Morgunblaðið - 04.10.1985, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER1985
Mikið atvinnuleysi múrara utan höfuðborgarsvæðisins:
Vilja stöðva innflutning
tilbúinna húsa og húshluta
Icy Vodka
komið í verzl-
anir ÁTVR
NÝ ÍSLENZK vodka-tegund kom í
verzlanir ÁTVR í gær, sem ber nafnið
„The Icy Vodka of Iceland“. Nafnið
er á ensku, þar sem fyrirhugað er að
selja það á erlendum markaði og
standa framleiðendur um þessar
mundir í samningaviðræðum við þrjá
bandaríska aðila, sem áhuga hafa
sýnt á sölu þess í Bandaríkjunum.
Það er fyrirtækiö Sproti hf„ sem
stendur fyrir framleiðslu á Icy Vodka,
en þar sem ÁTVR hefur einkaleyfi á
bruggun sterkra vína á íslandi, er það
framleitt erlendis, en forskrift og
hönnun flösku og innihalds er ís-
lenzk.
Samkvæmd uppýsingum Orra
Vigfússonar, framkvæmdastjóra
Sprota hf., var við ákvörðun bragð-
efna tekið mið af smekk manna hér
á landi og í nágrannalöndunum, þar
sem vodka er mest selt. „í samræmi
við það er Icy Vodka mjúkt og milt,
án þess að glata ilmi og bragði,"
sagði Orri Vigfússon. Hann gat
þess að til þess að tryggja vandaða
framleiðslu hafi alþjóðlegt fyrir-
tæki verið fengið til þess að fram-
leiða Icy Vodka, en það á verksmiðj-
ur í Bretlandi, Bandaríkjunum og
víðar. Vodkað er framleitt á 3ja
pela flöskum, en 40% að styrkleika
Morgunblaöiö/Arni.
Afgreiðslumaður í ÁTVR í gær með
Icy Vodka, sem þá var nýkomið í
verzlunina.
og kostar 880 krónur. Stærri um-
búðir munu síðar koma á markað.
í ágústhefti sérritsins Drinks
International birtist grein um Icy
Vodka. Varð hún til þess að ekki
linnir fyrirspurnum frá fyrirtækj-
um erlendis, sem vilja taka að sér
dreifingu á drykknum.
Hönnun umbúða sá Ástmar Ól-
afsson auglýsingateiknari um og
kvað Orri Vigfússon hönnun hans
hafa vakið mikla athygli. Stjórnar-
formaður Sprota hf. er ólafur Sig-
urðsson.
SÍÐASTLIÐIN tvö ár hefur verið
ríkjandi atvinnuleysi hjá múrurum
nánast um allt land nema í Reykja-
vík og nágrenni, og hefur það leitt
til þess að múrarar hafa hópum
saman orðiö að sækja vinnu til
Reykjavíkur, frá Akureyri og víðar.
Þetta kemur fram í samþykkt,
sem gerð var á fundi fram-
kvæmdastjórnar Múrarasam-
bands íslands í Öndverðarnesi um
síðustu helgi. í ályktun fundarins
er þeim tilmælum beint til stjórn-
valda, að nú þegar verði hafist
handa um úrbætur f atvinnumál-
um múrara utan Reykjavíkur-
svæðisins. Telur framkvæmda-
stjórinn að verði ekkert aðhafst í
þessum málum muni það leiða til
þess að múrarar, sem bústettir eru
fjarri Reykjavík, neyðist til að
flytja þangað þar og ef þeir eiga
þess kost.
„Til úrbóta í þessu efni vill
fundurinn benda á, að full ástæða
er til að stöðva innflutning til-
búinna húsa og húshluta en slíkur
innflutningur hefur dregið mjög úr
atvinnu í byggingariðnaði. Enn-
fremur varar fundurinn við fram-
komnum hugmyndum varðandi
vörugjald af byggingarvörum sem
óhjákvæmilega mundu draga
VEGNA tæknilegra mistaka við frá-
gang viðtals við dr. Jóhannes Nordal
seðlabankastjóra, sem birtist á blað-
síðu 4 í Morgunblaöinu í gær, voru
meinlegar villur í viðtalinu eins og
það birtist í blaðinu.
Orðið viðskiptakjör breyttist í
lífskjör í síðustu setningu annarar
málsgreinar. Setningin átti að
vera þannig: „Þess vegna veldur
hækkun dollarans því að við fáum
minni varning fyrir dollarana sem
við fáum fyrir útfutninginn; með
öðrum orðum: viöskiptakjörin
versna."
verulega úr byggingarfram-
kvæmdum," segir í samþykkt
framkvæmdastjórnar Múrara-
sambandsins.
