Morgunblaðið - 10.11.1985, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLÁÐÍÐ, SUNNUDAGUR10. NÓVEMBER1985
Það er maður einhvers
staðar í einskis
manns landi að byrja
nýtt líf. Einn af hin-
um flóttamönnunum
gaf honum skyrtuna
sem hann klæðist, annar lánaði
honum öxi og hann fann sér sjálfur
viðardrumba sem hann heggur til
af talsverðri íþrótt: hann er að
smíða sér rúm. Skýli hans er gert
úr nokkrum viðarrenglum og dulu
sem veita skjól fyrir brennandi
heitri sólinni. Þetta skýli er eitt
fjölmargra sem nú eru í flótta-
mannabúðunum í Wad Sherife í
Súdan.
Skammt þarna undan er kona.
Tvær viðarrenglur halda uppi
grasmottu sem skýlir ungbarni
sem liggur á jörðinni undir litríku
klæði. Þetta barn var fætt á flótta.
Þau eru nýkomnir flóttamenn frá
Eþíópiu. Nú á þessu hausti liggur
straumur flóttamanna á ný inn í
búðirnar í Wad Sherife.
Óvisst ástand
Nýr straumur flóttamanna er
uggvænleg tíðindi. Fyrir um það
bil einu ári steymdu flóttamenn
inn í Súdan frá Eþíópíu. Fólkið
flúði hungur og þurrka og bogara-
stríð í Eritreu. Hundruð þúsunda
manna komu yfir landamærin á
nokkrum mánuðum. Fólkið var
sárþjakað af matarskoti, margir
náðu aldrei að komast inn í flótta-
mannabuðirnar sem hvarvetna
mynduðust meðfram landamær-
unum. Þar ríkti ægilegt ástand:
fólk dó úr hungri þrátt fyrir átak
fjölmargra hjálparstofnana að
koma því til aðstoðar. Síðan herj-
nt 4* <.
'
m > -
Hreysi flóttamanna í Wad Sherife.
Ungbarn fett i flótta.
Við
flúðum
stríðið
uðu farsóttir á fólkið sem stáféll,
þá kom rigningatíminn og léleg
skýli og tjöld sukku í eðju. Þetta
ár hefur verið mikil þolraun fyrir
flcttamennina og starfsfólk líkn-
arstofnana í búðunum.
Wad Sherife búðirnar eru
kenndar við smáþorp á landamær-
um Súdan og Eþíópíu. Þar hafa
verið flóttamenn í mörg ár, einkum
þeir sem flúðu borgarastyrjöldina
í Eritreu.
I október í fyrra voru þar 5000
manns. Á nokkrum mánuðum
fjölgaði flóttamönnunum í þessum
búðum upp í 100.000. Hið sama
gerðist hvarvetna meðfram landa-
mærunum, talið er að meira en
hálf milljón manna hafi komið
yfir síðari hluta fyrra árs og í
upphafi þessa. Nú eru meira en
800.000 eþíópskir flóttamenn i
Súdan.
Um mitt sumar virtist sem
ástandið myndi batna. Fólkið í
búðunum frétti af góðum rigning-
um í Eritreu og Tígris og margir
snéru til fyrri heimkynna. Að
mati Flóttamannahjálpar Samein-
uðu Þjóðanna skiptu þeir tugum
þúsunda sem lögðu land undir fót
og héldu heim. Nú hefur þessi þró-
un snúist við. 1 Wad Sherife búð-
unum birtust nýir aðkomumenn
snemma í ágúst; áður en mánuður-
inn var á enda höfðu 17.000 bæst
í hóp þeirra eitt hundrað þúsund
sem þar bjuggu. Straumurinn hélt
áfram í september, á hverjum
morgni komu nýir flóttamenn; í
októberbyrjun er talið að upp
undir 60.000 manns hafi tekið sér
bólfestu í ræfilslegum skýlum i
útjaðri búðanna. Fólk eins og
maðurinn sem er að smiða sér rúm.
