Morgunblaðið - 08.06.1985, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8, JÚNt 1985
Blómkál
Margir eiga sitt uppáhalds grænmeti. Á mínu heimili er það
blómkál. Það má matreiða blómkál á marga vegu, og hér eru upp-
skriftir af fjórum gómsætum blómkálsréttum.
Blómkál með skinku
1 blómkálshaus (miðlungs), um 2 dl. brauðrasp, smjör, 250 gr.
skinka, steinselja, 1 hvítlauksrif.
Blómkálið soðið heilt í léttsöltuðu vatni í 10—20 mínútur, eftir
stærð. Má ekki verða of soðið.
Raspið brúnast í smjöri á pönnu. Hvítlauksrifið marið út í. Skink-
an söxuð smátt og hituð með raspinu. Blómkálið sett á fat og öllu
hellt yfir. Að síðustu er saxaðri steinselju dreift yfir. Borið fram með
brúnuðu smjöri og grófu brauði.
Djúpsteikt blómkál
1 blómkálshaus (miðlungs), salt, „Orlý" deig, matarolía.
Bútið blómkálið niður og hálfsjóðið í léttsöltuðu vatni. Setjið svo í
sigti og látið renna vel af kálinu svo það verði þurrt áður en því er
dýft í deigið og steikt gulbrúnt í 180° heitri olfu. Látið renna af
kálinu á smjörpappír.
Orly-deig.
1—1W dl. mjólk eða pilsner, 100 gr. hveiti, 1 egg, salt.
Hrærið allt saman, en þeytið eggjahvítuna og bætið henni út í
siðast. Bezt er að handhræra deigið. Látið það svo bíða í um það bil
10 mínútur, en hrærið í öðru hverju. Olían á að vera það heit að hún
kraumi í kringum eldspýtu.
Blómkáls-gratín
1 blómkálshaus, 40 gr. smjör eða smjörlíki, 30 gr. hveiti, um 2Vi—3
dl. mjólk, 100 gr. rifinn ostur, pipar og salt.
Sjóðið hausinn heilan í léttsöltuðu vatni. Látið svo vatnið renna vel
af í sigti, og setjið kálið á eldfastan disk. Bræðið smjörið, hrærið
hveitið út í, þynnið með mjólkinni og sjóðið síðan í um 5 mínútur.
Hrærið stöðugt í á meðan. Bætið þá ostinum út í og bragðbætið með
salti og pipar. Hellið jafningnum yfir kálið, og stráið smávegis af
rifnum osti ofan á. Brúnið í 220° heitum ofni eða undir grilli þar til
osturinn er fallega ljósbrunn. Má nota bæði sem sjálfstæðan rétt og
sem meðlæti með öðru,
Blómkál í ofni.
1 stórt blómkálshöfuð, 200 gr. olíusósa, 50 gr. rifinn óðalsostur, 2
eggjahvítur, 100 gr. rækjur, salt og pipar og múskat.
Sjóðið blómkálið á venjulegan hátt, látið renna af því og setjið í
eldfast fat. Bragðbætið oliusósuna með kryddinu eftir smekk. Stíf-
þeytið eggjahvíturnar og jafnið þeim varlega saman við, og síðan
rækjunum. Hellið jafningnum yfir kálið, dreifið ostinum yfir, sett í
200° heitan ofn í um það bil 20 mínútur, eða þar til orðið fallega
brúnt.
Metsölublaó á hverjum degi!
