Morgunblaðið - 20.04.1985, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. APRlL 1986
ARSFUNDUR LANDSVIRKJUNAR
Halldór Jónatansson, forstjóri Landsvirkjunar:
Aukin rafhitun
húsa á kostnað
olíukyndingar
MorgunblaðiA/Ól.K.M.
Frá ársfundi Landsvirkjunar á Hótel Sögu. Halldór Jónatansson er í ræðustól. Fremst á myndinni eru Valur
Arnþórsson og Jón G. Sólnes. Vid boróið sitja Jóhannes Nordal, Jóhann Már Maríusson, Páll Flygenring, Jón
Tómasson og Órn Marinósson.
Hagnaður í fyrsta
skipti síðan 1977
Raforkuverð til ÍSAL hækkaði um 88 %
„MARKAÐSMÁL eru ávallt meira
og minna til athugunar hjá Lands-
virkjun og ekki síst nú, þegar Ijóst
er að orkuspáin mun ekki standast
og orkueftirspurnin í ár því áætlast
verða um 300 GW-stundum minni
en ella,“ sagði Halldór Jónatansson,
forstjóri Landsvirkjunar, m.a. í
skýrslu sinni um fjárhagsafkomu
fyrirtækisins, rekstur og fram-
kvæmdir.
Halldór sagði ennfremur, að
hinar breyttu aðstæður hefðu leitt
til þess, að stjórnin hefði sam-
þykkt að Landsvirkjun beitti sér
fyrir sérstöku markaðsátaki til að
vega að nokkru upp á móti hinm
fyrirsjáanlega minni aukningu í
orkusölu á næstu árum en
orkuspáin hefði gert ráð fyrir.
Liður í þessu átaki yrði könnun
leiða til að auka rafmagnssölu til
iðnaðar almennt, en fyrst í stað
yrði markaðsátakið hins vegar
fólgið í því að auka sem mest raf-
hitun húsa á kostnað olíukynd-
ingar. í þeim tilgangi hefði nú ver-
ið komið á fót samstarfshópi full-
trúa Landsvirkjunar, Rafmagns-
veitna ríkisins og iðnaðarráðu-
neytisins.
Halldór sagði að það sameigin-
Landsvirkjun 20 áræ
Kynningar-
kvikmynd um
virkjun og nýt-
ingu vatnsafls
HINN 1. júlí nk. verða 20 ár liðin frá
stofnun Landsvirkjunar. Landsvirkj-
un mun í tiiefni af því efna til víð-
tækrar kynningar á starfsemi sinni,
að því er fram kom í skýrslu Hall-
dórs Jónatanssonar á ársfundi
Landsvirkjunar.
Halldór sagði að liður í þeirri
kynningu yrði gerð kvikmyndar
um vatnsaflið hér á landi, virkjun
þess og nýtingu. Verður kvik-
myndin væntanlega sýnd í sjón-
varpinu í sumar. í tilefni afmælis-
ins mun Landsvirkjun ennfremur
gefa út sérstakan bækling með al-
mennum upplýsingum um starf-
semi sína og hafa aflstöðvar sínar
opnar almenningi til sýnis á sumri
komanda.
lega átak sem kæmi til greina að
gera til aukinnar rafhitunar gæti
einkum falist í eftirfarandi ráð-
stöfunum:
1. Eins og orkusparnaðarátak iðn-
aðarráðuneytisins gerir ráð
fyrir verði olíustyrkur felldur
niður á þessu ári að því er tekur
til húsnæðis, sem á kost á raf-
hitun, en hann áætlast alls um
50 milljónir króna samkvæmt
fjárlögum í ár að ðllu óbreyttu.
2. Til að standa straum af kostn-
aði við að breyta úr olíukynd-
ingu í rafhitun verði haldið
áfram að veita verðtryggð lán
að fjárhæð kr. 50.000,- til 5 ára
með 3,5% vöxtum p.a. vegna
hvers og eins húsnæðis, sem í
hlut á. Hánsfjáráætlun ríkisins
fyrir árið 1985 er gert ráð fyrir
50 milljónum króna til lánveit-
inga af þessu tagi og ættu því
um 1000 hús og íbúðir að geta
notið góðs af í ár.
3. Niðurgreiðslum á rafhitun
verði enn um sinn haldið áfram
í óbreyttri mynd (kr. 0,63 á
kWst) og varið til þeirra auknu
fjármagni svo þær geti tekið
jafnt til fyrirhugaðrar aukn-
ingar í rafhitun á þessu ári sem
þeirrar rafhitunar sem fyrir
hendi er í landinu í dag. Fé sem
sparast við niðurfellingu olíu-
styrks verði varið til hinna auk-
nu niðurgreiðslna á rafhitun.
