Morgunblaðið - 03.05.1985, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. MAÍ 1985
STUTTAR
ÞINGFRÉTTIR
Búnaðarþing
kostar hálfa
aðra milljón
— Ar útflutnings-
ins 1986
Kostnaður ríkissjóðs við
Búnaðarþing
Samkvæmt upplýsingum, sem
fram koma í skriflegu svari Jóns
' Helgasonar, landbúnaðarráðherra,
við fyrirspurn Guðmundar Ein-
arssonar (BJ) var kostnaður við
Búnaðarþing 1985 kr.
1.464.366.—, sem skiptist þannig:
• Laun þingfulltrúa kr.
403.620,-
• Ferðir þingfulltrúa kr.
113.571,-
• Dagpeningar þingfulltrúa kr.
758.640.-
• Annar kostnaður kr.
188.635.-
Útflutningsráð — ár útflutn
ingsins 1986
Gunnar G. Schram (S) spyr
viðskiptaráðherra: Hvað líður
undirbúningi að stofnun útflutn-
ingsráðs til kynningar og mark-
aðsleitar fyrir íslenzkar fram-
leiðsluvörur erlendis? Hvernig
er háttað undirbúningi að ári út-
flutningsins 1986? Hver er ár-
angur af störfum nefndar um
verkefnaútflutning?
Ratsjáreftirlitsstöð við Stokksnes í nágrenni Hafnar í Hornafirði.
Tillaga um stöðvun byggingar ratsjárstöðva:
Kolfelld
42:15 atkvæði
Bandalag jafnaðarmanna og Framsókn-
arflokkur klofin í afstöðu til málsins
Tillaga Steingríms J. Sigfússonar
(Abl.) og Kolbrúnar Jónsdóttur (BJ),
þessefnis að stöðva byggingu rat-
sjárstöðva á Vestfjörðum og Norð-
austurlandi, var felld í Sameinuðu
þingi í gsr með miklum atkvæða-
mun. Fjörutíu og tveir þingmenn
greiddu atkvæði gegn tillögunni, 15
með, 1 sat hjá og 2 vóru fjarverandi.
Gegn tillögunni greiddu atkvæði allir
viðstaddir þingmenn Sjálfstæðis-
flokks og Alþýðuflokks, meirihluti
þingmanna Framsóknarflokks og
þrír af fjórum þingmönnum Banda-
lags jafnaðarmanna. Með greiddu at-
kvæði aliir viðstaddir þingmenn
Alþýðubandalags og Kvennalista,
auk eins þingmanns Bandalags jafn-
aðarmanna og þriggja framsóknar-
þingmanna. Eini þingmaður Fram-
sóknarflokksins á höfuðborgarsvæð-
inu, Haraldur Ólafsson, sat hjá.
Frávísunartillaga felld
Fyrst kom til atkvæða tillaga frá
Haraldi Ólafssyni (F), þessefnis, að
vísa tillögu Steingríms Sigfússonar
og Kolbrúnar Jónsdóttur — um að
falla frá byggingu ratsjárstöðva —
til ríkisstjórnarinnar. Nafnakall
var viðhaft. Tillagan var kolfelld.
Fékk aðeins 13 atkvæði viðstaddra
framsóknarþingmanna; einn var
fjarverandi. Móti vóru þingmenn
allra annarra þingflokka, 43 tals-
ins; fjórir vóru fjarverandi.
Steingrímur Hermansson, for-
sætisráðherra, gerði grein fyrir
meðatkvæði sínu, efnislega á þessa
leið: Meðan starfrækt er eftirlits-
stöð hér á landi í tengslum við að-
ild okkar að Atlantshafsbandalag-
inu og varnarsamstarfi vestrænna
þjóða er rétt að þetta eftirlit sé
sem bezt úr garði gert. Ég er
hlynntur því að endurreisa rat-
sjárstöðvar á Vestfjörðum og
Norðausturlandi. Einnig að endur-
byggja ratsjárstöð á Suðaustur-
landi, en þá er hægt að flytja herlið
úr stöðinni. Þar eð Alþingi þarf
ekki að taka afstöðu til einstakra
atriða innan varnarsamningsins
Löndin á norðurslóðum Atlantshafs:
Samofnir hagsmunir í sjávarút-
vegs-, markaðs- og öryggismálum
— segir Geir Hallgrímsson í utanríkismálaumræðu
Geir Hallgrímsson utanríkisráðherra mælti í gær í Sameinuðu þingi fyrir
þingsályktunartillögu til fullgildingar á hafréttarsáttmála Sameinuðu þjóð-
anna. Jafnfram mælti hann fyrir árlegri skýrslu um utanríkismál, sem þing-
mönnum var nú afhent fyrr en áður — og þingsíða Morgunblaðsins hefur áður
gert efnislega grein fyrir. Ráðherrann kvað opinskáar umræður um utanrík-
ismái mikilvægar. Þær eyddu misskilingi, sem ella kveikti ágreining og sundr-
ungu.