Siðasta setning 5. málsgreinar
misritaðist, hún átti að vera þann-
ig: „En jafnframt verður að hafa
í huga að launasamningarnir voru
byggðir á þeim forsendum að ekki
yrði slakað á þessari stefnu og
reynt verði að tryggja hækkun raun-
tekna , sem eingöngu næst með
aðhaldssamri gengisstefnu. f upp-
hafi 8. málsgreinar átti að standa
efnahagsmálum en ekki gengismál-
unum.
Morgunblaðið biðst afsökunar á
þessum mistökum.
Viðskiptakjör en
ekki lífskjör
„Ekki hægt að ganga lengra
í niðurskurði framkvæmda“
— segja forystumenn Verktakasambands íslands
Verktakasamband íslands hefur
sent frá sér ályktun þar sem sam-
bandið „varar alvarlega við þeim
leiftursóknarhugmyndum sem
komið hafa fram undanfarna daga
hjá ýmsum stjórnmálamönnum og
forystumönnum úr röðum atvinnu-
rekenda". Telur sambandið að enn
stórfelldari niðurskurður leiði til
rekstrarstöðvunar verktakafyrir-
tækja, atvinnuleysis meðal hundr-
uða manna, aukinna útgjalda hins
opinbera vegna atvinnuleysis og
dýrari framkvæmda á næstu árum,
aukins viðskiptahalla og aukinnar
verðbólgu.
Pálmi Kristinsson fram-
kvæmdastjóri Verktakasam-
bandsins sagði á blaðamanna-
fundi, sem forráðamenn Verk-
takasambandsins boðuðu til í
gær til að kynna sjónarmið fé-
lagsins, að nú væri komið að
endapunktinum í samdrætti
verklegra framkvæmda og ekki
hægt að ganga lengur í niður-
skurði. Verktakaiðnaðurinn
myndi hrynja, stór fyrirtæki
væru að sligast og mætti búast
við uppsögnum hundruða starfs-
manna til viðbótar þeim fjölda
sem þegar hefði verið sagt upp
hjá verktakafyrirtækjunum ef
frekari samdráttur yrði. Þegar
aftur yrði þörf fyrir krafta verk-
takanna yrðu þeir ekki til staðar
og erlendu verktakarnir kæmu
inn á markaðinn á nýjan leik.
Það hefði aftur í för með sér að
verkin yrðu dýrari.
Forystumenn verktaka gagn-
rýna ekki frestun stjórnar
Landsvirkjunar á framkvæmd-
um við Blöndu á næsta ári, hún
kæmi fáum á óvart miðað við
þróunina að undanförnu og væri
skiljanleg í ljósi þess að ekki
hefði tekist að gera nýja orku-
sölusamninga til stóriðju. „Það
er hins vegar full ástæða til að
gagnrýna stjórnvöld fyrir að-
gerðarleysi í orkusölumálum svo
og stjórn Landsvirkjunar fyrir
ábyrgðarleysi í áætlunargerð
sem bitnar nú harkalega á verk-
takastarfsemi í landinu," sögðu
þeir.
Þeir sögðu að niðurskurður
Landsvirkjunar á þessu ári hafi
numið 520 milljónum kr. og muni
verða 450 milljónir kr. á næsta
ári. Á sama tíma hafi vegafram-
kvæmdir verið skornar niður um
500 milljónir kr. í ár og í drögum
að fjárlagafrumvarpi fyrir næsta
ár væri stefnt að 750 milljóna
kr. niðurskurði vegafram-
kvæmda miðað við vegaáætlun.
Heildarniðurskurður hins opin-
bera í þessum tveim málaflokk-
um er því um 1.000 milljónir kr.
í ár og um 1.200 milljónir kr. á
næsta ári, eða þriðjungur af
áætluðu framkvæmdafé til þess-
ara málaflokka.
Bentu þeir á að á þessu ári
hefðu útboð hjá Vegagerð ríkis-
ins aukist til muna og sögðu ljóst
að vegna gífurlegs samdráttar í
virkjunarframkvæmdum hefði
mun meira verið framkvæmt
fyrir sama fé en gert var ráð
fyrir í vegaáætlun. „öll skynsam-
leg rök hníga því í þá átt að rétt
sé og þjóðhagslega hagkvæmast
að auka framkvæmdir í vegamál-
um þau ár sem virkjanafram-
kvæmdir eru í lægð." Þeir nefndu
eftirtalin atriði sem ávinning af
slíkri stýringu: 1) Minni líkur á
atvinnuleysi. 2) Meiri fram-
kvæmdir fyrir sama fé. 3) Dregið
yrði úr þennsluáhrifum sem yrðu
þegar virkjanaframkvæmdir
hæfust að nýju með fullum
krafti. 4) Dregið yrði úr hættu á
því að verktakafyrirtæki legðust
niður. 5) Komið yrði í veg fyrir
að samæft og þrautþjálfað
starfslið verktaka tvístraðist. 6)
Minni hætta yrði á því að erlend
verktakafyrirtæki næðu aftur
tökum á virkjanaframkvæmdum
hér á landi með þeim afleiðingum
að þær yrðu dýrari og að verð-
mæti og þekking flyttust úr
landi.