4. Landsvirkjun leggi sitt af
mörkum með því að veita al-
menningsrafveitum afslátt af
orkusölu vegna aukningar í
rafhitun á þessu ári og því
næsta, frá 1. júlí nk. að telja, og
nemi afslátturinn allt að kr.
0,34 á kWst.
Halldór sagði ennfremur að það
væri svo íhugunarefni hvort ekki
væri tímabært að stefna mark-
visst að afnámi niðurgreiðslna á
rafhitun áður en langt um líður,
til dæmis með lækkandi raun-
verði. Hann sagði að á sviði stór-
iðju stæðu nú fyrir dyrum viðræð-
ur við Alusuisse um aukna orku-
sölu til álbræðslunnar í Straums-
vik, auk þess sem athugun hefði
undanfarið farið fram á möguleik-
um á að reisa kísilmálmverksmið-
ju á Reyðarfirði. Vegna rikjandi
óvissu um báða þessa stóriðju-
möguleika yrði ekkert fullyrt eins
og sakir standa um hvaða áhrif
þeir kynnu að hafa á orkueftir-
spurnina i náinni framtið.
VERULEGA dró úr rekstrarhalla
Landsvirkjunar á árinu 1983 og á
síðastliónu ári var Landsvirkjun rek-
in með hagnaði í fyrsta skipti síðan
árið 1977. Þetta var meðal þeirra
atriða sem Jóhannes Nordal, for-
maður stjórnar Landsvirkjunar, tók
til umfjöllunar í ræðu sinni á árs-
fundi Landsvirkjunar, sem haldinn
var á Hótel Sögu í gær.
Jóhannes Nordal sagði að margt
hefði stuðlað að þessum bata. {
fyrsta lagi hefði með endurskoðun
raforkusamningsins milli Lands-
virkjunar og ÍSAL verið tryggð
mjög mikil hækkun á raforku-
verði, sem komið hefði í tveimur
áföngum, fyrst með bráðabirgða-
samningi haustið 1983 og síðan
með gildistöku endurskoðaðs raf-
orkusamnings 1. desember sl. Raf-
orkuverðið til ÍSAL hækkaði um
88% á árinu 1984, en verð til al-
menningsveitna aðeins um 5%. I
öðru lagi hefðu breytingar á er-
lendum lánum Landsvirkjunar úr
bandariskum dollurum í aðrar
myntir bæði haft í för með sér
beinar vaxtaiækkanir og minna
gengistap af lánum en ella hefði
orðið. Þá hefði verið í það ráðist,
eftir að verðstöðvun hafði verið
afnumin, að hækka verðlag til
almenningsveitna mjög verulega á
árunum 1982 og 1983, og hefði það
átt mikinn þátt í bættri afkomu.
Vegna hækkunar á orkuverði til
ÍSAL hefði hins vegar verið unnt
að halda raforkuverði tiltölulega
stöðugu síðan í ágúst 1983 og hefði
hækkun á því tímabili verið langt
innan við almennar verðhækkan-
ir.
Jóhannes Nordal, sagði m.a. í
ræðu sinni:
„Margt bendir þannig til þess,
að orðið hafi þáttaskil I rekstri
Landsvirkjunar á undanförnu ári.
Eftir margra ára hallarekstur, er
nú útlit fyrir, að afkoma fyrirtæk-
isins og eiginfjárstaða geti farið
batnandi á komandi árum, en þó
verði jafnframt unnt að halda
hækkunum á rafmagnsverði til al-
menningsveita innan við verð-
bólgu, þannig að raunverð raf-
magns haldi áfram að fara smám
saman lækkandi frá ári til árs. Að
þessu markmiði verður að keppa
með aukinni hagkvæmni i rekstri
fyrirtækisins, fjármálastjórn og
framkvæmdum.
Sé til lengri tími litið, ræðst af-
koma Landsvirkjunar ekki síst af
því, hverjar ákvarðanir eru teknar
um nýjar framkvæmdir og fjár-
mögnun þeirra. Framleiðsla og
dreifing raforku er fjármagnsfrek
starfsemi, svo að miklu skiptir að
rétt sé valið milli virkjunarkosta,
en þar kemur ekki aðeins til
greina áætlaður framleiðslukostn-
aður miðað við fullnýtingu, heldur
ekki síður hitt, að stærð og tíma-
setning nýrra virkjana sé í sem
bestu samræmi við þróun markað-
arins. Sé vöxtur markaðarins
ofmetinn, er hætt við því, að virkj-
anir verði tímasettar of snemma
og umframorka verði fyrir hendi
um lengri eða skemmri tíma. Sé
eftirspurnin hins vegar vanmetin,
getur það leitt til orkuskorts sem
kostað getur stórfé í olíukeyrslu
og framleiðslutruflunum."