Afmæliskveðja:
Ottó Winther
Magnússon 75 ára
Þessi heiðursmaður á merkis-
afmæli í dag. Er nú orðinn æði
langur tími síðan við lékum okkur
saman á Eskifirði og vináttan
byrjaði sem hefir þróast og aukist
með árunum og er það góð fjár-
festing. Ottó er sonur þeirra heið-
urshjóna Önnu Jörgensen og
Magnúsar Arngrímssonar, sem
gekk í öll möguleg verk á Eskifirði
og meðal annars kenndi okkur
leikfimi. Magnús var Stór og þrek-
inn maður og var ég því oft undr-
andi hve léttur og liðugur hann
var og gerði allskonar kúnstir sem
okkur var ekki mögulegt að líkja
eftir honum. Þegar fullorðinsárin
tóku við skildi leiðir, því Ottó gift-
ist ágætiskonu, Valdísi Guð-
mundsdóttur frá Fáskrúðsfirði, og
hófu þau búskap á Seyðisfirði. Þá
var ekki eins gott um samgöngur
en þó auðnaðist mér að heimsækja
þau og njóta hinar góðu gestrisni
þeirra. Ottó var búsettur á Seyð-
isfirði í 42 ár en þá lá leiðin til
Reykjavíkur þar sem hann eyðir
seinni hluta æfinnar umluktur
vinum og vandamönnum og hefir
það ljómandi gott. Fær að halda
heilsu og sínu glaða geði. Hugsa
um starf sitt sem hann hefir ann-
ast lengi hjá Olíuverslun íslands,
fyrst sem umboðsmaður á Seyðis-
firði og síðan afgreiðslumaður í
Reykjavík og þar sem hann er ekki
ríkisstarfsmaður fær hann enn að
spreyta sig á viðfangsefnunum.
Hjá Olíuversluninni hefir hann
starfað samtals í 31 ár. Félags-
maður og félagslyndur er hann,
það þekkti ég vel meðan leiðir
okkar lágu saman. Minningarnar
frá Eskifirði, fyrstu ár æfinnar,
eru alltaf í sérstökum ljóma og
þar erum við Ottó svo hjartanlega
sammála. Sporin okkar þar eru
kannske máð, en þau eru þeim
mun dýpra rist í þakklátum hjört-
um. Við vorum báðir gæfuríkir að
eiga góð heimili, góða leikfélaga
og góðan barnaskóla og kennara
sem lyftu okkur alltaf upp úr með-
almennskunni. Ekki hefir gæfa
Ottós minnkað með árunum, held-
ur þvert á móti. Auðvitað hefir
ekki alltaf verið sólskin á vegin-
um, hann missti á sínum tíma eig-
inkonu og veit ég að það varð hon-
um mikið áfall en hann bætti það
upp með góðum minningum og
dóttir hans stóð og stendur honum
vel við hlið. Ég veit að margir
hugsa til vinar míns í dag og ef
land okkar ætti alla sína með hug-
arfari Ottós gæti vel komið til
mála að tala um Paradís. Ottó
dvelur í Færeyjum í dag og þang-
að berast hlýjar hugsanir til hans.
Ég vil í þessum fáu orðum þakka
honum góða samfylgd um leið og
ég bið honum allrar blessunar i
komandi framtíð.
Árni Helgason, Stykkishólmi
„Tíminn steðjar sem streymi á,“
kveður skáldið. í dag er vinur
minn, Ottó Winther Magnússon
frá Seyðisfirði, 75 ára. Nýlega
hitti ég hann á götu í Reykjavík.
Vel bar hann aldurinn, hlýr í við-
móti og hressilegur að vanda.
„Fögur sál er ávallt ung/undir
silfurhrærum." — Þessar línur
eru skrifaðar til að árna Ottó
Magnússyni heilla og þakka hon-
um fyrir svo dæmalaust ótal
margt, gamalt og gott.
Ottó Winther Magnússon fædd-
ist á Éskifirði, sonur hjónanna
Magnúsar Arngrímssonar, vega-
verkstjóra, og Önnu Jörgensen, en
hún var af dönskum ættum, dóttir
Andrésar Jörgensen, bakara á
Seyðisfirði. Faðir hennar var að
sínu leyti einn þeirra, sem settu
svip á bæinn undir Bjólfinum á
þeirri öld, er gat af sér ljóðlínurn-
ar: „Eflum dáð til allra þarfa/-
Austurlandsins höfuðstað.” Sá
arfur fylgdi Ottó Magnússyni, eins
og mörgum jafnöldrum hans öðr-
um austur þar, — og gætir enn í
fasi hins 75 ára gamla afmælis-
barns.
