Morgunblaðið - 31.01.1985, Page 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. JANÚAR 1985
Rannsóknarnefnd kanni
innflutningsverslunina
ÞINGMENN Alþýðubandalagsins
hafa lagt fram tillögu til þingsálykt-
unar um rannsókn á innflutnings-
versluninni. Fyrsti flutningsmaður
er Svavar Gestsson. Lagt er til að
Alþingi kjósi níu þingmenn í hlut-
fallskosningu til að rannsaka mál-
efni innflutningsverslunarinnar og
til að gera tillögur til úrbóta. Nefnd-
in á að skila skýrslu til Alþingis
haustið 1985.
Rannsókn nefndarinnar á að
beinast að eftirtöldum atriðum:
1- Til hvaða ráðstafana er unnt að
gripa í því skyni að tryggja að
innflutningur til landsins verði
hagkvæmari en nú er um að
ræða?
2. Hvaða ráðstafanir er unnt að
gera til þess að koma í veg fyrir
misnotkun gjaldeyris í inn-
flutningsverslun?
STUTTAR MNGFRÉTTIR
Kennslukostnaður
Geir Gunnarsson, Alþýðubanda-
lagi, hefur lagt fram fyrirspurn
til menntamálaráðherra um
kennslukostnað. Fyrirspurnin
hljóðar svo:
Hver er heildarkostnaður (þar
með talinn stjórnkerfiskostnað-
ur) ríkissjóðs árin 1983, 1984 og
1985 (skv. fjárlögum):
1. Af hverjum bóknámsnem-
anda í fullu námi
a. á grunnskólastigi,
b. á öðrum skólastigum?
2. Af hverjum verknámsnem-
anda í fullu námi?
Sala á fiski erlendis
Lögð hefur verið fram fyrir-
spurn frá Geir Gunnarssyni til
sjávarútvegsráðherra um sölu á
fiski erlendis. Spurst er fyrir um
hve mikið af ferskum fiski var
flutt út í gámum til sölu erlendis
frá einstökum verstöðvum og
hversu hátt verð fékkst fyrir
þennan útflutnng. Þá er einnig
beðið um upplýsingar um meðal-
söluverð hverrar fisktegundar að
frádregnum sölukostnaði.
Ullariðnaður
Þórður Skúiason, Alþýðu-
bandalagi, hefur lagt fram fyrir-
spurn til iðnaðarráðherra um af-
komu og verðmætishlutdeild
fyrirtækja í ullariðnaði. Fyrir-
spurnin er í fjórum liðum og er
ráðherra meðal annars inntur
eftir hvort iðnaðarráðuneytið
hafi tekið til athugunar skýrslu
Þjóðhagsstofnunar o.fl. sem gerð
var síðastliðið haust um afkomu
og verðmætishlutdeild einstakra
greina ullariðnaðarins. Einnig er
spurst fyrir hvort ráðuneytið
hyggist láta þessi mál til sína
taka þannig að þessi atvinnuveg-
ur leggist ekki niður á lands-
byggðinni.
Kostnaðarhlutdeild
sveitarfélaga
Menntamálaráðherra hefur
fengið fyrirspurn frá Þórði
Skúlasyni sem tekið hefur sæti á
Alþingi í fjarveru Ragnars Arn-
alds, um kostnaðarhlutdeild
sveitarfélaga í byggingu og
rekstri framhaldsskóla og inn-
heimtu námsvistargjalda. Þing-
maðurinn spyr hvort þess megi
vænta að menntamálaráðuneyt-
ið beiti sér fyrir samræmingu
laga um kostnaðarhlutdeild
sveitarfélaga í byggingu og
rekstri menntaskóla annars veg-
ar og fjölbrautaskóla hins vegar.
Þá er einnig spurst fyrir um af-
stöðu ráðuneytisins til inn-
heimtu námsvistargjalds.
Jóhanna Sigurðardóttir:
3. Hvað má ætla að stór hluti
þjóðartekna tapist vegna
óhagkvæmrar innflutnings-
verslunar?
4. Hvaða ráðstafanir er unnt að
gera til þess að koma í veg fyrir
að þeir, sem brotið hafa reglur
um innflutnings- og gjaldeyr-
ismál, fái verslunarleyfi á ný?