Hann heitir Ismal Ahmed. Hann
segist vera 47 ára en túlkurinn
heldur að hann viti það ekki gjörla.
Ahmed situr i skugga frá sólinni
og er að höggva til viðarbúta sem
verða fætur á væntanlegu rúmi.
Hann segist eiga sjö syni, en hann
hafi sent þá alla inn í búðirnar til
að leita forsælu. Fólk hans var
rúmlega tvær vikur á leiðinni yfir
landamærin, „við flúðum stríðið"
segir hann. Ahmed missti bróður
sinn i skærunum. Á daginn urðu
þessu hausti. Ástandið er ótryggt
og óvissa ríkir um hve mikla aðstoð
verður hægt að veita. Það vantar
tjöld fyrir nýja aðkomufólkið sem
hefst við í ömurlegum skýlum i
mörkinni i útjaðri gömlu búðanna.
Útvega verður vatn, sjá til þess
að lágmarkshreinlæti sé viðhaft,
og svo þarf auðvitað að fæða þessa
mörgu munna. Nú i lok ársins eru
hjálparstofnanir og samtök fjár-
vana; engin áætlun gerði ráð fyrir
auknum vanda. Til að mynda er
brýn nauðsyn að flytja fólk frá
Wad Sherife, lengra inn í landið
þar sem komið hefur verið á lagg-
irnar búðum einsog Norður Girba
og Kilo 26. Þar hefur Alþjóðasam-
band félaga Rauða krossins og
Rauða hálfmánans veitt aðstoð því
flóttafólki sem engin veit hvað um
verður.
600 Grafír
Norður Girba búðirnar eru
samfélag 10.000 manna. Þær voru
skipulagðar af Alþjóðasambandi
Rauða krossins og hálfmánans í
vor þegar ástandið var orðið
hræðilegt við landamærin. Girba
búðirnar eru í um 2ja tíma akst-
ursfjarlægð frá landamærunum.
Þar er nú sjúkraskýli, sérstök
barnahjálp og matvæladreifing til
flóttamannanna.
10.000 manns búa í tjöldum sem
teygja sig í löngum röðum yfir
sléttu sem nú er grasi vaxin, í fyrra
var þar auðn vegna þurrka. 12 út-
Shena frá Eritreu ásamt 2 börnum sínum.
flóttamennirnir að láta berast
kyrru fyrir, en á nóttunni gátu
þeir gengið áleiðis með ítrustu gát.
Flestir flóttamannanna koma
frá Eritreu. Það er átakanlegt að
fólkið skuli ekki geta dvalist í
heimalöndum sfnum nú, loksins
þegar sæmilegar rigningar gáfu
vonir um uppskeru. Fólkið sem nú
kemur segir að hafi orðið að hverfa
frá blómlegum ökrum. Aðrir koma
frá Tígris, þar hefur regn verið
gloppótt og ákveðin svæði munu
enn verða fyrir uppskerubresti í
ár.
Líknarstofnanir voru ekki búnir
undir nýjan straum flóttamanna á
lendir sendifulltrúar Rauða kross-
ins vinna í búðunum, læknir frá
Finnlandi, hjúkrunarkonur frá
Svíþjóð, Belgíu, Japan, og svo má
áfram telja. Állt er þetta fólk ungt,
þau eru á tvítugsaldri, samstilltur
hópur sem öðlast hefur mikla
reynslu við aðstæður sem hafa
verið ólýsanlega erfiðar.
„Það er satt, síðustu mánuðir
hafa verið erfiðir," segir Jean-
Marie Meyssen, Belgi og fyrirliði
Rauða kross fólksins á Kassala
svæðinu, þar sem Girba búðirnar
og Kilo 26 eru. Fyrst var það
hungursneyðin, þá farsóttir.
Síðan regntímabilið, og nú bæt-