Ottó hleypti heimdraganum 17
ára gamall, stundaði sjó á Horna-
firði um hríð, en settist síðan að á
Seyðisfirði, þar sem hann átti eft-
ir að eyða 42 árum ævi sinnar. Á
Seyðisfirði lét hann samgöngumál
til sín taka, enda var vegur yfir
Fjarðarheiði að opnast um þessar
mundir. Annaðist Ottó reglu-
bundnar ferðir yfir heiðina, í sam-
vinnu við Ernst Petersen, en síðar
ráku þeir félagar einnig vörubif-
reiðar og leigubíl. Þeir, sem uxu
upp á Seyðisfirði úm og eftir 1940,
minnast þess, hvílíku úrslitahlut-
verki áætlunarbifreiðar gegndu á
þessum árum, þegar einkabílar
voru fáir, heiðin torsótt og
Fljótsdalshérað það undraland
ævintýranna, sem lengst varð til
jafnað. Enn finn ég hríslast um
mig fögnuðinn, sem ríkti í aftur-
sætunum, þegar Ottó renndi rút-
unni upp Lárusarbrattann, inn
Bakkaveg og Ieiðis upp yfir heiði.
Eftir rúman áratug við þessi
verk hvarf Ottó að öðrum efnum,
vann um sinn í Vélsmiðju Péturs
Blönoal, en sneri sér síðan að
verzlunarstörfum, fyrst um árabil
hjá Harald Johansen, en því næst
hjá Kaupfélagi Austfjarða, þar
sem hann annaðist matvöruverzl-
un og varð eftir það innkaupa-
stjóri stofnunarinnar. ÖIl léku
þessi verk í höndum Ottós, og
sama máli gegndi, er hann gerðist
umboðsmaður Olíuverzlunar Is-
lands, en hjá því fyrirtæki starf-
aði Ottó síðari ár sín á Seyðisfirði
og þaöan í frá í Reykjavík allt til
loka maimánaðar sl. er hann lét
endanlega af störfum eftir langan
og farsælan vinnudag.
Árið 1933 kvæntist Ottó Valdísi
Guðmundsdóttur frá Fáskrúðs-
firði. Eignuðust þau hjón eina
dóttur barna, Önnu Fríðu, sem er
gift Vilhjálmi Ingvarssyni, for-
stjóra ísbjarnarins hf. í Reykja-
vík. Valdís lézt á bezta aldri árið
1955, og var Ottó einbúi eftir það,
en annaðist dóttur sína unga og er
nú heimagangur hjá henni, þótt
sjálfur búi hann að sínu á Mela-
braut 5 i Reykjavík.
Valdís Guðmundsdóttir var
samverkakona móður minnar um
árabil. Tókst með þeim vinátta,
sem mun hafa rist dýpra en marg-
ur góður kunningsskapur annar.
Báðar féllu þær frá fyrir aldur
fram. Bjart er yfir minningum
þeirra daga, er þær hlógu saman.
Þung urðu árin, sem eftir runnu.
En Drottinn leggur margháttaða
líkn með þraut. Aftur skein sól yf-
ir Seyðisfjörð, þegar mér hlotnað-
ist að skíra dótturson Ottós og
nafna, Ottó Val Winther, í Seyð-
isfjarðarkirkju vorið 1966, fáum
dögum eftir að ég tok prestsvígslu.
Þá var Ottó Magnússon glaður og
við báðir tveir og allir þeir, sem
hlut áttu að máli.
Þegar ég hugsa til Ottós Magn-
ússonar í einkalífi, dettur mér
ekki annað orð í hug en „gæfu-
maður“. — Þótt oft hafi blásið
kalt, ber æviþráð Ottós að einum
brunni í því efni. Yfir efri ár hans
endilöng stafar birtu frá dóttur-
inni glæsilegu, tengdasyninum og
barnabörnunum, sem eiga hug
hans allan. Og brosin glöðu frá
þeim tíma, er þau Valdís og Ottó
bjuggu á Seyðisfirði, lifa, meðan
við lifum, sem munum þá daga, —
og að eilífu í luktum lófum almátt-
ugs Guðs.
Þegar ég var barn, var Jón Vig-
fússon organleikari við Seyðis-
fjarðarkirkju. Þá söng Ottó Magn-
ússon í kirkjukórnum austur þar.