íStórveldin ræðast við á ný
Geir Hallgrímsson utanríkisráð-
herra gat þess m.a. í framsögu
sinni að merkasti atburðurinn, er
varðaði þróun alþjóðamála, væri sú
ákvörðun stórveldanna að setjast
að nýju að samningaborði um
gagnkvæmar vopnatakmarkanir,
sem Sovétmenn hafi yfirgefið f
nóvember 1983, vegna ágreinings
um kjarnaflaugar. SS-20-eIdflaug-
ar Sovétríkjanna eru nú yfir 400
talsins með yfir 1200 kjarnaodda.
Ríki Atlantshafsbandalagsins biðu
í 4 ár með gagnráðstafanir.
Utanríkisráðherra kvað allt kapp
verða að leggja á það, í viðræðum
stórveldanna, að ná fram gagn-
kvæmri afvopnun, án þess að
véikja varnaröryggi þeirra ríkja,
sem byggju að lýðræði, þingræði og
almennum þegnréttindum.
Hafsbotnsréttindi
Markvisst er unnið að því að
tryggja hafsbotnsréttindi landsins
utan efnahagslögsögunnar. Nú er
staða mála sú að Bretar og írar
hafa afmarkað landgrunn sín
þannig að Hatton-Rockall-svæðið
falli innan landgrunnsmarka
þeirra. Færeyingar og Danir telja
að svæðið sé í eðlilegu framhaldi af
Færeyjum og falli undir þeirra yf-
irráð. Hins vegar telur dr. Manik
Talwani, ráðunautur fslenzkra
stjórnvalda að því er varðar jarð-
eðlisfræði, að Bretland og írland
séu skorin frá svæðinu með Rock-
all-torgi svokölluðu og dýpi Fær-
eyjasundsins, sunnan og suðaustan
eyjanna, raski réttindakröfum
þeirra. ísland geti aftur á móti rak-
ið landgrunn sitt til svæðisins, án
þess að rekast á landgrunnshlfðar
annars lands.
Geir Hallgrímsson
Atlantshafs: Noregs, Danmerkur,
Færeyja, íslands, Grænlands og
Kanada, enda eigi þau öll samofna
hagsmuni á sviði fiskverndar, fisk-
veiða, markaðsmála og ekki sízt ör-
yggismála.
Hann ræddi einnig um íslenzk-
grænlenzka samvinnu á sviði sam-
göngu-, sjávarútvegs- og mark-
aðsmála og fyrirliggjandi hug-
myndir um tilhögun samskipta ís-
lenzkra og grænlenzkra stjórn-
valda.
Sendiráð í Japan
Ráðherra fjallaði og um utanrík-
isviðskipti, sem vegi þungt í þjóð-
arbúskapnum. Mikilvægi þeirra
mætti ráða af því að útflutningur
vöru og þjónustu hafi verið um
50% af þjóðarframleiðslu sl. ár.
Vægi íslenzkra sendiráða á þessum
vettvangi sé vaxandi. Hann vék að
samstarfi við Útflutningsmiðstöð
iðnaðarins; sem og nauðsyn þess að
stofna til nýrra sendiráða — og
nefndi sérstaklega stofnun sendi-
ráðs í Japan, sem gæti komið að
verulegu gagni í milliríkjaviðskipt-
um.
Mikil umræða
Mikil umræða varð um skýrslu
utanríkisráðherra og tóku margir
til máls. Var ýmsum fyrirspurnum
beint til ráðherrans. Að þeim sem
og svörum ráðherrans verður nán-
ar vikið á þingsíðu Morgunblaðsins
fljótlega.
get ég hinsvegar fylgt því að vísa
málinu til ríkisstjórnarinnar.
Stöðvunartillaga felld
Sfðan kom frumtillagan til at-
kvæða, sem fól f sér þá viljayfirlýs-
ingu Aiþingis, ef samþykkt hefði
verið, að falla frá byggingu rat-
sjárstöðva. Hún var felld með 42:15
atkvæðum. Með tillögunni greiddu
atkvæði allir viðstaddir þingmenn
Alþýðubandalags og Kvennalista,
Kolbrún Jónsdóttir (BJ) og þrír
þingmenn Framsóknarflokks: Páll
Pétursson, formaður þingflokks
framsóknarmanna, Guðmundur
Bjarnason og Ingvar Gíslason.
Gegn tillögunni greiddu atkvæði
allir viðstaddir þingmenn Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðuflokks, tíu
þingmenn Framsóknarflokks og
þrír þingmenn Bandalags jafnað-
armanna. Haraldur ólafsson (F)
sat hjá. Tveir þingmenn Alþýðu-
bandalags vóru fjarverandi.