5. Hvernig er unnt að koma í veg
fyrir að innflutningsverslun
skipti við milliliði, heildsala,
erlendis sem taka álagningu og
umboðslaun af vörum sem seld-
ar eru til íslands?
6. Hvernig háttar innflutnings-
verði til annarra norrænna
landa, þó einkum til Færeyja
sem ætla má að séu á margan
hátt sambærilegar við ísland?
SVIPMYND FRÁ ALÞINGI
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra og Albert Guðmundsson fjár-
málaráðherra stinga saman nefjum.
Virðisaukaskattur:
Ráðstafanir í tryggingamálum til
mótvægis við verðhækkun á matvöru
FJÁRMÁLARÁÐHERRA, Albert Guðmundsson, mælti fyrir frum-
varpi til laga um viröisaukaskatt á fundi efri deildar síðastliðinn
miðvikudag. í ræðu sinni gat ráðherra þess að almennur skattur á
neysluvörur hafi um árabil verið langstærsti tekjustofn ríkissjóðs og
því skipti miklu bæði fyrir ríkissjóð og almenning hvernig þessari
skattheimtu er háttað.
Söluskattskerfið hér á landi
hefur marga galla og benti fjár-
málaráðherra á uppsöfnunaráhrif
skattsins, sem veikir mjög sam-
keppnisaðstöðu atvinnuveganna
bæði á innlendum markaði og er-
lendum. Þá benti hann einnig á að
hinar margvíslegu undanþágur
frá söluskatti valdi ýmsum vand-
kvæðum. Til að hægt sé að taka
upp virðisaukaskatt verður að
víkka verulega út skattskyldusvið-
ið, en það þýðir meðal annars að
skattur Ieggst á matvöru. Áætlað
er að af þessum sökum hækki
Hækkun á greiðslum makabóta
JÓHANNA Sigurðardóttir, Alþýöu-
flokki, hefur lagt fram frumvarp í
neðri deild Alþingis um breytingu á
lögum um almannatryggingar.
Markmið frumvarpsins er, eins
og segir í greinargerð þess, að
„hækka greiðslur makabóta til
þeirra sem bundnir eru heima við
vegna örorku eða langvinns sjúk-
dóms maka og geta ekki af þeim
sökum aflað sér tekna."
í frumvarpinu er lagt til að
makabætur geti numið allt að
80% af samanlögðum grunnlífeyri
og tekjutryggingu eða 8154 krón-
um í stað 3394 króna. Gert er ráð
fyrir að útgjöld ríkissjóðs vegna
þessa verði um 5 milljónir króna.
matvörur að meðaltali um 18,9%,
en þó kann það að vera ofáætlun
þar sem framleiðslukostnaður
mun lækka þar sem fyrirtæki fá
endurgreiddan skatt af aðföngum.
í umræðu um frumvarpið lýstu
nokkrir þingmenn yfir áhyggjum
sínum vegna verðhækkana á mat-
vörum sem upptaka virðisauka-
skattsins hefur í för með sér og
bentu á að matvæli eru stærsti
hluti útgjalda þeirra sem verst
hafa kjörin.
Albert Guðmundsson, fjármála-
ráðherra, lagði hins vegar á það
áherslu að ríkisstjórnin muni gera
sérstakar hliðarráðstafanir i
tryggingamálum til mótvægis við
umræddar hækkanir, og verða
þær kynntar síðar.
Með tilkomu virðisaukaskatts-
ins mun samkeppnisaðstaða ís-
lenskra fyrirtækja stórbatna,
bæði innanlands og á erlendum
mörkuðum. Verði frumvarpið að
lögum verður virðisaukaskattur
að nema 21% til að hann skili því
sama í ríkissjóð og söluskatturinn.
Um 19.500 aðilar verða skatt-
skyldir eða rúmlega tvöfalt fleiri
en nú.
Helgi Seljan, Alþýðubandalagi,
sagði að frumvarpið væri eitt
stærsta mál þessa þings. Sagðist
hann fljótt á litið sjá ýmsa ann-
marka á virðisaukaskatti. Benti
Helgi Seljan á að hinar marg-
ræddu undanþágur frá söluskatti
væru af hinu góða í flestum tilfell-
um, enda kæmu þær fyrst og
fremst til góða fyrir lágtekjufólk.