Jóhannes Nordal kom víða við í
ræðu sinni og vék m.a. að Blöndu-
virkjun. Sagði hann að megin-
vandamálið nú væri að meta,
hversu snemma skuli stefna að því
að ljúka virkjun Blöndu. Vegna
óvissu um endanlega tímasetningu
virkjunarinnar, hefði Landsvirkj-
un áskilið sér rétt til þess að
fresta gangsetningu hennar um
allt að þrjú ár, eða til ársins 1991.
Virtist slík frestun réttlætanleg
miðað við hina endurskoðuðu raf-
orkuspá og ef ekki kæmi til nein
aukin sala til orkufreks iðnaðar.
Tilboð Hagvirkis hf.:
Hægt að hefja framkvæmdir í
júní ef samningar nást fljótlega
— segir Jóhann G. Bergþórsson forstjóri
HAGVIRKI hf. hefur gert ríkisstjórninni tilboð um að fullgera fyrir árslok
1987 þá kafla vegarins frá Reykjavík til Akureyrar sem eftir er að Ijúka, með
tvöfaldri klæóningu og brúm.
Á fundi sem forsvarsmenn Hag-
virkis héldu með fréttamönnum á
föstudaginn kom m.a. fram að
kostnaður við gerð þessara vega-
kafla, sem eru samtals um 180 km,
yrði um 920 milljónir króna, eða
um 74% af vegaáætlun, en þar er
gert ráð fyrir að kostnaður verði
1.250 milljónir króna. Þessar
framkvæmdir eru nú fyrirhugaðar
á 2. og 3. tímabili gildandi lang-
tímaáætlunar í vegagerð, eða árin
1987-1990 og 1991-1994. Ha-
gvirki hyggst aftur á móti ljúka
verkinu fyrir árslok 1987.
Til þess að fjármagna þessar
framkvæmdir hyggst Hagvirki hf.
afla fjár með innlendu skulda-
bréfaútboði, með aðstoð innlendra
verðbréfamarkaða, og verði þau
tryKKÖ með skuldaviðurkenningu
ríkissjóð eftir því sem verkinu
miðar áfram. Fyrirtækið gerir ráð
fyrir að ríkissjóður greiði skulda-
bréfin á tímabilinu 1987—1994.
Hagvirki hf. fékk Kaupþing hf.
til að athuga möguleika á þessari
fjáröflun og telur Kaupþing engin
vandkvæði á að afla fjár með þess-
um hætti og segist vera reiðubúið
að annast þessa fjáröflun.
Hagvirki hf. hefur byggst upp á
sl. fjórum árum og unnið við verk-
efni á sviði virkjanaframkvæmda,
vega- og hafnargerðar. Það hefur
yfir stórvirkum tækjum að ráða
sem metnar eru á yfir 500 milljón-
ir króna. Forsvarsmenn fyrirtæk-
isins telja að það hafi sparað þjóð-
arbúinu um 500 milljónir króna
miðað við kostnaðaráætlanir
þeirra verkefna sem það hefur
tekið að sér.
Á þessu ári hafa framkvæmdir
við byggingu virkjana verið skorn-
ar niður um nálægt 520 milljónir
króna og fjárveiting til Vegagerð-
arinnar lækkuð um 435 milljónir
króna og telur fyrirtækið þetta
koma mjög illa niður á atvinnulíf-
inu. Af þessum ástæðum telur
Hagvirki hf. sig eiga aðeins tvo
valkosti, ef ekki nást samningar
um þetta verkefni. Annars vegar
að fara inn á markað smærri verk-
efna, sem m.a. myndi valda því að
smærri verktakar lentu í erfið-
leikum, eða að selja hagkvæm
tæki úr landi. Fyrirtækið hefur
Morgunblaftið/Emilia Bjðrg
Forstjóri og stjórn Hagvirkis hf. við hluta af tækjakosti fyrirtækisins, sem nú
er staðsettur við Reykjanesbraut, þar sem fyrirtækið er að leggja veginn úr
Garðabæ í Breiðholt. Fralvinstri: Aðalsteinn Hallgrímsson, Svavar Skúlason
formaður stjórnarinnar, Jóhann G. Bergþórsson forstjóri og Gísli Friðjóns-
son.
þegar gert tilboð i verkefni í
Eþíópíu.
Ein af ástæðunum fyrir því að
Hagvirki gerir þetta tilboð er sú
að með samningi um verkefnið
yrði tryggð atvinna þeirra 220
manna sem nú starfa hjá fyrir-
tækinu, auk a.m.k. annars eins
fjölda lengstan hluta ársins.
Fyrirtækið leggur áherslu á að
samningum sé flýtt, svo hægt
verði að nýta sumarið 1985 sem
best. Jóhann G. Bergþórsson for-
stjóri Hagvirkis hf. telur að hægt
verði að hefja framkvæmdir strax
í júní ef samningar nást.