegar hann
vann á bóndabæ og lýsir reynslu sinni er hann var að taka á móti lambi.
Ærin gat ekki komið því frá sér og hann varð að fara inn í kindina og loks
slíta hðfúðið af lambinu til að koma því út Að margra dómi magnað Ijóð og
stórkostlegt en ekki beinlínis þægilegt aflestrar fyrir viðkvæmar sálir.
Ted Hughes er sagður gera sér
ágæta vel grein fyrir þeirri ábyrgð
sem fylgir því að bera þennan titil
og þrátt fyrir að hann sé umdeild-
ur þykir flestum útnefning hans
heiðarleg og bera vott um dirfsku.
Hughes er í raun og veru um-
deildari í hópum bókmennta-
manna en meðal hins almenna les-
anda, því að hann er mest lesna
nútimaljóðskáld Bretlands sam-
kvæmt könnun sem var gerð á því
efni.
Bækur hans eru eftirsóttar á
bókasöfnum, hann þykir afburða
góður flytjandi eigin verka, þótt
hann hafi ekki gert nándar nærri
eins mikið af því að koma fram
eins og óskað hefur verið eftir.
Það virðist hafa komið flatt upp
á ýmsa bókmenntamenn, að
Hughes skyldi fallast á að taka við
útnefningunni. En þeir sem gjörst
þekkja til segja, að það beri vott
um vanþekkingu á manninum og
verkum hans, að hafa ályktað sem
svo. Þó að hann sé jafn ólíkur for-
vera sinum Betjeman og dagurinn
nóttinni, er hann mikill föður-
landsvinur, hefur sterka tilfinn-
ingu fyrir brezkri ljóðahefð og er
metnaðargjarn fyrir hönd lands
og þjóðar, og arfleifð aldanna.
Ted Hughes fæddist árið 1930 í
Mytholomroyd i Yorkshire. Hann
byrjaði að fást við skriftir i fram-
haldsskóla og segist hafa verið
hvattur vel og örvaður af góðum
móðurmálskennara.
Hann hóf háskólanám og lagði
stund á ensku, sneri sér siðan að
fornleifafræði og siðan mannfræði
i Cambridge. Meðan hann var þar
við nám fékkst hann einnig við
skriftir, en vann fyrir sér við ýms
störf, var garðyrkjumaður, næt-
urvörður og vélritari. Skömmu
eftir að hann lauk háskólanámi
gaf hann út fyrstu ljóðabók sina
„The Hawk in the Rain“ árið 1957
og hlaut mikla viðurkenningu
fyrir hana — þótti frumlegur og
snjall þá þegar. Sumarið áður en
hann gaf út fyrstu bók sína
kvæntist hann Sylviu Plath.
Næstu sex árin ferðuðust þau
hjónin saman, kenndu og skrifuðu.
Þau fóru um Bandaríkin, Spán og
fleiri staði. Ferðuðust einnig mik-
ið um England. Þau eignuðust
saman tvö börn. Þau slitu sam-
vistir árið 1962 og árið eftir
framdi Sylvia sjálfsmorð.
Næstu ár urðu Hughes erfið og
lifsreynsla hans endurspeglaðist í
ljóðasafni hans „Crow“ sem kom
út 1973 og vakti mikið umtal.
Hugtökin blóð og dauði gengu sem
rauður þráður í gegnum bókina.
Sumir gagnrýnendur lofuðu ljóð-
in, aðrir gerðu lítið með þau og
lýstu andúð sini á „innantómu og
holu væli Hughes" eins og einhver
orðaði það. Eftir því sem ár hafa
liðið hafa margir fengið annan
skilning á bókinni og á það einna
helzt við um þá sem hvað harðast
deildu á hana.
Árið 1970 kvæntist Hughes Car-
ol Orchard og þau búa í gömlu
Ted Hughes
húsi í Exeter. Vinum hans ber
saman um, að hjónabandið hafi
veitt lífi hans þann stöðugleika
sem svo átakanlega hafði í það
vantað. Með árunum hefur
skáldskapur hans einnig tekið
breytingum, hann hefur orðið
mildari og ljóðrænni, án þess
f
TAKMARKAÐ MAGN
SENDUM í PÓSTKRÖFU
MYNDIN DALSHRAUNI 13 SÍMI 54171
I