Þeir bentu á að fjárfesting í
varanlegri gatnagerð væri ein-
hver sú arðvænlegasta sem völ
væri á í dag og sögðu að ekki
væri nema sjálfsagt og eðlilegt
að taka erlend lán til að fjár-
magna framkvæmdir á því sviði,
því þær gæfu 20-50% arðsemi.
Þá bæri að hafa það í huga að
aðeins helmingur til þriðjungur
af kostnaði við framkvæmdir við
virkjanir og vegi væri raunkostn-
aður, hitt rynni allt aftur í ríkis-
sjóð beint og óbeint.
Verktakarnir gagnrýndu
stjórnvöld fyrir það að hafa á
undanförnum árum reynt að
leysa efnahagsvanda þjóðarinn-
ar með því að skera niður fram-
Morgunblaöid/EBB
Forsvarsmenn verktaka kynna sjónarmið sfn á blaðamannafundi í gær,
t.f.v.: Othar Örn Petersen, fyrrverandi framkvæmdastjóri Verktakasam-
bands fslands, Pálmi Kristinsson nýráðinn framkvæmdastjóri, Ólafur
Þorsteinsson formaður og Gunnar Birgisson varaformaður sambandsins.
kvæmdir á meðan rekstrarút-
gjöld hefðu þanist út. Þannig
hefði hlutdeild fjármunamynd-
unar hins opinbera í hlutfalls-
legri skiptingu samneyslu og
fjármunamyndunar lækkað úr
36% árið 1980 í 26% árið 1983.
Ef skera ætti niður ríkisútgjöld
til að draga úr viðskiptahalla
ætti fyrst og fremst að beina
spjótunum að rekstrarútgjöldun-
um. Sögðu þeir að við niðurskurð
framkvæmda ætti fyrst að taka
fyrir þær framkvæmdir sem
hefðu í för með sér gífurlegan
rekstrarkostnað og stöðugt ykju
á útgjöld ríkisins. „Sú ráðstöfun
að skera sífellt niður arðsamar
framkvæmdir er einungis til þess
fallin að skera á lífæð þessa þjóð-
félags því það eru þessar fram-
kvæmdir sem koma til með að
skila tekjum í þjóðarbúið síðar
meir — tekjum sem eru forsenda
þess að geta staðið undir síaukn-
um rekstrarútgjöldum."
Á félagsfundi í Verktakasam-
bandinu fyrir skömmu var sam-
þykkt ályktun þar sem alvarlega
er varað við þeim áformum sem
nú eru uppi hjá stjórnvöldum að
leggja vörugjald á allt bygging-
arefni. Segir að slíkar álögur
muni valda 5—10% hækkun á
byggingarkostnaði frá því sem
nú er. Slíkt yrði ekki til að bæta
vanda þeirra sem staðið hafa í
húsbyggingum á síðustu 2—3
árum. Bent er á að þessar hug-
myndir komi fram á sama tíma
og mikils samdráttar gæti í
bygginga- og verktakastarfsemi
vegna stórfellds niðurskurðar á
opinberum framkvæmdum á
þessu og næsta ári. Jafnframt
hafi framkvæmdir við íbúða-
byggingar dregist verulega sam-
an og útlit fyrir að sú þróun
muni halda áfram.
„Ljóst er því að með þessum
álögum þrengir ríkisstjórnin enn
frekar að þessari starfsemi. Ef
svo fer sem horfir er viðbúið að
atvinnugrein þessari sé stefnt í
voða og fjöldi manns missi at-
vinnu sína," segir orðrétt í álykt-
uninni. Þá er þar einnig bent á
að fyrirhuguð álagning sölu-
skatts á útselda vinnu tækniráð-
gjafa muni leiða til hækkunar
byggingakostnaðar umfram það
sem að ofan greinir.
í Iþróttahúsinu
Strandgötu, Hafnarfiröi,
laugardaginn 5. okt. kl. 14.00.
Forsala
í Fjarðarkaup kl. 17.00—20.00 í dag
oq Haukahúsinu í daq oo á morgun.