Sigríður Dúna Kristmundsdótt-
ir, Kvennalista, gagnrýndi að
leggja ætti skatt á matvöru og
taldi óverjandi að gera slíkt. I
svipaðan streng tók Jón Krist-
jánsson, Framsóknarflokki, en
hann sagðist líta til þeirra hlið-
arráðstafana sem ríkisstjórnin
hefði á prjónunum.
Karl Steinar Guðnason, Alþýðu-
flokki, sagðist vera fylgjandi því
að taka upp virðisaukaskatt og
hægt væri að sníða annmarkana
af með ýmsum ráðstöfunum. Þá
tóku einnig til máls þingmennirn-
ir Kolbrún Jónsdóttir, Bandalagi
jafnaðarmanna, og Haraldur
ólafsson, Framsóknarflokki.
Frumvarpið var afgreitt til ann-
arrar umræðu og til fjárhags- og
viðskiptanefndar.
MISSIÐ EKKIAF TÆKIFÆRINUI
ÖRFÁAR SÝNINGAR EFTIR Á
STÓRMYNDINNI
Dómsorðið
Stórmynd frá 20th Century Fox.
Sýnd kl. 5, 7.30 og 10.
Hægt að nýta lífríki Breiða-
fjarðarins mun betur en gert er
— segir Ólafur Einarsson fiskifræðingur í Ólafsvík
„ÞAÐ er auðugt líf í Breiöafirðin-
um og fjölbreytt allt fri fiski og
niður í þörunga, sem eru undir-
stöðufæða ýmissa skeldýra. Ég tel
að það sé hægt að nýta fjörðinn
mun betur, til dæmis með ýmiss
konar ræktun í honum. Það er því
nauðsynlegt að kanna svæðið og þá
möguleika, sem það gefur, almenni-
lega. Síðan er það kúnstin að skipu-
leggja nýtinguna og koma afurðun-
um í verð,“ sagði Olafur Einarsson,
fiskifræðingur í Ólafsvík.
„Mér sýnist á öllu að hörpu-
skelfiskstofninn í Breiðafiröinum
sé fullnýtt ur eins og sakir standa
á núverandi veiðisvæðum enda
benda rannsóknir Hrafnkels Ei-
ríkssonar fiskifræðings til þess.
Sjómenn og skelverkendur segja,
að það verði sífellt minna um
stóru skelina, sem mest gefur af
sér. Það er ekkert óeðlilegt þó
skelin smækki, það er meðal-
stærðin, en óvarlegt er að sækja
um of í hana. Þó er varla hætta á
hruni stofnsins vegna þess hve
Ólafur Einarsson fiskifræðingur
margir árgangar eru í veiðinni.
Undanfarin þrjú ár hafa verið
tekin 11.000 tonn úr firðinum og
það getur verið að eitthvað sé af
ófundnum miðum, en ekki svo að
það gæti skipt sköpum. Menn
sækja gjarnan í stærstu skelina
til dæmis við Hempilinn og Eyr-
arplássið og virðist nú of mikið
sótt I hana enda hef ég heyrt það
frá sjómönnum að hún fari
minnkandi. Við Oddbjarnarsker
er smá skel og uppi eru hugmynd-
ir um að það þurfi að „grisja"
hana, en óvíst er hvort svo er.
Það kemur ýmislegt upp í
skelplógana, sem vert er að skoða
nánar, til dæmis trjónukrabbi.
Annars er mjög fjölbreytt skel-
dýralíf í firðinum, meðal annars
aða (rauðskel), ígulker, krækling-
ur, kúske), kuðungar ýmiss konar
og sæbjúgu. Þetta er allt saman
étið og því hljóta að felast ein-
hverjir möguleikar í veiðum og
vinnslu og ennfremur ræktun
þessara tegunda. Innst í firðinum
er mjög fjölbreytt þörungalíf,
sem er undirstaða fæðuöflunar
skeldýranna og því kemur fylli-
lega til greina að reyna ræktun
ýmissa tegunda á því svæði. Ég
held því að hægt sé að nýta fjörð-
inn mun betur."