Morgunblaðið - 23.10.1985, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER1985
BSRB-þing:
kjaramál, eins og aörar starfs-
greinar gera.
Tillögur um gagngera
uppstokkun á skipulagi
— afleiðing upplausn-
ar í verkalýðshreyf-
ingu og stjórnmála-
flokkum, segir Kristj-
án Thorlacius
UMRÆÐUR um uppstokkun i
skipulagi Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja settu svip sinn i fyrsta
dag 33. þings bandalagsins í gær.
Tvær tillögur um grundvallarbreyt-
ingar i skipulagi samtakanna og
aðildarfélögum þeirra komu fram og
verða þær ræddar i næstu dögum.
önnur tillagan, sem er frá Þor-
steini óskarssyni í Félagi ís-
lenskra símamanna, gerir ráð fyrir
að „starfsgreinafélög“ geti fengið
aðild að BSRB. Hin tillagan er
frá Einari Ólafssyni, formanni
Starfsmannafélags ríkisstofnana
og stjórnarmanni í BSRB, og gerir
Hólmavík á Ströndum:
Flugvél
hlekktist á
ÞRÍR menn sluppu ómeiddir þegar
lítilli flugvél hlekktist á flugvelíinum
við Hólmavík á Ströndum um miðjan
dag á mánudag. Vélin rann fram af
flugbrautinni og stakkst ofan í læk
og skemmdist töluvert.
Mennirnir komust út úr vélinni,
en vatn náði upp á miðja vél.
Annar vængur vélarinnar bognaði
og skrúfan skemmdist. Veður var
fremur slæmt þegar óhappið varð.
Flugvélin er af gerðinni Cessna
172, fjögurra sæta.
Sjónvarpi stolið
Litasjónvarpstæki var á föstu-
dag stolið úr bifreið manns, sem
hafði brugðið sér frá skamma
stund. Maðurinn var á leið með
tækið í viðgerð þegar hann brá sér
augnablik i hús við Grundarstíg
þar sem hann átti erindi. Tækinu
hafði verið stolið úr bifreiðinni
þegar hann kom út aftur. Sjón-
varpstækið er af Grundig-gerð,
með 20 tommu skjá. Þeir sem
kunna að búa yfir upplýsingum um
málið eru vinsamlega beðnir að
snúa sér til Rannsóknarlögrelgu
ríkisins.
GETA karlmenn haldið samfélag-
inu gangandi í einn dag án aðstoðar
kvenna? Svar við þeirri spurningu
ætti að fást á morgun, ef víðtæk
samstaða myndast hjá konum um
Ijúka kvennaáratugnum á sama
hátt og þær hófu hann: Með því
að leggja niður vinnu. Fjöldi
kvennasamtaka hefur hvatt til þess
að konur taki sér frí, a.m.k. til að
sækja útifund sem halda á í miðbæ
Reykjavíkur.
Hvað sem líður góðum vilja
karlmanna að leggja sig alla
fram þennan dag er ljóst að tölu-
verð röskun getur orðið á starf-
semi fjölda stofnana og fyrir-
tækja. Á sumum vinnustöðum
gerist kannski ekkert annað en
það að biðraðir verða lengri og
ráð fyrir að „endurskoðuð verði
uppbygging samtakanna og öll lög
og reglur sem að því lýtur“.
í greinargerð Þorsteins Óskars-
STJÓRN BSRB hefur gert að tillögu
sinni að yfirstandandi þing banda-
lagsins skikki stjórn Kennarasam-
bands íslands til að endurtaka alls-
herjaratkvæðagreiðslu um úrsögn
KÍ úr bandalaginu „eins fljótt og við
verður komið“. Ljóst er að stjórn og
fulltrúaráð Kennarasambandsins
mun synja þessum tilmælum og
verkefni verða söltuð þar til
konur mæta aftur til vinnu á
föstudag. Á öðrum stöðum gæti
starfsemin raskast verulega eða
lamast alveg, til dæmis í skólum
og á barnaheimilum, þar sem
konur starfa í miklum meiri-
hluta.