Stefán Valgeirsson (F) gerði þá
grein fyrir mótatkvæði sínu að
ratsjárstöðvar ykju stórlega á flug-
öryggi innanlands, auk eftirlits-
hlutverks.
Guðmundur Bjarnason (F) gerði
grein fyrir atkvæði þeirra þriggja
framsóknarþingmanna, sem
studdu tillöguna. Hann sagði hér
um hernaðarmannvirki og raunar
um útvíkunn þeirra að tefla, en
ekki viðhald eða endurnýjun. Flest
bendi til að verið sé að smíða hlekk
í keðju umfangsmikilla hernað-
armannvirkja, sem ætlað sé að
festa ísland í sessi sem herstöð um
ófyrirsjáanlega framtíð. Hér sé
einnig gengið gegn vilja heima-
fólks. Eg vil taka undir raddir
þessa fólks með atkvæði mínu,
sagði Guðmundur.
Ragnar Arnalds (Abl.) sagði
þingflokk Alþýðubandalagsins
andstæðan „útþenslu yfirráða-
svæðis bandaríska hersins á ís-
landi og aukningu hernaðarmann-
virkja með byggingu ratsjárstöðva
á Vestfjörðum og Norðaustur-
landi“. Einnig vilji hann láta kanna
afstöðu heimamanna og taka fullt
tillit til vilja íbúa á viðkomandi
stöðum. Hinsvegvar sé ekki sæm-
andi að Alþingi skjóti sér undan
þeirri skyldu að taka stefnumark-
andi afstöðu í þessu umdeilda máli
með því að vísa því til ríkisstjórn-
ar, „sem virðist þegar hafa tekið þá
ákvörðun fyrir sitt leyti að upp-
fylla óskir Bandaríkjastjórnar um
aukinn vígbúnað á fslandi".
Sjálfstætt mat á
öryggishagsmunum okkar
Hann lagði áherzlu á nauðsyn
þess að efla þekkingu okkar á öllu
því, er snerti varnar- og öryggis-
mál, til þess að við gætum lagt
sjálfstætt mat á öryggishagsmuni
okkar. Tilurð sérstakrar varnar-
málaskrifstofu í utanríkisráðu-
neytinu væri spor til þeirrar áttar.
Helztu verkefni hinnar nýju
skrifstofu varða framkvæmd varn-
arsamnings íslands og Bandarfkj-
anna; herfræðileg og hertæknileg
málefni, er lúta að upplýsingasöfn-
un og rannsóknum; þátttöku í
starfi hermálanefndar Atlants-
hafsbandalagsins; sem og skýrslu-
og ráðgjöf fyrir ríkisstjórnina og
tengsl við almannavarnaráð og
iandhelgisgæzlu.
Ríkisstjórnin telur rétt að land-
grunn íslands verði afmarkað með
framangreint viðhorf í huga og
verður sú afmörkun birt á næst-
unni. Framhaldið verður síðan að
fara eftir þjóðréttarreglum.
Loönuveiöar
Tilraunum til að ná samkomu-
lagi um loðnuveiðarnar á fslands-,
Jan Mayen- og Grænlandssvæðum
hefur verið haldið áfram. Málið var
rætt ítarlega á fundi fslendinga,
Norðmanna og fulltrúa grænlenzku
heimastjómarinnar. Ekki ber ýkja
mikið á milli, en þó er torvelt að ná
endum saman.
Island — Grænland
Ráðherra lagði mikla áherzlu á
samvinnu Ianda á norðurslóðum
Erlend sendiráð:
Takmörkun á umsvifum
Utanríkismálanefnd Sameinaðs
þings hefur sameiginlega lagt fram
tillögu til þingsályktunar um tak-
mörkun á umsvifum erlendra
sendiráöa, svohljoöandi:
„Alþingi ályktar að leggja
áherslu á að umsvif erlendra
sendiráða séu jafnan innan hæfi-
legra marka og felur ráðherra að
fylgjast með því að svo sé og gera,
ef þörf krefur, með samningum
eða einhliða, ráðstafnir í þessu
skyni á grundvelli laga nr.
16/1971, um aðild fslands að al-
þjóðasamningi um stjórnmála-
samband, og laga nr. 30/1980, um
breytingu á lögum nr. 19/1966,
um eignarrétt og afnotarétt fast-
eigna, með sérstakri hliðsjon af
íslenskum aðstæðum."
Greinargerö
„Utanríkismálanefnd hefur að
undanförnu rætt talsvert um um-
svif erlendra sendiráða hér á
landi, m.a. með hliðsjón af þáltill.
Hjörleifs Guttormssonar á þskj.
3. Við meðferð málsins komu
fram af hálfu utanrikisráðuneyt-
isins margháttaðar upplýsingar
um stöðu þessara mála í öðrum
ríkjum.
Að vandlega athuguðu máli er
nefndin sammála um að flytja
tillögu þessa.“