Á uppvaxtarárum mínum var fað-
ir minn, Steinn Stefánsson, tekinn
við organleik og söngstjórn í
kirkjunni. Þá sungum við Ottó
saman á stórhátíðum og löngum
endranær. Hann kenndi mér bass-
ann, þótt fleiri kæmu þar við sögu.
31

Síðar var ég prestur á Seyðisfirði.
Og enn söng Ottó á sínum stað á
kirkjuloftinu, einnig eftir að ég
var farinn og kom ekki meir, — 42
ár alls við orgelið í Seyðisfjarð-
arkirkju, allan þann tíma sem
hann bjó í dalnum græna við
fjörðinn lygna og djúpa.
Stundum er talað um „lifandi
söfnuð". Menn láta jafnvel eins og
nú þurfi að fara að efna til „lif-
andi safnaðar", — hann hafi tæp-
ast verið til um hrið. Þetta þarfn-
ast endurskoðunar. Kirkjukórarn-
ir í þessu landi hafa verið lifandi
söfnuður mjög lengi. Þannig var '
einnig um kirkjukórinn á Seyðis-
firði. Þar var Ottó Magnússon
framarlega í flokki, og fáa hygg ég
hafa verið betur lifandi en hann.
Með þessu er ekki sagt, að lifandi
söfnuð sé hvergi að finna nema í
kirkjukórum. En hann er einnig
þar og hefur alltaf verið.
En Ottó söng víðar. Hann var
yfirleitt ævinlega nærstaddur, þar
sem góðir drengir hófu upp raust
sina á vinafundi. Áratugum sam-
an söng hann í samkórnum
„Bjarma", sem þeir komu á fót,
faðir minn, Ottó og fjölmargir
jafnaldrar þeirra aðrir. Ég ætla
ekki að fara að skrifa tónlistar-
sögu lítils kaupstaðar á Austur-
landi um og fyrir miðja öldina, —
ekki hér og nú. Vonandi verður
einhver annar til þess. En sá, sem
skráir þá sögu um síðir, mun ekki
hlaupa yfir nafn Ottós Magnús-
sonar, fremur en mörg nöfn önn-
ur, sem vel eru geymd og brugðið
skal á loft á hentugum tíma.
Ég lýk þessu rabbi í annarri
tóntegund og beini máli mínu til
afmælisbarnsins sjálfs: Bezt man
ég þig, kæri vinur, veturinn
1957—’58, þegr við lékum „Alt
Heidelberg" austur á Seyðisfirði*
og Ragnhildur Steingrímsdóttir
gerði garðinn frægan. Þá var
kveðið saman, eins og löngum
endranær. Á útmánuðum sama
vetur varð kvintettinn okkar til og
við sungum „Rock around the
clock“, svo að Seyðfirðingar ætl-
uðu af göflunum að ganga af
hrifningu! Við vorum ungir, ég og
Björn Sigtryggsson. Þið voruð
rosknir, þú og Pétur Blöndal og
Halldór heitinn Lárusson. En eng-
inn sá þann aldursmun, sízt af öllu
við strákarnir. Að ógleymdum
Baldri Böðvarssyni, sem fór á
kostum á harmonikkunni, svo að
heimsfrægir rokkarar hefu orðið
grænir af öfund, ef þeir hefðu'
heyrt til hans.
Þar var ekkert kynslóðabil. Og
ekkert unglingavandamál. En það
var einkar gaman að lifa. Og
þannig var það ævinlega í þinni
viðurvist. Kætin og fjörið leyndu
sér aldrei, né heldur hlýjan, sem
streymdi inn að hjartarótum.
Þú ert ekki að heimili þínu vest-
ur á Melabraut í dag, það veit ég.
Og heldur ekki hjá skyldmennum.
Þú ert á ferðalagi. Og áður en
þeirri ferð lýkur, ætlar þú að
koma við á Seyðisfirði, undir tind-
unum himingnæfandi, hjá vinunv'
um gömlu.
Ég óska þér góðrar ferðar og
heillar endurkomu. Ég bið þér og
þínum blessunar Guðs á afmæl-
isdegi, — og margra og ánægju-
legra daga enn um sinn undir
bjartri sól á grænni jörðu.
Með kveðju frá Dóru,
Heimir Steinsson