Bergur Felixsson, fram-
kvæmdastjóri Dagvistar barna,
sagði að mjög erfitt og nánast
vonlaust væri að halda úti nokk-
urri starfsemi á dagheimilum og
gæsluleikvöllum ef fóstrur legðu
niður störf í stórum stíl. Foreldr-
ar um 4 þúsund barna yrðu því
að gera aðrar ráðstafanir til að
koma börnum sinum í gæslu.
Kennarar í grunnskólum
landsins eru einnig I miklum
meirihluta konur. Ragnar Ge-
sonar segir að með þessari breyt-
ingu á lögum um aðild að banda-
laginu sé stuðlað að því að tækni-
menn innan BSRB, til dæmis raf-
ekkert virðist geta komið í veg fyrir
að KÍ gangi úr BSRB um áramót
eins og ákveðið hefur verið.
Deilt er um hvort allsherjarat-
kvæðagreiðslan var lögleg - hvort
rétt er að telja með 150 auða at-
kvæðaseðla úr atkvæðagreiðsl-
unni. Það veltur á hvoru megin
hryggjar þeir seðlar lenda til að
orgsson skólafulltrúi sagði að í
Reykjavík væru á milli 850 og
880 starfandi kennarar við
grunnskóla, og uppundir 80%
þeirra væru konur. En verður þá
kennslu aflýst í grunnskólum?
„Það verða skólastjórar á hverj-
um stað á taka ákvörðun um,“
sagði Ragnar. „Við höfum ekki
myndugleik til að gefa út tilskip-
un um allsherjar kennslufall."
Hjá Pósti og sima starfa 1.040
konur á móti 890 körlum. Jóhann
Hjálmarsson blaðafulltrúi Pósts
og síma sagði að óhjákvæmilega
hlyti að verða röskun á starfsemi
margra deilda ef konur tækju sér
frí. Nefndi hann í því sambandi
langlínumiðstöðina og talsam-
band við útlönd, þar sem starfa
nær eingöngu konur. Þessi þjón-
eindavirkjar, þyrftu ekki að sækja
út fyrir bandalagið (í Sveinafélag
rafeindavirkja) til að geta fjallað
beint um réttindamál, mennta- og
öruggt sé hvort tilskilinn 67%
meirihluti hefur verið fyrir úrsögn
KÍ úr bandalaginu.
Tillaga stjórnar BSRB er byggð
á 17. grein laga BSRB, þar sem
segir m.a.: „Ef stjórn bandalags-
ins, þing eða bandalagsráðstefna
telja nauðsyn bera til að leita alls-
herjaratkvæðagreiðslu í banda-
usta gæti allt að því lamast al-
gerlega ef konur sameinuðust um
að mæta ekki. Starfsemi annarra
deilda myndi jafnframt raskast.
Nefndi Ragnar Póstgíróstofuna,
skrifstofu Pósts og síma, póstaf-
greiðslur og símstöðvar um allt
land.
En hvað með bankana? Þar
starfa konur í ríkum mæli. Ragn-
ar önundarson bankastjóri Iðn-
aðarbankans: „Ég á ekki von á
því að starfsemi bankanna rask-
ist svo mikið, en þjónustan gæti
orðið lakari. Karlmenn munu
vafalaust víða leggja metnað
sinn í að ljúka störfum dagsins.
Ég held að karlmenn geti bjarg-
ast einn dag án kvenna, en alls
ekki lengur!"
Einar Ólafsson lagði til að skip-
aðar verði tvær nefndir, sem starfi
samhliða - önnur að skipulagsmál-
um samtakanna og hin að endur-
skoðun samningsréttarlaganna og
öðrum þeim lögum og reglum, sem
varða samtökin í heild sinni. Báð-
um tillögunum var vísað til alls-
herjarnefndar sem tekur þær til
meðferðar í dag.
Kristján Thorlacius formaður
BSRB sagði um tillögu Þorsteins,
að yrði hún samþykkt myndi verða
grundvallarbreyting á starfi ein-
stakra félaga og heildarsamtak-
anna. „Kostirnir sýnast mér vera
þeir, að starfsgreinafélög fengju
meira svigrúm til að vinna beint
að sínum málum,“ sagði Kristján.
„ókostirnir eru hinsvegar, að þetta
gæti þýtt mikla fækkun í minni
félögum - ég nefni sem dæmi að
sjúkraliðar eru dreifðir í bæjar-
starfsmannafélög um allt land og
þau félög ættu vafalaust erfitt
uppdráttar ef af þessu yrði. Fyrir
BSRB gæti þetta fyrirkomulag
orðið til þess að heildarsamtökin
héldu betur saman og að stöðvuð
yrði sú upplausn, sem óneitanlega
verður vart bæði hjá okkur, ASl,
BHM og í stjórnmálaflokkunum."
Kristján sagðist telja að banda-
lagið þyrfti að huga mjög að virk-
ara skipulagi, eins og kæmi fram
í umræðum á þinginu. „Menn hafa
vaknað til umhugsunar um skipu-
lagsmál verkalýðshreyfingarinn-
ar. Þetta er almenn þróun, sem
hefur orðið í landinu á undan-
förnum árum,“ sagði hann, „og
kannski ekki fyrir tilviljun eina,
því hver ríkisstjórnin á fætur
annarri undanfarin ár hefur tekið
aftur helstu ávinninga launafólks.
Það hefur veikt launþegasamtökin
og stjórnmálaflokkanna. Því er
þetta allt í deiglu og þess hlýtur
að gæta innan BSRB eins og ann-
arra samtaka."
lagsfélögunum, skal hún snúa sér
til hlutaðeigandi félagsstjórnar,
sem þá er skylt að láta slíka at-
kvæðagreiðslu fara fram.“
Tillögu stjórnarinnar var vísað
til allsherjarnefndar þingsins en
þegar Kristján Thorlacius, for-
maður bandalagsins, mælti fyrir
henni sagði hann m.a. að afstaða
stjórnar BSRB til þessa máls væri
einföld og skýr: Kennarasamband-
ið réði því sjálft hvort það væri
innan Bandalags starfsmanna rík-
is og bæja en stjórn BSRB legði
áherslu á að farið væri að lögum
í þessum efnum.
Valgeir Gestsson, formaður
Kennarasambands íslands, varp-
aði fram þeirri spurningu á þing-
inu hvort BSRB væri ekki betur
sett með því að láta KÍ „róa“ í
stað þess að knýja það til áfram-
haldandi veru í bandalaginu. „Hér
er deilt um lögfræðilega túlkun,"
sagði Valgeir. „Stjórn BSRB telur
að atkvæðagreiðslan um úrsögn
okkar hafi verið ólögleg en við
teljum hana hafa verið löglega eins
og við höfum sýnt fram á með
rökum. Það eru langtímasjónar-
mið sem ráða gerðum okkar í þessu
máli - úrsögnin er ekki gerð í neinu
fljótræði."
Hann sagði að KÍ gerði sér fulla
grein fyrir að það myndi taka
sambandið langan tíma að laga sig
að nýjum aðstæðum en stefnt væri
að því að íslenskir kennarar sam-
einuðust í einu bandalagi. „Við
ætlum okkur að berjast fyrir sjálf-
stæðum samningsrétti," sagði
Valgeir Gestsson. „Það verður
harður slagur - en við treystum
okkur í hann.“
Hvaða afleiðingar hefur verkfall kvenna á samfélagið:
„Getum bjargast án kvenna í
einn dag — en alls ekki lengur!“
Morgunblaðið/Júlíus
Fulltrúar á þingi BSRB fjalla um skipulagsmál bandalagsins: Óróleiki og ýmsir hugsa sér til hreyfings.
Úrsögn Kennarasambandsins úr BSRB:
Stjórn BSRB vill knýja
fram nýja atkvæðagreiðslu